Yazının devamını okumak için buraya tıklayınız

RUSYA’NIN UZAKDOĞUSU
Uzakdoğu, Avrupalılar için “dünyanın öbür ucu” demektir. Gerçekten de
Moskova ile Vladivostok arasında 9 bin km.lik bir mesafe vardır, Orta Avrupa’yla
saat farkı da 10 saattir fakat yöre sakinleri ve komşu Asya, Büyük Okyanus
ülkeleri vatandaşları için Uzakdoğu hiç de o kadar uzakta değildir. Direkt uçak
seferleri yörenin başlıca şehirleri olan Vladivostok ve Habarovsk’u Japonya, güney
ve Kuzey Kore, Tayland ve ABD’ye bağlamaktadır. Japonya ve Çin Halk
Cumhuriyeti’ne gemi turları da vardır. Demiryolu ağları yörenin her tarafına
yayılmıştır. Trans Sibirya (Sibirya ötesi) demiryolu hattı, sınıra ve deniz kıyısına
doğru kollara ayrılmaktadır.
Uzakdoğu’da kışlar soğuk geçer, hava kurudur ve şaşılacak derecede
neşlidir; bu yüzden sağlık açısından son derece yararlıdır. Havanın kuru
olmasından dolayı en şiddetli soğuklar bile hafif atlatılır. Temmuz ayının ikici
yarısı, Ağustos ve Eylül ayları, buraya seyahat etmek için en ideal zamanlardır.
Uzakdoğu bölgesi Karadeniz kıyılarındaki Soçi ile aynı enlemde bulunmaktadır, bu
yüzden de neş buraya çok bakar. Yılın 180–200 nü güneşli geçer.
Uzakdoğu’daki her şey, Avrupalılar için hayret vericidir. Yalnızca doğa bile
akıllara durgunluk verir. Ne de olsa dünyanın bu köşesinde doğuyla batı birleşir:
Dünyanın en büyük kıtası olan Avrasya’yla en büyük okyanus olan Büyük
Okyanus. Kumlu plajları olan deniz, muhteşem sualtı manzaraları, gemi
seyahatleri için uygun alanlar, doğanın verdiği şekli bozmadan duran tayga
ormanları, dağlık bölgelerdeki nehirler ve çağlayanlar, mağaralar, dik
yamaçlardaki büyük ağaçlar, şifalı maden suları, vb. kısacası her şey burada
toplanmıştır.
Bu yerlerdeki dağlar bile alışılmışın dışındadır: kubbe şeklindeki tepeleriyle
ve inişli yamaçlarıyla güneybatıdan kuzeydoğuya doğru birbirine paralel olarak
uzanan alçak sıradağlar. Burada sivri bir tepe ya da sırt, uçurum ya da dik
kanyonlar yoktur. Deniz kıyısının güneyinde kalan dağlarda ünlü Ussuriysk tayga
ormanı gibi geniş yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlar vardır.
Uzakdoğu’da sadece bitkiler değil hayvanlar da bu büyüleyici diyara ilgi
çekici bir hava katarak birbirine karışmış bir halde mevcudiyetlerini sürdürürler.
Kurtlar, vaşaklar ve boz ayılar, kaplanlar, leoparlar, benekli geyikler,
kaplumbağalar, büyük parlak kelebeklerle yan yana yaşarlar; bataklık ve su
hayvanları, tırnaklı ve kürklü hayvanlar varlıklarını sürdürürler. İşte bu yüzden
avcılık sporu, Uzakdoğu’nun en popüler tatil türlerinden biri haline gelmiştir.
Rus ormanlarında yaşayan vahşi ve yırtıcı hayvanların en büyüğüdür ayıdır.
Nuh zamanından beri Rusya’yı sembolize eder. Ayılara cü ve mahareti dolayısıyla
saygı duyulur, Rus halk mallarının en başta gelen kahramanlarından biri olmuştur.
Uzakdoğu’da ayıların en sevdiği yiyecek, buradaki nehirlerde bol olan somon
balığıdır.
Deniz kıyısına yakın topraklar üstünde bulunan Sitohe Alinski Yasak
Ormanı’nda ölçüsü ve emniyet derecesi bakımından dünyada bir başka eşi
olmayan meteortaşı kraterleri bulunmaktadır. Yasak ormanda yaklaşık 40 kaplan
türü ve 150 goral türü, 100–120 benekli geyik türü mevcuttur. Yöredeki yasak
ormanın doğal zenginliği, bakir Ussuriysk Taygası’dır.
Deniz kıyısında bulunan yörenin başkenti, Uzakdoğu’nun en renkli ve ilginç
şehirlerinden biridir. Asya-Büyük Okyanus bölgesi ülkelerine en yakın olan
“Avrupa şehridir”. Vladivostok’un tarihi ve mimarisi kendine has özellikler içerir.
Birbirine benzeyen tek bir bina yoktur: gotik, Alman baroku, modern üslup ve Rus
üslubu burada yan yanadır.
Habarovsk Yöresi’nde 25 ayrı halk yaşamaktadır. Bunlardan 8’i ezelden beri
bu topraklarda yaşamıştır. Bunlar, Evenler, Ulçalar, Nivhler, Negidalar, Udegevler
ve Oroçlar’dır. Nüfusu en kalabalık olan grup, Nanaylar’dır. Nivhler dışında bütün
bu halkların dilinde ”bu toprağın insanı “ anlamına gelen “nani” kelimesi vardı. “Bu
toprağın insanları” geleneksel olarak balık avı ve avlanmayla uğraşırlar. Tatbiki
sanatlarıyla meşhurdurlar. Milli ahenkleri çok popülerdir. Amur Bölgesi
yakınlarında yaşayan halkların geleneksel giysisi, deri, taş ve maden
işlemeciliğinin bir örneği olarak sanat kabiliyetlerini göstermektedir. Balık
derisinden yapılmış gömlekleri çok ilginçtir. Bunu yaz, kış giyerler.
Uzakdoğu’nun tabiatı, hayret verici bir güzelliktedir. Buradaki ormanlar
sağlık açısından Rusya’nın başka hiçbir yerinde olmadığı kadar çok yararlıdır.
Jensen, Çin limon ağaçları gibi şifalı bitkiler sadece burada gücünü doğadan alır
ve yetişirler.
Amur, Şilka ve Argun nehirlerinin birleşmesiyle meydana gelmiş dünyadaki
en büyük nehirlerden biridir. Amur Limanı’ndan Tatar Boğazı’na ve Sahalin
Körfezi’ne, oradan da Ohotsk Denizi’ne dökülür. Amur Nehri’nin Argun’un
kaynağından itibaren uzunluğu 4440 km.dir. Şilka ve Argun’nun birleşmesinden
itibaren de 2824 km.dir. Habarovsk Yöresi’ne doğru akar. Sol kıyısı Rusya
sınırlarına, sağ kıyısı ise Çin sınırlarına girmektedir. Amur sularında 85 tür balık
yaşamaktadır. Sadece Mississipi ve Amazon daha fazla türe sahiptir. Bu yüzden
burada balık avı olanağı çoktur.
Kamçatka, Rusya’nın kuzeydoğusunda bulunan bir yarımadadır. Volkanlarla,
sıcak su kaynaklarıyla, hızlı akan nehirleriyle ve gürüldeyen çağlayanlarıyla farklı
bir diyardır. Burada 29’u aktif olan 600 volkan bulunur. Turistler, çağlayanların
harikulade bir manzara oluşturduğu gayzer vadisini, çamur kazanlarını, suyosunu
ve liken yataklarını, firuze renkli gölleri gezmeye can atarlar. En büyük gayzer
olan Velikan, su buharlarını kendinden 30 m. uzağa fışkırtmaktadır. Kamçatka’da
turistlere
ihtimam
gösterilmekte,
aşırı
sporlarından
hoşlananlar
için
organizasyonlar yapılmaktadır. Dağcılar için yollar hazırlanmıştır, delta kanat
uçuşu, planörlük, dağ kayağı ve paraşüt sporlarıyla uğraşma imkânı
sunulmaktadır, sal üstünde rafting ve balık avı turları düzenlenmektedir.
Kamçatka’nın orta kısmından geçen Sredini Sıradağları’nın zirveleri, turist
gezileri için idealdir. Burada ılık suyu olan göller ve termal kaynaklar
bulunmaktadır. Yerli nüfus Evenler, bu bölgeye özel bir ilgi gösterirler.
Kamçatka’da 70 farklı tur düzenlenir: bilim, helikopter, rafting, atlı ve yaya
geziler, tracking turları, ekoloji, ornitoloji turları, geyik sürülerinin kaldıkları
yerlere gidilen etnografya turları, halk topluluklarının gösterileri, geyik üstünde
yapılan koşu yarışları, avcılık sporları, Avaçinski Koyu’nda gemi turları, sualtı
sporları vb.
Kamçatka yarımadası topraklarının % 27’si, muhafaza altına alınmış doğal
yerler kategorisine girer. Petropavlovsk-Kamçatski Bölgesi’nin merkezi eşine az
rastlanır bir güzellikte olan Avaçinski Koyu kıyılarındadır. Koy, volkanlarla
kuşatılmıştır.
Kamçatka’da 29’u aktif olmak üzere toplam 160 volkan bulunmaktadır.
4750 m. uzunluğuyla yarımadanın en yüksek tepesi olan Kliyuçevskaya Sopka
yanardağı da bunların arasındadır. Petropavlovsk’tan 25 km. uzaktaki yüksekliği
3200’den fazla olan volkan dağları grubu, turistik dağ gezileri ve dağcıların
tırmanmaları için elverişlidir. Volkanların karla kaplı yamaçları, dağ kayağı
sporunun yapılmasına olanak tanımaktadır. Halaktırski Havaalanı’nın bulunduğu
bölgede okyanus plajı bile vardır.
Avaçinski Koyu’nun batı kıyısında üç adet sıcak su kaynağı vardır:
Poratunski, Jirovski ve Banni. Korımski ve Kronotski gölleri arasında ise dünyaca
meşhur gayzer vadisi bulunur. Yarımadanın güneyi, yumurtlayan sombalıklarıyla
dolu Kuril Gölleri’yle ünlüdür.
Rus denizcileri tarafından daha XVII. yy.da keşfedilmiş olan Sahalin Adası’na
insanlar, ancak XIX. yy.da yerleşmeye başlamışlardır. Şimdi sanayisi gelişmiş olan
bölge, ilk zamanlardaki doğal güzelliğini hala muhafaza etmektedir. Burada berrak
dağ nehirleri, alabalık sürüleri, kuzey köknar ağaçlarının güney porsuk ağaçlarıyla
yan yana bulunduğu balta girmemiş ormanlar vardır. Sarmaşık ladin ağacına
dolanmış, Kuril bambusu ise bagulniğin yanında büyümektedir. Bitkilerin devasa
boyutlarda olması, bilim adamlarının bile izah edemediği hayret verici bir olaydır.
Ziraat kültürü, burada diğer kıtalardan birkaç misli daha fazladır. Tunayça Gölü,
alabalık ve kızılkanat balıkları avı için ideal bir yerdir. Sombalıklarını yumurtlarken
seyreden turistler çok şanslıdır. Balık avı burada sadece yazları değil; kışları da
ilginçtir. Tatil günlerinde binlerce Sahalinli, buz altı balık avına çıkar.
Kuriller, pek çok volkanın, olağanüstü güzellikte şırıltıları olan göllerin,
termal ve maden suyu kaynaklarının, şifalı çamurların, güzel manzaraların, nefis
deniz ürünlerinin bulunduğu bir yerdir. Kuril takımadaları, Ohotsk Denizi ve Büyük
Okyanus arasından geçen sınırda, Kamçatka yarımadası ve Hokkaido adasının
arasında yer almaktadır. Buradaki en tanınmış şehirler İturup, Kunaşir ve
Şikotan’dır. Kunaşir’de Kuriller’in en yüksek volkanı olan Tyatya ve dünyaca ünlü
Stolbçati Burnu bulunur. İturup’ta İliya Muromets çağlayanı (141 m.
yüksekliğinde) vardır. Bir efsaneye göre, İturup topraklarını kaplayan yeşil
fundalıklar arasında hala Japon Ordusu’nun savaşçı askerleri saklanmaktadır.
Rusya’nın en doğusundaki bölge, sadece yeraltı servetleri ve değerli
kürkleriyle değil, M.Ö. 1000 yılından kalma tarihi eserler ve o zamanların
kültürünü yansıtan yapılarla da ünlüdür. Eskimo’ların yaşadıkları yerlerde yapılan
kazılar, sinlikler ve kayalar üstüne çizilen Asya’daki en eski resimler yine o
zamanlara aittirler. Nadir görülen hayvan ve bitki türleri, değerli cins balıkların
bolluğu, muazzam fok balığı ve mors yatakları, kuş pazarları, Beringov Boğazı’nın
kayalık kıyıları ve termal sular ekolojik turizmden hoşlanan kişileri buraya çeker.