Zambiya Ülke Raporu

EBSO Uluslararası İlişkiler Şefliği
ZAMBİYA
ZAMBİYA ÜLKE PROFİLİ
A. Genel Bilgiler (2013)
Resmi Adı
Yönetim Biçimi
Resmi Dili
Başkenti
Kuruluş
Devlet Başkanı
Yüzölçümü
Nüfusu
Para Birimi
Para Birimi Paritesi
: Zambiya Cumhuriyeti
: Cumhuriyet
: İngilizce
: Lusaka
: 24 Ekim 1964
: Michael Sata
: 752.614 km2
: 14,2 Milyon Kişi
: Zambiya Kwachası (ZMK)
: 1 TL: 2.767 ZMK, 1 €: 7.960 ZMK
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı, Zambiya Ülke Raporu
B. Temel Ekonomik Göstergeler (2013)
GSYİH
Kişi Başına Milli Gelir
GSYİH Büyüme Oranı
Enflasyon Oranı
İşgücü
İşsizlik Oranı
İhracat
İthalat
: 25,4 milyar $
: 1.800 $
:%6
: % 7,1
: 6,2 Milyon Kişi
: % 15
: 10,7 milyar $
: 10,2 milyar $
Kaynak: Trademap ve CIA World Factbook Country Report
C. Dış Ticaret Verileri
1. Genel Dış Ticaret Verileri
(Milyar $)
İhracat
İthalat
Ticaret
Hacmi
Denge
2009
4,3
3,7
8
2010
7,2
5,3
12,5
2011
9
7,1
16,1
2012
9,5
8,9
18,4
2013
10,7
10,2
20,9
0,6
1,9
1,9
0,6
0,5
Kaynak: Trademap
2. Başlıca İhraç Ürünleri (2013):
GTIP
74
28
27
71
25
Ürün
Bakır ve bakırdan eşya
İnorganik kimyasallar, kıymetli metal, radyoaktif
element, metal ve izotopların organik-anorganik
bileşikleri
Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların
damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli
maddeler, mineral mumlar
Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller,
inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar
Tuz, kükürt, topraklar ve taşlar, alçılar, kireçler ve
çimento
Tutar (Milyon $)
6.854
509
385
330
267
Kaynak: Trademap
2
3. Başlıca İthal Ürünleri (2013):
GTIP
84
26
27
87
85
Ürün
Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler,
nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları
Metal cevherleri, cüruf ve kül
Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların
damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli
maddeler, mineral mumlar
Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler,
motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam,
parça, aksesuarı
Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme,
televizyon görüntü-ses kaydetme-verme
cihazları,aksam-parça-aksesuarı
Tutar (Milyon $)
1.835
1.576
1.091
900
631
Kaynak: Trademap
4. İhracatında Başlıca Ülkeler (2013):
Ülke
İsviçre
Çin Halk Cumhuriyeti
Kongo
Güney Afrika
Birleşik Arap Emirlikleri
Tutar (Milyon $)
3.901
2.275
1.265
1.091
555
Yüzde (%)
36.5
21.3
11.8
10.2
5.2
Tutar (Milyon $)
3.115
1.866
967
719
374
Yüzde (%)
30.3
18.2
9.4
7
3.6
Kaynak: Trademap
5. İthalatında Başlıca Ülkeler (2013):
Ülke
Güney Afrika
Kongo
Çin Halk Cumhuriyeti
Kenya
Hindistan
Kaynak: Trademap
3
D. Türkiye – Zambiya Ticari İlişkileri
1. Türkiye – Zambiya Arasındaki Karşılıklı Ticaret Verileri (Milyon $)
YILLAR
2009
2010
2011
2012
2013
İHRACAT
2,7
6
6,2
12,9
21,5
İTHALAT
2,6
8,3
113,4
6
1,3
HACİM
5,3
14,3
119,6
18,9
22,8
DENGE
0,1
-2,3
-107,2
6,9
20,2
Kaynak: TUİK
2. Başlıca Ürünler Bazında Türkiye’nin Zambiya’ya İhracatı (2013)
GTIP
73
84
85
55
57
Ürün
Demir veya çelikten eşya
Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler,
nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları
Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme,
televizyon görüntü-ses kaydetme- verme
cihazları,aksam-parça-aksesuarı
Sentetik ve suni devamsız lifler
Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden yer
kaplamaları
Diğer
Toplam
Tutar (Milyon $)
6,9
4,4
2,3
1,4
1,4
5,1
21,5
Kaynak: TUİK
3. Başlıca Ürünler Bazında Türkiye’nin Zambiya’dan İthalatı (2013)
GTIP
24
81
41
Diğer
Toplam
Ürün
Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler
Diğer adi metaller (tungsten, molibden, tantal,
magnezyum, kobalt, bizmut, kadmiyum, vb.),
sermetler, bunlardan eşya
Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler
Tutar (1.000 $)
880
246
146
29
1.301
Kaynak: TUİK
4
4. Türkiye ile Zambiya Arasında İmzalanan Yürürlükteki Anlaşma ve
Protokoller
Zambiya ile Türkiye arasında Serbest Ticaret Anlaşması bulunmamaktadır.
Zambiya Cumhurbaşkanı Rupiah Bwezani Banda’nın Temmuz 2010 tarihli
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ü ziyareti sonrasında Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri
Bakanlığı ile Zambiya Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Arasında Siyasi İstişare
Mekanizması Kurulmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri
Bakanlığı Eğitim Merkezi Başkanlığı ile Zambiya Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı
Diplomasi ve Uluslararası Etütler Enstitüsü Arasında Diplomat Eğitimi Alanında
Mutabakat Muhtırası ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Zambiya Cumhuriyeti
Hükümeti Arasında Hava Ulaştırma Anlaşması olmak üzere 3 anlaşma imzalanmıştır.
5. İzmir – Zambiya Arasındaki Karşılıklı Ticaret Verileri (1.000 $)
YILLAR
2009
2010
2011
2012
2013
İHRACAT
20
27
122
727
2.166
İTHALAT
2.007
7.237
10.626
3.289
596
DENGE
-1.987
-7.210
-10.504
-2.562
1.570
HACİM
2.027
7.264
10.748
4.016
2.762
Kaynak: TUİK
6. Başlıca Ürünler Bazında İzmir’in Zambiya’ya İhracatı (2013)
GTIP
85
39
90
87
84
93
Fasıl
Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme,
televizyon görüntü-ses kaydetme-verme
cihazları,aksam-parça-aksesuarı
Plastikler ve mamulleri
Optik, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi,
cerrahi alet ve cihazlar, bunların aksam, parça ve
aksesuarı
Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler,
motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam,
parça, aksesuarı
Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler,
nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları
Silahlar ve mühimmat, bunların aksam, parça ve
aksesuarı
Toplam
Tutar ($)
1.938.858
80.427
60.592
38.734
24.977
15.884
2.166.417
Kaynak: TUİK
5
7. Başlıca Ürünler Bazında İzmir’in Zambiya’dan İthalatı (2013)
GTIP Fasıl
24
Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler
Toplam
Tutar ($)
596.215
596.215
Kaynak: TUİK
E. Zambiya İle İlgili Bilinmesi Gereken Diğer Bilgiler
1. Pasaport ve Vize İşlemleri
Türk vatandaşları (umumi pasaport ile diplomatik, hususi ve resmi pasaport hamilleri)
her tür seyahatlerinde vizeye tabi olup, vize başvurusunda bulunabilmek için pasaport
süresinin en az altı (6) ay geçerli olması zorunludur. Otuz (30) günü geçen seyahatler
için uzun süreli ikamet/çalışma vizesi alınması gerekmektedir.
2. Sağlık Koşulları
1. Zorunlu Aşılar: Gerekmemektedir
2. Yaptırılması Önerilen Aşılar: Hepatit A (Hepatitus A), Menenjit (Meningitis) ve
Tetanoz (Tetanus)
3. Önlem Alınması Gerekebilecek Hastalıklar: Sıtma (Malaria Prophylaxis)
3. Tarım ve Gıda Ürünleri İhraç Potansiyelimiz
Türkiye’nin Zambiya’ya ihracat potansiyelinin yüksek olduğu başlıca tarım ve gıda
ürünleri;
• Maya
• Bisküvi
• Malt
• Şekerli ve Çikolatalı Mamuller
• Makarna
4. Sanayi Ürünleri ve Hizmetler İhraç Potansiyelimiz
Türkiye’nin Zambiya’ya ihracat potansiyelinin yüksek olduğu başlıca sanayi ürünleri ve
hizmet sektörleri;
• Erkek/ erkek çocuk için takım elbise
• Tuvalet kağıtları
• Kadın/ Kız çocuk için takım elbise
• İçten yanmalı pistonlar, Motorların aksam parçaları
• Kauçuktan dış lastik
6