adolesan beslenmesi - Prof Dr Sema Aydoğdu

OKUL ÇOCUKLARINDA
SAĞLIKLI
BESLENME
Prof. Dr. SEMA AYDOĞDU
EgEÜTF
Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji
ve Beslenme BD - 2007
OKUL ÇOCUĞU
Artık ev dışındadır
Günün yarısında
veya
Tam gün dışarda…
OKUL ÇOCUĞU
OKUL : İkinci adresi
Yeni arkadaşları var
Yeni bir mekanı
Bireysel ve arkadaşları ile
Keşfediyor…
OKUL ÇOCUĞU
Artık
OKUL Kantini
Var ???
HURDA
GIDALAR
HURDA
GIDALAR
Okul Çocuğu Beslenmesi
Fast-food seçimleri çok fazla…
Okul Çocuğu Dönemi
Yazılı-görsel basının etkileri…
Arkadaşlar ve Medya
En Önemli Bilgi Kaynağı
Okul Çocuğu
Beslenmesi
Neden
Önemlidir?
ÇÜNKÜ :
Büyümenin Devamlılığı
Sağlanmalı…
Sağlıklı
Bir Gelecek İçin
Sağlıklı Beslenme Alışkanlığı
Geliştirilmelidir…
ÇÜNKÜ :





Obesite
Şeker Hastalığı
Hipertansiyon
Kalp – Damar hastalıkları
Kanser vb.
Hastalıkların Önlenmesinde
Çok Ama Çok Önemli…
Okul Çocuğu
Beslenme İlkeleri
Çocuklar
Ailelerini Taklit Eder…
Ailesel Rehberlik
ÖNEMLİ
Okul Çocuğu
Beslenme İlkeleri
Gıda, yiyecek, içecek
ASLA
ödül veya ceza olmamalı…
Dersini yaparsan
Mc Donald’sa gideriz ???
Okul Çocuğu
Beslenme İlkeleri
Yemekler
küçük porsiyonlar halinde
sunulmalı
Porsiyonlar bitmeyebilir…
ASLA
Bitirmesi için ısrar edilmemeli
Okul Çocuğu
Beslenme İlkeleri
DİKKAT !!!
Arkadaşlardan etkilenir
Öğün yerini
atıştırmalar almamalı
Kahvaltılar geçiştirilmemeli
Okul Çocuğu
Beslenme İlkeleri
DİKKAT !!!
Bağımsızlık ilanı
Saygıyla karşılanmalı
İstekleri
Uzaktan kontrol altında tutularak
Büyük insan gibi davranılmalı…
İDEAL BİR BESLENME
NASIL
OLMALIDIR ?
B
P
E
İ
S
R
L
A
E
M
N
İ
M
T
E
İ
İdeal Beslenme Önerileri
Her türlü yağ
Tüketilmeli…
Sadece zeytinyağı
Doğru değil…
İdeal Beslenme Önerileri
Tereyağ
Zeytinyağı
Çiçek yağı - soya yağı
Birlikte
Tüketilmeli…
İdeal Beslenme Önerileri
Kızartmalarda
Zeytinyağı kullanılmalı
Mısırözü
Çiçek yağı
Kullanılmamalı…
İdeal Beslenme Önerileri
Margarinler
Kuyruk yağından
(Don yağı)
UZAK
DURULMALI…
İdeal Beslenme Önerileri
Bitkisel Proteinler
Baklagiller
Sebzeler
Hayvansal Proteinler
Et (kırmızı-beyaz)
Süt-Yumurta
Birlikte TÜKETİLMELİ…
İdeal Beslenme Önerileri
Öncelikle
Hayvansal Proteinler
Tüketilmeli
Yararlanım Daha Fazla…
Et
Süt
Yumurta
İdeal Beslenme Önerileri
Süt ve Süt Ürünleri
Yoğurt
Ayran
Kefir
Dondurma
Sütlü Tatlılar
İdeal Beslenme Önerileri
SUCUK
Sadece doğal olan
FERMENTE SUCUK kullanılmalı
SOSİS %5 et içerir…
SALAM %2 et içerir…
Gerisi dolgu maddesi
Patates, soya vb.
Sosis, salam hayvansal protein
kaynağı değildir…
İdeal Beslenme Önerileri
Akide, Bonbon vb
Şekerler
Çikolata
Şekerlemeler
Sınırlı
Tüketilmeli…
İdeal Beslenme Önerileri
Şeker yerine
Nişasta Ağırlıklı Gıdalar
Makarna
Pilav
Sütlü Tatlılar
İdeal Beslenme Önerileri
İki Porsiyon
MAKARNA
=
Bir porsiyon
PİLAV
Akdeniz Diyeti
 Sebze - meyveden zengin
 Kırmızı ete karşın balık
 Zeytinyağından zengin
Akdeniz Diyeti
 Sıvı yağdan zengin
 Katı yağdan fakir…
İdeal Beslenme
Önerilerini
Ne Kadar
Uygulayabiliyoruz
???
İdeal
Beslenmemeye
Etkili
Faktörler
Nelerdir?
Günümüz
Kentsel Yaşam Tarzı
Günümüz Kentsel
Yaşam Tarzı
 Çalışan anne modeli
 Aile birey sayısı az
 Okula erken başlama
(kreş-anaokulu)
Günümüz Kentsel
Yaşam Tarzı
Gıda Teknolojisinde Gelişmeler...
TV - Reklamlar
Aile-Okuldan Daha Etkili...
Günümüz Kentsel Yaşam Tarzı
Hızlı kahvaltılar…
Kahvaltıların yokluğu…
Günümüz Kentsel Yaşam Tarzı
KAHVALTI
Günlük enerjinin %40-45’i
Kahvaltısız sabah yitik süreç…
Yorgunluk
Dikkat Eksikliği
Öğrenme Güçlüğü
LÜTFEN !!!
Düzgün bir
KAHVALTI Yaptırmadan
Çocuklarınızı
Evden ÇIKARMAYIN……………
Günümüz Kentsel Yaşam Tarzı




Dışarda yemek yeme
“Fast foods” alışkanlığı
Kolalı, sodalı içecekler
Bol tuzlu, yağlı atıştırmalar
(Cipsler vb. hurda gıdalar)
 Öğün atlama, iştah kapanması
Günümüz
Kentsel Yaşam Tarzı
Televizyon İstismarı
Hareketsizlik
Günümüz
Kentsel Yaşam Tarzı
Televizyon İstismarı
Reklamlar
Doymuş yağ - tuz - şekeri yüksek
Besleyici değeri düşük
Değersiz gıdalara özendirme
Günümüz
Kentsel Yaşam Tarzı
Bilgisayar Başında Geçen
Süre Artıyor...
Günümüz
Kentsel Yaşam Tarzı
OBESİTE
Çocukluk Yaş Grubunda
ABD’de
%25
Avrupa’da
% 5-20
“Fast Foods”




Hamburger
Kızarmış patates
Kola
Elmalı tart
1300
kcal.
 Günlük kalorinin %80’i
 Ayda bir kez alınmalı !!!
“Fast Foods”
DİKKAT
Obesite
Kabızlık
Reflü hastalığı
Reflü Hastalığı
Çağımızın Hastalığı
Neden???
Amerikan Tarzı Beslenme
Fast Food’s Moda…
Reflü Hastalığı
DİKKAT !!!
Karın Ağrısı
İştahsızlık
Kusma
Göğüste Yanma
Sık Bademcik İltihabı
Sık Bronşit
“Fast Foods”
Damar Sertliğine
Neden Olur…
DİKKAT
Değersiz - Hurda Gıdalar




Yüksek kalorili
Katkı maddeleri içerir
Yağ – şeker
Kolesterol - tuz
miktarı çok fazla !!!
Kolalı - Sodalı İçecekler
Meyve Suları
İçime hazır
Karbonatlı - karbonatsız
Şekerli - tatlandırıcılı (aspartam)
Sodalı-Kolalı İçecekler
 Diş çürüklerinde artış
 Obesiteye eğilim…
GAZOZLAR
 Yüksek şeker miktarı
 Karaciğerde yağlanma
SİROZ
 Kolesterol yüksekliği
 Hiperaktivite
 Dikkat eksikliği
Kolalı İçecekler




ASPARTAM
Hiperaktivite
Dikkat eksikliği
Huzursuzluk
Alerjik sorunlar
Sodalı İçecekler
Kafein
 Uykusuzluk
Benzoat – Sorbat
 Alerjik hastalıklar
Fosforik asit (kolalı içecekler)
 Kemikleşme bozukluğu
ATIŞTIRMALAR
AVRUPA’da
Meyve - Sebze
Yoğurt - Süt - Fıstık
Günlük kalorinin
1/5’i
ATIŞTIRMALAR
ABD’de
Cips - Soda
Kek - Pasta
Günlük kalorinin
1/3’ü
Vitaminden
Kasiyumdan fakir !!!
LİFLİ GIDALAR
brokkoli
enginar
ıspanak
pırasa
fasulye
elma - erik
portakal
fındık-ceviz
yer fıstığı
çilek - muz
LİFLİ GIDALAR
Kabızlığın
Barsak Kanserlerinin
Obesitenin
Kolesterol yüksekliğinin
Kalp Hastalıklarının
Önlenmesinde
ÖNEMLİ !!!
KANTİNLERİMİZDE




Süt, ayran, sütlaç
Sade veya meyveli yoğurt
Taze kabuklu meyveler
(elma, muz, armut vb)
bulundurulmalıdır
KANTİNLERİMİZDE
 Kurutulmuş meyveler
(kayısı, üzüm, erik, incir)
 Pestil, ceviz, patlamış mısır
 Haşlanmış patates, yumurta
Benzeri gıdalar bulundurulmalıdır
SPORUN FAYDALARI





Kemik gelişimini güçlendirir
Kalbi güçlendirir
Metabolizmayı hızlandırır
Kalp, damar hastalıklarını önler
Ruh ve beden sağlığını artırır
Kemik Gelişiminde:
Ailesel Özellik
Egsersiz
(Spor Yapmak)
Protein + Kalsiyum
(SÜT: günlük ½ litre)
Alımı Önemli…
Çocuklarımızın Sağlıklı
Büyümesi
SPOR
Yemek
İçmek
Uyumak
Gibi
Yaşamın
Vazgeçilmezlerinden
Okul Çocuğu ve Spor
Fizik Egsersiz
Protein Gereksinimi
Artırır…
Fazla sıvı alımı önemli !!!
Vitamin Desteği Gerekli…
ÖNERİLER





Kahvaltıya özen
Öğün atlanmamalı
Teknolojik gıdalara dikkat...
Reklamların etkisine dikkat...
Sebze, meyve tüketimi
özendirilmeli…
SONUÇ
Bu dünya düzeninde
enerjik, üretken nesiller
yaratmak
ve
çocuklarımızın
Amerikan çocuklarına
benzememesi için
çok fazla uğraşı vermek
zorundayız...