BTÖ 510 ÇOKLU ORTAM TABANLI ÖĞRETİM TASARIMI ÇOKLU ORTAM ÖĞRENME VE ÖZELLİKLERİ Prof. Dr. Buket Akkoyunlu ÇOKLU ORTAM ÖĞRENMENİN ÖZELLİKLERİ İnsanların sözel ve görsel materyaller için iki tür bilgi işletim sistemi olduğunu varsayalım. Ör. Öğretimsel materyalin sunumunda ana formatın sözel olduğunu varsayarsak ve materyali bu şekilde sunarsak, beynimizin görsel materyali işleme kapasitesini göz ardı etmiş oluruz. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Çoklu Ortam Nedir? Bilgisayarın karşısında oturup, bilgisayardan yazılı, animasyonlu ve sesli bir metni indirmek; Bir oda içerisinde oturmuş bir grup insana görsel, işitsel bir sunum yapmak; Bir video film izleme de ses ve görüntü içerdiği için çoklu ortam sayılabilir. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Çoklu Ortam Nedir? Bir oda içersindeki Powerpoint sunumu da, Çok basit anlamda tebeşir ve tahta da, Resimli bir sayılabilir. tekst (metin) de çoklu ortam Çoklu ortam, bir materyalin resimlerle ve metinlerle desteklenerek sunulmasıdır. Başka bir deyişle, bir materyalin birden fazla formda sunulmasıdır. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Çoklu Ortam Nedir? Çoklu ortam bir isim midir? Yoksa bir sıfat mıdır? İsim olarak kullanıldığında Çoklu ortam, teknolojinin bir materyalin sözel ve görsel sunumuna işaret eder. Çoklu ortam, -“çoklu ortam teknolojisi” – materyalin görsel ve sözel sunumunda kullanılan araçlar. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Çoklu Ortam Nedir? Sıfat olarak kullanıldığında Çoklu ortam öğrenme - resimlerden ve metinden öğrenme Çoklu ortam mesajı ya da çoklu ortam sunumu – söz ve resim içeren sunum Çoklu ortam mesajı ya da çoklu ortam öğretimsel sunumu ( ya da çoklu ortam öğretimi – öğrenmeyi sağlayacak söz ve resim içeren sunum Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Çoklu Ortam Nedir? Buradaki amaç öğrenmeye teşvik eden, motive eden, öğretimsel mesajın tasarlanmasıdır. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Öğretimsel bir mesaj Öğrenmeye motive eden bir mesajdır. Öğrenene, öğretimsel bir mesaj sunmada, tasarımcı, sözcükler ve resim olmak üzere iki ana formata sahiptir. Yüzyıllardır, öğretimsel mesajı sunmadaki ana format kitaplar ve tekstler (metinler) ve bunlardaki sözcüklerdir. Kısaca, sunumda sözel biçimi ve dolayısıyla sözel öğrenme eğitimde başattır. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Öğretimsel bir mesaj Bilgi Teknolojilerinin icadı ile statik ve dinamik imajlarla (resim, animasyon) yani materyalin görsel sunumuna çeşitlilik gelmiştir. Sözel mesajlara resim eklenmesi ne kazandırmıştır? Resim ve grafikten öğrenenler nasıl etkilenmiştir? Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Çoklu ortam öğrenme Öğretimsel mesajın insan zihninin nasıl çalıştığı üzerine kurgulanmasına bağlıdır. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Çoklu Ortam Mesajlarının Üç Yönü Çoklu ortam mesajları üç yönlü ele alınabilir. Bir öğretimsel mesajı iletmede kullanılan araçlar, Öğretimsel mesajları sunmada kullanılan sunum formatları Bir Öğretimsel mesajı almada kullanılan formatlar Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Bir öğretimsel mesajı iletmede kullanılan araçlar Çoklu ortam kavramı ile ilgili olarak kullanılan en yaygın görüş iki ya da daha fazla araç kullanarak bir materyalin sunumudur. Burada odak noktası, bilgi iletiminde kullanılan (bilgisayar ekranı, projektör, tepegöz gibi fiziksel birimlerdir. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Burada farklı olan ne? Bu tür uygulamanın ne tür sakıncaları olabilir? Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University bir Burada vurgu, öğretimsel mesajın içeriğinden çok araçlar üzerine yapılmaktadır. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Çoklu ortam kavramına yüklenen ikinci anlam, öğretimsel mesajın farklı formatlarda sunumudur. Burada da vurgu, materyallerin sözcükler ya da resimler aracılığıyla sunulmasındadır. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Örneğin, Bilgisayar Destekli bir çoklu ortamda, materyal ekranda sözel olarak ya da resim ya da animasyonlarla desteklenerek anlatılabilir. Anlatım Destekli bir çoklu ortamda, materyal grafikler ya da resimlerle desteklenerek bir video da ya da tepegözle anlatılabilir. Bir kitap ya da metinde, materyal sözel olarak, grafik ya da resimlerle desteklenerek basılı olarak sunulabilir. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Bu görüş, eğer bilginin sunumunda, “öğrenen sözel ya da görsel gibi çeşitli kodlama sistemlerini kullanır” sayıltısından yola çıkarsak, öğrenci merkezlidir. Geleneksel olarak, resim sözel formata ya da tersi durumlara çevrilebilir gibi düşünülse de, zihinsel sunumlar konusunda yapılan araştırmalar, bilginin sözel olarak sunumunun bilginin görsel olarak sunumundan niteliksel olarak farklı olduğunu vurgular. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Özetle, bu görüş, insanların sözel ve görsel bilgi için farklı bilgi işleme sürecini sahip olduğunu savunan bilişsel öğrenme kuramı ile tutarlılık göstermektedir. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Bir Öğretimsel formatlar mesajı almada kullanılan Üçüncü görüş biraz farklı bir yaklaşımla da olsa öğrenci merkezlidir. Çoklu ortam, öğrenenin sahip olduğu alıcılar, başka bir deyişle bilgiyi alış biçimi ile ilgilidir. Öğrenenin, bilgi sunumunda, bilgiyi işleme sistemlerinde kullandığı kodlarda odaklaşmak yerine, gelen mesajı duyu organları aracılığıyla nasıl aldığı üzerinde odaklaşır. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Örneğin, Bilgisayar Destekli bir çevrede, bir animasyon görsel olarak alınırken (algılanırken), anlatım işitsel olarak algılanmaktadır. Bir anlatım ortamında, konuşanın sesi işitsel kanallarda işlem görürken, projeksiyon makinesindeki slaytlar görsel kanallarda işlem görmektedir. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Bir kitap ya işlemektedir? da metinde bu süreç nasıl Bir kitap ya da metindeki metin ya da şekiller, görsel olarak algılanacaktır. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Öğrenenin bilgi işleme etkinliklerini dikkate aldığı için bu süreç öğrenci merkezlidir. Çoklu ortamları bilgi sunum formatları ile açıklayan görüşün aksine, bu görüşe göre, çoklu ortam görsel ve işitsel olarak işlenen/algılanan sunum materyallerini içerir. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Bu iki görüşün ayrıldığı nokta, insanın görsel ve işitsel mesajları niteliksel olarak farklı işlemesidir. Bu görüş, insanların görsel ve işitsel bilgiyi farklı biçimlerde işlediğini savunan bilişsel öğrenme kuramı ile tutarlılık göstermektedir. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Görüş Bir öğretimsel mesajı iletmede kullanılan araçlar Öğretimsel mesajları sunmada kullanılan sunum formatları Bir Öğretimsel mesajı almada kullanılan formatlar Tanım İki ya da daha fazla İletim araçları Örnek Monitör, projeksiyon mak. ya da anlatanın sesi Sözel ve görsel Ekranda bir metin, (resimsel) sunumlar animasyon, yazılı materyal ve şekiller İşitsel ve görsel sunumlar Anlatım ve animasyon, slaytlar Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Birinci görüş, çıkarmıştır. teknolojiyi öğrenenin önüne Diğer iki görüş ise, öğrenenin bilgiyi işleme sürecine odaklaşmış ve insanın bilgiyi birden fazla kanalla işlediği görüşünde birleşmiştir. Ancak, birden fazla kanala yükledikleri anlam farklıdır. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Çoklu Ortam tasarımında İki Yaklaşım Teknoloji Merkezli Öğrenen Merkezli Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Teknoloji Merkezli Yaklaşım Çoklu ortam tasarımındaki bu yaklaşım, çoklu ortamın işlevsel kapasiteleri ile işe başlar. Çoklu ortam tasarlarken, bu işlevleri nasıl kullanırız? sorusunu sorar. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Çoklu ortam teknolojisindeki yenilikler üzerinde durur ve bu teknoloji merkezli tasarımcılar bu alandaki yeniliklerle ( ör. Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki yenilikler - WWW sanal ortamlar, sanal gerçeklik ya da kablosuz erişim gibi), ve buradaki sunumların nasıl olacağı ile ilgilenir. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Bu alanda yapılan çalışmalar genellikle hangi teknoloji sunumların daha etkili olacağı üzerinedir. Örneğin, bir öğrenci on-line eğitimde eğitimciyi ekrandan gördüğü zaman mı daha iyi öğrenir? yoksa sınıf ortamında yüz yüze etkileşimle mi daha etkili öğrenir? gibi konularla uğraşır. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Teknoloji merkezli yaklaşımda yanlış olan nedir? Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Yirminci yüzyılda eğitim teknolojileri konusunda yapılan araştırmalar teknoloji merkezli yaklaşımın genellikle eğitimdeki gelişmeleri sürdürmekte başarısızlığa uğradığını savunmaktadır (Cuban, 1986). Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Örneğin, yirminci yüzyılın başlarında hareketli resimler bulunduğunda (icat edildiğinde) bu görsel teknolojinin eğitimi geliştireceği konusundaki umutlar çok büyüktü. Ancak, bu konuda yapılan çalışmalar öğretmenlerin sınıflarında hareketli resimleri beklenildiği gibi kullanmadığını ortaya koymuştur. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Benzer bir örnek radyo için de verilebilir. 1945’de radyonun sınıflarda tahta kadar yaygınlaşacağını ve radyonun sınıf ortamının vazgeçilmezlerinden olacağı görüşü yaygındı. Ancak, bu konuda da hareketli resme benzer bir sonuç elde edilmiştir. Eğitim teknolojisi tarihinde buna benzer umutlar ve hayal kırıklıkları ile bir çok kez karşılaşılmıştır. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University 1950’lerde televizyonun evrensel bir sınıf yaratmak için kullanılabileceği ve az maliyetle daha zengin bir eğitim sağlanacağı umudu ön plana çıktı. Ancak, burada da öğretmenlerin sınıflarda TV’yi de çok sıklıkla kullanmadıkları görüldü. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University 20. yüzyılda ise, gündeme bilgisayarlar geldi. Görsel, işitsel görsel ve işitsel gibi bir çok özellikle desteklenen ve daha önceki teknolojilerden çok daha üstünlüklere sahip olan bilgisayarların yaygınlaşması bir çok neden dolayı o kadar da kolay olmamıştır. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Tarihsel süreç içerisinde teknolojinin hiç biri beklentileri ve umutları karşılamamıştır. Burada sorun ne? Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Sorun: Öğrenenin ihtiyaçları, nasıl öğrendiği gibi özellikleri dikkate almayan teknoloji merkezli yaklaşım. Odak noktası Öğrenenden çok teknoloji ve teknolojinin gücü ve onlara en yeni teknolojiyi sunmak. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Oysa, öğreneni ön plana alarak teknoloji yardımıyla öğrenmelerini sağlamak gerekirdi. Çoklu ortam teknoloji ile ne yapacağız? Amacımız en yeni teknolojiye ulaşmak ise teknoloji merkezli yaklaşımı kullanabiliriz. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Öğrenen Merkezli Yaklaşım Öğrenen merkezli yaklaşım, teknoloji merkezli yaklaşıma önemli bir alternatif sunar. Öğrenen merkezli yaklaşım insan zihninin nasıl çalıştığı ile işe başlar ve “öğrenmeyi zenginleştirmek için çoklu ortamı nasıl kullanabiliriz?” sorusuna yanıt arar. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Odak noktasını, insan zihnine bir destek (yardım) olarak teknolojiyi kullanmaya verir. Araştırma sorusu, karakterleri (şekilleri) tasarlama ve insanın bilgi işleme süreci arasındaki ilişki üzerinde odaklaşır. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Öğrenen merkezli yaklaşımın altında yatan sayıltı, öğrenmeyi motive edecek çoklu ortam tasarımları ile insan zihni harekete geçecektir. Öğrenen merkezli yaklaşım, teknolojinin insan zihnini nasıl çalıştıracağı ve öğrenmeye motive edeceği konusunda çalışır ve “teknoloji insana hizmet etmelidir” görüşünü savunur. Bu yaklaşıma göre, günümüzde bilgisayar teknolojisi daha önceki teknolojilerden farklı olarak, bir çok özelliği ile bunu yapabilir. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Tasarım Yaklaşımı Teknoloji Merkezli Başlama Noktası Amacı Çoklu ortam teknolojinin kapasitesi Bilgiye erişimi sağlama Öğrenen Merkezli İnsan zihni nasıl çalışır? İnsan zihnine destek olma Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Araştırma Soruları Çoklu ortam sunumlarında dönüm noktası olabilecek teknolojiyi nasıl kullanabiliriz? Çoklu ortam teknolojilerini insan zihnine yardımcı olabilmesi için nasıl kullanabiliriz. Çoklu Ortam Öğrenmenin İki Metaforu Çoklu ortam kullanımı konusundaki tasarım kararları, tasarımcının öğrenmeye bakışı ile ilgilidir. Çoklu ortam öğrenmede karşıt iki görüş bulunmaktadır: Bilgiyi elde etmede çoklu ortam öğrenme Bilgiyi yapılandırmada çoklu ortam öğrenme Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Çoklu ortam öğrenmeyi bilgiyi elde etmede kullanırsanız, çoklu ortam bilgiye ulaşma içindir. Çoklu ortam öğrenmeyi, bilgiyi yapılandırmada kullanırsanız, çoklu ortam bilişsel yardım içindir. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Bilgiye Ulaşma Amaçlı Olarak Çoklu Ortam Öğrenme Bu görüşe göre, öğrenme birinin belleğine bilgi depolamaktır. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Bu görüş ne öğrenildiği? Öğrenenin doğası, Öğretmenin yapısı ve Çoklu ortam sunumların amaçları ile ilgilenir. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University İlk olarak, öğrenme bilgiye dayalıdır ve hedef madde bir yerden bir yere hareket ettirilebilir. Örneğin bilgisayar ekranından insan beynine. İkinci olarak, öğrenenin görevi bilgiyi almaktır. Başka bir deyişle, öğrenen dışarıdan gelen uyarıcıları (bilgiyi) pasif olarak alır ve belleğine depolar. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Üçüncü olarak, öğretmenin görevi, bu durumda, çoklu ortam tasarımcısının görevi ile aynıdır yani bilgiyi sunmaktır. Dördüncü olarak, çoklu ortam sunumların amacı en etkili biçimde bilgiyi ulaştırmaktır. Çoklu ortam, öğrenen için en etkili biçimde bilgiye ulaştığı bir araçtır. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Bu görüş boş tekne (çanak) olarak da isimlendirilir. Çünkü, öğrenenin zihni boş bir çanak gibidir ve öğretmen tarafından doldurulma ihtiyacı içindedir. Burada yanlış olan ne? Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Eğer amacınız, öğrenene izole edilmiş bilgi parçalarını öğrenmelerine yardım etmek ise herhangi bir sorun yok. Ancak, amacınız sunulan materyalle öğreneni öğrenmeye motive etmek ise bu görüş size yardımcı olamayacaktır. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Bilgiyi Yapılandırma Amaçlı Olarak Çoklu Ortam Öğrenme Diğer görüşün aksine, çoklu ortam öğrenme, öğrenenin kendisine sunulan materyali kendi bilişsel şemalarına göre yapılandırması ile gerçekleşmektedir. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Bilgi bir yerden bir yere taşınma değildir. Bilgi öğrenen tarafından kişisel olarak kendi yapısına uygun hale getirilir. Çünkü öğrenme bireyseldir. Bu nedenledir ki, aynı çoklu ortam sunumu ile aynı mesajı alan iki öğrenen iki farklı ürün elde edebilir. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Bu görüşe göre, öğrenenin görevi, sunulan materyalli kendine göre içselleştirmektir. Böylece, öğrenen kendisine sunulan materyali daha önceki deneyimleri ile birleştirir ve süreçte aktif hale gelir. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Bu süreçte öğretmenin görevi ise, bu içselleştirme sürecinde öğrenene yardım etmektir. Böylece, öğretmen, öğrenene bilişsel süreçlerinin yapılanmasında yardım eden bilişsel bir rehberdir. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Görülebileceği gibi, öğrenmenin sorumluluğu öğrenendedir ve öğretmen yönlendiren rolündedir. Çoklu ortam sunumların amacı, yalnızca bilgiyi sunmak değil, aynı zamanda sunulan bilgiyi nasıl işleyeceği konusunda öğrenene yardım etmektir. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Örneğin, neye dikkat etmesi gerektiği, zihinsel olarak bunları nasıl düzenleyeceği ve daha önce bildikleri ile yeni sunulanları nasıl ilişkilendireceği konusunda öğreneni yönlendirir. Bu görüşe göre, çoklu ortam bilginin yapılandırılmasına yardım eden bir iletişim aracıdır. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Metafor Tanım Kapsam Bilgiyi elde etme Bilgiyi belleğe depolama Veri bilgi Öğrenen Öğretmen olarak Pasif alıcı Bilgi sağlayan (Information) Bilgiyi Uyumlu İşlenmiş yapılandı bilişsel bilgi (Knowledge) rma yapılar oluşturma Aktif alıcı Bilişsel rehber Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Çoklu Ortamın Amacı Bilgiyi ulaştırma, bilgiyi ulaştıran bir araç Bilişsel rehberlik sağlama, Çoklu Ortam Öğrenme Ürünleri Belli başlı iki tür öğrenme ürünü vardır: Hatırlama ve Anlama Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Hatırlama, sunulan materyali tanıma ya da yeniden üretme yeteneğidir ve kalıcılık testleri ile değerlendirilir. En yaygın kullanılan kalıcılık testi, öğrenene sınıfta yaptıklarını aynen tekrar etmelerini istemektir. Böylece, öğrenenin ne kadar hatırladığına bakılır. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Öğrenen sunulan materyali içselleştirir ve bilişsel şemalarını yeniden yapılandırırsa anlama gerçekleşir. Anlama, transfer testleri ile değerlendirilir. Transfer testlerinde, öğrenenden sunulan materyaldeki şeklinden farklı haliyle bir problem çözmesi istenir. Öğrendiklerini yeni durumlara uygulaması beklenir. Öğrendiklerinin ne kadarını uygulayabildiklerine bakılır. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Amaç Tanım Test Örnek test maddesi Hatırlama Sunulan materyali Kalıcılık Okuduğunuz tanıma ya da pasajdan aynısını yeniden hatırladıklarınızı üretme becerisi yazınız. Sunulan Transfer Okuduğunuz Anlama materyalden elde pasajdaki aracın ettiklerini yeni güvenirliğini durumlara artırmak için neler uygulama becerisi yaparsınız? Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Hatırlama ve anlama ile birlikte üç türlü öğrenme ürünü ortaya çıkar. Öğrenme Ürünü Öğrenme Yok Ezber öğrenme Anlamlı Öğrenme Bilişsel Tanım Bilgi Yok Bilgi parçaları Bilgiyi içselleştirme Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Test Performansı Kalıcılık Tranfer Zayıf Zayıf İyi Zayıf İyi İyi AKTİF ÖĞRENME Anlamlı öğrenme ürünleri elde etmenin en iyi yolu nedir? Yanıt: - Aktif Öğrenme - Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Anlamlı öğrenme, öğrenenin öğrenme sürecinde (sırasında) aktif olması ile gerçekleşir. Aktif öğrenme, öğrenin süreçte fiziksel olarak aktif olması mı? demektir. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Eğer amacımız anlamlı öğrenmeyi sağlamak ise, çoklu ortam sunumları öğreneni fiziksel olarak mı aktif kılmalı? Yoksa öğrenen zihinsel olarak mı? aktif olmalı. Araştırmalar, anlamlı öğrenmenin, öğrenenin süreçte zihinsel olarak aktif olması ile gerçekleştiğini ortaya koymaktadır. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Beyin, öğrenme sürecine katılan en önemli organımızdır. Beynin karmaşık yollarla öğreniyor olması, anlamlı öğrenme ve öğretmeler için çoklu, karmaşık ve somut yaşantıların önemli olduğunu ortaya koymaktadır. Beynin bu özellikleri ile aktif öğrenmenin olmazsa olmaz koşullarından “öğrenenin, zihinsel yeteneklerini kullanmaya zorlaması” koşulu örtüşmektedir. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Aktif öğrenmenin bilgi kaynakları – karmaşık sosyal etkileşim, bireysel ya da gruplu araştırma, düşünme ve çıktı, - bilginin yeniden örgütlenmesi, öğrenilenlerin çeşitli bağlamlarda kullanılması vb. – gibi özellikleri vardır. Beyin bilgileri kendiliğinden de işleyebilir. Ancak, öğrenme ortamında öğrenene bilgiyi işleme fırsatları sunulmazsa bu süreç şansa bırakılmış olur. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Aktif öğrenme, öğrenene öğrendiklerini birleştirme, kararlaştırma, kullanma, sorgulama vb. bir çok fırsat verdiği için beynin, öğrenme malzemesini sindirme zamanı olur (Açıkgöz, 2003). İyi tasarlanmış çoklu ortam öğretim mesajları öğrenenin zihinsel süreçlerini aktif hale getirir. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Düşük Anlamlı Öğrenmeye motive etmez Anlamlı Öğrenmeye motive eder. Yüksek Davranışsal Etkinlik Bilişsel Etkinlik Düşük Yüksek Anlamlı Öğrenmeye motive etmez Anlamlı Öğrenmeye motive eder. Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University Teşekkürler .... Mayer, R. E (2001). Multimedia learning. Cambridge University