iletişimde dinleme dinlediğinizi gösterin

BİTLİS İL MİLLİ EĞİTİM
MÜDÜRLÜĞÜ
İLETİŞİM BECERİLERİ
Hazırlayan: M.Serdar İSPİR
İLETİŞİM
İletişim, bir amacı gerçekleştirmek için
bilgi sağlamak ve bu bilgi, duygu,
gereksinim, niyet ve düşüncelerin, yazı,
işaret, konuşma, mimik ve hareketler
aracılığıyla sesli sessiz ya da yazılı
olarak aktarıldığı bir süreçtir.
İLETİŞİM SÜRECİ
 Mesaj
 (içerik)
Kanal
 Mesajın alıcıya giderken
izlediği yol (yazı, işaret, konuşma vb.)
 KAYNAK
 (İletişimin Başlatıcısı)
 ALICI
 (İletişimin Başlatıcısı)
İLETİŞİM TÜRLERİ
Sözlü İletişim
 Yazılı İletişim
 Sözsüz İletişim
İLETİŞİM TÜRLERİ
Sözlü İletişim
Bireylerin dil ile gerçekleştirdiği iletişim türüdür.
Sözlü İletişimde konuşmacı;
 Doğruluk, güvenirlik
 İçtenlik
 Empati
 Fikirleri açıkça ifade etme yeteneklerine sahip
olmalıdır.
İLETİŞİM TÜRLERİ





Sözlü İletişimin Yararları
Daha kişiseldir
Daha basit ve hızlıdır.
Gönderen geri bildirim alır
Soru sorma, tartışma, daha fazla
açıklama olanağı verir
Daha esnektir
İLETİŞİM TÜRLERİ
Yazılı İletişim
Bireylerin yazı ile gerçekleştirdikleri iletişim türüdür.
Yazılı iletişimde iletişimci;
 İfadelerinin net ve anlaşılabilir olmasına,
 Yazının uygun formatlarda ve özenle hazırlanmış
olmasına,
 İmla ve noktalama işaretlerinin yerinde ve doğru
kullanılmış olmasına dikkat etmelidir.
İLETİŞİM TÜRLERİ





Yazılı İletişimin Yararları
Kalıcıdır
Referans imkanı sağlar
Çok fazla insana dağıtılabilir
Kelimeleri seçebilme zamanı verir
Daha resmidir
İLETİŞİM TÜRLERİ
Sözsüz İletişim
Sözsüz iletişimde duygular daha kolay ifade edilebilir ve
sözsüz mesajlara karşı duyarlı olunursa karşıdakinin ne
hissettiği daha iyi anlaşılır.
*El-kol hareketleri
*Duruş
*Baş hareketleri
*Ağız kıvrımları
*Gözler
* Mimikler
*Oturuş
İLETİŞİMDE ALANLAR
İletişimde bir takım bölgeler ve hakimiyet
alanları vardır.
a.
b.
c.
d.
Özel alan (0 – 50 cm.)
Kişisel alan (50 – 120 cm.)
Sosyal alan (120 – 360 cm.)
Ortak alan
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER











Plansızlık
Dinleyiciye uygun olmayan anlatım tarzı
Hızlı ve gereksiz bilgi aktarımı
Yanlış sözcük seçimi
Ses tonunu ayarlayamama
Beden dilini kullanamama
Sinirlilik ve huzursuzluk
Güvensizlik
Ön yargılı olma
Konuşanı dikkatlice dinlememe
Yazılanı dikkatlice okumama
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
1.
ÖĞÜT VERMEK, ÇÖZÜM GETİRMEK,
YÖNLENDİRMEK
“ Şöyle yap, böyle yapma...”
“ Bu şekilde hareket etmemelisin...”
“ Buna üzüleceğine oturup dersini çalışsan daha iyi olur...”
“ Yoruluyorum diye yakınacağına geceleri erken yat...”
“ Kavga edeceğinize güzel güzel oynayın, arkadaşlar kavga
etmez...”
“ Paylaşmayı bilmezsen, yalnız kalırsın tabi...”
“ Bu kadar düzensiz çalışırsan, işlerini tabi yetiştiremezsin...”
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
1.
ÖĞÜT VERMEK, ÇÖZÜM GETİRMEK,
YÖNLENDİRMEK
Kişide direnç, isyan yaratabilir, savunmaya itebilir.
Öğüt, ahlak dersi vermek, direk önerilerde bulunmak, size
sorunu açan
kişide baskı veya suçluluk duyguları uyandırarak, iletişimin
kesilmesine
veya yön değiştirmesine neden olabilir.
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
2.
YARGILAMAK, ELEŞTİRMEK, AD TAKMAK
“ Sen zaten hep kolaya kaçarsın...”
“ Bebek gibi davranıyorsun...”
“ Geri zekalı ne olacak...”
“ Şikayetten başka bir şey bilmezsin...”
“ Sulugöz...bir arkadaşınla oynamasını bile bilmiyorsun...”
“ Hiç bir fedakarlığa katlanmak istemiyorsun...”
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
2.
YARGILAMAK, ELEŞTİRMEK, AD TAKMAK
Genellikle yargılama ve eleştirme tepkileri ile
karşılaşan kişiler, kendilerini anlaşılmamış, itilmiş,
haksızlığa uğramış, daha çaresiz hissederler. Bunun
sonucunda iletişimi kesebilirler ve öfkeyle karşılık
verebilirler.
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
3.
SORU SORMAK, ARAŞTIRMAK, İNCELEMEK
“ Neden...Sen ona ne yaptın?...O sana ne dedi?...”
“ Çocuk neden hastalandı?... İyi giydirmedin mi?...”
“ Neden uyuyamadın?... Ağır mı yedin?...”
“ Neden doğru düzgün oynamayı beceremiyorsun?...”
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
3.
SORU SORMAK, ARAŞTIRMAK, İNCELEMEK
Genellikle soru, inceleme, nedenini arama gibi yaklaşımların
içinde
önyargı, eleştri veya zorunlu çözüm bulunur. Konuşan
dinleyenin
sorularla nereye varmak istediğini anlayamayacağından
endişeye kapılıp
savunmaya geçebilir.
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
4.
TEŞHİS, TANI KOYMAK, TAHLİL ETMEK
“ Aslında sen öyle demek istemiyorsun...”
“ Ben senin aslında neden öyle yaptığını biliyorum...”
“ Aslında senin derdin başka ...”
“ Anlaşılan bir süre sana yardımı olmamı isteyeceksin ...”
“ Bunları beni üzmek için anlatıyorsun anlaşılan”
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
4.
TEŞHİS, TANI KOYMAK, TAHLİL ETMEK
Bu tür yaklaşımlarda, dinleyen kişi sanki konuşanın niyetini,
söylemek istediklerini çok iyi biliyormuş, onun kafasının
içindekileri okuyormuş gibi bir tavır içine girdiğinden,
konuşanı savunmaya ittiği gibi, sinirlenmesine,
sabırsızlanmasına veya öfkeli cevaplar vermesine neden
olabilir. Konuşan kişi kendini kıstırılmış, yanlış anlaşılmış,
yanlış yorumlanmış gibi hissedebileceği için büyük olasılıkla
iletişimi keser.
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
5.
TESELLİ ETMEK
“ Aldırma boşver...”
“ Düzelir canım, bunu dert etme...”
“ Üzülmeeee....”
“ Başka şeyden konuşalım...”
“ Olur böyle şeyler, geçer...”
“ Bir kahve iç düzelirsin...”
“ Boşver canım, arkadaşlar arasında olur böyle şeyler...”
“ Aman sen de herşeyi ciddiye alıyorsun, yak bir sigara...”
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
5.
TESELLİ ETMEK
Aslında teselli etmek çok güzel ve yararlıdır, ancak
önemli olan teselliyi kişiyi anladığımızı belirttikten sonra
verebilmektir. Söyledikleri anlaşılmadan, teselli
ediliyormuş hissini yaşayan kişi, kendini anlaşılmamış,
dinlenilmemiş, söyledikleri saçma sapan gibi algılanmış
hissedebilir. Önemsenmemiş veya tam olarak
dinlenilmemiş olmaktan dolayı kızgınlık duyabilir.
Genellikle, dinlemeden verilen teselli mesajları, konuşan
kişide sorununun küçümsendiği duygusunu yaratabilir.
İLETİŞİMDE DİNLEME
Nasıl Dinlemeliyiz?
a.
b.
c.
Fiziksel olarak katılım: Göz kontağı, uygun beden
duruşu, rahatlık.
Psikolojik katılım: Anlatılmak istenenin ne olduğunu
anlamak, altta yatan duyguyu anlamak, koşulsuz kabulle
dinlemek, dürüst olarak dinlemek
Sözlü katılım: Soru sorma, cesaretlendirme, onaylıyıcı
sözsüz imgeler, destekliyici cümleler, yansıtma
cümleleri
İLETİŞİMDE DİNLEME
DİNLEME ENGELLERİ






Konuşmacıya karşı önyargı
İçeriğe değil, yönteme bakmak
Konuya karşı önyargı
Beklentiler ve istekler
Konuşma arzusu
Konsantre olamamak
İLETİŞİMDE DİNLEME
DİNLEDİĞİNİZİ GÖSTERİN









İlgi alanı yakalayın
Kişi veya yönteme değil içeriğe odaklanın
Zihniniz açık olsun
Açık fikirli olun
Kelimelere değil, anlamlarına bakın
Duyguları anlamak için dinleyin
Göz teması kurun
Karşınızdakini cesaretlendirin
Empati kurun
İLETİŞİMDE DİNLEME
Yanlış Dinleme Türleri
a.
b.
c.
d.
e.
f.
Görünüşte Dinleme
Seçerek Dinleme
Saplantılı Dinleme
Savunucu Dinleme
Tuzak Kurucu Dinleme
Yüzeysel Dinleme
EMPATİ
 Bir insanın kendisini karşısındaki insanın yerine
koyarak, onun duygu ve düşüncelerini doğru
anlaması durumudur.
 Empatik bir iletişimde kişiye hak verme durumu
gözetilmez, esas olan konuda yatan duygu ve
düşüncelere odaklanmaktır.
BEN DİLİ VE SEN DİLİ
 Kişilerin duygu ve düşüncelerini ne
şekilde, hangi sözcükleri seçerek ifade
ettikleri önemlidir.
 Kişinin açık iletişimde kullandığı dil ben
diliyken,
 Savunucu iletişimde kullanılan yargılayıcı
dil sen dilidir.
ÖRNEKLER;
 Baba; “bir şey söylemeye başlayıp da sonunu
getiremediğim zaman rahatsızlık duyuyorum.”
 “Sıraları düzenli olarak bırakmadığınızda ben
düzeltmek zorunda kalıyorum ve teneffüs
yapamadığım için gergin oluyorum.”
 “ Sizin yüzünüzden teneffüs yapamıyorum, bu
sıraları bir daha bu şekilde bırakırsanız kafanızı
kırarım!”
ÖRNEKLER;
 “Kendi aranızda konuştuğunuzda
arkadaşlarınızı duyamıyorum ve çok
sinirleniyorum.”
 “ Kaç kere söyleyeceğim kendi aranızda
konuşmayın diye, terbiyesizler!”
 Sen iletileri saldırı mesajları ilettiğinden,
savunmayı ve karşı tarafında saldırısını
da beraberinde getirir.
 Ben dilinde suçlama yoktur, kişiyi
savunma yerine sorunu düşünmeye iter.
 Sen iletisinin etkisi kısa sürer ve
yineleme getirir.
 Sen iletisi kişiliğe yöneliktir,iletişimi ve
işbirliğini engeller.
BİTLİS İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
TEŞEKKÜRLER