KAN DOKU

KAN DOKU
• Canlı yapısı büyüyüp karmaşıklaştıkça vücut için gerekli
olan maddelerin alımı sadece temasla yapılamaz. Farklı
sistemler sayesinde vücut içine alınır ve daha sonra
gerekli bölgelere taşınır.
• Kanın evrimleşmesi büyük olasılıkla deniz suyu
kökenlidir. Çünkü içinde; su, erimiş tuzlar, besinler, vb…
artıklar bulunduran kan plazmasının kimyasal bileşimi
deniz suyuna oldukça benzemektedir.
• Taşıma plazmada erime suretiyle ya da solunum
pigmentleriyle yapılır.
• Pigmentler eriyik halde bulunabileceği gibi hücreler
içinde de yerleşmiş halde bulunur (Kan yoğunluğunun
artmasını engeller).
• Hemoglobin, hemosiyanin (yumuşakça ve bazı
kabuklular) klorokrüorin, hemoetrin (halkalısolucan) gibi
pigmentler bulunmaktadır.
Kanın Görevleri
• TAŞIMA: Hücreler ile dış ortam arasında madde
taşır.
–
–
–
–
Sindirilmiş besinlerin dokulara taşınması
Metabolit ve enzimlerin taşınması
Atık maddelerin böbreklere taşınması
O2 ve CO2’nin dokulara ve solunum organlarına
taşınması
– Hormonların salgılandığı yerden hedef organa
taşınması
– Isının dışarı yayılacağı yüzeylere taşınması
• HOMEOSTASİS: Vücudun iç dengesinin korunması
olayıdır. Kan taşıdığı tampon bileşiklerle pH’ın
korunmasına yardımcı olur.
Optimum vücut sıcaklığı 36-37oC, pH’ı 7,35-7,45
arasındadır.
• KORUMA: Vücuda giren yabancı maddelerin fagosite
edilmesi ve antikorlarla zararsız hale getirilmesi için
ortam oluşturur. (Akyuvarlar)
• KANAMAYI DURDURMA: Enzim ve kan pulcuklarıyla
kanın pıhtılaşmasını sağlayarak kan kaybını önler
Kanın Yapısı
*PLAZMA (%55)
Su, protein, yağ,
glikoz,amimoasit,
eriyik tuzlar, vs…
*KAN HÜCRELERİ (%45)
ERİTROSİTLER
(Kırmızı Kan Hücreleri-Alyuvarlar)
*İçerdikleri hemoglobin
sayesinde O2 taşıyan
hücrelerdir.
*Memelilerde
çekirdeksizken, diğer
omurgalı sınıflarında
çekirdeklidir.
*Sitoplazmada
organeller bulunmaz.
1mm3 kanda erkeklerde 5.4 milyon; kadınlarda ise 4.8
milyon kadardır. Eksikliği “anemi” olarak adlandırılır.
Ömürleri 120 gün kadardır.
LÖKOSİTLER
(Beyaz Kan Hücreleri-Akyuvarlar)
•
•
•
•
Hemoglobin taşımazlar
Çekirdekleri vardır.
Kandan dokuya çıkabilirler.
Vücut savunmasında görevlidirler.
Agranülositler
Lenfositler
Monositler
T-Lenfositler: Hücresel bağışıklık
B-Lenfositler: Antikor üretimi
Makrofaj hücreleridir.
Granülositler
Nötrofil: İnsan kanında en fazla bulunan
lökositlerdir. Çekirdekleri 3-5 lobdan
oluşur. Mikroorganizmalara karşı
koruyucu görev üstlenirler.
Eozinofil: Çekirdekleri genellikle 2
lobludur. Antikor-antijen birliklerini tanır.
Parazitik ve alerjik durumlarda sayısı
artar.
Bazofil: Çok nadir bulunurlar. Çekirdek
düzensizdir ve iyi ayırd edilemeyen 2
lobdan oluşur. Heparin (pıhtılaşmayı
önleyici) ve histamin (damar genişletici)
salgılar.
Trombositler (Platellet)
• Membrana sahip, çok az sitoplazma içeren ve çekirdeksiz
yapılardır. Belirgin bir şekilleri yoktur. Megakaryositlerin (dev
kemik hücreleri) sitoplazma parçalarından oluşur.
• Görevi pıhtılaşma sırasında dolgu maddesi olmaktır.
KAN GRUPLARI
Rh Faktörü
ALELLER
Rh Faktörü
D-Antijeni
Anti-D
DD – Dd
Rh (+)
+
-
dd
Rh (-)
-
+
Kan Grubu Tayini
Kan Uyuşmazlığı
(Eritroblastosis Fetalis)