kalp nedir - Nedir.Org

KALP NEDİR ?
Mikro yapısından makro yapısına kadar birçok mucizevî mekanizmayı barındıran kalbimiz, en
basit ifadesi ile, bir “pompa” ya da “bir emme-basma tulumba” sistemidir. Canlılığın devamı için
gereken tüm maddelerin vücudun en ücra köşelerine kadar taşınması için gerekli olan “kan”ın, bir
süreklilik halinde, kesintiye uğramadan dolaşması, bu pompa sistemi tarafından sağlanır. Ancak
basit emme-basma tulumba sistemlerinde, suyun devamlı değil kesik kesik akışı sözkonus iken,
kan vücutta kesintisiz ileri doğru akmaktadır. Yani kalp gevşeyip içine kan alırken bile kan
duraksamadan ileri doğru akmaya devam eder.
Kalbin yaptığı iş, aşağıdaki şemada özetle görülüyor. Tek cümle ile bahsedersek: Kalp, vücuda
gönderdiği temiz kanı, kullanıldıktan sonra geri alıp, temizlenmesi için akciğere gönderir ve sonra
temizlendikten sonra yine geri alır, vücuda gönderir.
NELERDEN OLUŞUR ?
Kalp dolaşım sisteminin merkezinde yer alan, en hayati organımızdır. Göğüs ön duvarının hemen
arkasında, biraz solda, her iki akciğerin ortasında, yemek borusunun ön kısmında yerleşmiştir.
Kalp hastalıklarını anlayabilmek için öncelikle, kalbin yapısını, nelerden oluştuğunu kavramak
gerekir. Ayrıntılara hastalıklar bahsinde girileceğinden, ana başlıklar olarak kalbin yapıtaşlarını
maddeler halinde sıralayalım.
1.) KASLAR (MİYOKARD):
Kalbin neticede yaptığı iş “kan pompalamak” olduğuna göre, sistemin temelini elbette kaslar oluşturacaktır. Kalp k
dahildir.
2.) ELEKTRİK (RİTM ve İLETİ) SİSTEMİ :
Evet, kalp kasları özel yapılı, irademiz dışında çalışan bir yapıya sahiptir dedik. Peki bu kasları harekete geçiren m
olur: “Kalp kendi elektriğini kendisi üretir ve kullanır. Kaslar bu elektrik ile kasılmaya sevkedilir.
3.) DAMARLAR:
Kaslar, elektrik sisteminin sevketmesi ile kasılırken, gereken enerjiyi sağlayacak kanı da damarlar getirir. “Kor
önemli yer tutar. Zira ölüm sebepleri arasında ilk sırada yer alan kalp krizleri bu damar sisteminin tıkanmasıyla olu
4.) KAPAKLAR:
Kan kalbin içine dolduğunda, boşluklar arasındaki geçişleri sağlayan kapaklar, senkronize olarak açılıp kapanm
basınçlarla ters yönde akmasına engel olurlar.
5.) KALP ZARLARI (PERİKARD) :
Göğüs boşluğu içinde sürekli hareket halinde olan kalbin etrafını çevreleyen zar sitemi, kalbi hem korur hem de iç
6.) BÜYÜK DAMARLAR :
Kalp pompaladığında, kan ilk olarak Aort kapağını, oluşan basınçla açar ve vücudun ana atardamarı olan Aort içine ilerler.
üst göğüs blgesine--boyun ve kafa içideki tüm yapılara kan ulaştırılır. Aort kavsinden sonra, İnen Aort olarak adlandırılan kı
vucut bölgelerine ulaşır.
Vücut tarafından kullanılan, oksijenini dokulara bırakmış, dolayısıyla "oksijenden fakir kan" (-yanlış bir ifade olmakla be
Vena Cava'lardan kalbin Sağ Kulakçığına (Sağ Atriyuma) giriş yapar. Burdan, önce Triküspit kapağı geçerek Sağ Karın
Pulmoner kapağı geçerek, Ana Pulmoner Arter içine iletilir. Ana Pulmoner Arter sağ ve sol olmak üzere iki dala ayrılarak,
Akciğerin yaygın damar ağı içinde kan, havadan solunarak alınan oksijen ile buluşur ve tekrar "oksijenden zengin" (temiz!)
ikişer adet Pulmoner Ven yoluyla, Sol Kulakçığa (Sol Atriyuma) , burdan da Mitral Kapağı geçerek Sol Ventriküle u
pompalayan ana kalp boşluğudur.
VE NASIL ÇALIŞIR ?
Yine özetle anlatırsak;
Beynin ve hormonların kontrolü altında olan, sağ kulakçıkta yer alan, "elektrik jeneratörü" olarak
adlandırabileceğimiz Sinoatriyal (SA) düğümde, elektrik yüklü iyonların hücre içine ve dışına
doğru bir kural dahilinde yer değiştirmesi ile oluşan elektrik akımı, kalbin çalışmasını sağlar.
Elektrik akımı öncelikle kulakçılara yayılarak kulakçıkların kasılmasına ve sağ tarafta Triküspit sol
tarafta Mitral kapak yoluyla içlerindeki kanı karıncıklara boşaltmasını sağlar.
Bu sırada SA düğümden AV düğüme (bir nevi elektrik aktarma trafosu) iletilen elektrik akımı,
burada çok kısa bir süre bekletilir. Çünkü henüz kulakçıkların kasılması ve içindeki kanı
karıncıklara boşaltması bitmemiştir. Eğer elektrik akımı burda bekletilmeseydi, kulakçıklar içini
tam boşaltmadan karıncıklar kasılmaya başlayacak ve kan akış düzeni bozulacaktı.
Evet, AV düğümdeki kısa beklemeden sonra aşağıya iletlen elektrik, ileti sisteminin sağ ve sol
dalları yoluyla her iki karıncığa hızla yayılarak, karıncıkların kasılmasını sağlar. Karıncıklar
kasılarak Aort ve Pulmoner kapağı basınçla açarlar ve içlerindeki kanı gönderirler. Sağ taraf
Pulmoner arter yoluyla, akciğerlere, sol taraf ise Aort yoluyla tüm vücuda... Kısa bir süre içinde
tamamlanan pompalama işlemi ardından, ileti sistemi üzerindeki elektrik hareketi yine iyonların
hücre içi-dışına hareketleri ile istirahat pozisyonuna geri döner ve kalbin karıncık kasları
gevşemeye başlar. Karıncıklar istirahat pozisyonuna dönerken, tam o anda SA nodu yeni bir
elektrik akımı üreterek kulakçıkları yeniden kasmak üzeredir. Karıncıklar gevşerken, kulakçıkların
da kasılması yardımıyla, kulakçıkların içindeki kanı emerek alırlar... Karıncıklar dolar ve döngü bu
şekllde, anne karnında 7. haftada başladığı gibi bir ömür boyunca devam eder durur. Bütün bu
işlemler için gereken enerji ise, koroner damarlar tarafından kalbe sunulur.