Görme yetersizliği bulunan öğrencilerin öğretmenlerine öneriler

GÖRME YETERSİZLİĞİ
KÖR
: Bütün düzeltmelere rağmen, iki gözle görmesi 1/10'dan aşağı olan, eğitim-öğretim
çalışmalarında görme gücünden yararlanması mümkün olmayandır. ( 20/200 yirmi ayakta 1/10 )
AZ GÖREN : Bütün düzeltmelere rağmen, iki gözle görmesi 1/10 ile 8/10 arasında olan ve özel
birtakım araç ve yöntemler kullanmadan eğitim-öğretim çalışmalarında görme gücünden
yararlanması mümkün olmayandır.
KATARAKT : Göz merceğinin bulutumsu bir şekille örtülmesi sonucunda görme berraklığının
yitirilmesidir.
MİYOP
: Uzağı görememe
HİPERMETROP
: Yakını görememe
ASTİGMAT : Açıkça görememedir.
GÖRME YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUKLARIN DAVRANIŞ ÖZELLİKLERİ
1- Sık sık gözlerini ovar, nesneleri bulanık görür.
2- Göze yakın iş yaparken kaşlarını çatar, rahatsız olur.
3- Gözleri sık sık çapaklanır.
4- Gözleri ışığa karşı duyarlıdır.
5- Gözleri sulu olur ve göz yanmasından yakınır.
6- Gözleri ve göz kapaklarının altı kırmızı kabuk bağlar ve şişer.
7- Gözlerinde şaşılık vardır.
8- Göze yakın iş yaptığı zaman baş ağrıları ve dönmesinden, bulanık ve çatal gördüğünden yakınır.
9- Sık sık tökezler, yürürken ufak tefek engelleri göremez.
10- Kitap ve oyuncakları gözüne yakın tutar.
11- Uzak ve yakın bakarken vücudunda bir gerilim duyar, gözünü kırıştırır.
12- Uzak şeylerle ilgilenmez, top oyunlarına katılmaya isteksiz görünür.
13- Okuma ve yakın göz çalışması gerektiren işlerde zorlukları vardır.
14- Yazıları kargacık, burgacık ve çok fazla eğiktir.
15- Renkleri seçemez.
Öğretmen sınıfta göz bozukluğunu tespit etmek için, Snellen göz testini kullanabileceği gibi, pratik
olarak öğrencilere kendi yaptığı levhalardan bir küçük, bir büyük, bir daha büyük gösterebilir.
Bunun yanında diğer yöntemler de kullanılabilir. Nasıl görüyorsun? Nereden, neleri
görebiliyorsun? Gibi sorular sorulabilir.
GÖRME YETERSİZLİĞİ ( Kör ve Az Görenler)
Kör: Bütün düzeltmelere rağmen iki gözle görmesi 1/10 dan daha aşağı olan eğitim öğretim
çalışmalarında görme gücünden yararlanması mümkün olmayandır.
Az Gören: Bütün düzeltmelere rağmen iki gözle görmesi 1/10 ile 3/10 arasında olan ve özel
birtakım araç ve yöntemler kullanmadan eğitim, öğretim çalışmalarında görme gücünden
yararlanması mümkün olmayanlardır.
ÖĞRETMENE ÖNERİLER
1.Görme yetersizliği olan çocuğa tıbbi, çevresel ve eğitsel açıdan yardım edilebilir.
2.Az gören / görme yetersizliği olan öğrenci sırasına kolaylıkla girip çıkabileceği şekilde sınıfın ön
tarafına oturtulmalıdır.
3.Az gören öğrenci güneş ışınları arkadan gelecek şekilde sınıfta uygun bir sıraya oturtulmalıdır.
4.Öğretmenin dersi açık ve anlaşılır bir ses tonuyla görme yetersizliği olan öğrenciye dönerek
anlatması yararlı olur.
5.Görme yetersizliği olan öğrenciye okulun bölümleri ile sınıfı tanıtarak, bağımsız hareketini
sağlayarak ipuçlarını belirlenmeli, gerekiyorsa belirlenen bölümlere Braille kabartma yazı ya da
kabartma sembol ile etiketler hazırlayarak yerleştirilmelidir.
6.Görme yetersizliği olan çocuklarda bağımsızlık duygusunu geliştirme çabalarının bir bölümü
olarak bu çocukların kendi eğitim kitaplarından ve araçlarından sorumlu olması istenmelidir.
7.Sınıftaki gören çocuk zaman zaman görme yetersizliği olan çocuğa rehberlik yapabilir. Ancak
görme yetersizliği olan çocuğun çok fazla bağımlı olmamasına da dikkat edilmelidir.
8.Sınıftaki eşya, araç ve gereçlerin yerlerini sabit tutulmalı, değişiklik yapıldığında öğrenciye haber
edilmelidir.
9. Görme yetersizliği olan öğrencinin sırasını paylaştığı arkadaşına uyumunu ve ona olan güvenini
artırmak için sıra arkadaşına görme yetersizliği olan öğrenciye nasıl destek olacağına ilişkin
bireysel olarak bilgi verilmeli ve onun olumlu davranışları ve çabaları ödüllendirilmelidir.
10. Görme yetersizliği olan çocuklarında sınıftaki her etkinliğe katılması cesaretlendirilmelidir.
Eğer onların sınıftaki faaliyetlere katılmaları mümkün olmuyorsa ek etkinlikler düzenlenmelidir.
Matematik öğretiminde görülen problemlere ek olarak Fen Bilimleri ve Coğrafyanın çok fazla
görsel uyaranlara dayalı olması nedeniyle ek düzenlemelere ihtiyaç olabilir. Bu nedenle görme
engelliler okullarından materyal ve bilgi alınmalıdır.
11.Görme yetersizliği olan çocuğun ödevini tamamlayabilmesi için ek zaman verilmesi uygun
olabilir.
12.Görenlerle, görme yetersizliği olan çocuklar arasında sosyal ilişkiler cesaretlendirilmelidir.
Bunun için etkinlik planlayıp ve bu etkinliklere katılmalarını sağlayın.
13.Sınıfta görme yetersizliği olan öğrenciyle konuşurken kendisiyle konuştuğunu anlaması için
adını söyleyin.
14.Öğretmenlerin yapacağı aile ziyaretleri ile özellikle görme yetersizliği olan çocukla
ilgilendiğinizi söyleyerek ve çocuklarını kabul ederek onlarında çocuklarını kabul etmelerine
yardım etmiş olursunuz.
Görme Yetersizliği Olan Öğrenciler İçin;
Az gören/görme engelli öğrencinizi sırasına kolaylıkla girip çıkabileceği şekilde sınıfın ön tarafına
oturtun.
Az gören öğrencinizi güneş ışınları arkadan gelecek şekilde sınıfta uygun sıraya oturtun.
Dersi açık ve anlaşılır bir ses tonuyla öğrenciye dönerek anlatın.
ğrenciye okulun bölümleri ile sınıfı tanıtarak, bağımsız hareketini sağlayacak ipuçlarını belirleyin,
gerekiyorsa belirlediğiniz bölümlere Braille kabartma yazı/kabartma sembol ile etiketler hazırlayarak
yerleştirin.
ğrenciye çevresini tanıtırken başlangıçta çocuğun elini, elinizi üzerine koyarak çevreyi ve nesneleri
tanıtın, nesnelerin neye benzediğini ve nasıl kullanıldığını açıklayın.
Sınıftaki diğer öğrencilere görme engelli öğrencinizin özelliklerini anlatarak, görme engelli
öğrencinizin bağımsız hareket etme becerilerini sağlayacak tedbirleri birlikte belirleyin.
ğrencinin sınıf arkadaşlarının seslerini ayırt ederek isimleri ile tanıması için, etkinlikler düzenleyin.
(Örnek: sorduğunuz soruya cevap veren öğrencinin adının söylenmesi, “Şimdi Zeynep cevap
verecek.” denmesi veya “Ayşe soruma doğru cevap verdi.” denmesi gibi.)
Sınıftaki eşya, araç ve gereçlerin yerlerini sabit tutun, değişiklik yaptığınızda öğrencinizi haberdar
edin.
ğrencinin okula uyumda yaşadığı güçlüklerin üstesinden gelmesi için okul rehber öğretmeni ve aile
ile iş birliği yaparak alınacak önlemleri belirleyin.
ğrencinizin sırasını paylaştığı arkadaşına uyumunu ve ona olan güvenini arttırmak için sıra
arkadaşına görme engelli öğrencinize nasıl destek olacağına ilişkin bireysel olarak bilgi verin ve onun
olumlu davranışlarını ve çabalarını ödüllendirin.
Az gören öğrencilere yönelik olarak ders materyallerini büyük punto ile hazırlayın.
Sınıfta görme güçlüğü olan öğrencinizle konuşurken kendisiyle konuştuğunu anlaması için adını
söyleyin.
ğrencinize isteklerinizi belirtirken “Şunu bana ver.” gibi görmeye dayalı cümlelerle ifade etmeyin,
bunu yerine “Sağ elinin yanında duran kalemi bana ver.” şeklinde açık yönerge vermeye dikkate edin.
Ders sırasında tahtaya konuları yazarken, sözel olarak da ifade edin.
ğrenciye uygulanacak sınavda sınav sorularını okuyan kişinin diksiyonunun düzgün olmasına dikkat
edin.
Sınav sorularını okuyan kişinin sınav yapılan dersle ilgili bilgisi olmasına dikkat edin (Örnek:
ngilizce dersi sınavında, soruları okuyan kişinin İngilizce bilmesi)
Sınav sırasında öğrencinin isteği doğrultusunda, soruların tekrar okunması için olanak sağlayın,
ğrencinin sınav sürecinde soruların başka kişiye okutulması sırasında doğan zaman kaybını ek süre
olarak sınava dahil edin.
Sınıf ortamında görme engelli veya az gören öğrencinin derse katılımını sağlamak için her derste ona
en az bir iki soru sorun.
ğrencinin sınıfta dersi takip edebilmesi için Braille olarak not tutabilmesine imkân tanıyın, gün
içinde tuttuğu notları arkadaşıyla karşılaştırması için zaman verin.
ğrenciye kabartma yazı ile tuttuğu notları okutun.
Sınavlarda cevabı karmaşık çizim ve şekillere dayanan sorular sormayın.
ğrencinizin öğrenmesini destekleyecek araç ve gereçlerin (kabartma daktilo, masa tableti, kabartma
yerküre vb.) sınıf içinde kullanımını destekleyin.
ğrencinizi kendi içinde gösterdiği gelişme ile değerlendirin ve öğrencinizin yapamadıklarına değil
yapabildiklerine yoğunlaşın.
ğrencinizin başarılarını anında ödüllendirin.
Sosyal iletişimin ve etkileşimin arttırılması amacıyla öğrencinizin sınıf arkadaşlarıyla uyum
sağlaması için etkinlik planlayın ve bu etkinliklere katılmalarını sağlayın.