İslam Eğitim Tarihi

DERS BİLGİLERİ
FELSEFE DİN BİLİMLERİ BÖLÜMÜ
DİN EĞİTİMİ ANABİLİM DALI
Ders
Kodu
Yarıyıl
T+U Saat
Kredi
AKTS
İSLAM EĞİTİM TARİHİ
201608
6
2+0
2
2
Ön Koşul Dersleri
Yok
Dersin Dili
Türkçe
Dersin Seviyesi
Lisans
Dersin Türü
Seçmeli
Dersin Koordinatörü
Öğr. Gör. Cengiz MURSELOV
Dersi Verenler
Öğr. Gör. Cengiz MURSELOV
Dersin Yardımcıları
-İslam
Dersin Amacı
tarihi
boyunca
eğitim-öğretim
faaliyetlerini,
ilk
ve
sonraki
dönemlerde kurulan eğitim kurumlarını, eğitim programlarını ve İslam
eğitimindeki eğitim politikası hakkında temel ve genel bilgi edinmeleri
hedeflenmiştir.
1) Hz. Peygamberin eğitim-öğretime verdiği önemi bilir
2) İlk dönem İslam toplumundaki eğitim-öğretim kurumlarını öğrenir
3) İslam tarihinde eğitimin kurumsallaşma dönemlerini tanır
Dersin Öğrenme
Çıktıları
4) İslam tarihinde medreselerin eğitim sistemlerini ve İslam
düşünürlerinin eğitimle ilgili düşüncelerini değerlendirir
5) Osmanlı medreselerinde eğitim-öğretimin gelişimi ve bozulma
nedenlerini öğrenir
6) Osmanlı son dönemlerinde medreselerinin kapanarak dönemin
okullarına geçişi tespit eder.
İslam’da
Dersin İçeriği
eğitim-öğretimin
kurumsallaşması,
İslam
değeri,
düşünürlerin
eğitim-öğretim
eğitim-öğretime
faaliyetlerinin
yaklaşımları,
Osmanlıda eğitim kurumları, medreseler ve medreselerin son dönemlerde
eğitim reform hedefleri
DERS AKIŞI
Hafta Konular
1
İslamiyet’te eğitim-öğretimin esas değerleri
2
İslamiyet’te eğitim-öğretime verilen önem ve davet
Ön Hazırlık
3
İslamiyet’te ilk dönem eğitim-öğretim faaliyetleri
4
İslam tarihinde eğitimin kurumsallaşması
5
İslam tarihinde eğitim-öğretim müesseselerinin kurumsallaşma nedenleri
6
Bazı İslam alimlerinin eğitim hakkında görüşleri
7
Medreselerin kuruluş tarihçesi
8
Erken dönem Osmanlıda medreselerin inşası
9
Osmanlı dönemi medreselerde eğitim-öğretim faaliyetleri ve
sınıflandırmaları
10
Osmanlı dönemi medreselerinde programlar, ders kitapları ve
icazetnameler
11
Osmanlıda medrese eğitiminin bozulması
12
Osmanlı son dönem eğitim reform girişimleri
13
Osmanlıdan Cumhuriyete intikal eden eğitim mirası
14
Genel değerlendirme
KAYNAKLAR
Ana Kaynaklar
[1] Çelebi, A. (1990) “İslam’da Eğitim ve Öğretim Tarihi”, İstanbul: Damla
Yayınları
[2] Atay, H. (1983) “Osmanlılarda Yüksek Din Eğitimi”, İstanbul: Dergah
Yayınları.
[3].Kazıcı, Z. (2000) İslam Eğitim Tarihi, İstanbul, MÜİF Vakfı yayınları.
Diğer Kaynaklar [4] Makdisi, G. (2004) Ortaçağda Yüksek Öğretim, İslam Dünyası ve Hristiyan
Batı, İstanbul, Gelenek Yayınları
[5].Zengin, Z.S. (2002) II Meşrutiyette Medreseler ve Din Eğitimi, Ankara, Akçağ
Yayınları.
MATERYAL PAYLAŞIMI
Dökümanlar
Ödevler
Sınavlar
DEĞERLENDİRME SİSTEMİ
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI
SAYISI
KATKI YÜZDESİ
Ara Sınav
1
40
Kısa Sınav
0
Ödev
2
20
Toplam
100
Yıliçinin Başarıya Oranı
40
Finalin Başarıya Oranı
60
Toplam
100
Ders Kategorisi (B)
Mühendislik Fakültesi haricindeki birimler içindir (Tuning)
Temel Mesleki Dersler
X
DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI
Katkı Düzeyi
No Program Öğrenme Çıktıları
1 2 3 4 5
1
Âdab ve usulüne göre Kur’ân-ı Kerim’i okuyabilir ve okuduğu metinleri usulüne uygun olarak
yorumlayabilir.
2
Kendi alanıyla alâkalı temel ve klasik metinlerin yanında çağdaş metinleri anlayabilecek, onları yazılı
ve sözlü olarak aktarabilecek bir seviyede Arapça seviyesine ulaşır.
3
Allah Resulü’nün, kavlî, fiili ve takriri sünnetini kavrar, onun Kur’ân’a dayalı güzel ahlâkını tanır;
hadis ilminin tarihî süreç içindeki geçirdiği safhaları, hadis metodolojisinin oluşumunu, Kur’ânSünnet bütünlüğünü, Sünnetin dindeki yerini, hadisin temel problemlerini ve farklı algıları tanır.
4
Klasik ve modern kaynaklara dayalı olarak İslâm hukukunun mevzularına vâkıf olur; hukuk tarihi
çerçevesinde İslâm hukukunun yerini kavrar; onun diğer hukuk sistemleri ile kıyaslamasını yapabilir,
aralarındaki farklı ve benzer yönleri bilir.
5
İslâm dininin itakadî esaslarını akıl ve nakil çerçevesinde tanır, kelamın problemlerine ve bunların
çözüm yollarına dair ilmî usullere göre bilgi ve fikir sahibi olur.
6
Tarih içinde dinî ve siyasî sebepler ve amaçlar sonucu oluşan klasik ve modern akımları, bunların
X
temel özelliklerini ve yapılarını bilir.
7
Tasavvuf tarihi, zühd hareketleri, tasavvufi terimler, tasavvuf müesseseleri hakkında bilgi sahibi
olur; meşhur mutasavvıfları, temel düşüncelerini ve temel özelliklerini tanır.
8
Eğitim tarihi içinde din eğitiminin yerini, klasik ve modern eğitim metotlarını tanır;
mukayesesini yapabilir, eğitim vasıta ve metotlarını kavrayarak kendine öz güven kazanır.
9
Felsefe, sosyoloji ve psikoloji gibi bilim dallarının verilerini ve metotlarını kullanarak düşünme
sistemi içinde sağlam bir alt yapı edinir; Batılı ve Doğulu meşhur filozoflarla bunların felsefeleri,
tarihî süreçleri, doğuşları ve tesirleri hakkında malumat sahibi olur.
X
bunların
X
X
Yaşayan dinleri ve tarihin bir döneminde var olup müntesipleri kalmayan dinlerin temel esaslarını ve
10 özelliklerini tanır.
İslâm tarihinin ve medeniyetinin evrelerini tanır; büyük medeniyetleri, medeniyetler arası
11 münasebetleri bilir; İslam medeniyetini ve İslâmî bilimleri analiz ve sentez yöntemleri ile
değerlendirebilir, tenkit usulleri çerçevesinde bunların zaaf ve eksikliklerini görüp müzakere edebilir.
X
Türk İslam Edebiyatı’nın türlerine ve bunların belli başlı örneklerine vâkıf olur,
Müzikle ilgili teorik bilgilere sahip olur; temel usul ve makamları icra edebilir. İslâm mimarisinin
12 temel özelliklerini tanıyıp onu diğer mimari yapılardan ayıran farkları kavrar, ayrıca tezyin sanatları
ve tarihçesi ile bunların önemli örneklerini bilir.
AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU
Etkinlik
SAYISI
Süresi
(Saat)
Toplam
İş Yükü
(Saat)
Ders Süresi
14
2
28
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme)
16
1
16
Ödevler
1
5
5
Arasınavlar
2
5
10
Yarıyıl Sonu Sınavı
1
8
8
Toplam İş Yükü
67
Toplam İş Yükü / 30 (s)
2.23
Dersin AKTS Kredisi
2