KONYA TİCARET ODASI POLONYA CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU Dış Ticaret Servisi Ağustos 2011 POLONYA ÜLKE RAPORU İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM POLONYA HAKKINDA GENEL BİLGİLER 1.1. Ülke Kimliği ........................................................................................................................ 1 1.2. Coğrafi Konum ................................................................................................................... 1 1.3. Siyasi ve İdari Yapısı .......................................................................................................... 1 1.4. Nüfus ve İşgücü Yapısı……………………………………………………………………2 İKİNCİ BÖLÜM GENEL EKONOMİK DURUM 2.1. Ekonomik Durum ................................................................................................................ 3 2.2. Önde Gelen Sektörlerin Durumu......................................................................................... 4 2.2.1. Tarım ve Hayvancılık ................................................................................................ 4 2.2.2. Sanayi Sektörü ......................................................................................................... 5 2.2.3. Madencilik................................................................................................................. 5 2.2.4. İnşaat ......................................................................................................................... 5 2.2.5. Ulaştırma ve Telekomünasyon Altyapısı .................................................................. 5 2.2.6. Enerji………………………………………………………………………………..6 2.2.7. Bankacılık ................................................................................................................. 6 2.3. Dış Ticaret ........................................................................................................................... 6 2.3.1. Polonya Dış Ticaretinde Genel Durum ..................................................................... 6 2.3.2. Polonya Dış Ticaret İstatistikleri ............................................................................... 7 2.3.3. Polonya Dış Ticaretinde Başlıca Ürün Tabloları ...................................................... 9 2.4.Ülkedeki Yabancı Sermaye ................................................................................................ 11 2.5.İşkurma Esasları ................................................................................................................. 11 KTO – Dış Ticaret Servisi i POLONYA ÜLKE RAPORU ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TÜRKİYE İLE POLONYA ARASINDA EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER 3.1. Siyasi İlişkilerin Tarihçesi ................................................................................................. 13 3.2. Türkiye-Polonya Arasında Ticari ve Ekonomik İlişkiler .................................................. 14 3.3.Polonya’nın Türkiye’ye İhracatında Başlıca Ürünler ........................................................ 15 3.4. Polonya’nın Türkiye’ye İthalatında Başlıca Ürünler ........................................................ 16 3.5. Türk Firmalarının Polonya Piyasasında Faaliyette Bulunduğu Başlıca Sektörler ............ 16 3.6. Polonya’daki Türk Yatırımlarının Durumu ...................................................................... 17 3.7. Polonya’daki Yatırım İmkanları........................................................................................ 17 3.8. Türkiye ile Polonya Arasında Ekonomik İlişkilerde Dikkat Edilmesi Gerekenler ........... 18 3.9. Pasaport ve Vize İşlemleri................................................................................................. 18 40. Polonya’da Düzenlenen Önemli Fuarlar ............................................................................ 19 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM KONYA-POLONYA TİCARİ İLİŞKİLERİ 4.1. Konya-Polonya Ticari İlişkileri ......................................................................................... 20 4.2.Konya-Polonya Sektör Bazında İhracat Rakamları (2010-2011) ...................................... 21 KTO – Dış Ticaret Servisi ii POLONYA ÜLKE RAPORU BİRİNCİ BÖLÜM POLONYA HAKKINDA GENEL BİLGİLER 1.1. ÜLKE KİMLİĞİ Resmi Adı: Polonya Cumhuriyeti Yönetim Biçimi: Parlamenter Demokrasi Devlet Başkanı: Bronislaw Komorowski Başbakan: Donald Tusk Başkent: Varşova Önemli Şehirleri : Varşova, Krakow, Lodz, Wroclaw, Poznan, Gdansk Nüfusu: 38,441,588 (Temmuz 2011 tahmini) Yüzölçümü: 311.889 km² Resmi Din: Katolik %95, Protestan, Ortodoks ve diğerleri %5 Resmi Dil: Lehçe Etnik Yapısı: Polonyalı %96.7, Alman %0.4, Beyaz Rus %0.1, Ukraynalı %0.1 ve diğerleri %2.7 Doğal kaynakları: Kömür, kükürt, bakır, doğal gaz, gümüş, kurşun, tuz, kehribar Para Birimi: Zloti (Zl) Para Kuru: 1 Zloty = 0.253 EUR / 2011 1.2. COĞRAFİ KONUM Yaklaşık 312 bin kilometrekarelik yüzölçümü ile Avrupa’nın 10. Dünyanın 69. Büyük ülkesi olan Polonya Orta Avrupa’da Batı’da Almanya, güney batıda Çek Cumhuriyeti, güneyde Slovakya, kuzey doğuda Rusya ve Litvanya, doğuda Beyaz Rusya, güney doğuda Ukrayna ve kuzeyde Baltık Denizi’ne komşudur. Ülke genellikle düz ovalardan oluşmakta olup, güney kıyısı boyunca da dağlar sıralanmaktadır. KTO – Dış Ticaret Servisi 1 POLONYA ÜLKE RAPORU 1.3. SİYASİ VE İDARİ YAPI Polonya 10. Yüzyılın ortalarından beri tarih sahnesinde olan bir toplumdur. Altın çağını 16. Yüzyılda yaşamıştır. Devam eden yıllarda zayıflamaya başlamış olup, bu zayıflıktan yararlanan Rusya, Avusturya ve Prusya tarafından 1772-1795 yılları arasında paylaşılarak Avrupa haritasından silinmiştir. Polonya bağımsızlığını 1918 yılında ilan etmiştir. 2. Dünya Savaşında Almanya tarafından egemenliği bir kez daha ihlal edilen ülke, 2. Dünya Savaşı’nın bitmesinden sonra Doğu Bloku ülkelerine katılmıştır. Bu ülkeler arasında kurulan Varşova Paktı 14 Mayıs 1955 tarihinde Varşova’da imzalanmıştır. Polonya’da komünist yönetim 4 Temmuz 1989 tarihinde sona ermiştir. 1990 yılında Varşova Paktı’nın dağıtılması ve Sovyet ordusunun ülkeden çekilmesi ile Polonya Batı ile bütünleşip, 1990 yılında NATO’ya, 1 Mayıs 2004 tarihinde ise Avrupa Birliği’ne katılmıştır. Polonya’nın yönetim şekli cumhuriyettir. 4 yılda bir yapılan seçimle iş başına gelen ikili meclis 460 üyeli parlamento ve 100 üyeli senatodan oluşmaktadır. Son parlamento genel seçimleri 21 Ekim 2007 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Polonya’da cumhurbaşkanı 5 yıllık süre için doğrudan seçimle işbaşına gelmektedir. Ülke 16 idari bölgeden oluşmaktadır. Bu idari bölgeler de 379 ilçe ve 2478 komünden oluşur. 1.4. NÜFUS VE İŞGÜCÜ YAPISI Polonya’nın nüfusu 2011 tahminine göre 38.4 milyondur. Bu sayının 23.3 milyonu ( %61.1) şehirlerde, 14.8 milyonu ( %38.9) kırsal bölgelerde yaşamaktadır. Polonya nüfusu etnik özellikleri açısından incelendiğinde, nüfusun yaklaşık %97’si Polonya kökenli olup, diğer etnik gruplar ise Alman, Ukraynalı ve Belaruslu’dur. Yüksek işsizlik ve düşük istihdam, Polonya ekonomisinde büyük sorun yaratmaya devam etmektedir. İşsizlik genç ve nitelikli işgücünün yurtdışına göçü ile sonuçlanmıştır. Polonya’nın AB üyeliği ile birlikte imalat sanayine yönelik yabancı sermaye yatırımları ve AB fonlarıyla desteklenen kapsamlı alt yapı projeleri beraberinde yüksek büyüme hızları ve yeni istihdam imkanları yaratmıştır. 2002 yılında %20 olan işsizlik oranı 2010 yılında %12’ye inmiştir. Batı Avrupa’daki Polonyalı işgücünde yurda dönüş eğilimi başlamıştır. Bununla birlikte, 2009 yılında yaşanan küresel mali kriz ile istihdam koşulları yeniden kötüleşmiştir. 2008 yılında %9.8 olan işsizlik oranının 2010 yılında %12’ye çıkmıştır. İşsizliğin en fazla, en geç il en yaşlı işgücü arasında görülmesi, işsiz nüfusunun en az nitelikli nüfus olması sorununun çözümünü zorlaştırmaktadır. KTO – Dış Ticaret Servisi 2 POLONYA ÜLKE RAPORU İKİNCİ BÖLÜM GENEL EKONOMİK DURUM 2.1. Ekonomik Durum Polonya, Orta ve Doğu Avrupa’nın en gelişmiş ekonomilerinden birine sahiptir. GSYİH’da son yıllardaki artış nedeniyle dünya ekonomisindeki önemi ve payı yükselmektedir. Özelleştirme uygulamaları neticesinde, ülke Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri içerisinde en fazla doğrudan yabancı sermaye yatırımlarına konu olan ülke durumundadır. Polonya 2000’li yıllarla birlikte ekonomisinde verimli bir dönem geçirmiştir. Gayri Safi Yurtiçi Hasılası 2004’den günümüze ikiye katlamıştır. Artan refah büyük ölçüde kişi başına düşen gelirlere de yansımıştır. Bunun yanı sıra, ekonominin en büyük problemlerinden olan işsizlikle kararlı bir mücadele verilmiştir. AB üyeliği ile Batı Avrupa’ya giden Polonyalılar da son dönemde ülkelerine dönmeye başlamıştır. Yabancı yatırımlar da işsizliği azaltan bir başka önemli etkendir. Polonya, küresel mali kriz boyunca pozitif büyüme gösteren yegane AB üyesi ülkedir. Avrupa Komisyonu’nun Polonya için 2011 yılı büyüme tahmini ise % 4.1 iken bu oran 27 üyeli AB için ortalama % 1.8’dir. Ekonomik büyüme, doğrudan yabancı sermayenin çekilmesi ve ihracat açısından son on yıllık dönemde iyi bir performans sergileyen ülkenin önemli ticari ortaklarında yaşanan ekonomik durgunluk 2008 yılında kendisini hissettirmiş ve ekonomi yavaşlama sürecine girmiştir. İhracatının yaklaşık %80’inn AB üyesi ülkelere yapmakta olan Polonya’da alt yapı yatırımlarının hız kazanması, doğrudan yabancı sermayenin Polonya pazarına olan ilgisinin kesintisiz devam etmesi ve tüketim harcamalarının mali krizden nispeten daha az etkilenmesi gibi nedenlerden ötürü, ekonominin 2009 yılında da büyümeye devam etmiştir. Hatta 2009 yılında pozitif büyümenin görüldüğü tek AB ülkesidir. Polonya kriz boyunca Rusya federasyonu, Ukrayna, Beyaz Rusya ve Azerbaycan gibi eski SSCB ülkeleri ile Çek Cumhuriyeti, Slovakya ve Sırbistan gibi civar ülkeleri hedef pazarlar olarak belirlemiş ve bu ülkelere yönelik resmi ve ticari heyet ziyaretlerini yoğunlaştırmıştır. Polonya’nın 2010 yılı ihracatı 155.7 Milyar Dolar (2009 yılına göre %14 oranında artış görülmüştür), ithalat ise 173.7 Milyar Dolar (2009 yılına göre %16 oranında artış görülmüştür) seviyesinde gerçekleşmiştir. KTO – Dış Ticaret Servisi 3 POLONYA ÜLKE RAPORU 2007-2013 bütçe döneminde AB kaynaklarından Polonya’ya tahsis edilen kaynak 67 milyar Euro’dur. Ayrıca 2007-2009 yıllarında öngörülen büyüme hedefinin üzerinde bir büyüme yakaladığından, 2011-2013 dönemi için 633 milyon Euro’ luk ek kaynak da tahsis edilmiştir. (TABLO 1) Ekonomik Göstergeler Tablo 2009 2010 GSYİH (Milyon Dolar ) 688.761 725.249 Kişi Başına Gelir (Dolar) 17.898 18.800 Enflasyon Oranı (Tüketici Fiyatlarıyla, %) 3.5 2.6 İşsizlik Oranı (%) 11.9 12.3 İhracat 136.641 155.717 İthalat 149.570 173.650 9.9 7.3 Dış Ticaret (Milyon Dolar) Doğrudan Yabancı Sermaye Girişi (Milyon Euro) 2.2. Önde Gelen Sektörlerin Durumu 2.2.1.Tarım ve Hayvancılık GSYİH’nın % 4 ‘lük kısmını tarım sektörü oluşturmaktadır. Buna karşın tarım kesiminin ülke içerisindeki sosyal ve ekonomik önemi devam etmektedir. Tarım kesiminin toplam istihdam içerisindeki payı yıldan yıla düzen olarak düşmektedir. Polonya, tarımın yeniden yapılanması konusunda AB’nin desteğine ihtiyaç duymuş, katılım müzakerelerinde en sorunlu alan tarımda istihdam edilen nüfus olmuştur. Polonya, Rusya ve Ukrayna hariç tutulduğunda Avrupa’nın 3. büyük ülkesi konumuna gelmektedir. Polonya bazı tarımsal ürün üretiminde Avrupa ve dünyada önemli üretici konumundadır. Elma üretiminde Avrupa’da birinci; üzüm, çavdar, ahududu üretiminde Avrupa ve dünyada ikinci sırada yer almaktadır. Patates, çilek, soğan, şeker pancarı, buğday, süt, domuz eti üretiminde Avrupa’da ve dünyada ilk on sırada yer almaktadır. Toplam tarım arazisi büyüklüğü 18.4 milyon hektar olup, ülke yüzölçümünün %61’ini oluşturmaktadır. Toplam tarım arazisinin %76’sını ekilebilir alanlar oluşturmaktadır.Yüksek oranda ucuz yem stoklarına sahip olmasına rağmen, hayvancılık üretimi tatmin edici değildir. Polonya’daki hayvancılıkta esas olanlar ise domuz ve sığır üretimidir. KTO – Dış Ticaret Servisi 4 POLONYA ÜLKE RAPORU Avrupa Birliği’nin büyük etkisiyle Polonya tarımında gelişme görülmüş ve birliğin çiftçilere doğrudan ödeme şeklinde yaptığı yardımlar sayesinde çiftçi gelirlerinde artış olmuştur. 2.2.2 Sanayi Sektörü Polonya’nın demir-çelik üretimi ülkenin güneyindeki Silezya ve Krokaow civarındaki modernize edilmiş tesislerde yapılmakta ve ağırlık olarak otomotiv, gemi inşa, alt yapı inşaatlarına girdi sağlamaya yönelik olarak faaliyette bulunmaktadır. Fiat firmasının Silezya’da, Volswagen firmasının Poznan kentinde üretim tesisleri bulunmaktadır. Polonya’nın başta dizel motor üretimi olmak üzere, otomotiv sektörünü destekleyen ve yabancı sermaye ağırlıklı güçlü bir yan sanayii bulunmaktadır. Ayrıca, Polonya AB’nin en büyük LCD ekran üreticisi ve ikinci büyük elektrikli ev aletleri üreticisi haline gelmiştir. Dell, LG, Sharb, Funai, Toshiba, Eloktrolux, Bosh, Indesit gibi uluslarası büyük firmalar üretimlerini Polonya da yapmaktadırlar. Polonya’nın havacılık sanayii köklü bir geçmişe sahip olup, özellikle helikopter ve hafif uçak üretimine yönelik imalatı bulunmaktadır. Polonya son dönemde yenilenebilir enerjiye yönelik yatırımlara büyük önem vermektedir. 2.2.3. Madencilik Dünyanın en büyük kömür üreticilerinden biri olan Polonya’da madencilik ve taş ocakları sanayi üretiminin %4.9’unu oluşturmaktadır. Polonya’daki temel madencilik ürünleri kömür, bakır, gümüş, çinko ve kurşundur. Avrupa standartlarında Polonya iyi kalite taşkömürü ve linyit üreticisidir. Üretilen kömürün 1/3’ü enerji maçıyla kullanılmaktadır. Polonya’da yılda 533.000 ton bakır, 1.215 ton gümüş üretilmektedir. Üretimin tamamına yakını Asya ülkelerine ihraç edilmektedir. 2.2.4.İnşaat Polonya’da faaliyet gösteren inşaat firmalarının çoğu özelleştirilmiştir. Büyük şehirlerindeki yeni otel, ofis, konut inşaatları, inşaat sektöründe büyük bir iş imkanı meydana getirmiştir. Çimento endüstrisi yabancı yatırımcıların ilgisini çekmiş ve 1990’lı yılların ortasında özelleştirilmiştir. Ayrıca, Polonya inşaat hizmetlerinde önemli bir ihracatçı konumundadır. 2012 Avrupa Futbol Şampiyonası’na ev sahipliği yapacak olan ülkede tamamlanmayı bekleyen çok sayıda altyapı projesi bulunmaktadır. KTO – Dış Ticaret Servisi 5 POLONYA ÜLKE RAPORU 2.2.5.Ulaştırma ve Telekomünasyon Altyapısı Teknolojik gelişmelerin etkisiyle haberleşme altyapısı önemli ölçüde gelişme göstermiştir. Buna rağmen uluslararası haberleşme imkanları büyük şehirlerde etkili olmasına rağmen kırsal kesimlerde yetersiz kalmaktadır. Polonya’da sabit hatlı telekominasyon için 96 firma bulunmaktadır. Piyasanın yaklaşık olarak % 85 ‘i ulusal operatördür. Telekominasyon sektörü 3 Eylül 2004 tarihinden beri yürürlükte olan yasası gereği bu sektörde faaliyet gösterebilmeleri için, Telekominasyon İşletmeleri Siciline kayıt olunması gerekmektedir. 2.2.6.Enerji Ülkede 52 termik santral ve 20 güç santrali bulunmaktadır. Polonya ihtiyacı olan doğal gazın %30’unu, petrolün ise ancak %3.8’ini üretebilmektedir. Yıllık elektrik üretimi 162 TWh civarındadır. Kömür ülkenin enerji üretiminde kullandığı temel yakıt olmayı sürdürmektedir. Doğal gaz esas olarak Rusya Federasyonu’ndan ithal edilmektedir. Petrol ve doğal gaz ithalatı bir bakıma taşkömürü ihracatı ile dengelenmektedir. Polonya’nın rafine petrol ihtiyacının %20’si Rusya Federasyonu ve Kazakistan’dan ithal edilmektedir. Diğer bir taraftan Polonya’nın yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik yatırımları artırarak devam etmekte olup enerji tüketiminin içinde payı 2010 yılında %7.5 olan yenilebilir enerji payının, 2020 yılında ise %15’e çıkarılması hedeflenmektedir. Bu amaçla Polonya hükümeti 2020 yılına kadar ülkede 2.500 biogaz tesisi kurulmasına dair bir program başlatmaktadır. Rüzgar enerjisine yönelik çok sayıda yabancı sermayeli yatırım bulunmaktadır. Bunun yanında polonya hükümeti,2020 yılından önce nükleer enerji üretimine geçeceğini açıklamıştır. 2.2.7.Bankacılık Polonya’da faaliyette bulunan herhangi bir Türk bankası bulunmamaktadır. Ancak transfer ve firmalar arası akreditif işlemleri muhabir bankalarca yapılmaktadır. Polonya’da mukim olanlar yurt dışına yapacakları para transferleri 10.000 Euro’nun üzerinde ise bankalar vasıtasıyla yapmak zorundadırlar. KTO – Dış Ticaret Servisi 6 POLONYA ÜLKE RAPORU 2.3.Dış Ticaret 2.3.1.Polonya Dış Ticaretinde Genel Durum Polonya’nın AB’ ne üye olması ve dünya ekonomisine entegre olması sonucunda 1991 yılından bu yana ticari hacmi on kat artmıştır. 1991 ile 2008 yılları arasında ihracat yılda ortalama %14.9, ithalat ise %15.8 oranında artış meydana gelmiştir. Bu artışlar büyük ölçüde uluslararası şirketlerin AB pazarına yönelik üretimlerini Doğu Avrupa’ya kaydırmaları ve artan refah sonucu tüketim harcamalarının artmasıyla açıklanmaktadır. Bununla beraber, dünya pazarlarında yaşanan daralma, yerli firmaların iç pazara olan ilgisini arttırmış ve bu durum ithalat baskısı yaratmıştır. 2008 yılı sonuna kadar görülen Zlotinin Dolar ve Euro karsısındaki aşırı değer kazanmış durumu da ithalat artışlarına katkıda bulunmuştur. Küresel mali kriz sırasında Polonya’nın ihracatı % 15’in üzerinde, ithalatı ise % 25’in üzerinde daralmış ancak dış ticaret performansı 2009 sonuna doğru yeniden kriz öncesi sevileri yakalamıştır. Polonya bugüne kadar ki en yüksek seviyesine 2010 yılında bir önceki yıla göre % 22 oranında artarak 117,4 Milyar Euro düzeyinde gerçekleştirerek ulaşmıştır. Polonya’nın 2010 yılı ithalatı % 25 oranında bir artışla 130,9 Milyar Euro düzeyinde gerçekleşmiş olmakla birlikte kriz öncesindeki seviye henüz yakalanamamıştır. Polonya’nın bu dönemdeki 13,5 Milyar Euroluk dış ticaret açığı Uzak Doğu ülkeleri ile bazı Merkezi ve Doğu Avrupa ülkeleriyle yapılan ticaretten kaynaklanmaktadır. 2010 yılında ihracatın % 78.6’sı, ithalatın ise % 58.8’i AB üyesi ülkelerle yapılmış ve Polonya AB ile ticaretinde yaklaşık 15 Milyar Euro fazla vermiştir. KTO – Dış Ticaret Servisi 7 POLONYA ÜLKE RAPORU 2.3.2.Polonya Dış Ticaret İstatistikleri (Polonya’nın Yıllara Göre Dış Ticaret Değerleri (Milyar Euro) İhracat Değişim İthalat (%) Değişim İhr/İth (%) (%) Denge Hacim 2001 46,5 - 55,1 - 84,3 -8,6 101,6 2002 49,3 6,0 57,0 5,3 86,5 -7,7 106,3 2003 53,8 9,1 58,9 5,1 91,3 -5,1 112,7 2004 65,8 22,3 70,4 19,5 93,4 -4,6 136,2 2005 77,6 17,9 79,8 13,3 97,2 -2,2 157,4 2006 93,4 20,4 98,9 23,9 94,4 -5,5 192,3 2007 101,1 8,2 118,8 20,1 85,1 -17,7 219,9 2008 114,6 13,5 139,3 17,2 82,2 -24,7 253,9 2009 96,3 -15,9 105,0 -24,6 91,7 -8,7 201,3 2010 117,4 21,9 130,9 24,6 89,6 -13,5 248,3 (Polonya’nın 2010 Yılında Başlıca Ülkelere Göre Dış Ticareti (Milyar Euro) İHRACAT İTHALAT Değer Pay (%) Değer Pay (%) Almanya 30,5 26,1 Almanya 28,4 21,7 Fransa 8,0 6,8 Rusya Fed. 13,7 10,5 İngiltere 7,3 6,2 Çin H.C. 12,4 9,5 İtalya 7,2 6,1 İtalya 7,4 5,7 Çek Cum. 7,0 6,0 Fransa 5,6 4,3 Rusya Fed. 5,0 4,3 Çek Cum. 4,8 3,6 Hollanda 4,9 4,2 Hollanda 4,7 3,6 İsveç 3,4 2,9 G.Kore 3,6 2,8 Macaristan 3,3 2,8 İngiltere 3,6 2,7 Slovakya 3,2 2,7 ABD 3,4 2,6 Ülkeler Ülkeler KTO – Dış Ticaret Servisi 8 POLONYA ÜLKE RAPORU 2.3.3. Polonya Dış Ticaretinde Başlıca Ürün Tabloları Polonya’nın 2010 Yılı İthalatında İlk 20 Madde (Milyon €, petrol, kömür ve gaz hariç) Sıra G.T.İ.P. Değer % Pay 8703 Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak 1 üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar 4,036 3,1 2 8708 Motorlu taşıtların aksam ve parçaları 3,956 3,0 3 3004 İlaçlar ve diğer tıbbi preparatlar 3,620 2,8 4 mahsus aksam ve parçalar 3,044 2,7 5 8471 Otomotik bilgi işlem makinaları 2,043 2,3 6 telefon cihazlar 1,840 1,4 7 8901 Deniz taşıtları 1,560 1,2 8 parçalar 1,458 1,2 9 8542 Entegre devreler 1,315 1,1 10 7210 Demir ve çelik alaşımlarından yassı ürünler 1,243 0,9 11 9013 Sıvı kristalden gösterge tabloları 1,239 0,9 12 8409 Dizel motor aksamı 1,225 0,9 13 0203 Domuz eti 975 0,7 14 3926 Plastik eşya ve aksam 927 0,7 15 8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu araçlar 921 0,7 16 8701 Traktörler 913 0,7 17 8544 Yalıtılmış kablolar 889 0,7 18 7208 Demir ve çelik alaşımlarından yassı ürünler 861 0,7 19 3920 Plastikten şerit ve levhalar 831 0,6 20 3901 Etilen polimerleri 819 0,6 8529 Telsiz, telefon, telgraf, televizyon vb. cihazlara 8517 Telefon, telekomünikasyon cihazları; görüntülü 8473 Özellikle veya esasen büro makinaları, otomatik bilgi işlem makinaları, yazı makinaları, hesap makinaları ile birlikte kullanılmaya elverişli aksam ve KTO – Dış Ticaret Servisi 9 POLONYA ÜLKE RAPORU (TABLO 5) Polonya’nın 2010 Yılı İhracatında İlk 20 Madde (Milyon €) Sıra G.T.İ.P. Değer %Pay 8703 Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak 1 üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar 6,917 6,3 2 8708 Motorlu taşıtların aksam ve parçaları 5,781 5,2 3 8528 Renkli televizyon alıcıları 5,555 5,0 4 9401 Oturmaya mahsus mobilyalar 2,994 2,7 5 8471 Otomatik bilgi işlem makinaları 2,366 2,1 6 9403 Mobilya ve aksamı 2,187 2,0 7 8408 İçten yanmalı dizel motorlar 2,068 1,9 8 8544 Yalıtılmış kablolar 1,881 1,7 9 7403 Bakır ve alaşımları 1,812 1,6 10 2704 Kok kömürü 1,660 1,5 11 8901 Deniz taşıtları 1,591 1,5 12 aksam ve parçalar 1,523 1,4 13 3004 İlaçlar ve diğer tıbbi preparatlar 1,480 1,3 14 4011 Kara taşıtlarının dış lastikleri 1,355 1,2 15 2710 Petrol yağları 1,251 1,1 16 8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu araçlar 1,132 1,0 17 7308 Demir ve çelikten yapılar 1,124 1,0 18 2402 Sigara ve purolar 1,073 0,9 19 2701 Taş kömürü 886 0,8 20 4018 Kağıttan sağlığı koruyucu eşya 881 0,7 8529 Telsiz, telefon, telgraf, televizyon vb. cihazlara mahsus Polonya’nın Türkiye’ye olan ihracat listesinin başında şirketlerin temsil ettiği otomotiv endüstrisi (Fiat, Volkswagen, GM, SEWS, MAN, TRW), tüketici elektronikleri ve beyaz eşyalar (Sharp, LG, Philips) ayrıca kimyasallar (Avon, Reckit Benckiser) ve gıda sanayi (Ferrero, Altadis) yer alıyor. Bu yapılanış ile Polonya’nın Türkiye’den ithalatı stoklarda bir miktar rekabet oluşturmuştur. Polonya ile Türkiye arasındaki ticaret her ne kadar sektör bazında birbirine benzer görünse de, iki ülke ticaretinin esasen birbirini beslediği gözlenmektedir. Bu durum da iki ülke arasında rekabetten ziyade sinai bir işbirliği içerisindedir. KTO – Dış Ticaret Servisi 10 POLONYA ÜLKE RAPORU 2.4.Ülkedeki Yabancı Sermaye Tüm Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri arasında Polonya, en yüksek yabancı yatırım çekmiş ülkedir. 2007’deki doğrudan yabancı yatırımın sektörlere göre dağılımında imalat sanayi %20, finans %15.3, ticaret %11.9 ile öne çıkmaktadır. 2007 yılındaki yabancı yatırımların % 9.85’i AB üyesi ülkelerden gelmiştir. Bunların basında Fransa, Almanya, Avusturya, İtalya veİsveç gelmektedir. AB dışından önemli yatırımlar, ABD, Hollanda Antilleri ve Güney Kore kaynaklıdır. Polonya’nın Avrupa Birliği’ne tam üyelik müzakere süreci ile birlikte yabancı sermaye yatırımlarında büyük artış yaşanmıştır. 2007 yılı itibariyle Polonya’da kişi basına düsen yabancı sermaye tutarı 347 Euro’ya ulaşmıştır. Önde gelen yatırımcılar arasında Siemens, Panasonic, BAT, Bosch, Coca-Cola, Royal Dutch Shell, LG Philips, Carrefour, L’Oreal, Credit Suisse, Toyota Motor, Daewoo, Volkswagen, Daimler-Chrysler, Statoil, Grundig sayılabilir. Almanya ile eski Sovyet Cumhuriyetleri arasında da köprü olması sonucunda Avrupa’nındoğusu ile batısını birbirine bağlayan tüm yollar Polonya'dan geçmektedir. Asya – Pasifik kökenli yatırımcılar için Polonya üzerinden AB pazarına açılma imkanı ve Polonya’nın iç pazar hacmi önemli unsurlardır. Makro ekonomik dengeler kurulmuş olup, kısa vadede bir olumsuzluk beklenmemektedir. Polonya, gün geçtikçe artan satın alma gücüne sahip geniş tüketici kitlesinin yanı sıra Rusların, Beyaz Rusların ve Çeklerin alışveriş yaptığı bir ülke olduğundan büyük bir pazar potansiyeli mevcuttur. 2.5.İş Kurma Esasları Polonya mevzuatı, genel olarak, yabancıların Polonyalı girişimcilerle aynı koşullarda ticari faaliyette bulunmasına imkan tanımaktadır. AB ülkelerinden ya da Avrupa ile STA imzalamış bölgelerden gelen yabancılar, Polonyalı yatırımcılar ile aynı haklara sahiptir. Diğer ülke vatandaşları, uluslararası anlaşmalarda aksi bir hüküm bulunmadıkça, bir şirketin kurucusu, kurucu ortağı olabilir ya da mevcut bir Polonya firmasıyla ortaklık tesis edebilir. Yabancı sermaye için bir sınırlama veya yatırım yapmak için özel bir izne ihtiyaç bulunmamaktadır. KTO – Dış Ticaret Servisi 11 POLONYA ÜLKE RAPORU Ticaret Kanununa göre, “genel ticari ortaklık, limitet ortaklık, limitet şirket, anonim şirket, kooperatif ve şube” seklindeki oluşumlar tüzel kişilik kabul edilmektedir. Limited şirket genellikle tercih edilmektedir. Limited şirket için asgari sermaye miktarı 50,000 PLN’dir (13,870 €). Kayıtlı sermaye tutarının en az % 30’unun şirketin ticari kaydı sırasında ödenmesi gerekmektedir. KDV temel mallarda % 22’dir. İndirimli oran % 7 (tarım ürünleri için % 3); ihracat ve topluluk içi destek oranı % 0’dır. Özel tüketim vergisi mala ilave edilen değerinin oranına göre hesaplanmakta (birim basına sabit oran) ve motorlu taşıtlar, benzin, enerji, alkol, tütün ürünleri, ateşli silahlar, parfüm ve kozmetik ürünlerine uygulanmaktadır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TÜRKİYE VE POLONYA ARASINDA EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER Türkler Polonya’nın tarihi adı Lehistan olarak benimsemiştir. Lehistan, Osmanlılarla düzenli siyasi ilişki içine giren ilk büyük Avrupa devletleri arasında yer almıştır. Bu ilişkiler ilk kez XV’ inci yüzyıl başlarında, Polonya ile Litvanya'nın birleşmesi sonucu oluşan büyük krallığın başına geçen Jagiellon hanedanı ile İstanbul'un fethinden önce Osmanlı Devleti arasında kurulmuştur. Böylece Türk - Polonya ilişkilerinin 600 yıla yaklaşan bir geçmişi bulunmaktadır. İki ülke arasındaki ilk diplomatik ilişki 1414’te meydana gelmiş, ilk ticari anlaşma 1439’da yapıldı, ilk siyasi anlaşma (Ahidname) ise 1489’da imzalandı. Osmanlı İmparatorluğu, Polonya’nın tarih boyunca maruz kaldığı işgallerin hiçbirini tanımamış ve İstanbul’daki Polonez köy yerleşim merkezinin kurulmasında da görüldüğü gibi Polonya ve Polonyalılara kucak açmıştır. 3.1.Siyasi İlişkilerin Tarihçesi 1923 yılı Temmuz ayındaki Lozan’da Dostluk Anlaşması ile beraber imzalanan Ticaret Anlaşması, Türkiye Cumhuriyeti’nin imzaladığı ilk ticaret anlaşması olması nedeniyle özel bir anlam taşımaktadır. Kurtuluş Savaşı’nın ardından bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’ni resmi olarak tanıyan Lozan Antlaşması’ndan bir gün önce, ülkemizi ilk olarak tanıyan Avrupa devleti Polonya olmuştur. KTO – Dış Ticaret Servisi 12 POLONYA ÜLKE RAPORU İki ülke arasında ticari hacmin gelişmesinde; 1989 yılı öncesi, Polonya’nın Türkiye’de gerçekleştirdiği dört termik santralin proje bedellerinin Türk malları ihracıyla ödenmesine yönelik anlaşma uyarınca Merkez Bankası nezdinde oluşturulan özel hesapların büyük etkisi olmuştur. 1 Mayıs 2000 tarihli Türkiye-Polonya Serbest Ticaret Anlaşması yürürlüğe girmesiyle iki ülke arasındaki sanayi ürünleri ticareti liberalize edilmiş, 2002 yılından itibaren tüm sanayi mallarının ticaretinde gümrük vergileri kaldırılmıştır. Polonya’nın AB üyeliği (1 Mayıs 2004 ) gerçekleşmesi sonrasında, ilişkiler AB yükümlülükleri kapsamında Gümrük Birliği çerçevesinde yürütülmeye başlanmıştır. Gümrük Birliği uygulamaları ile iki ülke arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması feshedilmiştir. 2008 yılında Polonya ve Türkiye arasındaki ticaret, Polonya ihracatının %38’inden daha fazla bir artış göstererek, 1.600 (Milyon USD) ulaşmasıyla karakterize edilmiştir. İthalat 2.100 (Milyon USD) çıkmıştır, bu %23 lük bir artıştır. Bütün bu bilgilere baktığımızda sonuç olarak iki taraflı ticaret (alım-satım) %30 yükselmiş ve ticaret dengesinde hafif bir düzelme olmuştur. 3.2.Türkiye-Polonya Ticari ve Ekonomik İlişkiler (Milyar Dolar) İHRACATIMIZ İTHALATIMIZ DENGE HACİM 2008 1.5 1.9 -390 3.5 2009 1.3 1.8 -495 3.1 2010 1.5 2.6 -1.1 4.1 YILLAR 2010 yılında ikili ticaret hacmimiz bir önceki yıla kıyasla %31 artarak 4,1 milyar Dolar civarında gerçekleşmiştir. Söz konusu miktarın %36’sını Polonya’ya ihracatımız, % 64’ünü ise anılan ülkeden ithalatımız oluşturmaktadır. Türkiye ve Polonya büyük ölçüde benzer malları üretmekte ve ihraç etmektedir. İki ülke arasındaki mal ticareti ağırlıklı olarak elektronik ve otomotiv sektörlerinde girdi tedarikine yöneliktir. Polonya’ya yaptığımız ihracatın ana kalemlerini, tekstil ve hazır giyim, motorlu kara taşıtları, makine ve cihazlar, yaş meyve ve sebze, renkli TV alıcıları, mücevher eşyası, tütün ve beyaz eşya oluşturmaktadır. Belli başlı ithalat kalemlerimizi motorlu kara taşıtları, TV tüpleri, taşkömürü, makineler, kimyasallar, kozmetik, çikolata ve şekerleme, mobilya oluşturmaktadır. KTO – Dış Ticaret Servisi 13 POLONYA ÜLKE RAPORU 2010 Haziran ayı itibariyle ülkemizde faaliyet gösteren 63 Polonya menşeli firma bulunmaktadır. Bu şirketler elektrik, gaz, su, imalat sanayisi, inşaat, madencilik ve taş ocakçılığı, toptan ve perakende ticaret, ulaştırma, haberleşme ve depolama hizmetleri sektörlerinde faaliyet göstermektedir. Polonya’da büyük bir bölümü hazır giyim sektöründe olmak üzere 139’ye yakın Türk firması faaliyet göstermektedir. Polonya Enformasyon ve Yabancı Yatırım Ajansından (PAIZ) alınan verilere göre, Polonya’daki Türk sermayeli şirket sayısı 103 olup, bu şirketlerin toplam sermayesi 37,8 milyon Dolar civarındadır. 3.3.Polonya’nın Türkiye’ye İhracatında Başlıca Ürünler (2010*) Sıra G.T.İ.P. Değer 1 8409 Dizel motor aksamı % Pay 82,8 7,8 65,2 6,1 3 mahsus aksam ve parçalar 48,9 4,9 4 8708 Motorlu taşıtların aksam ve parçaları 42,7 4,0 5 2008 Fındık ve meyve ezmeleri 41,3 3,9 6 8418 Ev tipi buzdolapları 30,5 2,9 7 5801 Dokuma kumaşlar 29,7 2,8 8 8450 Ev tipi çamaşır yıkama makinaları 29,4 2,8 9 5209 Pamuklu kumaşlar 24,7 2,3 10 5407 Sentetik filamentlerden dokuma kumaş 20,0 1,9 11 0805 Narenciye 19,9 1,9 12 4016 Vulkanize kauçuktan eşya 18,9 1,8 13 4011 Otomobil Lastikleri 18,2 1,7 14 5702 Halı ve tekstilden yer kapmaları 16,1 1,5 15 7322 Merkezi ısıtma sistemleri için radyatörler 15,6 1,5 16 3920 Plastikten levha ve şeritler 15,4 1,4 17 5205 Pamuk ipliği 13,7 1,3 18 8544 Yalıtılmış kablolar 13,4 1,3 19 6006 Örme Mensucat 13,2 1,2 20 2009 Meyve Suları 12,3 1,2 LİSTE TOPLAMI 719,7 67,4 TOPLAM İHRACAT 1.065,1 100.0 8703 Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan 2 taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar 8529 Telsiz, telefon, telgraf, televizyon vb. cihazlara KTO – Dış Ticaret Servisi 14 POLONYA ÜLKE RAPORU 3.4.Polonya’nın Türkiye’ye İthalatında Başlıca Ürünler (2010*) Sıra G.T.İ.P. Değer Pay 8703 Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal 1 edilmiş diğer motorlu taşıtlar 253,9 13,5 2 8408 Dizel-yarı dizel motorlar 240,5 12,8 3 ve parçalar 205,3 10,9 4 8528 Televizyon alıcıları 113,3 6,0 5 8708 Motorlu taşıtların aksam ve parçaları 72,7 3,9 6 2402 Sigara ve purolar 69,7 3,7 7 0201 Sığır eti – taze veya soğutulmuş 61,9 3,3 8 8603 Tren veya tramvay vagonları 50,8 2,7 9 8433 Hasat makinaları 33,5 1,8 10 4011 Kara taşıtları için dış lastikler 30,2 1,6 11 8212 Traş bıçakları 29,7 1,6 12 3303 Parfüm, tuvalet suları ve deodorantlar 25,3 1,3 13 3304 Kozmetik ve kişisel bakım ürünleri 24,3 1,3 14 1806 Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları 23,4 1,2 15 4002 Sentetik kauçuk 22,4 1,2 16 8422 Bulaşık yılama makineleri 19,8 1,1 17 2905 Asiklik alkoller ve türevleri 19,0 1,0 18 2701 Taş kömürü 17,4 0,9 19 7204 Demir ve çelik hurdası 16,5 0,9 20 3402 Organik yüzey aktif müstahzarlar 16,1 0,9 LİSTE TOPLAMI 1.345,7 71,6 TOPLAM İHRACAT 1.883,9 100.0 8529 Telsiz, telefon, telgraf, televizyon vb. cihazlara mahsus aksam KTO – Dış Ticaret Servisi 15 POLONYA ÜLKE RAPORU 3.5.Türk Firmalarının Polonya Piyasasında Faaliyette Bulunduğu Başlıca Sektörler Kozmetik Ürünler Konfeksiyon İnşaat Malzemeleri Beyaz Eşya ve Mobilya Yaş Meyve Sebze Bunlara ek olarak Mücevherat, ev tekstili, otomotiv yan sanayi, zeytinyağı ve konsantre meyve suları da önemli ihraç potansiyeline sahiptir. 3.6.Polonya’daki Türk Yatırımlarının Durumu Türk şirketlerinin Polonya’da toplam 200 milyon dolar tutarında yatırım yapmış olduğu tahmin edilmektedir. Bu yatırım miktarının Polonya’ya yapılan toplam doğrudan yatırımlar içerisindeki payı yaklaşık olarak % 0.2 (binde iki) değerindedir. Yaklaşık olarak Polonya’da 139 Türk sermayeli firma faaliyet göstermektedir. Tekstil basta olmak üzere gıda, gastronomi, elektronik, beyaz eşya, turizm, inşaat ve otomotiv gibi sektörlerde faaliyet gösteren büyük ölçekli firmalarla beraber, ağırlıklı olarak tekstil üretimi, ihracatı ve pazarlaması alanında çalışan küçük ölçekli firmalar bulunmaktadır. 3.7.Polonya’da Yatırım İmkânları 38 milyon nüfusuyla Polonya büyük bir tüketici pazarı potansiyeline sahiptir. Tekstil, konfeksiyon ve deri ürünleri alanında faaliyet gösteren Türk firmalarının bir marka yaratarak perakende sektörüne girmeleri önerilmektedir. Polonya’da tekstil sektörünün başlıca sorunları sermaye eksikliği, hammadde kaynaklarına ve modern makine parkına sahip olmayışıdır. Bu eksikliklerden yola çıkarak Polonya’da pazarlama-depo ünitesi şeklinde bir şirket açılabileceği gibi, hammadde Türkiye’den getirilmek üzere üretim yapmak (iplik boyama tesisi gibi) da mümkündür. Hâlihazırda dağıtım ağları da fazla gelişmemiş olması nedeniyle doğrudan perakende sektöründe yatırım yapılması avantajlı olmaktadır. Ayrıca ham deri kaynakları açısından belirgin bir potansiyeli olan Polonya ile deri isleme konusunda işbirliği yapmak suretiyle her iki ülkede mevcut ayakkabı, mobilya ve deri konfeksiyon sektörüne hizmet verilebilir. Polonya’da iklim türünden dolayı yetiştirilemeyen birçok ürün mevcuttur. Bu ürünlerin Türkiye’den getirilmek suretiyle nihai isleme/ambalajlama sürecine tabi tutulması ve piyasaya arzı konusunda işbirliği imkanları mümkündür. KTO – Dış Ticaret Servisi 16 POLONYA ÜLKE RAPORU Polonya’da Otoyol, telekomünikasyon ve köprü gibi altyapı yatırımlarının yanı sıra, otel, hastane, iş merkezi gibi büyük ölçekli inşaatlar ve askeri alanlarda yatırım projelerine öncelik verilmesi nedeniyle, inşaat ve taahhüt alanında is imkanları yüksektir. Yerli üretimin yetersiz olduğu ev tekstli potansiyeli dikkate alınarak ortak üretime yönelik işbirliği imkanları değerlendirilebilir. Ayrıca ham deri kaynakları açısından belirgin bir potansiyeli olan Polonya ile deri isleme konusunda işbirliği yapmak suretiyle her iki ülkede mevcut ayakkabı, mobilya ve deri konfeksiyon sektörüne hizmet verilebilir. Önemli sektörlerden biride mobilya sektörüdür. Türk firmaları için büyük bir işbirliği fırsatıdır. Ayrıca, Polonya’da gelişmekte olan imalat sanayisinin girdi ihtiyacının artmasıyla birlikte Türk firmalar açısından ticaret olanakları yaratmaktadır. Türkiye ve Polonya farklı iş deneyim ve becerilerine sahip ülkelerdir ve üçüncü pazarlarda işbirliği yapabilirler. Orta Avrupa ve Baltık ülkelerinin yanı sıra Arap dünyasında da Polonya ile yapılacak işbirlikleri çerçevesinde ortak projeler gerçekleştirilmesi olasıdır. Bunun Ayrıca, Avrupa Birliği’nin sağladığı Çerçeve Programları gibi fonlara ortak başvuru yaparak ortak projelerde yer alabilirler. 3.8. Türkiye ile Polonya Arasında Ekonomik İlişkilerde Dikkat Edilmesi Gerekenler * Yabancı yatırımcıların Polonya pazarı ile yakından ilgilenmeleri ve Türk dış ticaret ürünlerine benzer fasıllar ile Polonya pazarına girmeleri pazardaki rekabeti arttırmaktadır. Global firmalarla rekabet edileceği dikkate alınmalıdır. * Türk ürünlerinin mevcut imaj bozukluğunu gidermeleri için markalı ve kaliteli ürünlerle pazara girilmesi avantaj sağlayacaktır. * Özel ekonomik bölgelerde yatırım yapmak Türk firmalarına avantaj sağlayacaktır. Yeni teşvikler de Türk yatırımcılar için işbirliği olanağını arttırmaktadır. * Polonya ile Türkiye arasında Sosyal Güvenlik Anlaşması bulunmamakta, bu durum da Türk işverenler ve isçiler açısından olumsuz sonuçlar yaratmaktadır. * Basta tekstil ve hammaddeleri, beyaz eşya, mobilya, yas-kuru meyve sebzeler, mücevherat, oto yan sanayi olmak üzere bir çok fasılda Türk ürünlerinin fiyat hususunda rekabet gücünün bulunması, hipermarket zincirlerinde yer almalarına imkan sağlayacaktır. * Dış ticarette akreditif, garantiler gibi bankacılık işlemlerinin kullanımı düşüktür. * Polonya’da yerleşik bir Türk bankasının bulunmaması kazanç tarnsferi işlemlerinin gerçekleştirilmesi hususunda sıkıntı yaratmaktadır. KTO – Dış Ticaret Servisi 17 POLONYA ÜLKE RAPORU * Perakendeci ve toptancılar genellikle vadeli çalışmakta olup bundan kaynaklanan alacakların tahsilinde bazı sorunlar yaşanabilmekte, gecikmeler ortaya çıkabilmektedir. * Dağıtım ağlarının fazla gelişmemesi Polonya piyasasında maliyeti arttırmaktadır. 3.9.Pasaport ve Vize İşlemleri Türkiye’den Polonya’ya seyahatlerde vize alma zorunluluğu bulunmaktadır. Umuma Mahsus Pasaport hamilleri vizeye tabidir. Diplomatik, Hizmet ve Hususi Pasaport hamilleri anılan ülkeye yapacakları seyahatlerinde vizeden muaftır. 4.0.Polonya’da Düzenlenen Önemli Fuarlar Milli Katılımda Devlet Desteği Olan Fuarlar AUTOMOTIVE TECHNOLOGY FAIR (Poznan - Mayıs/Her Yıl) Otomotiv ana ve yan sanayi BUDMA (Poznan - Ocak/Her Yıl) İnşaat Bireysel Katılımda Devlet Desteği Olan Fuarlar AMBERIF (Gdansk - Mart/Her Yıl) Mücevher AUTOSTRADA POLSKA - International Fair for the Road Construction Industry (Kielce - Mayıs/Her Yıl) Yapı Teknolojileri ve Mak., İç Dizayn EUROGASTRO (Varşova - Haziran/Her Yıl) Otel ve restorant ekipmanı, Gıda işleme ve paketleme makinaları, Gıda EUROTOOL/ INTERTOOL (Krakov - Mart/Her Yıl) Metal işleme, kaynak teknolojisi FAIR OF SHOES, LEATHER AND LEATHER GOODS (Poznan - Kasım/Her Yıl) Ayakkabı ve deri endüstrisi materyali ve teknolojisi FARMA - International Agricultural Trade Fair (Poznan - Şubat/Her Yıl) Tarım, Ormancılık, Bahçecilik, Bağcılık, Balıkçılık ve Hayvan Yetiştiriciliği Home Decor (DOMEXPO) - Household Goods Trade Fair (Poznan - Haziran/Her Yıl) İç dekorasyon, ev gereçleri, havalandırma sistemleri, ısıtıcılar IFE Poland - International Food, Drink and Hospitality Trade Fair (Varşova Mayıs/Her Yıl) Yiyecek ve İçecek; Otel ve Yemekçilik Ekipmanları, Mağaza Mefruşatı LIGHT - International Fair for Lighting Equipment (Varşova - Mart/Her Yıl) Aydınlatma KTO – Dış Ticaret Servisi 18 POLONYA ÜLKE RAPORU Mach-Tool (Poznan - Mart/Her Yıl) Makine ev Ekipmanı PLASTPOL - International Fair of Plastics Processing (Kielce - Şubat/Her Yıl) Plastik ve Kauçuk İşleme Makinaları POLAGRA-FARM - International Agricultural Trade Fair (Poznan - Ekim/Her Yıl) Tarım, Ormancılık, Bahçecilik, Bağcılık, Balıkçılık ve Hayvan Yetiştiriciliği DÖRDÜNCÜ BÖLÜM KONYA – POLONYA TİCARİ İLİŞKİLERİ 4.1.Konya – Polonya Ticari İlişkileri Konya ile Polonya arasındaki ticari ilişkiler arzu edilen düzeyde olmasa da, dış ticaret verilerine bakıldığında Konya’nın Polonya’ya ihracatının hızlı bir şekilde artmakta olduğu görülmektedir. TİM verilerine göre Konya’nın Polonya’ya 2010 yılında gerçekleştirdiği toplam ihracat 9.68 bin dolar iken, 2011 yılının ilk altı ayında Polonya’ya gerçekleştirilen ihracat ise 7.739 bin dolardır. Neredeyse geçen senenin rakamı şimdiden yakalanmıştır. Konya Ticaret Odası Dış Ticaret servisi verilerine göre ise 2010 yılında Polonya ihracat yapılan ülke sıralamasında 2.138 bin dolarlık ihracat ile 28.sırada yer almaktadır. 2011 yılının ilk altı ayı toplamında ise Polonya’ya 1.880 bin dolarlık ihracat ile 20.sıraya yükselmiştir.2010 yılı TİM verilerine göre ülkemizin Polonya’ya ihracat rakamlarına bakıldığında ilimiz 17. sırada görünmektedir bu da ilimizin genel ihracat içerisinde yaklaşık olarak % 0.64’üne tekabül etmektedir. Türkiye genelindeki sıralamamızı ve ilimizin genel ihracatı içerisindeki yüzdelik dilimi artırmamız mümkündür. Nasıl sağlanması konusunda ise Polonya’ya yapılan ihracatın veya Polonya’nın ülkemizden veya diğer ülkelerden yapmış olduğu ithalattaki sektörlere baktığımızda ilk sıralarda 8707 ve 8409 GTİP no.’da kayıtlı “Kara taşıtları için aksam ve parçalar” ile “İçten yanmalı, pistonlu motorların aksam ve parçaları” görülmektedir. Bunun sebeplerinin başında Polonya’daki araba fabrikalarının bulunması bu fabrikalara biz OEM ürün tedarik etmemiz yani yedek parça imalatlarımızı OEM kalitesine yükseltmemiz takdirde bu oranların daha üst seviyelerde bulunmaması için bir sebep yoktur. Buda gösteriyor ki Konya’nın otomotiv yan sanayisi için Polonya iyi bir potansiyeldir. Ayrıca ilimizin Polonya’ya ihracat ettiği diğer sektörlere bakacak olursak onlarda şu şekilde sıralanmaktadır; Alüminyum Profil, Helva, Uydu Çanak Anteni, Alüminyum Tüp gibi ürünler gelmektedir bu sektörleri açısından da önemli bir potansiyel mevcuttur. KTO – Dış Ticaret Servisi 19 POLONYA ÜLKE RAPORU 4.2. Konya-Polonya Sektör Bazında İhracat Rakamları (2010-2011) TİM VERİLERİNE GÖRE 2010 YILI SEKTÖR BAZINDA İHRACAT RAKAMLARI SEKTÖR Taşıt Araçları ve Yan Sanayi Makine ve Aksamları Demir ve Demir Dışı Metaller Elektrik - Elektronik Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Demir Çelik ürünleri Maden ve Metaller Hazır giyim ve Konfeksiyon Tekstil ve Hammaddeleri Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri Çimento ve Toprak Ürünleri USD 7.128.235,35 1.491.119,45 686.182,61 162.144,27 158.442,46 102.768,10 23.661,92 8.403,36 6.334,50 1.371,15 284,52 43,29 Toplam: 9.768.990,98 TİM VERİLERİNE GÖRE 2011 YILI SEKTÖR BAZINDA İHRACAT RAKAMLARI SEKTÖR USD Taşıt Araçları ve Yan Sanayi 5.414.199,29 Makine ve Aksamları 1.603.549,58 Demir ve Demir Dışı Metaller 440.094,21 Elektrik - Elektronik 93.042,22 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 75.127,59 Demir Çelik ürünleri 68.646,29 Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 37.141,50 Maden ve Metaller 6.750,85 Diğer Sanayi Ürünleri 1.266,05 Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri 34,49 Toplam: 7.739.852,07 KTO – Dış Ticaret Servisi 20