1.Hafta [Compatibility Mode]

Bölüm 1
Firma, Finans Yöneticisi,
Finansal Piyasalar ve Kurumlar
Yatırım (Sermaye Bütçelemesi) ve Finanslama Kararları
Şirket Nedir?
Finansal Yönetici Kimdir?
Şirketin Amaçları
Finansal piyasalar ve kurumların önemi
Tasarrufların şirketlere akışı
Finansal piyasaların ve aracıların fonksiyonları
Finans Yöneticisinin Rolü
Sermaye Bütçelemesi Kararı
Maddi (tangible) ve maddi olmayan
(intangible) varlıklara yatırım yapma kararı
…yatırım kararı olarak da bilinmektedir.
Finans Yöneticisinin Rolü
Finansman Kararı
Firmanın reel varlıklara yapacağı yatırımın
ödenmesinde kullanılacak nakdin nasıl elde
edileceği ile ilgili karar.
Sermaye Yapısı
Uzun vadeli borç ve özsermaye finansmanının
bileşimi.
1
Finans Yöneticisinin Rolü
(1)
(2)
Şirketin
Operasyonları
Reel
varlıklar
Yatırımcılar
Finans
Yöneticisi
(4a)
(4b)
(3)
Yatırım
yapılacak
varlıklar
(1) Yatırımcılardan elde edilen nakit
(2) Şirket içinde yatırıma yönlendirilen nakit
(3) Şirketin operasyonlarından elde ettiği nakit
(4a) Yeniden yatırıma yönlendirilen nakit
(4b) Yatırımcılara geri ödenen nakit
Finans Yöneticisinin Rolü
Reel Varlıklar
Mal ve hizmet üretiminde kullanılan varlıklar.
Finansal Varlıklar
Reel varlıkların yarattığı gelir üzerindeki haklar
(Menkul kıymetler).
Firma Nedir?
Firma
Hissedarların sahip olduğu ve ayrı bir hukuksal
kişiliğe sahip olarak organize edilmiş işletmedir.
Firma Çeşitleri
Şahıs Firması: Hiç kimsenin
ortak ve hissedar olmadığı,
tek kişi tarafından sahip olunan firma tipidir.
Ortaklık: İki veya daha çok kimsenin sahip
olduğu ve bu kimselerin firmanın tüm
yükümlülüklerinden kişisel olarak sorumlu
oldukları işletme
2
Firma Nedir?
Firma Çeşitleri
Şirketler: Sınırlı sorumluluğu olan hissedarların
sahip olduğu işletme
Sınırlı Sorumluluk: Şirketin ortakları şirketin
yükümlülüklerinden kişisel olarak sorumlu
değildir.
Finans Yöneticisi Kimdir?
Tepe Finans Yöneticisi
(CFO)
Fon Yöneticisi
Muhasebe Müdürü
Finans Yöneticisi Kimdir?
Tepe Finans Yöneticisi (CFO)
Fon yöneticisine ve muhasebe müdürüne nezaret
eden ve tüm finansal stratejiyi belirleyen yönetici
Fon Yöneticisi
Finansmandan, nakit yönetiminden, finansal
piyasalardan ve finansal kurumlarla ilişkilerden
sorumlu yönetici
Muhasebe Müdürü
Bütçeleme, muhasebe ve denetimden sorumlu
yönetici
3
Şirket Amaçları
Hissedarlar yöneticilerin firmanın piyasa değerini en
yüksek düzeye çıkarmasını ister.
Oysa yöneticiler bu nu yapar mı?
Yöneticiler birçok paydaş’ı (firmada finansal çıkarı
olan herhangi kimse) düşünmektedirler
“Temsil maliyetleri sorunu” firma
ortakları ile yöneticiler arasındaki çıkar
çatışmasıdır.
Temsil (Vekalet) Problemi
Sahiplik vs. Yönetim
Bilgideki Farklılık
Hisse senedi fiyatları ve
getiriler
Hisse veya başka
menkul kıymet ihracı
Kar payları
Finansman
Amaçlardaki Farklılık
Yönetim vs.
hissedarlar
Üst yönetim vs.
operasyonel yönetim
Hissedarlar vs.
Bankalar ve
kreditörler
Şirket Amaçları
Vekalet Problemi Çözümleri
1 – Ücret Paketleri
2 – Yönetim Kurulu
3 – Şirketlerin Satın Alınması
4 – Uzmanların İzlemesi
4
Finansal Piyasaların Önemi
Finansal piyasalar menkul kıymetlerin ihraç edildiği ve alınıpsatıldığı piyasalardır.
• Finansal piyasalar şirketlerin büyümesi için gerekli olan
fonların temin edilmesinde rol oynarlar.
• Modern bir finansal sistem şirketin yaşına, büyüme hızına ve
yaptığı işe bağlı olarak farklı birçok formda finansman sağlar.
Finansal Piyasalar
Para
Birinci el
Tezgah üstü
Piyasalar
Piyasalar
İkinci el
Piyasalar
Tasarrufların Şirketlere Akışı
Hisse veya
tahvil ihracı
Şirket
(Reel varlıklara
yatırım)
Yeniden
yatırıma
yönlendirilen
nakit
Yatırımcılar
Nakit
Halka açık olmayan şirketlerde tasarrufların akışı
5
Halka açık şirketlerde tasarrufların akışı
Finansal piyasalar
Hisse senedi piyasaları
Sabit getirili menkul
kıymet piyasaları
Para piyasaları
Şirket
(Reel varlıklara
Yatırım)
Yeniden yatırım
Emtia, döviz ve türev Piy.
Dünya
genelinde
yatırımcılar
Finansal
Aracılar
Yatırım Fonları
Emeklilik Fonları
Finansal Kurumlar
Bankalar
Sigorta Şirketleri
Hisse Senedi Piyasası
Finansal piyasalar menkul kıymetlerin ihraç edildiği ve alınıpsatıldığı piyasalardır.
• Halka açık şirketlerin hisse senetleri, NYSE ve İMKB gibi hisse
senedi borsalarında işlem görür.
•Menkul kıymetlerin ilk satışı, veya birincil halka arzı, ve şirketlerin
bu satış sayesinde fon yaratması birinci el piyasada gerçekleşir.
•Finansal piyasalardaki menkul kıymetlerin yatırımcılar arasındaki
müteakip satışı ikinci el piyasalarda olur.
•İkinci el piyasalar yatırımcılara likidite sağlar.
Diğer Finansal Piyasalar
•Borç kağıtları (ödeme zorunluluğu getiren kontratlar) sabitgetirili menkul kıymet piyasalarında veya tahvil piyasalarında
alınıp-satılırlar.
•Kısa vadeli, yüksek kaliteli, likit borç kağıtlarının alınıpsatıldığı piyasalar para piyasaları olarak adlandırılırken, uzun
vadeli borç kağıtlarının ve hisse senetlerinin işlem gördüğü
piyasaya sermaye piyasası denmektedir.
• Ayrıca finansal varlıklar için spot ve vadeli işlem piyasaları
(döviz kurları, futures, opsiyonlar için) ve reel varlıklar için
emtia borsaları bulunmaktadır.
6
Finansal Aracılar
•Finansal (mali) Aracı yatırımcıların tasarruflarını bir havuzda
toplayan ve yarattığı bu fonları başka bireysel yatırımcıların,
şirketlerin ve diğer kurumların yatırımlarının finanse edilmesinde
kullandıran bir organizasyondur.
•Tasarruflar reel yatırıma doğrudan finansal pazarlar aracılığıyla
veya dolaylı yoldan finansal aracılar yoluyla akabilir.
•Finansal aracılar (yatırım fonları, emeklilik fonları, hedge fonlar
vs.) menkul kıymet kontratları ihraç ederek fon yaratırlar.
Finansal Aracılar
Yatırım Fonları yatırımcılar için menkul kıymet ihraç ederek fon
yaratırlar ve bu fonları profesyonel yönetim ve çeşitlendirme sağlayarak
finansal varlık portföylerine yatırırlar.
• Tasarrufu olan bir yatırımcı bir şirketin menkul kıymetlerini kendisi
doğrudan veya yatırım fonları gibi finansal aracılar yoluyla dolaylı
yoldan satın alabilir.
X Şirketi
Y Fonu
Hisse satışı
Yatırımcı
Hisse ihracı
Finansal Aracılar
Hedge fonlar zengin veya kurumsal yatırımcılara açık ve sıkı denetime
tabi olmamasından dolayı yatırım fonlarına göre daha spekülatif yatırım
stratejileri takip edebilen özel yatırım havuzlarıdır.
Emeklilik fonları, işverenlerin veya çalışanların katkı payları ile kaynak
oluşturduğu ve gelecekte çalışanlara emeklilik döneminde ödeme
sağlamak amacıyla oluşturulmuş fonlardır. Emeklilik fonları önemli
finansal aracılardır ve büyük miktarda hisse senedi yatırımı
yapmaktadırlar.
7
Finansal Kurumlar
Tasarrufları bir havuzda toplayıp yatırım yapmanın dışında doğrudan
para toplamaya veya sigorta poliçesi yazmaya yetkili finansal aracılar
finansal kurumlar olarak adlandırılır.
Bankalar ve sigorta şirketleri finansal kurumlardır.
Bankalar bireysel yatırımcılara, şirketlere ve diğer organizasyonlara
doğrudan borç verebilir.
Yatırım bankaları şirketlere finansal piyasalarda menkul kıymet ihracı
(hisse senedi, tahvil) ve satışında yardımcı olarak şirketlerin fon
yaratmalarını kolaylaştırır. Ayrıca şirket satın almaları ve birleşmelerinde
danışmanlık hizmeti verirler.
Sigorta şirketlerinin temel fonksiyonu, bireysel yatırımcıları ve
şirketleri korumaktır. Aynı zamanda şirket hisselerine ve tahvillerine
ağırlıklı olarak yatırım yaparlar.
Finansal Piyasaların Fonksiyonları
Nakiti zaman içinde taşıyabilme
Risk transferi ve çeşitlendirme
Likidite sağlama
Ödeme mekanizması oluşturma
Bilgi sağlama
Finansal Piyasaların Fonksiyonları
Nakiti zaman içinde taşıyabilme
Bugunkü satın alma gücünü gelecek dönemlere
taşıyabilme (emeklilik fonları).
Gelecekte elde edilecek geliri bugünkü tüketime
çevirme.
8
Finansal Piyasaların Fonksiyonları
Risk transferi ve çeşitlendirme
Sigorta poliçeleri, vadeli sözleşmeler, opsiyonlar
Portföy çeşitlendirmesi
Finansal Piyasaların Fonksiyonları
Likidite
İkinci el piyasalar
Ödeme Mekanizması
Çabuk ve güvenilir bir yolla ve neredeyse mesafe sınırı olmaksızın
ödeme yapmak veya ödeme almak.
Finansal piyasaların sağladığı bilgi
Finansal piyasalarda sürekli olarak oluşan hisse senedi, tahvil
fiyatları, faiz oranları vb. bilgiler, finansal yöneticinin şirketin uzun
vadeli değerini maksimize ederken vereceği kararları almasında
yardımcı olur.
Değer Maksimizasyonu & Sermaye Maliyeti
Sermaye maliyeti menkul kıymetlerin mevcut değerini korumak
için sermaye yatırımlarında gerekli olan minimum getiri oranıdır.
Başka bir deyişle, piyasada belli bir seviyede riske sahip yatırımlar
için yatırımcıların talep ettiği minimum getiri oranıdır.
Şirket dışında oluşan yatırım imkanları üzerindeki getiri oranı,
şirket içindeki yatırımlar için minimum getiri oranını belirler. Yani,
şirket yatırımları için sermaye maliyeti, finansal piyasalardaki
yatırım fırsatları üzerindeki getiri tarafından belirlenir. Bu getiri
oranına fırsat maliyeti denmektedir.
Sermaye maliyetinden daha yüksek (düşük) getiri sağlayan yatırım
projeleri şirkete değer kazandırır (kaybettirir).
9
Değer Maksimizasyonu
Nakit
Yatırım Fırsatı
(reel varlık)
Şirket
Yatırım yap
Hissedarlar
Alternatif olarak
hissedarlara nakit
ödemesi yap
Yatırım Fırsatı
(finansal varlık)
Hissedarlar
kendi nam ve
hesaplarına
yatırım yaparlar
10