Diyabet Teknolojileri ve Akılcı İlaç Kullanımı

Diyabet Teknolojileri ve Akılcı
İlaç Kullanımı
Dr. Kamil Başköy
NB Kadıköy Hastanesi
Endokrinoloji ve Metabolizma Hast. Uzmanı
AKILCI İLAÇ KULLANIMI
O Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya
Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır.
O Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre;
uygun ilacı, uygun süre ve dozda, en düşük fiyata ve
kolayca sağlayabilmeleri olarak tanımlanmaktadır.
Conference of Experts on the Rational Use of Drugs, World Health Organization,
Nairobi, Kenya, WHO/CONRAD/WP/RI, (25-29.12.1985).
2
SORUMLULUK SAHİBİ TARAFLAR
O Hekim
O Eczacı
O Hemşire
O Diğer sağlık personeli
O Hasta/ hasta yakını
O Üretici
O Düzenleyici Otorite
O Diğer (Medya, Akademi vb.)
3
UYGUN OLMAYAN
İLAÇ KULLANIMI ŞEKİLLERİ (1)
O Çoklu ilaç kullanımı
O İlaçların gereksiz ve aşırı kullanımı
O Klinik rehberlere uyumsuz tedavi seçimi
O Piyasaya yeni çıkan ilaçların uygunsuz tercihi
O İlaç kullanımında özensiz davranılması
(uygulama yolu, süre, doz..)
O Uygunsuz kişisel tedavilere başvurulması
UYGUN OLMAYAN
İLAÇ KULLANIMI ŞEKİLLERİ (2)
O Gereksiz yere antibiyotik tüketimi
O Gereksiz yere enjeksiyon önerilmesi
O Gereksiz ve uygunsuz vitamin kullanımı
O Bilinçsiz gıda takviyesi ve bitkisel ürünlerin kullanımı
O İlaç-ilaç etkileşimleri ve besin-ilaç etkileşimlerinin ihmal
edilmesi
AKILCI OLMAYAN İLAÇ KULLANIMI
Akılcı ilaç kullanımı tanımında yer alan maddelerden
herhangi birinin veya birkaçının karşılanamaması durumu,
O Hastaların tedaviye uyuncunun azalmasına,
O İlaç etkileşimlerine,
O Bazı ilaçlara karşı direnç gelişmesine,
O Hastalıkların tekrarlamasına ya da uzamasına,
O Advers olay görülme sıklığının artmasına,
O Tedavi maliyetlerinin artmasına neden olur.
TANI VE TEDAVİ SÜRECİNDE
AKILCI İLAÇ KULLANIMI (1)
O Hastanın sorununun tanımlanması,
O Hekim tarafından doğru tanının konulması,
O İlaçlı veya ilaçsız, etkili ve güvenilir tedavinin
tanımlanması,
O Tedavinin gerçekleşebilirliğinin ve maliyetinin
değerlendirilmesi,
O Tedavinin başarısı ve hastanın uyuncunun
değerlendirilmesi,
7
TANI VE TEDAVİ SÜRECİNDE
AKILCI İLAÇ KULLANIMI (2)
O Eğer ilaçla tedavi uygulanacaksa uygun ilaçların seçimi,
O Çoklu ilaç kullanımlarında etkileşimlerin öngörülmesi,
O Her bir ilaç için uygun dozun ve uygulama süresinin
belirlenmesi ve uygun reçetenin yazılması
gerekmektedir.
O Bu aşamada güncel tanı ve tedavi kılavuzları esas
alınmalıdır.
O Hasta ve hasta yakını tedavi hakkında bilgilendirilmelidir.
8
İş Yükü ve
Personel Sıkıntısı
Yetersiz ve
Eksik Bilgi
Ekonomik
Etmenler
Alışkanlıklar
TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Sosyokültürel
Etmenler
İlaç Endüstrisinin
Etkileri
Diğer Etmenler
Yasal
Etmenler
9
DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ ÖNERİLERİ
O Koordinasyonu sağlayacak bir kurum
O Kanıta dayalı klinik rehberler
O Temel ilaç listesi
O İlaç ve tedavi komiteleri
O Farmakoterapi ve reçeteleme eğitimi
O Sürekli tıp eğitimleri
O Sağlık çalışanlarına geri bildirim
O Kamuoyunun bilgilendirilmesi ve halk eğitimleri
10
ÜLKEMİZDE
O Sağlık Bakanlığı bünyesinde, akılcı ilaç kullanımı ile
ilgili çalışmalar, yaklaşık 20 yıldır sürmektedir.
O 12 Ekim 2010 tarihinde Bakan Oluru ile,
Akılcı İlaç Kullanımı Birimi kurulmuştur.
O 19 Mart 2012 tarihinde Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz
Kurumu Bünyesinde Akılcı İlaç Kullanımı, İlaç Tedarik
Yönetimi ve Tanıtım Dairesi kurulmuştur.
11
AKILCI İLAÇ KULLANIMI TEMSİLCİLERİ ve
İŞBİRLİĞİ
O İllerde koordinasyonu sağlamak amacıyla 81 ilde İl Sağlık
Müdürlüklerinde Akılcı İlaç Kullanımı İl Temsilcisi
bulunmaktadır.
O Hastane Hizmet Kalite Standartları gereğince,
hastanelerde planlama yapmak ve faaliyetlerde
bulunmak amacıyla Akılcı İlaç Kullanımı Ekipleri
oluşturulmuştur.
12
1997’den 2010’a Türkiye’de Diyabet Prevalansı
Satman İ. ve ark. TURDEP Çalışma sonuçlari.
IDF

Dünya’da her 5 saniyede, bir kişi diabetes mellitus tanısı
almaktadır !
Her 10 saniyede ise biri kişi diabetes mellitus nedeni ile
ölmektedir !
Genel erişkin popülasyonunun %3-10’u tanı almamış tip 2
diabetes mellitus’tur !
Diyabette Akılcı İlaç Kullanım İlkeleri
o Doğru tanı
o Tedavi hedeflerini belirle (hastalık yok hasta var)
o Hedefe ulaştıracak kişisel tedavi-kişisel ilacı seç
o Sonuçları izle
o Olumsuz sonuçlarda basamakları gözden geçir
16
İnsülin Pompası Nedir ?
O Çağrı cihazı büyüklüğünde, pille çalışan bir
cihazdır.
O Bir infüzyon seti ve yumusak bir iğneyle
subkutan olarak 24 saat sürekli insülin
salınımı sağlar.
O İnsülin salınımı her hasta için kişisel ve özel
planlanmıştır.
O Kullanıcıya özel ayarlanan bazal dozlar
sayesinde , glisemik kontrol daha iyi
sağlanabilir.
17
HbA1c ve SMBG herzaman resmin bütününü gösterir mi ?
•
HbA1c ve parmaktan ölçümler ile
kaçırılmiş olabilecek glisemik
değişkenliklerin tümünü ortaya
çıkararak resmin bütününü görmemizi
sağlar.
•
İlaçlar ve aktiviteler glikoz değerlerini
nasıl etkiliyor incelememizi sağlar
•
Etkin tedavi dozları ayarlamak için
olanak sağlar
1 Pitzer KR et al. Detection of hypoglycemia with the GlucoWatch biographer. Diabetes Care. 2001;24(5):881-885
2 Kaufman FR et al. Diabetes Care. 2001;24(12):2030-2034
18
Continuous Glucose Monitoring(CGM) Nedir?
(Sürekli Glukoz Takip Sistemi-1)
Gerçek zamanlı kan şekeri seviyelerinin ve
eğilimlerinin 24 saat boyunca takip edilebilmesini
sağlar. Günde 288 kez (5 dakikada bir) anlık kan
şekerini gösterir. Daha bilinçli diyabet kontrolü ve
tedavi kararları için ilave bilgi sağlar.
(Sürekli Glukoz Takip Sistemi-2)
- Uyarı ve alarmlar
- Reaktif müdahale yerine aktif müdahale
sağlar
- Ani Kan Şekeri Düşüşü(Hipoglisemi) Ani Kan
Şekeri Yükselişi (Hiperglisemi) olaylarının
minimize edilmesini sağlar
- Diyabet teknolojilerini kullanarak daha
uygun doz ve sürede tedaviler sağlanarak, akılcı
ilaç kullanımına uygun hareket etmiş oluruz.
WHAT PROFESSIONAL SOCIETIES SAY ABOUT CGM
“CGM , tedaviyi değerlendirmek ve yeni başlayan hastalar da
hipoglisemiye algılamak için gerekli araçdır.”
−ADA
“Diyabetli erişkin hastalarda kısa vadeli geriye dönük analiz için
tasarlanmış olan CGM sistemlerinin aralıklı kullanımla nokturnal
hipoglisemi, şafak fenomeni ve postprandiyal hiperglisemileri
tespit etmek için yararlı olabileceğini düşündürmektedir
−ENDOCRINE SOCIETY
“Tip 2 diyabetli hastalarda aralıklı CGM* kullanımı (genellikle 1-2
hafta) doz ayarlaması ihtiyacında yol gösterici ya da yeni ilaçlarda
ilerleyen günlük glukoz / açlık glukozunda daha etkili olabilir
−AACE
“Retrospektif CGM diyabetli hastalarda klinik durumları geniş bir
yelpazede keşfetmek için güçlü bir araçtır
−SFD, SFE, EVADIAC
*Retrospective CGM (also referred to as RetroCGM) is another term for Professional CGM. 1. American Diabetes Association, Diabetes Care.
2015:38:S33--S40. 2. Klonoff DC, et al. J Clin Endo Metab. 2011;96:2968--2679. 3. Grunberger G, et al. Endocr Pract. 2015;21:522--533. 4. Joubert
M. et 21
al. Diabetes Metab. 2015;41:498--508.
ANA NOKTALAR
• Glisemik hedefler & Kan şekeri düşürücü tedaviler kişiselleştirilmelidir
• Diyet, egzersiz & eğitim: Komorbid durumlara göre antidiyabet tedavi
programı uygulanmalıdır
•Kan şekeri kontrolünü sürdürmek için, en sonunda, birçok hastada tek
başına/diğer ajanlarla kombinasyon halinde insülin tedavisi gerekecektir.
•Tüm tedavi kararları hasta ile birlikte alınmalıdır (tercihlere,
gereksinimler&değerlere odaklanılmalıdır)
• Kapsamlı KV risk azaltılması – tedavide önemli bir hedef olmalıdır.
Diabetes Care, Diabetologia. 19 April 2012 [
www.akilciilac.gov.tr
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu
Akılcı İlaç Kullanımı, İlaç Tedarik Yönetimi ve Tanıtım Daire
Başkanlığı
23
23