Etkili İletişim Becerileri ve Beden Dili

ETKİLİ İLETİŞİM
BECERİLERİ VE BEDEN DİLİ
İletişim Nedir?
Kişiler arasında BİLGİ, DUYGU ve DÜŞÜNCE alışverişidir
KAYNAK
MESAJ
Aşamalar:
1)
Mesaj göndermek
2)
Mesajı almak
3)
Mesajı anlamak
4)
Alıcıda etki yapmak
5)
Geri bildirimi sağlamak
KANAL
ALICI
İletişim Nedir?
Bir gönderici tarafından alıcıya iletilen ve alıcının
Davranışını bilinçli bir niyetle etkileyen mesaj
iletişimdir.
İletişim döngüsel bir süreçtir.
 Herkes aynı anda mesaj alır, yorumlar,
gönderir, sonuç çıkarır; ne başlangıcı
ne de sonu vardır.
İletişimde 6 Soru
1.
Dinliyor musunuz ?
2.
Anlıyor musunuz ?
3.
Anladığınızı test ediyor musunuz ?
4.
İleti dakikliğiniz nasıl ?
5.
Empatik iletişimi kullanıyor musunuz ?
6.
Yeterince açık mısınız ?
Mesajlar Nasıl Gönderilir ve Alınır?
55%
7%
Beden Dili
Sözcükler
(Sözsüz İletişim)
38%
Ses
İletişim Neden Önemlidir?
İletişimin Önemi
İletişim yoluyla:
Birbirimizi anlamaya
Sevmeyi öğrenmeye
İlişkileri başlatmaya ve sonlandırmaya
Kendimiz hakkında daha fazla bilgi
edinmeye
 Başkalarının bizi nasıl algıladıklarını
öğrenmeye
ULAŞIRIZ…




İletişim Biçimini Değiştirme
Durumu
Değerlendir
İletişimi
Geliştir
Etkin
Dinle
Güven
Duy(-ur)
Mesajı Alanı
Destekle
İletişim - Birleştirici Güç
Planlama
Gelişme
İletişim
Motive
Etme
Organize
Etme
ALGILAMA KAPASİTESİNİN İLETİŞİMDEKİ
ÖNEMİ VE ROLÜ NEDİR?
 Herkesin algılama
kapasitesi farklıdır.
 Herkes algıladığı
ölçüde bilgi
toplayabilmektedir.
 Herkes aynı şekilde
algılamamakta;
birbirinden farklı
biçimlerde
öğrenebilmektedir.
İletişim
Neden Bu Kadar Zor?
İletişimde Engeller

Kişilik farklılıkları

Eğitim farklılıkları

Dil farklılıkları

Sosyal, kültürel ve çevre farklılıkları

Fiziksel görünüm

İhtiyaçlar
İletişim Engelleri
Çözüm Üretici Olarak Kullanılanlar:





Emretme, yönetme
Uyarma, tehdit etme, ahlak dersi verme
Öğüt verme, fikir verme
Mantık yoluyla inandırma
Araştırma, sorgulama
İletişim Engelleri
Yargılayıcı olarak kullanılanlar:
 Eleştirme, suçlama
 Ad takma, gülünç duruma düşürme
 Tahlil etme teşhis, tanı koyma
İletişim Engelleri
Sorunu hafifletmek, geçiştirmek için
kullanılanlar:
 Övme, görüşüne katılma
 Güven verme, teselli etme
 Konuyu değiştirme,işi alaya vurma
İletişimimi Nasıl Geliştirebilirim?
İletişim becerisi, insanlara doğuştan verilen bir
yetenek değildir.
Öğrenilebilir ve Geliştirilebilir Becerilerdir.
Etkili Mesaj Gönderme – “Sen
Dili” Yerine, “Ben Dili” Kullanmak
BEN DİLİ





Davranışa yöneliktir
Alıcıya mesajı veren ile
ilgili bilgi söyler
Benlik saygısına olumlu
katkısı vardır
Gönderende yardım isteği
doğurur
Atılgan insanlar yaratır
SEN DİLİ





Kişiye yöneliktir
Kişiye kendi ile ilgili bir
şeyler söyler
Benlik Saygısını zedeler ya
da tümden yok eder
Öfke ve nefret duyguları
oluşturur
Çekingen ya da saldırgan
insanlar yaratır
Etkili Mesaj Gönderme – “Sen
Dili” Yerine, “Ben Dili” Kullanmak
Aynı davranışın iki dilde anlatılması arasında gece ile
gündüz kadar fark vardır. İki kişinin aralarındaki
iletişimi farklı yönlere götürmeleri bu nedenle çok
doğaldır.
“Kürsüde birisi konuşurken gürültü yapıyorsunuz ve sizin
yüzünüzden hiç bir şey anlaşılmıyor ( ya da Dinlemek
isteyenleri rahatsız ediyorsunuz!) ”
“Gürültü yapıldığı zaman dinlemek isteyenlere ve konuşana
saygısızlık yapıldığını bilmeliyiz! ”
Davranışın tanımı : Gürültü yapıldığı zaman
Somut etkisi
: Topluluktakilerin rahatsız olduğunu
Duygumuz
: saygısızlık yapıldığı
Etkili Mesaj Gönderme
Mesajı Tam ve Belirgin Yapmak
Mesaj, bütün gerekli bilgilerin açık
ifadelerini içermelidir:



Görüş açınız
Yaptığınız tahminler
Sahip olduğunuz niyet
Etkili Mesaj Gönderme
Mesajı Tekrarlamak
 Mesajınızı birden fazla tekrarlayın
 Birden fazla iletişim kanalı kullanın
(resim, afiş, sözsüz mesajlar, vb.)
Etkin Dinleme
Duyguları belirleme




Kızgınlık
Neşe
Korku
Üzüntü
Sözsüz ipuçlarını adlandırma
 El jestleri
 Yüz ifadeleri
 Beden Duruşu
İyi Dinlemenin On Emri
1. Konuşma!
6. Sabırlı ol
2. Konuşmacıyı rahatlat
7. Sakinliğini koru
3. Dinlemek istediğini
göster
8. Tartışma veya
eleştiride bulunma
4. Dikkatini dağıtan
engelleri kaldır
9. Açıklayıcı sorular sor
5. Konuşmacı ile empati
kur
10.Konuşma!
DUYGUSAL DURUMUN İLETİŞİMDEKİ
ÖNEMİ VE ROLÜ NEDİR?
 Duygular, algılama ve bilgileri
değerlendirme aşamalarında etkili
olmaktadır.
 İnsanların, değer yargılarına ve
beklentilerine uygun bilgilere ilgi
gösterdikleri, istedikleri gibi görmek ve
duymak eğiliminde oldukları da, bir
gerçektir.
 Bu nedenle, iletişimde başarı
sağlayabilmek için kendinizin ve
karşınızdaki kimselerin duygusal
durumunu dikkate almanız gerekmektedir.
 İkna…
 Ne anlattığın veya yaptığın değil, karşıdakinin Ne
Anladığıdır.
 Her insanın bir ikna olma biçimi ve yolları vardır.
 İkna, karşındaki yenmek, aldatmak, kandırmak değil,
doğruları ve gerçekleri anlatarak, göstererek, yaparak
uzlaşma ve anlaşma becerisidir.
 Herkesi ikna edemeyebilirsin ama çoğunluğa ulaşabilirsin
 İkna etmek senin esneklik, bilgi, beceri ve iletişim
yeteneklerini kullanmana bağlıdır.
 İkna’nın temeli karşındakine saygı ve onu olduğu gibi
kabulle başlar
İkna Stratejileri…
 Önce insanların kafalarında istek yaratılmalıdır
 İnsanların ilgisini çek ve gerisini onların hayal gücüne
bırak
 İnsanlar ne söylediklerinde veya söylemediklerinde
kendilerinden ip uçları verirler. Sen bunları iyi kavra ve
bunlardan yola çıkarak karşındakine rehberlik et.
 Cazibeyi öne sür. Sürekli ulaşılması gereken hedefi,
amacı, olayı ve durumu destekle.
 Amaca ulaşıldığında insanlara ne kazanacağını ve bu
amaçlara ulaşılmadığında oluşabilecek kayıpları göster,
anlat ve hissettir
 Sen karşındakine olayı anlat bırak o harekete geçsin
 Sen zorlayan değil, bir yol gösteren, rehber, kılavuz,
arkadaş ve dost ol.
 Direnç sana yapılan hakaret değil, korku ve kaygı
durumudur.
 Dirençteki korkuyu sez ve ona göre konuş.
İkna’nın Anatomisi
 Karşındakinin gözüyle bak ve onu anladığını, kabul ettiğini ve
saygı duyduğunu göstererek onun güvenini kazan ( Asla
yargılama ve eleştirme)
 Sonra yol göster (Liderlik Et)
Yol Gösterirken:
 Kendi önerilerini sun ve esnek ol,
 Ses tonuna, vurgulamalarına ve uygun kelimeler ve bağlaçlar
kullanmaya özen göster
 Karşındaki direndiğinde esnek ol ve farklı, anlayabileceği
önerileri sabır ve iyimser bir tavırla sunmaya devam et.
 Önerilerini sunmaya karşındaki insanla uzlaşıncaya kadar
devam et.
İkna Ederken…









Asla zorlama ve ikna ediyormuş havası verme
İnsanlar direnç gösterdiğinde sakin ol ve asla tartışmaya
girme. “Dirençli insan yoktur, esnek olmayı bilmeyen
iletişimci vardır”
Sen’li cümlelerden ve suçlayıcı tavırdan kaçın
İyi dinle ve söz kesme
Teşekkür, iltifat et, öv
Asla yok sayma,
Uzlaşmacı olmayı her halinle göster
Yenilikçi ol. Yenilikçilik var olanlar arasında yeni bir şey
bulmaktır.
Özgün ol ve asla kendini tekrarlama.
 ETKİLİ İLETİŞİM
 Nedir? -- Anlamayı başarmadır
 Neden Önemli? -- Değişmeye zorlar ve her
türlü birliktelikte birleştirici güçtür
 Neden bu kadar zor? -- Kişilerarası
dinamikler algılarımızı ve anlayışımızı
önyargı ile etkiler
 Nasıl geliştirebilirim? -- Açık ve dürüst ol
 -- Geribildirim ver ve al
 -- Tahminlerinin geçerliliğini kontrol et
 -- Etkin dinlemeyi kullan
Etkin İletişim için Öneriler
 Bir ağız iki kulak varsa, bir konuşup iki dinleyin
 Doğru zamanda, doğru kişiye, doğru bilgiler verin
 Mesajlar net, açık ve anlaşılır olsun
 Gizlilikten kaçının, bilgiyi paylaşın
 Karşınızdakini asla 3. şahısların yanında
eleştirmeyin
İletişimde Ego Durumu ve
Meslekler
Sanatçı
Çocuk Egosu
Duygusal
Mühendis
Doktor
Yetişkin Egosu
Mantıklı
Ana-baba Egosu
Ahlakçı
Hakim
Savcı
Öğretmen
Politikacı
Yönetici
İletişim kurmamak imkansızdır. Herkes
iletişim içindedir ve ilk iletişim beden
dili ile gerçekleşir(% 55)
İki insan birbirinin farkına vardığı anda
iletişim başlar.
Bedenimizi Nasıl Kullanırız ?










Göğüs
Baş
Gövde
Yüz ifadeleri
Eller kollar ve parmaklar
Kol kavuşturmak
Bacak bacak üstüne atmak
Oturma biçimleri
Beden duruşu
Oturma düzeni
• Boyumuzla
• Yüzümüzle
• Sesimizle
• Bedenimizle
• Oluşturduğumuz ortamlarla
Sürekli mesaj veriyoruz
Beden Dilinin Öğeleri
 Beden duruşu
 Mimikler
 Başın kullanımı
 Oturmak için
seçilen yer
 Giyim
 Bakım ve
makyaj
 Jestler
 Göz teması
 Ayakların
kullanımı
 Oturma biçimi
 Mesafe
 Kullanılan
aksesuarlar
Olumlu Beden Dili Kullanımı
• Göz Teması
• Rahatsız etmeyecek ölçüde kısa süreli, uygun göz teması
• Yüz İfadesi
• Canlı, dinamik
• Sıcak tebessüm
• İlgili bir ifade
• Baş Hareketi
• Dinlerken başı sallayarak onaylama
• Anlaşıldım duygusu yaratma
• Hafif dik tutun
• Jestler
• Aşırıya kaçmadan kullanın
• Kol kavuşturmayın
• Elleri ağza, yüze götürmeyin
• Elleri cepte veya saklı tutmayın
Olumlu Beden Dili Kullanımı
 Beden Duruşu
 Ayaktaysanız dik durun
 Oturuyorsanız ve konuşmuyorsanız arkanıza
tam yaslanın
 Dinlerken veya konuşurken oturur pozisyonda
öne eğik şekilde ilgili durun
 Yöneliş
 Konuştuğunuz kişiye yönelik durun
 Göğsünüzü grup konuşmalarında mümkün olan
sayıda kişiye açık tutun
 Beden Teması
 Mümkün olduğunca dokunun
Olumlu Beden Dili Kullanımı
 Dış Görünüş
 Giyiminiz renkli olsun
 Ortama uygun giysiler seçin
 Konuşma
 Çok fazla ve hızlı konuşmayın
 Yüksek sesle konuşmayın
 Yakınlık
 Kişisel alanları ihlal etmeden yakın durun
Kaçınılacak bazı hareketler
 El gizleme
 Sol el gizleme, kişisel duyguları veya
yaşamı ile ilgili bir şeyler gizleme
 Sağ el gizleme, mesleki yaşam veya iş
yaşamı ile ilgili bir şeyler gizleme
 Baş parmak saklama
 Endişe, kuşku, tehdit hissetme, duygusal
rahatsızlık
 Baş kaşıma
 Kafa karışıklığı, anlamaya çalışma
 Kulak arkasını ovma
 Anlamama, kafa karışıklığı, endişe
Kaçınılacak bazı hareketler
 Alınla oynama
 Kararsızlık, endişe, şüphe, karar vermeye çalışma
 Kaş arasına dokunma
 Odaklanma, konsantre olma, hatırlamaya çalışma
 Göz ovuşturma
 Bir şey gizleme, yorgunluk
 Burun ucunu sıkma, oynama
 Baskı altında olma, sıkıntılı olma, yalan
 Çene altı ile oynama
 Kendini ifade etme isteği, konuşmaya hazırlanma
Kaçınılacak bazı hareketler
 Çene tutma
 Kendini güvensiz hissetme ve daha güçlü
olma isteği,
Rekabet, güç isteği
 Ağız saklama
 Dinlerken yapılırsa; söyleneni
değerlendirme ve
Düşünme, karşıdakine inanmama
 Konuşurken yapılırsa; yalan söyleme,
utanma ve
Sıkılma, sinirlilik
 Dudakları çekme
 Hırs, kendine odaklanma
Kaçınılacak bazı hareketler
 Dudaklara dokunma
 Konuşma isteği, söylenen hakkında kuşku
duyma, bir şey gizleme
 Ense ovma
 Olumsuz tavır, eleştirel. Ancak bir yanlışlık
anında yapılmışsa olumlu, açıklık ve
iyimserlik.
 Kol kavuşturma
 Rahatsızlık, kapalılık, kendini koruma,
%38 daha az dikkat
 Kollar arkada
 Bir şey gizleme, otorite
... Etkili iletişim
ve
beden dili için
Kendinizle barışık olun (özgüven sahibi
olun)
Duruşunuza ve
yürüyüşünüze dikkat edin
“zavallı” ile “kendinden
emin” görünümünüz nasıl
olur?
Özgüven sağlama:
Oturuşunuzu ve
duruşunuzu kendinden
emin hale getirin.
Eğik ve düşük omuzlar:
Hepsi de olumsuz olmak
üzere bir çok anlam taşır;
- Ezilmiş
- Kendine güvensiz
- Yenik
- Suçlu
- Korkak
- Utangaç
Ses tonunuza dikkat edin
Ses aynı zamanda
duygularınızı da iletir.
Kendi sesinizi dinlemeye
başlayın. Ümitsizlik mi
yoksa cesaret mi ifade
ediyor?
Güven içinde mi
konuşmaktasınız, yoksa
mırıldanıyor musunuz?
Canlı ve atak olun.
Çekingenliğinizi bir kenara atın. Her
zaman atılıma, hazırlıklı olun. Gönüllü
olmaktan çekinmeyin. Gönüllü olan göze
çarpar. Ortalıktaki en önemli kişi, kendini
tanıtmada en aktif olan kişidir.
Mesleğiniz ve göreviniz ne olursa olsun
kendinizi bir satıcı gibi görün.
İnsanların ilgisini çekebilmek için, çarpıcı
ve canlı olmanız gerekir.
“Sahaya çıkıp
oynamak lazım. Futbol
tarihinde seyirciler
arasında gol atan
çıkmamıştır.”
Doğal olun.
Doğal bir insan, kendisiyle kolayca ilişki
kurulabilen ve kendinizi onun yanında
gergin hissetmediğiniz insandır.
İnsanlar sizinle olunca kendilerini
Evlerinde gibi rahat hissetsinler.
Sıcak olun.
Soğuk, mesafeli ve tepkisini belli etmeyen
bir insanın bir gruba girmesi kolay olmaz.
Ona nasıl davranacağınızı, onun size nasıl
tepki göstereceğini bilmediğiniz için daima
uzak durmayı tercih edersiniz.
İLETİŞİM VE BEŞERİ İLİŞKİLERİN
GELİŞTİRİLMESİ
Başarısız insan yoktur !
Kaynaklarını kullanmayan
insanlar vardır
DÜŞÜNCELER NASIL İFADE EDİLMELİDİR?
 İletişimin ve beşeri ilişkilerin başarısı
öncelikle düşüncelerimizin, iyi ifade
edilmesine bağlıdır.
 İyi ifade edilmeyen düşünceler, iletişimde
ve ilişkilerde kopukluğa yol açmaktadır.
Bu nedenle:
 Düşüncelerinizi iyi ifade etmek, iyi bir
konuşmacı olmak için çalışın,
 Dili doğru kullanmaya özen gösterin;
dil bilgisi kurallarını öğrenin ve
özenle kullanın.
 Hiçbir insan düşündüklerini başkalarına
tümüyle ve aynen aktaramaz.
Düşüncelerinizi iyi anlatabilmek ve
anlaşılabilmek için:
 Düşüncelerinizi düzenleyin ve net
bir biçimde dile getirin,
 Karşınızdakilerin ne demek istediğinizi
tam olarak anlamasını sağlayın.
 Başkalarının düşünce biçimini
kavramak, iletişimin başarısı için çok
önemlidir.
ELEŞTİRİ KONUSUNDA NELERE DİKKAT
EDİLMELİDİR?
 Eleştiri, yanlışları, eksikleri belirlemek ve
daha iyiye ulaşmak için başvurulacak en
etkili yöntemdir.
 Eleştiri, insanı savunma durumuna
geçmeye ve kendini haklı göstermek için
çalışmaya yöneltmektedir.
 Eleştiri öfkeyi körüklemektedir.
 Eleştiri tutkuları öldürebilmekte ve
eleştirilen kişinin coşkusunu, çalışma
istek ve hevesini kırabilmektedir.
TARTIŞMA KONUSUNDA NELERE DİKKAT
EDİLMELİDİR?
 Tartışma kazanarak karşınızdakilere
görüşlerinizi ve düşüncelerinizi kabul
ettirebileceğinizi sanmak, bir hatadır.
 Tartışma sırasında her iki taraf da kendi
düşüncelerine daha sıkı sarılır.
 Bu gerçeği göz önünde tutarak, kimseye
görüşlerinizi tartışarak benimsetmeye
kalkışmayın.
 Anlaşmazlıkları, düşünce ayrılıklarını uzlaşma
yoluyla gidermeye; görüşlerinizi başkalarına,
onları ikna ederek ve düşüncelerine saygı
göstererek kabul ettirmeye çalışın.
ZAMANLAMA KONUSUNDA NELERE DİKKAT
EDİLMELİDİR?
 İnsanlarla sizin için
uygun zaman ve
koşullarda değil; onlar
için en uygun zaman ve
koşullarda iletişim
kurmanız halinde,
başarıya ulaşma
olanağınız artar. Bu
nedenle, iletişim
kuracağınız kişilerin
zamanının iletişime
elverişli olup olmadığını
özenle araştırın.
 İnsanlarla iletişim
kurmak için onların
sıkıntılı, mutsuz,
üzüntülü olduğu veya
başka konulara
yoğunlaştığı zamanları
seçmeyin.
DİNLEME KONUSUNDA NELERE DİKKAT
EDİLMELİDİR?
 İletişimde başarının yolu, iletişim
kurulan kişiyi, düşüncelerini, ne
istediğini ve nelerden hoşlandığını
anlamaktan geçer. Bu nedenle iletişim
kurmak istediğiniz kişiyi tanımak için
biraz zaman ayırın.
 İletişim kurduğunuz kişiyi gerçekten
dinleyin.
 Karşınızdaki kişiyi gerçekten
dinlemek, onun sözlerini ve
duygularını anlamak, sorunlarını
paylaşmak demektir.
BAŞKALARININ GÖZÜ İLE
BAKMANIN ÖNEMİ NEDİR?
 İletişimde başarının ve başkalarını
etkileyebilmenin gizi, her şeyi
başkalarının gözü ile görebilmekten ve
kendinizi onların yerine koyabilmekten
geçer(Empati Yeteneği).
 Bir sorunu başkalarının da görüşlerine göre
düşünmek eğiliminde olanlar, iletişimde
başarı kazanır.
 Karşınızdakinin sizden ne beklediğini, onun
gözüyle belirleyin ve davranışlarınızı buna
göre düzenleyin.
İLGİ VE SEVGİ KONUSUNDA NELERE
DİKKAT EDİLMELİDİR?
 İnsanlar genellikle yalnız kendilerine ilgi
gösterir ve kendilerine ilgi gösterilmesinden
hoşlanırlar
 Dost kazanın; dost kazanmak için
başkalarına zaman ayırın; çıkar
beklemeden yardım edin
 Başkalarının düşünce ve dileklerine
sevecenlikle ve anlayışla yaklaşın;
kimseyi küçümsemeyin, alay ve hakaret
etmeyin.
 SON SÖZ:
CEVHER İNSANDIR. İYİ İŞLER VE
İŞLENİRSE, HEDEFLERİ, AMAÇLARI
VE ALTERNATİFLERİ İLE
MOTİVASYONU SÜREKLİ İSE BAŞARI
ONUNDUR.
KAYNAKÇA

CÜCELOĞLU Doğan, Yeniden İnsan İnsana, Remzi, İstanbul, 1992.
DEMİRAY Uğur, Etkili İletişim, Pegem Akademi, Ankara,2008
DİCLELİ Ayşe Bilge, AKKAYA Serra, Konuşa Konuşa, , BZD, İstanbul, 2000
YATKIN Ahmet, Halkla İlişkiler ve İletişim, Nobel, Ankara, 2003