Bölüm 5: Osiloskop ile Sinüs, Üçgen ve Kare Dalga Analizi Deneyin Amacı • Sinüs, üçgen ve kare dalga kullanılarak genlik, etkin değer, periyot ve frekans ölçümü • A ve B kanalında eş zamanlı ölçüm • İki farklı sinyalin matematiksel toplamı • Bir devrede farklı elemanlar üzerindeki gerilimler arasındaki faz farkının ölçülmesi Osiloskop ile Sinüs, Üçgün ve Kare Dalga Analizi Sinüs Dalga kullanılarak Genlik, Etkin Değer, Periyot ve Frekans Ölçümü: • 330 Ω’luk bir direnci sinyal jeneratörüne bağlayarak sinüs dalga konumuna getirip frekansı 200 Hz’e ayarlayınız. Sinyal jeneratöründen genliği değiştirerek osiloskop ekranından sinyalin değişimini gözleyiniz. Genlik ve Etkin Değer Ölçümü: • Sinyal jeneratörünün genliğini değiştirerek voltmetreden 10 farklı etkin değer Ve, ekrandan okuduğunuz Vmm ve Vm değerlerini kaydediniz. Her bir gerilim değeri için osiloskoptan okunan genliğin etkin değerini Vmh hesaplayarak değerleri kaydediniz. • Osiloskoptan okuduğunuz etkin değerin sinyalin gerçek etkin değeri olup olmadığını tartışınız. Periyot ve Frekans Ölçümü: • Sinyal jeneratöründen 200-700 Hz arasında 10 farklı frekans değeri belirleyerek frekansmetreden ve osiloskop ekranından sinyalin periyodunu birim olarak ölçünüz. Bu iki değeri karşılaştırarak sonuçları tartışınız. Üçgen Dalga kullanılarak Genlik, Etkin Değer, Periyot ve Frekans Ölçümü: • Önceki bölümde sinüs dalgası için yapılan genlik, etkin değer, periyot ve frekans ölçümlerini üçgen dalga için tekrarlayınız. Kare Dalga kullanılarak Genlik, Etkin Değer, Periyot ve Frekans Ölçümü: • Önceki bölümde sinüs dalgası için yapılan genlik, etkin değer, periyot ve frekans ölçümlerini üçgen dalga için tekrarlayınız. A ve B Kanalında Eşzamanlı Ölçüm : 470 Ω 1 kΩ B A ~ Şekil 1. Eş zaman ölçüm ve iki sinyalin matematiksel toplanması için kurulması gereken devre •Şekil 1’deki devreyi kurarak A ve B kanallarının ayrı ayrı sıfır ayarlarını yapın. Düşey mode düğmesini Dual konumuna getirin. •Her iki kanal için ekrandaki sinyalleri grafik kağıdına ölçekli olarak çiziniz ve etkin değerlerini hesaplayınız. İki Farklı Sinyalin Matematiksel Toplamı: • Şekil 1’deki devre kurularak A ve B kanallarının ayrı ayrı sıfır ayarlarını yapın. Düşey mode düğmesini ADD konumuna getirin. • A ve B kanallarından ayrı ayrı elde edilen sinyallerin aynı zamana gelen genlik değerleri toplanarak bir grafik kağıdına çiziniz. Bu grafikteki sinyali osiloskop ekranından elde edilen sinyal ile karşılaştırınız. Bir devrede farklı elemanlar üzerindeki gerilimler arasındaki faz farkının ölçülmesi: 1 kΩ 1 μF A B ~ Şekil 2. Bir devrede farklı elemanlar üzerindeki gerilimler arasındaki faz farkının ölçülmesi için kurulacak devre •Şekil 2’deki devre kurularak frekansı bilinen bir sinüssel gerilim uygulanarak osiloskop kontrol panelinde 19 nolu anahtar x-y konumuna getiriniz. •Ekranda oluşan Lissajous şeklini kullanılarak akım ile gerilim arasındaki faz farkı ölçünüz. Ölçtüğünüz değeri teorik olarak hesaplanan değerle karşılaştırınız.