N. V A G U S
advertisement
VII. Nervus facialis Motor ve duyu lifleri içeren miks bir sinir beyin sakını iki kök şeklinde terk eder Nervus facialis N. intermedius Sulcus bulbopontinus Nucleus nervi facialis Motor ÖVE Nuclei tractus solitarii ÖVA Nucleus salivatorius superior GVE ÖVE Nucleus nervi facialis Mimik kaslarına somotomotor innervasyon ÖVE M. digastricus’un arka karnı Sinirin büyük M. stylohyoideus kısmını oluşturur M. stapedius Mimik kasları, 2. yutak kavsinin mezenkiminden gelişir Visseromotor parasempatik N. intermedius içinde nucleus salivatorius superior ‘dan başlayan ve GVE Gl. lacrimalis Gl. submandibularis Gl. sublingualis Nasopharynx’teki bezler Sert damaktaki bezler giden Preganglionik parasempatik lifler vardır Bazı bezlerin parasempatik inervasyonu sağlar Meatus acusticus internus ‘dan geçerek temporal kemiğin pars petrosa parçasındaki canalis facialis’ in içine girer geniculum’u oluşturur Ganglion geniculi GSA ve tat duyusunun birinci nöronu var Geniculum Ganglion Geniculi Canalis facialis Meatus acusticus internus Kafatasını terk eder Canalis facialiste n. petrosus major n. stapedius chorda tympani dallarını verir FORAMEN EUM Canalis facialis’i ve cavum caranii ‘yi terk eder ÖVE Meatus acusticus internus Somotomotor Brankiomotor Canalis facialis Foramen stylomastoideum Rr. temporales Rr. zygomatici Plexus intraparatideus Platysma Rr. buccales R. marginalis mandibulae M. digastricus’un arka karnı M. stylohyoideus M. stapedius R. colli (cervicalis) Plexus intraparatideus M. stylohyoideus M. digastricus’un arka karnı Felcinde hiperacusia görülür M. stapedius N.petrosus major içerisinde damak mukozasından gelen tat duyusunu taşıyan lifler ile Nucleus salivatorius superior başlayarak ganglion pterygopalatina giden preganglionik parasempatik lifler bulunur N.petrosus major daha sonra n. petrosus major ‘e sempatik lifler n.petrosus profundus ile plexus timpanicus’dan gelir Canalis pterygoidei içerisina girer ve n. canalis pterygoidei adını alır ve ganglion pterygopalatina da sonlanır buradan başlayan postsinaptik parasempatik lifler n.maxillaris’ in r. zygomaticotemporalis dalı aracılığı ile n. lacrimalis’e katılır ve Gl. Lacrimalis Sekretomotor GVE inervasyonunu sağlar N.petrosus major daha sonra Plexsus caroticus internus Canalis pterygoidei içerisina girer ve n.petrosus profundus n.canalis pterygoideii n. canalis pterygoidei adını alır ve Vidius siniri N. stapedius m. stapedius uyarır Chorda tympani Ganglion geniculi pseudounipolar nöronların periferik uzantıları Sentral uzantıları n.intermedius’a katılarak Nuclei solitarii gider N. facialis’ten canalis facialis içerisinde ayrılır içerisinde dilin 2/3 ön kısmından tat duyusu taşıyan lifler ve preganglionik parasempatik lifler bulunur Chorda tympani fossa infratemporalis’de n.lingualis’e katılır Nucleus salivatorius superior ‘dan başlar Ganglion submandibulare Gangliondan başlayan postganglionik parasempatik lifler Gl. submandibulare Gl. sublinguale SOMATOSENSİTİF LİFLER GSA Çeşitli bölgelerin somatik duyusunun alınması Kulak kepçesi Kulağın arkasında küçük bir alan Kulak zarının iç kısmı ÖVA Chorda tympani Dilin 2/3 ön kısmından tat duyusu Yumuşak ve sert damak Özel duyu tat ÖVA N. vagus N. glossopharyngeus N. facialis (chorda tympani) Area gustatoria Alan 43 Kornea refleksi Cornea veya conjunctiva’ya dokunulması göz kapaklarının kapanması ile sonuçlanan bir refleks harekete sebeb olur Cornea veya conjunctiva Alınan duyu impulsları n.ophthalmicus Nucleus principalis nervi trigemini Buradaki inter nöronlar aldıkları impulsları MLF aracılığı ile Nucleus nervi facialis m.orbicularis oculi’yi İnerve eden nöronlarına iletir n.trigeminus’un n. ophthalmicus dalı Cornea refleksi N.Facialis SANTRAL TİP FASİAL PARALİZİ Nucleus nervi facialis’e cortex’den fibrae corticonucleares ile gelen liflerin tek taraflı olarak zedelenmesi lezyonun karşı tarafında yüzün alt yarısında üst motor nöron paralizi ye santral facial paralizi sebeb olur n.facialis’in bu tür supranuclear lezyonlarında paralizinin sadece yüzün alt kısmında görülmesinin nedeni Nucleus nervi facialis’in yüzün alt yarısındaki kasları inerve eden kısmına yalnız kontralateral korteksten yüzün üst yarısındaki kasları inerve eden kısmına ise her iki korteksten lif gelmesidir Lezyonun karşı tarafıda Göz seviyesinin altında Ağız bölgesindeki kaslarda parezi veya paralizi görülür Ağız sağlam tarafa doğru kayar Göz ve alınla ilgili mimik kaslarında parezi veya paralizi görülmez Gözünü kapayabilir Alnını kırıştırabilir Kornea refleksi kaybolmaz PERİFERİK TİP FASİAL PARALİZİ BELL PARALİZİ N. facialis lezyonlarında ortaya çıkan tablo Beyin sakından çıktığı zaman zedelenirse ortaya çıkan semptomlar Yüzün lezyon tarafındaki yarımında Mimik kaslarda alt motor nöron tipi paralizi Hasta alnını kırıştıramaz Gözünü kapatamaz Dudaklarını büzemez Islık çalamaz Ağız bileşkesi aşağı sarkar Ağız sağlam tarafa kayar ** Kornea refleksi kaybolur ** Sublingual ve submandibular bezde fonksiyon bozukluğu **lakrimal bezde fonksiyon bozukluğu m.stapedius’un paralizine bağlı hyperacusis *** dil 2/3 ön kısmında tat duyusunda kayıp Forame stylomastoideum’dan çıktığı yerde zedelenirse **Yüzün lezyon tarafındaki yarımında Mimik kaslarda alt motor nöron tipi paralizi Hasta alnını kırıştıramaz Gözünü kapatamaz Dudaklarını büzemez Islık çalamaz Ağız bileşkesi aşağı sarkar Ağız sağlam tarafa kayar ** Kornea refleksi kaybolur **M.stapedius’un paralizine bağlı hyperacusis Ganglion geniculi’in proksimalindeki n.facialis lezyonlarındaaksonların yanlış rejenerasyonu sonucu n.intermedius’taki preganglionik parasempatik lifler Chorda tympani yerine n.petrosus majör içerisine girer ve glandula lacrimalis’e gider Bu durumda kişi yemek yerken lezyon tarafındaki gözünden yaş akar Crocodile tears syndrome timsah göz yaşları sendromu Stroke (right side) Santral tipte fasial sinir paralizisi Bell palsy Periferik tipte fasial sinir paralizisi N. Facialis’in zedelenmesi sonucu Bell paralizisi (Bell’s palsy) denilen tablo ortaya çıkar. Infranüklear fasial sinir paralizisi ÖZET N. facialis • Miks bir sinirdir (motor, sensitif, parasempatik) • Mimik kaslarına somotomotor innervasyon sağlar • Ganglion geniculi sensitif çekirdeğidir • Chorda tympani adlı dalı dilin 2/3 ön kısmından tat duyusu alır ve Fissura petrotympanica’dan nevrax’a girer • Parasempatik lifleri Gl. lacrimalis, Gl. sublingualis ve Gl. submandibularis’e innervasyon sağlar • Parasempatik liflerin çekirdeği gang. pteryopalatinumdur • Timsah ağlaması sendromu • Bell paralizisi • Santral tip fasiyal paralizi VIII. Nervus vestibulocochlearis N. Vestibularis N. Cochlearis Sulcus bulbopontinus N. Vestibularis SSA Crista ampullaris Macula sacculi Ganglion vestibulare ( Scarpa ganglionu ) Bipolar nöronların Macula utriculi II.nöron Os temporale Pars petrosa Meatus acusticus internus Central uzantısı N. Vestibularis I.nöron Nucleus vestibularis superior Nucleus vestibularis lateralis Nucleus vestibularis medialis Nucleus vestibularis inferior III.nöron CEREBELLUM N. Cochlearis Corti organı Organum spirale Ganglion spirale Bipolar nöronların Central uzantısı N. Cochlearis I.nöron II.nöron Nucleus cochlearis ventralis Nucleus cochlearis dorsalis İŞİTME YOLLARI LEMNİSCUS LATERALİS IX. Nervus glossopharyngeus ÖVE Branchiomotor kaslarına somotomotor innervasyon M. stylopharyngeus GVE Bazı bezlerin parasempatik innervasyonu Parotis bezi Larynx’teki düz kas ve bezler Pharynx’ teki düz kas ve bezler GSA Çeşitli bölgelerin somatik duyusunun alınması Dış kulak Kulak zarının iç yüzü Nasopharyx Dilin arka 1/3 bölümü ÖVA GVA Dilin 1/3 arka kısmından tat duyusu Sinus caroticus’taki baroreseptörler Glomus caroticum’daki kemoreseptörler Pharynx hareketleri The Glossopharyngeal Nerve PLAY Sulcus retroolivatis’ten beyni terk eder N. glossopharyngeus Foramen jugulare’den nevrax’ı terk eder ÖVE Branchiomotor kaslarına somotomotor innervasyon M. stylopharyngeus Somotomotor liflerin kaynağı formatio reticularis içerisinde bulunan Nucleus ambiguus’tur Branchiomotor kaslarına somotomotor innervasyon Yutma ve konuşma M. stylopharyngeus sırasında Pharynx’i yukarı kaldırır M. stylopharyngeus GVE Parotis bezi Larynx’teki düz kas ve bezler Pharynx’ teki düz kas ve bezler parasempatik innervasyonu N. Glossopharyngeus içindeki GVE N . tympanicus Ganglion inferius‘dan başlar Temporal kemikdeki canaliculus tympanicus Nucleus salivatorius inferior parasempatik liflerin kaynağı Plexus tympanicus promontorium N. Petrosus minor ganglion oticum N. mandibularis Potsinaptik parasempatik lifler N. auriculotemporalis GL. parotidea GSA Çeşitli bölgelerin somatik duyusunun alınması Dış kulak Kulak zarının iç yüzü Nasopharyx Dilin arka 1/3 bölümü Membrana tympani’nin sensitif innervasyonu Dış yüzü N. vagus N. trigeminus İç yüz r. auricularis n. auriculotemporalis N. glossopharyngeus, N. facialis Genel duyu Özel duyu (tat) N. vagus N. glossopharyngeus ÖVA N. glossopharyngeus Dilin 1/3 arka kısmından tat duyusu Yumuşak ve sert damak N. trigeminus N. facialis (chorda tympani) GVA Sinus caroticus’taki Baroreseptörler Glomus caroticum’daki kemoreseptörler Ramus sinus carotici (Hering siniri) Duyu taşır Tr. solitarius Reticular formasyon, Hypothalamus’taki merkezler Foramen jugulare Kardiovasküler cevaplar (kan basıncı) Gang. inf Respiratuvar reflekler (CO2, O2) mmHg sinus caroticus CO2 O2 Glomus caroticum ÖZET N. glosopharyngeus Miks bir sinirdir (motor, sensitif, parasempatik) • Branchiomotor kasa “M. stylopharyngeus” giden lifler (ÖVE) Nucleus ambiguus’un üst kısmından başlar • Foramen jugulareden nevrax’ı terk eder • preganglionik parasempatik lifleri ganglion oticum’da sinaps yapar ve daha sonra gl. parotidea’ya innervasyon sağlar • Dilin 1/3 arka kısmından tat ve genel duyu impulsları alır • Baroreseptörlerden ve kemoreseptörlerden impulsları taşır • X. Nervus vagus En uzun kraniyal sinir Üç nukleusu İki ganglionu var Ganglion superius jugulara Ganglion inferius nodosum GSA Ganglion superius Ganglion jugulara GSA liflerin I nöronları bulunur periferik uzantıları Kulağın arka kısmı Meatus acusticus externus Kulak zarının dış kısmı Pharynx GVA Ganglion inferius GVA Ganglion nodosum liflerin I nöronları bulunur periferik uzantıları Larynx pharynx Toraks’taki organlar dan Abdomen’de flexura coli sinistra ‘ya kadar tüm sindirim kanalı organlarından visseral duyu taşır Arcus aorta’daki baroreseptörler ÖVA Ganglion inferius GVA Ganglion nodosum liflerin I nöronları bulunur periferik uzantıları Epiglotis çevresinden tat duyusu ÖVE Branchiomotor kaslarına somotomotor innervasyon Pharynx’in istemli kasları Larynx’in istemli kaslarının büyük çoğunluğu Dilin ekstrinsik kası GVE M. palatoglossus Bazı bezlerin parasempatik innervasyonu Larynx’teki düz kas ve bezler Pharynx’ teki düz kas ve bezler Toraks’taki organların innervasyonu Abdomen’deki organların innervasyonu R. Meningeus R.Auricularis Arnold siniri R. pharyngeus N.laryngeus superior Rr. Cardiaci cervicales superiores Rr. Cardiaci cervicales inferiores N.Laryngeus recurrens inferior PLAY Sulcus retroolivaris’ten ayrılır Nucleus ambiguus’un orta kısmından kaynaklanır N. X Nervus vagus * N.Accessory r. internus Foramen jugulare içerisinde iken r. internus (kranial parçaya ait olan lifler) n. vagus’a katılır N IX NX N XI V. jugularis interna foramen jugulare Vagina carotica N. A. carotis interna V A G U S v. jugularis interna XI. Nervus accessorius Sulcus retroolivaris’ten ayrılır N. XI Motor bir sinirdir Kranial ve spinal olmak üzere iki kökü vardır ÖVE Özel visseral efferent Special viscerel efferent ÖVE Kranial parça Branchiomotor kaslarına somotomotor inervasyon radix cranialis Larynx ve pharynx’in istemli kasları ÖVE spinal parça radix spinalis Branchiomotor kaslarına somotomotor inervasyon M. sternocleidomastoideus ve m. trapezius’ un üst parçasını inerve eder Accessory vagal nerve Kranial kökünü nucleus ambiquus içindeki nöronların aksonları yapar Nervus vagus * Foramen jugulare ‘den Kafa dışına çıkınca kranial parçaya ait olan lifler r. internus n. vagus’a katılır Bu yüzden ramus cranialis’e pars vagalis adı da verilir ve n.vagus’un dalları içinde Larynx - pharynx ve yumuşak damak kaslarına gider Spinal accessory nerve Spinal kökü oluşturan lifler medulla spinalis’in ilk 5 segmentinde cornu anterior’da bulunan nöronların uzantıları meydana getirir Spinal kökün lifleri yukarı doğru yükselir foramen magnum’dan geçer Kranial kökün lifler ile birleşir M. Trapezius M. sternocleidomastoideus Nervus vagus ÖZET N. accessorius Saf somotomotor bir sinirdir • Kranial bölümü Nucleus ambiguus’un alt kısmından başlar • Spinal bölümü ise 1-5. medulla spinalis segmentlerinden kaynaklanır • Kranial ve spinal bölüm birleştikten sonra foramen jugularede R. internus ve R. externus’a ayrılır • R. internus, N. vagus’a katılır • R. externus ise M. sternocleidomastoideus ve M. trapezius’a innervasyon sağlar • Felcinde düşük omuz ve torticollis oluşur XII. Nervus hypoglossus Dil kaslarının motor siniri Bulbus Beyin sakını sulcus anterolateralis’ ten sulcus preolivaris birkaç kök halinde terk eder Nucleus motorius nervi hypoglossi Nervus hypoglossus GSE Ocsipital kemikteki canalis nervi hypoglossi ‘den geçerek cavum cranii’ den çıkar a. Carotis externa ve dallarını dıştan çaprazlar N. hypoglossus A.carotis interna V. jugularis interna M. digastricus venter posterior Os hyoideum hizasında dil köküne girer Bu kası uyaran nöronlar sadece karşı taraf korteksten Kortikonüklear lif alır Dil köküne girer İntrinsik dil kasları Ekstrinsik dil kaslarından m.hyoglossus m.styloglossus m.genioglossus m.palatoglossus hariç Ganglion cervicale superius N.lingualis bağlantıları vardır N. vagus ganglion inferius Nervus hypoglossus’dan ayrılan bir dal radix superior 1. ve 2. servikal spinal sinirlerden gelen bir dal radix inferior ile birleşir ve Radix inferior Radix superior Musculi infrahyoidei ansa cervicalis’i oluşturur Tek taraflı XII. kraniyal sinir felcinde hasta dilini dışarı çıkardığında sağlam taraftaki m.geniglosus ‘un fonksiyonuna bağlı olarak dil lezyon tarafına doğru çıkar Dilin aynı yarısında atrofi görülür İki taraflı n. hypoglossus lezyonlarında dilin dışarı çıkarılmadığı, hatta ağız tabanında hiç hareket etmediği dikkati çeker
