PAZARLAMANIN ÖNEMİ 1- Toplumsal Önemi 1) Zaman yer ve mülkiyet faydaları yaratır. 2) Toplumun ihtiyaç ve isteklerini karşılama hizmeti görür. 3) Ekonomik sistemin işlerliği için gerekli iletişim ağının kurulmasını sağlar. 4) Ekonomik yaşamı geliştirir. 5) Toplumsal ve ekonomik değişmelere yol açar. 2- İşletmeler Bakımından Önemi 1) Pazarlama üretim eylemlerinin verimli biçimde yürütülmesine yardım eder. 2) İşletmeleri ile tüketiciler arasında iletişim kanalı kurar. 3) Üretim işletmesinin içindeki pazarlama bölümü yada dışındaki pazarlama kurumlarının aracılığı ile tüketicilerin talepleri öğrenilir. Bu bilgi olmaksızın bir üretim işletmesi varlığını uzun süre koruyamaz. Üretici pazara ne kadar yakın olursa, başarısı da o ölçüde artar. PAZARLAMANIN FONKSİYONLARI PAZARLAMA FONKSİYONLARININ SINIFLANDIRILMASI • Tüm pazarlama fonksiyonlarının birileri tarafından yerine getirilmesi gerekir. Ancak mikro açıdan her firmanın tüm pazarlama fonksiyonlarını bir arada uygulaması söz konusu olmayabilir. Örneğin uçak seyahati gibi bir ürün depolanamaz. Dolayısıyla bu tür bir ürün satışında depolama fonksiyonu diye bir fonksiyon yerine getirilemez. İşletmelerde iki tür pazarlama fonksiyonları sınıflandırması vardır. • Bunlar; – Üçlü pazarlama fonksiyonu sınıflandırması ve – İkili pazarlama fonksiyonu sınıflandırması. 1- Üçlü Pazarlama Fonksiyonu Sınıflandırması • Bu sınıflandırma pazarlama fonksiyonlarını 3 ana gruba ayırır. Üçlü sınıflandırma pazarlamada yaratılan mülkiyet, yer, zaman, şekil faydalarından hareketle bu faydaların yaratıldığı temel faaliyet alanlarını ve işlemlerini dikkate alır. a. Değişim Fonksiyonları: değişim fonksiyonları esas olarak satın alma ve satış fonksiyonlarıdır. Bu fonksiyonlar tüketicilerin istek ve gereksinimlerinin belirlenmesi, talep elde etme, talebe karşı tepki geliştirme, talebi yönlendirme, tutundurma ( reklam, kişisel satış), tedarik kaynağı bulma, fiyatlandırma, satış ve vade koşulları gibi faaliyetleri kapsar. Kısaca değişim fonksiyonları alıcı istekleri için ürün geliştirme ve tedariki (satın alma) ile tutundurma, kişisel satış gibi satışa dönük faaliyetlerden oluşur. b.Fiziksel Dağıtım Fonksiyonları: ürünlerin üreticilerden aracılara, kullanıcılara veya tüketicilere doğru hareket ettirilmesiyle ilgili ulaştırma ve depolama gibi faaliyetleri kapsar. Bu esnada bu faaliyetlerle birlikte sipariş işleme, malzeme aktarımı, ambalajlama ve stok yönetimi gibi faaliyetleri de ele alır. Bu fonksiyonlar esas olarak yer ve zaman faydası yaratır. c. Kolaylaştırıcı fonksiyonlar: bu fonksiyonlar pazarlama faaliyetlerinin yapılmasını kolaylaştıran yardımcı ve vazgeçilmez fonksiyonlardır. – Dereceleme: Ürünü en çekici ve yararlı miktarlara bölerek depolama ve satış fonksiyonlarına yardımcı olan bir faaliyettir. Standardizasyon da bu kapsamda düşünülür. – Finansman: mal ve hizmetler ile paranın değişimini kolaylaştıran, depolama için kredi olanağı yaratan bir fonksiyondur. Taksitler, tahsilatlar, krediler önemli elemanlarıdır. – Risk Üstenme – Bilgi toplama 2- İkili Pazarlama Fonksiyonları: • Buna göre bir işletmede pazarlamanın başlıca iki temel fonksiyonu vardır. – Talep Yönetme – Talebi Tatmin Etme • Pazarlamanın karşılıklı olarak birbirine bağımlı olan bu fonksiyonları ve kullandıkları araçlar pazarlama ya da alışverişin ne kadar ciddi ve hazırlık isteyen bir iş olduğunu gösterir. Bu iki fonksiyon şu araçların yardımıyla yerine getirilmeye çalışılır. • Talep Yönetme – – – – – – Mamul ve Mamul Planlama Halkla İlişkiler Kişisel Satış Satış Geliştirme Reklam Fiyat • Talebi Tatmin Etme – – – – – – – – – Stok Yönetimi Ulaştırma Ambalajlama Sipariş İşleme Trafik (Lojistik) Yönetimi Malzeme Aktarımı Depolama Yer Seçimi sf 60 çizim PAZARLAMA YÖNETİM SÜRECİ ve PAZARLAMA İLKELERİ Pazarlama yönetimi, örgütsel amaçlara ulaşmak için hedef alıcılar ile yararlı değişimler yapmak, geliştirmek ve sürdürmek için tasarımlanan programların çözümlenmesi (analizi), planlanması, uygulaması ve kontrolüdür. Pazarlama değişim sürecinin incelenmesidir. Pazarlama hedef pazarların seçimi, müşteri gereksinimlerinin değerlendirilmesi, isteklerini tatmin edici ürünlerin geliştirilmesi, alıcılara belirli bir değer ve işletmeye de kar sağlanmasıyla ilgili ilkelerden oluşur. İşletmelerin yaşayabilmeleri, bulundukları çevredeki belirli müşteri grubu için değerli bir şeyler üretme, sunmalarına, değişim yoluyla da kendilerine gerekli gelir ve kaynakları elde etmelerine bağlıdır. Bu bakımdan işletmeler, misyonlarının ve ürünlerinin piyasayla ilişkili olmasını sağlamalıdırlar. Bu nedenle “pazarlama yönetim sürecinin aşağıdaki aşamalarının bilinmesi önemlidir. Pazarlama Yönetim Sürecinin Aşamaları 1- Pazarlama planlaması sürecinin örgütlenmesi 2-Pazar fırsatlarının analizi 3-Hedef pazarların seçilmesi 4-Pazarlama karmasının geliştirilmesi 5-Pazarlama çabalarının yürütülmesi -Stratejik planlama, pazarlama planlaması ve Rekabet analizleri - pazarlama araştırması ve pazarlama enformasyonu -Pazarlama çevresi -Talep ölçülmesi ve tahmini -Tüketici pazarları -Pazar dilimlenmesi, hedefleme ve konumlandırma -ürünlerin tasarımı -ürünlerin fiyatlandırılması -ürünlerin yetiştirilmesi -ürünlerin tutundurulması -pazarlama programlarını yürütme ve örgütleme -pazarlama plan ve programlarının kontrolü -Örgütsel (kurumsal ) pazarlar 1- Pazarlama Sürecinin Organize Edilmesi; Her işletme nereye ve nasıl gitmek istediğini iyi belirlemelidir. Bunun için de stratejik planların yapılması gerekir. Stratejik planlama tüm bir işletmeyi kapsar. Pazarlama stratejisi işletmenin genel stratejik amaçlarına erişebilmeye yardımcı olacak pazarlama stratejilerinin kararlaştırılmasını içerir. Her işletme için pazarlama planlaması yapılması gerekir bu da uzun (5yıl) yada kısa (1 yıl) vadeli olur. Yöneticiler pazarlama planlarının hazırlanmasında ve sürecin yönetiminde çevre, hedef alıcı veya tüketiciler, rakipler, tedarik kaynakları, aracılar ve kamu oyu gruplarının geçmişi, bugünkü durumu ve geleceği hakkında doğru, yeterli ve zamanlı bilgiyi edinmelidirler. 2- Pazar Fırsatlarının Analizi Pazar fırsatlarının belirlenmesi ve değerlendirilmesini içerir. Her işletme veya örgütün yeni fırsatları belirlemeye gereksinimi vardır. İşletmeler Pazar fırsatlarını rastgele ( gazeteler, ticari fuarlar, rakip ürünleri inceleme, arkadaşlar vb) ya da sistematik olarak ( ürün/Pazar genişleme yönetimi, ürün/Pazar çeşitleme, ürün geliştirme) olarak belirlerler. Hangi pazarların daha çekici olacağı, konusunda endüstrinin yıllık Pazar büyüme oranı ( ABD de %10 dan çoktur), piyasaya giriş engelleri, rakip ve alıcıların zayıf veya güçlü olması, ikame ürünlerin varlığı ve kalitesi gibi kriterler yol göstericidir. 3- Hedef Pazarın Seçimi; Hedef pazar seçimi pazarlama stratejisinin bir parçasıdır. Pazarlama stratejisi bir firmanın bir pazarda ne yapacağına ilişkin bir resmidir. Pazar fırsatları bir çok yeni fikirler çıkartabilir. Firma bunlardan tedarik kaynakları, kullanılacak aracılar, rakipler, diğer gruplar, kendi satış gücü, dağıtım ağı, deneyimleri vb. bakımından en uygun olanını seçer. Daha sonra her fırsat o konu ile ilgili olan endüstrinin Pazar büyüklüğü ve yapısı açısından değerlendirilir. Bu da talep tahmini, Pazar dilimlemesi, Pazar hedeflemesi ve Pazar konumlaması gibi 4 aşamadan geçer