T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI MELBURN TİCARET ATAŞELİĞİ AVUSTRALYA SERAMİK ÜRÜNLERİ İMALAT SEKTÖRÜ RAPORU TEMMUZ 2007 MELBURN-AVUSTRALYA İÇİNDEKİLER SAYFA NO I. GİRİŞ 2 II. ÜLKE EKONOMİSİNİN GENEL DEĞERLENDİRMESİ 1. Ekonomik Yapısı 1.1. Başlıca Ekonomik Göstergeler 1.2. Değerlendirme 3 2. Türkiye ile Ekonomik ve Ticari İlişkiler 2.1. Genel Durum 2.2. Anlaşma, Protokol ve Heyetler 2.3. Türkiye’nin Avustralya ile Dış Ticareti 2 2 2 III. SEKTÖRÜN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ 5 1. Sektörün Tanımı 2. Sektörün Yapısı 2.1. Sektörün Genel Gelişimi 2.2. Ürün ve Hizmet Segmentasyonu 2.3. Sektörün Coğrafi Dağılımı 3. Sektörün Finansmanı 4. Sektörde Uygulanan Politika ve Stratejiler 4.1. Mevzuat 4.2. Gümrük Tarifeleri ve Kota Uygulamaları 5. Üretim, Pazar ve Talep Durumu 6. Sektör Girdileri 7. Sektörün Dış Ticaret İlişkileri ve Dışa Açıklığı 8. Yabancı Sermaye Durumu 4 4 4 5 5 5 5 6 7 7 8 8 8 8 9 10 10 IV. SONUÇ 11 KAYNAKÇA 12 EKLER: SEKTÖRDE FAALİYETTE BULUNAN AVUSTRALYA FİRMALARININ LİSTELERİ (4 adet liste-Toplam 170 sayfa) 1 I. GİRİŞ Seramik ürünleri imalatı, rekabetin yoğun olduğu bir sektördür. Özellikle konut ve konut dışı binaların göstermiş oldukları artışlar ile gerek sıhhi seramik ürünleri, gerekse seramik yalıtım malzemelerine olan talep artmaktadır. Avustralya’daki yerli firmalar, bu talebin bir kısmına karşılık verdiği gibi, talebin diğer önemli bir kısmı ise ithalat ile karşılanmaktadır. Bu noktadan hareket ile sektör, yeni pazarlar arayışı içerisinde olan, kaliteli ve markalı üretim yapan Türk firmalarımızın değerlendirebileceği bir sektör olarak karşımıza çıkmaktadır. Avustralya, bu sektör raporunda açıklanacak olan nüfusu, ekonomik düzeyi, korunmanın az olması ve dışa açık bir pazara sahip olması gibi nedenlerden dolayı seramik ürünleri imalatı sektöründe faaliyet gösteren firmalarımızın ilgilenmeleri gereken bir pazardır. Bu raporda ele aldığımız ürünler, bu sektörün önemli bir kolunu oluşturmaktadır. Raporda Avustralya ekonomisinin öncelikle genel bir değerlendirmesi verilmiş, ardından Türkiye ile Avustralya arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilere değinilmiştir. Sektörün yapısı ve özellikleri bölümünde ise rapora konu edilen sektör tanımlandıktan sonra sektörün yapısı, finansmanı, sektörde uygulanan politika ve stratejiler, sektördeki üretim, pazar ve talep durumu, sektörde kullanılan girdiler, sektörün dış ticaret ilişkileri ile dışa açıklığı ve yabancı sermaye durumu irdelenmiştir. Sonuç bölümünde ise sektörün ülkemiz açısından önemi vurgulanmıştır. II. ÜLKE EKONOMİSİNİN GENEL DEĞERLENDİRMESİ 1. Ekonomik Yapısı 1.1. Başlıca Ekonomik Göstergeler Ekonomik yapısı hakkında bir bakışta fikir vermek üzere Avustralya’nın başlıca ekonomik göstergeleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır: Tablo.11 GSMH (cari fiyatlarla) Kişi Başına Milli Gelir (cari fiyatlarla) GSYİH (cari fiyatlarla) : 720 milyar USD (2006) : 34.907 USD (2006) 45.192 AUD2 : 755 milyar USD (2006) : 1.002 milyar AUD (2006) GSYİH artış oranı (cari fiyatlarla) : %7,4 (2006) Kişi başına GSYİH : 36.604 USD (2006) Avustralya Aylık Ekonomik ve Ticari Gelişmeler Raporu-Mayıs 2007, 30 Haziran 2007, T.C. Sidney Başkonsolosluğu Ticaret Ataşeliği 2 Bu raporda, istatistiklerin Avustralya Doları olarak verilmesi halinde -ABD Doları ile Avustralya Doları arasındaki kur, her gün değişmekle birlikte- sadece genel bir fikir vermesi bakımından 1 ABD Dolarının 1,15 Avustralya Doları civarında olduğunu varsaymak mümkün olabilir. 1 2 Enflasyon oranı : %3,3 (2006) GSYİH'nın Sektörel Dağılımı (2006) Tarım : % 3,4 Sanayi : % 25,4 Hizmetler : % 71 1.2. Değerlendirme Genel olarak ekonomik yapıya bakıldığında, yüksek kişi başına düşen milli gelir ile başarılı bir ekonomiye sahip olan Avustralya’nın, doğal kaynaklar yönünden zengin olduğu, maden, metal ve doğal gazın yanında, buğday başta olmak üzere önemli bir tarımsal ürün ihracatçısı ülke konumunda bulunduğu görülür. Toplam ihracatın ağırlığını bu maddelerin oluşturması nedeniyle, dünya hammadde fiyatlarındaki değişmeler Avustralya ekonomisini önemli oranda ve olumlu etkilemekte, Hükümet, sanayi ürünleri ihracatını arttırmak çabaları içinde olmasına karşın, uluslararası ticaretteki rekabet bunu zorlaştırmaktadır. Ancak, Çin’in büyüyen ekonomisi ve bu ülkenin enerji ve hammaddelere olan artan orandaki ihtiyacı, bu maddelerdeki dünyadaki arz açığı nedeniyle hammadde fiyatlarında artışa neden olmakta ve bu durum da ülke ekonomisi için olumlu olmaktadır. Özellikle maden sektöründe dünyada yeni yatırımların olmaması arz-talep dengesini bozduğundan, dünyada bu sektör Çin’in hammadde ihtiyacını karşılamakta zorlanmakta ve bu durumdan en kazançlı çıkan ülke, dünyadaki zengin ülkelerin çoğunun aksine, Avustralya olmaktadır. Avustralya net petrol ithalatçısı bir ülke olmasına karşın, mineraller ve enerji alanında başlıca ihracatçı konumunda olup, doğal gaz ve kömür ihracatı artmaktadır. Avustralya ekonomisi son yıllarda %3-4 civarında bir büyüme performansı göstermektedir. Zaman zaman yaşanan kuraklık, uluslararası alanda yaşanan durgunluk gibi etkenlerin büyüme oranını düşürme olasılığı, Çin’in devamlı hammadde talebinin artması ve ayrıca 2005 yılında hammadde fiyatlarının artması gibi faktörler ekonominin olumsuz etkilenmesini önlemektedir. 2005 yılında özellikle yıl sonuna doğru, sınai üretimde bir düşme görülmüştür. Bunun da temel nedeni, düşük ücretli ülkelerden yapılan ithalat rekabeti, güçlü Avustralya doları ve yüksek ham madde fiyatlarıdır. İmalat sanayiinin düşük performansı nedeniyle faiz oranlarının yakın bir gelecekte yükseltilmesi beklenmemektedir. Zira ücretlerde büyük bir artış olmadan Merkez Bankasının faizleri yükseltmesi gerçekçi olmayacaktır. Şirketlerin içinde olduğu zor durumu gören sendikalar da ücret artışına karşı çıkacaklardır. Dolayısıyla Avustralya gelişmiş ve sanayileşmiş bir ülke olmasına rağmen ithalatının %80-85’ini sanayi ürünlerinin oluşturduğu, buna mukabil ihracatının yine %70-80’lik kısmını hammaddeler, tarım ürünleri ve az işlem görmüş ürünlerin oluşturduğu bir ülke olması nedeniyle istisnai bir durum göstermektedir. 3 Diğer taraftan, Avustralya’nın ödemeler bilançosu esasına göre 2000-2005 yılları arası dış ticaret rakamları aşağıdaki tabloda verilmiştir.3,4 Tablo.2-Avustralya’nın Yıllık Dış Ticaret Rakamları (Cari fiyatlar, milyon AUD) Mal İhracatı Hizmet İhracatı Toplam İhracat Mal İthalatı Hizmet İthalatı Toplam İthalat 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 110.686 32.863 143.549 118.789 32.204 150.993 123.063 33.719 156.782 119.702 33.105 152.807 119.478 34.346 153.824 129.468 33.209 162.707 108.321 33.904 142.225 131.656 32.831 164.487 118.471 35.792 154.263 143.080 36.757 179.837 139.608 37.121 176.729 157.487 38.639 196.126 165.709 43.808 209.517 178.357 42.805 221.162 2005-06 artış 18,1% 7,8% 15,8% 13,1% 7,1% 11,9% 2. Türkiye ile Ekonomik ve Ticari İlişkiler 2.1. Genel Durum Avustralya ile olan ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi çabaları son yıllarda hız kazanmış, karşılıklı ziyaretler artmış ve anlaşmalar imzalanmıştır. Esasen İhracat Stratejisi kapsamında belirlenen hedef pazarlar arasında Avustralya da yer almakta ve coğrafi konumu itibariyle uzak bir mesafede yer almasına karşın, Türkiye bu ülke ile dış ticaret hacmini artırmak amacı içinde bulunmaktadır. Yukarda da değinildiği üzere ithalatının yaklaşık %85’ini imalat sanayi ürünlerinin, ihracatının ise % 80’lik bir bölümünü hammadde ve tarımsal ürünlerin oluşturduğu Avustralya’nın, son yıllarda etkin bir ikili ve çok taraflı bir ticaret politikası izlemesi ve her iki ülke ekonomilerinin birbirlerini tamamlayıcı bir nitelik taşıması, ekonomik ve ticari ilişkilerin daha da artması konusunda olumlu olarak değerlendirilmektedir. 2.2. Anlaşma, Protokol ve Heyetler Türkiye ile Avustralya arasında 21.11.1998 tarihinde, Ankara’da, Ticaret, Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması imzalanmıştır. İki ülke arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması yapılması ile ilgili olarak, sözkonusu Anlaşma 28.02.1997 tarihinde Ankara’da parafe edilmiş, ancak her iki ülkenin anlaşma politikalarında meydana gelen değişiklikler nedeniyle bu anlaşmanın yeniden müzakere edilmesi gündeme gelmiş ve bu konuda mutabakat sağlanmıştır. Diğer taraftan, ticaret ve yatırımının geliştirilmesi amacıyla iki ülke arasında bir Karma Ekonomi Komisyonu oluşturulmuştur. Sözkonusu Türkiye-Avustralya Karma Ekonomi Komisyonu’nun V. Dönem Toplantısı 15 Kasım 2005 tarihinde Ankara’da yapılmıştır. Bu toplantıda iki ülke arasındaki ticari ilişkilerde gerçekleştirilen gelişmeler gözden geçirilmiş, her iki ülkede özel sektörün ikili ticaret konseyleri kurmaları yönünde teşvik edilmeleri konusunda anlaşmaya varılmıştır. Ekonomik ve teknik alanda işbirliği 3 4 Composition of Trade Australia 2005, Australian Government Department of Foreign Affairs and Trade, s.21 Composition of Trade Australia 2006, Australian Government Department of Foreign Affairs and Trade, s.21 4 2002-06 ort. artış 6,1% 4,5% 5,7% 7,9% 5,4% 7,4% yapılacak alanlar yeniden vurgulanmış, karşılıklı ticaretin yanı sıra özellikle enerji, tarım, turizm, ulaştırma, eğitim, sağlık, çevre ve orman gibi konularda ekonomik ve teknik işbirliği imkanları üzerinde durulmuştur. Avustralya ile olan ticari ilişkiler son bir kaç yıl içerisinde önemli bir ivme kazanmıştır. Asya Pasifik Ülkeleri İle Ticareti Geliştirme Stratejisi kapsamında Avustralya’ya 13-18.6.2005 tarihlerinde dış ticaretten sorumlu Devlet Bakanımız Sn. Kürşad Tüzmen başkanlığında bir Ticaret Heyeti gerçekleştirilmiş, sözkonusu Heyet sırasında, 16.6.2005 tarihinde Canberra’da Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması imzalanmıştır. Sözkonusu Anlaşma henüz yürürlüğe girmemiştir. Bunun yanında, aynı yıl Başbakanımız Sn. Recep Tayyip Erdoğan başkanlığındaki ikinci bir iş adamları heyeti Avustralya’yı ziyaret ederek temaslarda bulunmuşlardır. 2.3. Türkiye’nin Avustralya ile Dış Ticareti Türkiye ile Avustralya arasında 2001-2006 yılları arasında gerçekleştirilen ticaret rakamları Tablo.3’de verilmiştir.5,6 Tablo.3 (milyon AUD) Türkiye’nin İhracatı Türkiye’nin İthalatı 2001 172,502 302,394 2002 2003 202,662 232,264 300,129 267,629 2004 328,396 298,555 2005 350,265 344,970 2006 409,210 417,152 Rakamlardan da görüldüğü üzere son yıllarda iki ülke arasındaki ticaret hacminde büyüme yaşanmakta olup özellikle Türkiye’nin ihracatı istikrarlı bir artış göstermektedir. III. SEKTÖRÜN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ 1. Sektörün Tanımı Bu sektör raporunda değerlendirilen bölümleri, mutfak seramiği imalatı, masa takımı, porselen tabak ve çanaklar, seramik taban ve duvar çinileri, sıhhi seramik ürünlerin imalatı, seramik yalıtım malzemeleri olarak tanımlayabiliriz. 2. Sektörün Yapısı 2.1. Sektörün Genel Gelişimi Avustralya’daki seramik ürünleri imalatının raporda belirtilen ürünlere ait kısmının, 2000 ve 2005 yılları arasındaki gelişimi aşağıdaki tabloda verilmiştir.7,8 5 Composition of Trade Australia 2005, Australian Government Department of Foreign Affairs and Trade, s.274 Composition of Trade Australia 2006, Australian Government Department of Foreign Affairs and Trade, s.279 7 IBIS World Industry report- Ceramic Product Manufacturing n.e.c. in Australia, s.4 8 Avustralya’da istatistiklerin çoğu mali yıl, mevcut yılın Temmuz ayının başı ile sonraki yılın Haziran ayının sonuna kadar olan dönem, esas alınarak yayınlanmaktadır. Örneğin, ‘2000-2001’ ifadesi 1 Temmuz 2000-30 Haziran 2001 dönemini kapsamaktadır. 6 5 Tablo.4 (milyon AUD) Ciro Şirket Sayısı (adet) İstihdam (adet) İhracat İthalat Ücret İç Talep 20002001 243,1 275 1.747 26,5 245 67,1 461,6 20012002 275,7 275 1.850 27,1 232,2 72,3 480,8 20022003 303,9 275 1.900 35,6 256,8 76,7 525,1 20032004 327,3 275 1.950 28,4 252 83,1 550,9 20042005 325,0 275 1.900 30 260 82,5 550,9 Tablodaki rakamları 2000-2001 yılından 2004-2005 yılına doğru incelediğimizde Avustralya seramik ürünleri imalatındaki satışlar artarak 325 milyon AUD’na, iç talep ise yine artış kaydederek 550,9 milyon AUD’na ulaşmıştır. 2000-2001 ve 2004-2005 yılları arasında kurum ve firma sayısı toplamı 275 olarak sabit kalmış, istihdamda ise artış gerçekleşmiştir. Ayrıca ücretler de artış göstermektedir. İhracat ve ithalat rakamlarında çok fazla bir değişiklik gözlenmemektedir. Sektörde 2004-2005 yılında gerçekleşen 260 milyon AUD değerindeki ithalat, iç talebin yaklaşık olarak %46,8’lik kısmını karşılamaktadır. 2.2. Ürün ve Hizmet Segmentasyonu Avustralya’daki seramik ürünleri imalat sanayii dört ana kısıma ayrılmaktadır: Sıhhi seramik ürünleri (banyo ve tuvalet ürünleri, alafranga tuvalet, lavabo, klozet, vb.) %45’lik oran ile ciro bakımından seramik imalat sektörünün, bu raporda ele alınan ürünler içerisindeki en büyük kısmını oluşturmaktadır. Çanak-çömlek ürünleri (porselen masa üstü ve mutfak ürünleri, vb.) %25’lik oran ile ikinci sırada yer almaktadır. Seramik yalıtım malzemeleri (seramik elektrik izolatörü, vb.) %17,5’lik oran ile üçüncü sıradadır. Seramik taban ve duvar çinileri ise %12,5’lik oran ile son sırada yer almaktadır. Yıl içinde sektördeki %70’lik büyük kısmı sıhhi eşya ürünleri ve çanak-çömlek ürünleri oluşturmaktadır. Avustralya’da sıhhi seramik ürünler imalatında etkin olan GWA International Ltd. şirketinin Caroma ve Fowler markalı ürünleri mevcuttur. Bununla birlikte, sıhhi seramik ürünler pazarında, diğer ürünlerin (plastik sifon, vb.) ithalatı nedeniyle yüksek rekabet söz konusudur. Bunun dışında Futuris Anonim Şirketinin porselen alanında faaliyet gösteren Australian Fine China (AFC) markalı ürünleri pazarın %25’ini oluşturmaktadır. 6 Sektördeki yıllık cironun %45’lik kısmı konut inşaatlarından kaynaklanmaktadır. Bu kısma olan talebin dörtte üçlük bölümünü sıhhi seramik ürünleri meydana getirmektedir. Yaklaşık %10’luk talebi ise çeşitli ürün parçaları (sanatsal ürünler, heykelcilik, vb.) oluşturur. Mühendislik-inşaat alanı, yıl içinde sektördeki gelirin %15’lik kısmını oluşturmaktadır. Bu kısımdaki talebin en büyük kaynağı seramikten yapılan elektrikli yalıtım ürünleridir. Sektördeki gelirin %10’luk kısmı konut dışı bina inşaatlarından kaynaklanmaktadır. Ofis, otel ve benzeri yerlerdeki sıhhi tesisatlar ve daha küçük kapsamlı yalıtım seramik parçaları bu kapsamda düşünülür. Ayrıca seramik ürünler imalatı cirosunun yaklaşık dörtte birini perakende, sanat ve özel heykel müşterileri oluşturmaktadır. 2.3. Sektörün Coğrafi Dağılımı Aşağıdaki tabloyu incelediğimizde, seramik ürün imalatı alanında kurulan şirketlerin %60’lık kısmı New South Wales ve Victoria eyaletlerinde yer almakta ve bu iki eyalet, sektördeki istihdam ve cironun %70’lik kısmını oluşturmaktadır.9 Tablo.5 Eyalet/Bölge New South Wales Victoria Queensland Western Australia South Australia Tasmania Australian Capital Territory Northern Territory Şirketlerin Dağılımı % 31,0 28,80 18,70 8,50 7 4 1 0,90 Seramik taban ve duvar çinileri, ayrıca önemli sayıda banyo ürünleri ve sıhhi seramik ürünleri sanayisinde (Caroma markası) Victoria eyaleti, bu ürünlerin merkezi durumundadır. Victoria eyaleti sektördeki istihdamın yaklaşık olarak %40’ını ve Avustralya’da faaliyet gösteren kurum ve firmaların % 28,8’lik kısmını oluşturmaktadır. New South Wales eyaleti ise sektördeki istihdamın yaklaşık %30’unu ve kurulan şirketlerin %31’lik kısmını oluşturur. İstihdam ve satış yoğunluğunun, bu iki eyalette gerçekleşmesinin başlıca iki nedeni vardır. Avustralya nüfusunun çoğunluğunun Sidney (NSW Eyaleti’nde yer alır) ve Melburn (Victoria Eyaleti’nde yer alır ) şehirlerinde olması ve sektörde payı olan diğer eyaletlerde ise genellikle nüfusa bağlı ticaretin mevcut kapasitesi sonucu, 9 IBIS Industry Report- Ceramic Product Manufacturing n.e.c. in Australia, s.11 7 istihdam ve satışların bulunmalarıdır. düşük kısmını oluşturan küçük işletmelerin faaliyette 3. Sektörün Finansmanı Seramik ürünleri üzerindeki tarife oranları, uzun dönemli devlet politikası gereği önemli ölçüde düşürülmüştür. Bununla birlikte Avustralya’daki yerli firmalar, 1975 yılındaki Gümrük Tarifeleri (Anti-damping) Kanunu ile haksız ticarete uğramaları durumunda, ithalatçı firmalara karşı koruma altına alınmıştır. Sektördeki söz sahibi işletmelerin, sermaye yoğun şirketler olduğu, küçük ölçekli firmaların ise genellikle maliyeti daha düşük ekipmanlar kullandıkları ve emek yoğun çalıştıkları belirtilebilir. 4. Sektörde Uygulanan Politika ve Stratejiler 4.1. Mevzuat Bu sektörde, çevre kirliliğinin önlenmesi için, işletmeye ait ocakların sanayi bölgelerine ait alanda faaliyet göstermeleri zorunluluğu vardır. Diğer taraftan, firma çalışanları için genel mesleki sağlık ve emniyet yönetmeliklerine de uyulması zorunludur. Bu sektördeki bazı firmalar ISO 14001 belgeleri ile faaliyet göstermektedir. 4.2. Gümrük Tarifeleri ve Kota Uygulamaları Avustralya gümrük tarife kanunu (1987) hükümleri çerçevesinde, seramik ürünlerinin ithalatında uygulanan gümrük tarifelerine yönelik oranlar önemli ölçüde azaltılmıştır. 1 Temmuz 1996 itibari ile gümrük tarifesi için genel oran % 4 olarak belirtilmiştir. Avustralya’daki yerli seramik ürün imalatçıları, ithalatçılar ile rekabette haksız ticarete maruz kalması durumunda, Gümrük Tarifeleri Kanununa (1975) göre korunma altındadır. 5. Üretim, Pazar ve Talep Durumu Bu sektörde, 2000 ile 2005 yılları arası faaliyet gösteren şirket sayısında bir değişiklik olmamakla birlikte, istihdam alanındaki artış dikkat çekmektedir. Tablo 4’ü incelediğimizde; sektördeki toplam ücret miktarı 2000-2001 yılında 67,1 milyon AUD iken, 2004-2005 yılında 82,5 milyon AUD’na yükselmiştir. Ücret yaklaşık olarak %23, istihdam ise %8,7 oranında bir artış göstermiştir. Sektöre yönelik toplam iç talebe bakıldığında 2004-2005 yılı itibari ile yaklaşık 550,9 milyon AUD iç talep olduğu tabloda belirtilmektedir. Bunun 260 milyon AUD’lık kısmı ithalat ile karşılanmıştır. Bakiye olan 290,9 milyon AUD’lık kısıma, ihraç edilen 28,4 milyon AUD’lık kısmı eklediğimizde 319,3 milyon AUD’lık bir yerli üretimden söz edilebilir. Avustralya’daki seramik ürünleri imalat sanayi tarafından imal edilen ürünlere yönelik talebi etkileyen başlıca etmenler şu şekilde sıralanabilir: 8 Nüfus artışı: Nüfus artışına bağlı olarak seramik ürünler imalatına olan talep de artmaktadır. Ayrıca tüketici gelirindeki artış, seramik ürünlerine olan tüketimi de artırmaktadır. Konut ve konut dışı binaların sayılarındaki artış veya azalışlar, talebi etkileyen etmenlerden birisidir. Ekonomik faaliyet seviyesi: Tüketiciler daha yüksek ekonomik büyüme dönemlerinde genel harcamalarını artırırlar. Marka gücü ve ülke içindeki üretilen seramik ürünlerinin ithal ürünlerle fiyat ve kalite açısından rekabeti de talebi etkilemektedir. Avustralya’daki seramik ürünleri imalat pazarında yaşanan yoğun fiyat rekabeti kar oranları üzerinde etkilidir. Avustralya’daki konut ve konutdışı binalar için üretilen seramik ürünleri, bu sektörün içerisinde rekabetin en yoğun olduğu kısımlardan birisidir. Avustralya’nın sektördeki rekabet üstünlüğünü sağlayan etmenler ise bu sektördeki hacmi büyük parçaların, taşınma ve uzun mesafeden dolayı, ulaşımda ithalatçı firmaların yaşadığı zorluklar ve maliyetlerin artması neticesi ile yerli firmaların avantaj elde etmesidir. Avustralya’ya, seramik ürünleri ihracatı yapan ülkelerin rekabet konusundaki üstünlüğü ise Avustralya’da seramik malzeme üretiminde kullanılan kil kalitesinin genelde düşük olmasıdır. Bu nedenle, Avustralya’daki yerli firmalar seramik ürünlerinin kalitesini artırmak amacı ile kil ithal etmekte ve bunları ellerinde bulunan yerli killer ile karıştırarak porselen üretmektedirler. Bu ise yerli firmaların maliyetini artırmaktadır. Aynı zamanda yerli firmaların ürün kalitesinin farklılık göstermesi ise ithalatçılar açısından bir fırsattır. 6. Sektör Girdileri Aşağıdaki tabloyu10 incelediğimizde şu sonuçlara ulaşılmaktadır: Tablo.6- Maliyet Yapısı (Yıl: 2005) Kalem Satın almalar Maaşlar Pazarlama Kira, su, vb. Amortisman Diğer Kar 10 9 Maliyet % 30,0 25,5 5,0 5,0 3,5 9,0 22,0 IBIS Industry Report- Ceramic Product Manufacturing n.e.c. in Australia. Sayfa-14 Seramik ürünleri imalat sanayiinde, giderlerin en büyük bileşenini, satın almalar ve işçilik maliyetleri oluşturmaktadır. Satın almaların içerisinde kil, mineraller, su ve renkli parçalar, vb. bulunmaktadır. Bu alandaki maliyet yıllık satışların %30’luk kısmını oluşturmaktadır. Porselen elektrik parçaları ve çanak, tabak, vb. ürünlerin imalatında daha yüksek kalitede özel killer kullanılarak, bu oran %35 seviyesine çıkabilmektedir. İşçilik maliyetleri bir firmanın giderlerinin % 25’lik büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Bu oran çok sayıdaki küçük ölçekli, emek yoğun işletmelerde yaklaşık %30’u, sermaye ağırlıklı büyük işletmelerde ise yaklaşık olarak %20’yi bulmaktadır. Bu oranlar sektörün emek yoğun bir sektör olduğunun göstergesidir. Enerji alanındaki (elektrik, doğal gaz, vb.) masraflar ise sektördeki maliyetin yaklaşık %5’lik kısmını oluşturur. Amortismanlar ise %3,5’lik düşük bir orandır. Endüstri içindeki sermaye maliyetleri açısından amortisman yüzdesinin düşük olması önemlidir. Diğer giderler; ekipman ve bina kiraları, idari harcamalar, kargo ve taşıma masrafları, sigorta, vb. ise yaklaşık %9’luk kısmı göstermektedir. Bu giderler, rekabet koşulları ve petrol fiyatlarının yükselmesi gibi durumlarda artabilir. Sektördeki kar %22 ile orta seviyededir. 7. Sektörün Dış Ticaret İlişkileri ve Dışa Açıklığı Seramik ürünleri imalatı sektöründe gümrük vergilerinin düşük olması, ihracatçı firmaların önünü açmaktadır. Sektörün dışa açık olduğu belirtilebilir. Sektör ihracatı; 2000-2001 yılında 26,5 milyon AUD, 2001-2002 yılında 27,1 milyon AUD, 2002-2003 yılında 35,6 milyon AUD, 2003-2004 yılında 28,4 milyon AUD ve 2004-2005 yılında ise 30 milyon AUD olarak gerçekleşmiştir. (Tablo.4’te gösterilmiştir.) Avustralya’nın bu sektördeki ithalatı ise 2000-2001 yılında 245 milyon AUD, 2001-2002 yılında 232,2 milyon AUD, 2002-2003 yılında 256,8 milyon AUD, 20032004 yılında 252 milyon AUD ve 2004-2005 yılında 260 milyon AUD olmuştur. Bu sektördeki ihracat ve ithalat rakamlarından, ithalata dayalı bir yapı ortaya çıkmaktadır. 8. Yabancı Sermaye Durumu Yabancı menşeili şirketler, bu sektördeki satışların yaklaşık %10’luk kısmını almaktadır. Bunun büyük bölümünü sıhhi seramik ürünleri ve mutfak ürünleri (tabak, çanak, vb.) oluşturmaktadır. Firmaların büyük çoğunluğu, Avustralya kökenli yerli işletmelerdir. Bununla birlikte, bazı yabancı menşeili şirketlerin ithal ettikleri seramik ürünler ise Avustralyalı firmaların bünyesinde satışa sunulmaktadır. 10 IV. SONUÇ Avustralya’daki kişi başına düşen gelirin yüksek olması ve Avustralya’nın yüksek gelire sahip bir ulus olması, bu ülkeye ihracat yapan ülkeler açısından önemlidir. Ayrıca Avustralya’nın sürekli göçmen alan bir ülke olmasından dolayı, konut ve konut dışı bina yapımındaki artışlar, bu sektöre olan talebi de artırmaktadır. Diğer taraftan, sektördeki pazarın dışa açık ve koruma oranının düşük olması ihracatçılar açısından önem arz etmektedir. Dolayısıyla, Avustralya pazarı, kaliteli ve markalı ürünler üreten Türkiye’deki firmaların önemsemesi gereken bir pazardır. Sektörde faaliyet gösteren Avustralya firmalarının listeleri ekte yer almaktadır. Bilgilerine arz olunur. 11 KAYNAKÇA 12 Avustralya Aylık Ekonomik ve Ticari Gelişmeler Raporu-Ocak 2007, 6 Şubat 2007, T.C. Melburn Başkonsolosluğu Ticaret Ataşeliği Avustralya Aylık Ekonomik ve Ticari Gelişmeler Raporu-Mayıs 2007, 30 Haziran 2007, T.C. Sidney Başkonsolosluğu Ticaret Ataşeliği Avustralya’nın Genel Ekonomik Durumu ve Türkiye ile Ekonomik-Ticari İlişkileri, Mayıs 2005, T.C. Sidney Başkonsolosluğu Ticaret Ataşeliği Ceramic Product Manufacturing n.e.c. in Australia, IBIS World Industry Report, 3 November 2005 Composition of Trade Australia 2005, Australian Government Department of Foreign Affairs and Trade Composition of Trade Australia 2006, Australian Government Department of Foreign Affairs and Trade