periyodik sistemin tarihçesi

PERİYODİK SİSTEMİN TARİHÇESİ
19. yy başlarında kimyasal analiz yöntemlerindeki gelişmeler yeni elementlerin
bulunmasını ve bu elementler hakkında daha fazla bilgi edinilmesini sağlamıştır.
Bilim insanları elemetlerin yeni özelliklerini temel alarak çeşitli sınıflandırmalar
yapmışlardır.
J.W. Döbereiner elementleri benzer fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre üçerli
gruplara (triadlar) ayırmışır.
>Triadlara (Li,Na,K) üçlüsü örnek verilebilir.
>Bu gruplandırmada ortadaki elementin atom kütlesi baştaki ve sondaki
elementin atom kütlelerinin toplamının yaklaşık yarısına eşittir.
JOHN NEWLANDS: Elementleri benzer fiziksel özelliklerine göre 11 gruba
ayırmıştır.
>Newlands elementleri artan atom kütlelerine göre dizdiğinde birinci elementin
sekizinciye, ikinci elementinde dokuzuncuya benzediğini gördü.
>Newlands elementler arasındaki bu durumu müzik notaları ilişkiye benzeterek
“oktav kuralı” olarak adlandırılmıştır.
A.E.B.De Chancourtois; Elementleri benzer fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre
sınıflandırarak ilk periyodik sistemi oluşturmuştur.
>De Chancourtois oluşturduğu periyodik sistemde iyonlar ve bileşiklerde yer
almaktır.
>De Chancourtois oksijenin atom kütlesinden (16akb) yola çıkarak bir silindirin
çevresini on altı birime bölmüştür.
>Elementleri kendisinin geliştirdiği kütle formülüne göre yerleştirdiğinde her 7
elementte bir elementin özelliğinin tekrarlandığını fark etmiştir. Böylece
silindirde benzer özellikteki elementler alt alta gelir.
DİMİTRİ MENDELEYEV ve J.L MEYER; Her ik bilim insanı birbirlerinden habersiz
olarak elementleri atom kütlelerine göre sınıflandırmış ve hemen hemen aynı
sıralamayı bulmuşlardır.
>Mendeleyev bilinen 63 elementi artan atom kütlelerine göre sınıflandırmış ve
hemen hemen aynı sıralamayı bulmuşlardır.
>Mendeleyev bilinen 63 elementi artan atom kütlelerine göre ve özellikleri
benzeyenleri alt alta gelecek şekilde sıralayıp ilk modern periyodik tablomum
temelini attı.
>Mendeleyevin periyodik sisteminde bazı yerler boştur. Buralara tablodaki
diğer elementlerin özelliklerinden yararlanarak o dönemde bilinmeyen
elementlerin bir kısmını tahmin ederek yerleştirmiştir.
>Mendeleyev bu çalışmaları neticesinde periyodik sistemin “elementlerin
özellikleri atom kütlelerinin periyodik bir fonksiyonudur.” Şeklinde
tanımlamıştır.
H.G. MOSELEYi; X-ışınları ile yaptığı çalışmaları sonucunda periyodik sistemde
elementlerin Mendeleyev in dediği gibi atom kütlelerine göre değil de atom
numarasına göre gösterilmesi gerektiğini söylemiştir.
>Moseley X ışınları ile yaptığı çalışmalarda elde ettiği Fraunhofer çizgilerinin
elementin proton sayısına bağlı olarak periyodik bir şekilde değiştiğini
farketmiştir. Buna göre proton sayıları elementler için periyodik bir özellik taşır.
>Bu varsayımdan yola çıkarak Moseley e göre elementler için periyodik sistem
oluşturulurken atom kütlelerine göre değil atom numaralarına göre dizilmelidir.
>Elementlerin atom numaralarına göre dizilmelerine yararı eşit atom kütlelei
elementlerin tablo üzerinde gösterilmesi sorununu gidermiş olmasıdır.
MODERN PERİYODİK SİSTEM
>PERİYODİK SİSTEMİN GENEL ÖZELLİKLERİ
>Elementler periyodik tabloya artan atom numaralarına göre soldan sağa doğru
dizilirler.
>Tabloda soldan sağa 7 periyodik (satır), yukarıdan aşağıya 18 grup (sütun)
bulunur.
>Gruplar harflerle (8 tane A ve 10 tane B, 8B grubu 3 sütundur.) yada IUPAC a
göre yukarıda verilen periyodik tablodaki gibi1 den 18 e kadar rakamlarla
belirtilir.
>Aynı gruptaki elementlerin kimyasal özellikleri ve dış katman elektron
dizilimleri birbiririyle benzerlik gösterir.
>1A ve 2A gruplarının bulunduğu bloka S, B gruplarının bulunduğu bloka P
lantanit ve aktinitlerin bulunduğu bölüme de F bloku denir.