Slayt 1

KASKAD (ÇAVLAN) DAĞLARI
ABD’de Kıyı Dağları, Vencouver adası güneyinde dış bükey bir kavis çizerek
Pasifik kıyısında LOS ANGELES şehrine kadar uzanmaktadır. Kıyı dağlarını
doğudan yükseltileri 100-200 m. arasında değişen tektonik depresyonlar ile
KASKAD (Çavlan) ve SIERRA NEVADA dağları izlemektedir. Kıyı Dağları ile Kaskad
dağları arasında SALEM-PORTLAND depresyonu; Kıyı dağları ile Sierra Nevada
dağları arasında ise SACRAMENTO-SAN JOAQIN depresyonu yer almaktadır. Bu
iki depresyonu orta yerde Shasta Dağı (4317 m) birbirinden ayırmaktadır. Kıyı
Dağları ve tektonik depresyonlar ABD’de kuzeyden güneye Washington, Oregon
ve Kaliforniya eyaletlerinde uzanmaktadırlar. Tektonik depresyonlar,
California'nın güneyinden kuzeydoğu yönünde uzanarak San Francisco'nun
yakınlarından denize doğru ilerleyen San Andreas fayının eseridir. Uzunluğu
yaklaşık 1050 km'dir. Dünyada en çok adı geçen faylardan bir olan San Andreas
Fayı, Kuzey Amerika'nın Pasifik Okyanusu kıyısına paralel olarak, kuzeybatıgüneydoğu doğrultusnda uzanan ve Pasifik kıyı dağlarını boydan boya kesen
büyük bir kırık sistemi, doğrultu atımlı sağ yönlü bir fay zonudur. 1906 San
Francisco depremi ve 1989 Loma Prieta depremi kırık boyunca oluşan hareketin
sonuçlarıydı. Levha tektoniği kuramına göre San Andreas Kırığı, yerkabuğunu
oluşturan büyük levhalardan Pasifik ve Kuzey Amerika lavhalarının çarpışması
sonucunda ortaya çıkmıştır.
Bilindiği üzere, Pasifik kıyısında Akdeniz
ikliminin hüküm sürdüğü yerlerin başında
Kaliforniya eyaletinin Sacramento-San
Joaquin çöküntü alanı ve yakın çevresi
gelmektedir. Bu alanda başta Akdeniz
ürünleri olmak üzere, pirinç, ceviz, üzüm,
tütün vb. yetiştirilmektedir. Kuzeydeki
Salem yöresinin kaliteli tütünleriyle aynı
adla sigara üretilmektedir.
SACRAMENTO
SAN ANDREAS FAYI
YELLOW STONE
PARKrk
YELLOW STONE PARK
Kayalık Dağlar'ın orta bölümü Wyoming Havzası'nın kuzeyi ile
Yellowstone Gölü ve çevresini kapsar. Burada en önemli yer
Yellowstone Ulusal Parkı‘dır. Dünyanın ilk ve en eski ulusal parkı
olma özelliğini taşımaktadır. Yellowstone Ulusal Parkı'nın büyüklüğü
yaklaşık olarak 8987 km²'dir. Amerika'nın Idaho, Wyoming ve
Montana eyaletlerinin kesiştiği yerde bulunur. Özellikle içinde
bulunan çok büyük gayzerleri ile tanınır. Dünyadaki sıcak su
kaynaklarının yarısı burada bulunur ve sayıları 10000'i aşmaktadır.
Yellowstone da 300 den fazla gayser, 290 dan fazla da irili ufaklı şelale
bulunmaktadır.
Yellowstone Gölü
Bryce
Kanyonu
BÜYÜK HAVZA = GREAT BASIN
Amerika Birleşik Devletleri’nin batısında Sierra Nevada-Kaskad
(Çavlan) Dağları ile iç kısımdaki Kayalık Dağları arasında yer alan geniş
bir iç akaçlama havzasıdır. Kuzeyde Columbia Platosu, doğuda
Colorado Platosu, güneyde Majove Çölü ile sınırlanır. Yarı çöl özelliği
gösteren bu bölgenin İngilizce’deki adı Great Basin olup yüzölçümü
518.000 km2, uzunluğu 1.288 km, en geniş yeri 805 km’dir.
Havza üzerinde yer alan çok sayıda çöl ve tuz gölü, birbirlerinden
kuzey-güney doğrultusunda uzanan kırıklı dağ sıralarıyla ayrılır.
Irmakların bir bölümü çölden geçerken kuruduğu bir bölümü de
büyük göllere boşaldığı için kuzeydoğudaki Büyük Tuz Gölü (Great
Salt Lake)’ne ulaşamaz. Havzanın en alçak yeri, deniz düzeyinden 86
m aşağıda kalan Death Valley (Ölüm Vadisi) çanağıdır. Tarım, yarı çöl
iklimli Büyük Havza’ da sınırlı ölçüde ancak sulama yoluyla yapılır,
buna karşın koyun ve sığır yetiştiriciliği yaygındır. Bölge yeraltı
kaynakları açısından zengindir (bakır, demir filizi, kömür, gümüş, altın,
uranyum, tuz, alçı vb) bulunur. ABD’nin yerleşime en az açık
bölgelerinden biridir.
GREAT SALT LAKE (BÜYÜK TUZ GÖLÜ):
ABD'de Utah eyaletinin kuzeydoğusunda yer alır. Batı yarıküresinin en büyük tuzlu su kütlesi ve
dünyadaki tuzluluk oranı en yüksek iç su kütlelerinden biridir. Bear, Jordan, Weber nehirleriyle
beslenir; buna karşılık dışarıya akan bir akarsuyu yoktur. Göle dökülen nehirlerin taşıdığı su
miktarına ve buharlaşmaya bağlı olarak büyüklüğü sürekli değişir. Ortalama derinliği 10 m,
çekik dönemde 4400 km2, kabarık dönemde 55685 km2 lik alanı etkilemektedir.
BÜYÜK HAVZA
ÖLÜM
VADİSİ
COLORADO
PLATOSU
DEATH VALLEY: Ölüm Vadisi
Güney Kalifornia'da yer alan bir çöl vadisidir, Mojave Çölü'nün bir
parçasıdır, Vadi, Sierra Nevada Dağları'nın doğusunda Büyük
Havza'nın içerisinde Kalifornia ve Nevada hududunun yakınında
yer alır. Bölgenin alanı 7,800 km2 büyüklüğündedir
Kuzey Amerika'daki en alçak (-86 m), en kurak, ve en sıcak yerdir.
Death Valley'in Badwater Havzası, deniz seviyesinin altında -86
metre ile Kuzey Amerika'nın en alçak noktasıdır.
Death Valley
COLORADO PLATOSU
Büyük Havzanın doğu ve güneydoğusunda yer alan geniş bir
plato alanı olup ABD'nin coğrafi ve jeolojik niteliklere göre
belirlenmiş çok büyük bir bölgedir. Tüm yüzölçümü 337.000
km² olup Utah, Arizona, New Mexico ve Kolorado eyaletlerine
yayılmıştır.
Kolorado Platosu ABD'de en çok sayıda federal devlet koruması
altında bulunan bölgedir. Bu plataoda 9 tane "Ulusal Park", 17
tane "Ulusal Anıt" ve bircok "Vahşi Doğa Bölgesi" statülü
korumalı araziler bulunmaktadır.
Kolorado Nehri'nin en önemli kolları Green Irmağı, San Juan
Irmağı ve Little Kolorado Irmağı'dir. Bu ırmaklar renkli yatay
katmanlardan oluşan platoda kavisler çizerek derin vadiler,
kanyonlar akmaktadırlar. Bu kanyonların en önemlisi Arizona
eyaleti içinde yer alan içinden Kolorado Nehri'nin geçtiği Grand
Canyon (Büyük Kanyon)’dur.
BÜYÜK HAVZA
Nevada Eyaleti
BÜYÜK HAVZA
Utah Eyaleti
Colorado Eyaleti
Colorado Platosu
Bryce
Kanyonu
BRYCE KANYONU ULUSAL PARKI (İnglizce: Bryce Canyon
National Park) ABD'nin Utah eyaletindeki ulusal parktır.
Bryce kanyonu aslında bir kanyon değildir, daha
çok Paunsaugunt Platosu'nun doğu tarafında bulunan ilginç bir
doğal
oluşumdur.
Burada
peribacası
adı
verilen
ve rüzgar, su ve buz erozyonuyla oluşmuş ilginç oluşumlar vardır.
Bu oluşumlar hem biçimleri hem de oluşum şekilleri
yönüyle Kapadokya'daki peribacalarına benzer.
Kırmızı, turuncu ve beyaz renkli taşlar ise son derece eşsiz bir
görünüm oluşturur. Bryce Kanyonu, yakınlarında bulunan Zion
Kanyonu ve Büyük Kanyon'dan daha yüksekte yer alır. Bryce
Kanyonu'nun rakımı 2,4 ila 2,7 km arasında değişir, ancak Büyük
Kanyon'un güneyi deniz seviyesinden ancak 2,1 km yukarıdadır.
KORDİLLERANIN MEKSİKA’DAKİ BÖLÜMLERİ
ABD’de Pasifik kıyısında uzanan Kıyı Dağları,
Meksika’da Kaliforniya
Yarımadasında devam etmektedir. ABD’de Kıyı
Dağları ile Sierra Nevada Dağları arasında kuzeygüney doğrultusunda uzanan Sacremento-San
Joaquin çöküntü alanının güneydeki devamı
Meksika’daki Kaliforniya Körfezi’dir.
ABD’deki Sierra Nevada Dağları, Meksika’da
SIERRA MADRE adını alarak Pasifik kıyısında Batı
Sierra Madre, Meksika Körfezi kıyısında Doğu
Sierra Madre Dağları olarak KB-GD doğrultusunda
uzanırlar. Bu iki dağ sırasının arasında ise
MEKSİKA PLATOSU yer almaktadır.