Küresel Piyasalar/Para Piyasaları/Türkiye Ekonomisi/Beklentiler

02.03.2009
Sayı:55
Dünya Ekonomisi / Para Piyasaları /Türkiye Ekonomisi
Strateji Geliştirme Başkanlığı
Ekonomik ve Sektörel Analiz Dairesi
HAFTALIK EKONOMİ RAPORU
DÜNYA EKONOMİSİ
Avrupa Komisyonu, devlet yardımlarıyla ilgili düzenlemeleri 2010 yılı
sonuna kadar yumuşatma kararı aldı. Söz konusu karar, firmalara
Avrupa Komisyonu, devlet
yardımlarıyla ilgili
düzenlemeleri 2010 yılı sonuna
kadar yumuşatma kararı aldı.
verilen devlet yardımlarının toplamının şirket başına 500 bin euroya
kadar çıkmasını öngördü. Ayrıca, karar ile şirketlerin borçlarına devlet
garantisi verilmesi ve başka düzenlemeleri de içeren kolaylıkların da,
krizin sürmesi halinde 2010 sonrasına da uzatılabilmesine imkan
tanındı.
İngiltere Maliye Bakanı Alistair Darling, devletleştirilen Northern Rock
bankasına mortgage kredileri üzerindeki baskının hafifletilmesi ve
Northern Rock bankasına fon
aktarılması kararı alındı.
piyasanın canlandırılması amacıyla, milyarlarca sterlin tutarında fon
aktarılacağını açıkladı. Açıklamanın ardından, Northern Rock'un söz
konusu fonu kullanarak önümüzdeki dönemde 14 milyar sterlin
civarında bir mortgage kredisi dağıtmaya hazırlandığı kaydedildi.
Japonya, Çin, Güney Kore ve
10 Güneydoğu Asya ülkesi bir
araya gelerek, döviz rezervi
havuzu oluşturdu.
Japonya, Çin, Güney Kore ve 10 Güneydoğu Asya ülkesi bir araya
gelerek 120 milyar dolarlık döviz rezervi havuzu oluşturdu. Bu havuz
sayesinde ülkeler hızla derinleşen küresel kriz karşısında ülkelerinin
para birimlerini korumayı hedefliyor.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor's,
Standard and Poor's,
Hindistan'ın görünümünü,
'olumsuz'a çevirdi.
Hindistan'ın ekonomik görünümünü, ''durağan''dan ''olumsuz''a çevirdi.
Reyting kuruluşu, yeni ekonomik görünümün, Hindistan'ın kamu mali
pozisyonundaki kötüleşmeden kaynaklandığını bildirdi.
Tayland, faizleri yarım puan
indirdi.
Tayland Merkez Bankası, ekonomiyi canlandırmak için gösterge faizi
Merrill Lynch'in 4. çeyrek
zararı 530 milyon dolar arttı.
Merrill Lynch'in, dördüncü çeyrek zararı 530 milyon dolar arttı. Merrill
Ekonomik ve Sektörel Analiz Dairesi
yarım puan indirerek yüzde 1,5'a çekti.
Lynch, şirket içi işlemlerin değerlemesindeki bir hata nedeniyle
1
02.03.2009
Sayı:55
Dünya Ekonomisi / Para Piyasaları /Türkiye Ekonomisi
gözden kaçan bu miktarın düzeltildiğini belirtti. Merrill Lynch
tarafından yapılan açıklamada dördüncü çeyrek zararının 15.31 milyar
dolar'dan 15.84 milyar dolar'a revize edildiği ifade edildi.
Güney Afrika Ekonomisi, 2008 yılının 4. çeyreğinde bir önceki çeyreğe
Güney Afrika ekonomisi, 4.
çeyrekte yüzde 1,8 daraldı.
göre yüzde 1,8 daraldı. Ekonominin daralmasında, gayri safi yurtiçi
hasılanın yüzde 16'sını teşkil eden imalat sektöründeki üretimin
azalmasının büyük etkisi oldu.
Orta ve Doğu Avrupa'nın önde gelen dört ülkesi Çek Cumhuriyeti,
Macaristan, Polonya ve Romanya, yerel para birimlerinde yaşanan
düşüşü önlemek için harekete geçti. Dört ülkenin merkez bankası
başkanları, ilk kez eş zamanlı açıklamalarda bulunarak, yerel para
Doğu Avrupa’da dört ülke yerel
para birimlerinin değerini
korumaya çalıştı.
birimlerinin değerini korumaya çalıştı.
Bir tür sözlü müdahale olarak yorumlanan bu hamlenin ardından
Polonya Zlotisi, Macar Forinti ve Çek Korunası Euro karşısında yüzde
2'nin üzerinde değer kazandı. Romanya'nın para birimi Ley'de ise ciddi
bir değişiklik olmadı.
FED
Başkanı
Bernanke,
Senato
Bankacılık
Komitesinde
yaptığı
açıklamada bankalarının kamulaştırılmasının gündemde olmadığını, bu
Bernanke Senato Bankacılık
Komitesinde konuşma yaptı.
bankaların
devletleştirme
söz
konusu
olmadan
kendilerini
kurtarabileceklerini ve alınan önlemlerin işe yaraması halinde
resesyonun 2009'da sona ereceğini ve 2010 yılının ise "toparlanma yılı"
olabileceğini belirtti.
S&P Ukrayna'nın kredi notunu
iki seviye birden indirdi.
Standart and Poors, IMF ile anlaşmaya imkan verecek gerekli bütçe
revizyonunun yapılmasını siyasi irade eksikliği olarak gördüğü için,
Ukrayna’nın kredi notunu iki seviye birden indirdi.
ABD'de
ABD’de, bankaların uzun bir
resesyona dayanma gücünün
sınanacağı "stres testleri"
başladı.
bankaların
muhtemel
bir
derin
durgunluğa
direnip
direnemeyeceğine karar verilecek "dayanıklılık testleri" programı
başladı. Söz konusu testlerin, her birinin varlığı 100 milyar doların
üzerindeki 20 kadar bankanın, ABD Hazinesi'nin imtiyazlı hisselerin adi
hisseler çevrilerek sermaye desteği sağlanması programında, daha
fazla sermaye ihtiyacı olup olmadığının belirlenmesinde kullanılacağı
belirtildi. FED ile bankacılık denetleme ve düzenleme kurumlarının
Ekonomik ve Sektörel Analiz Dairesi
2
02.03.2009
Sayı:55
Dünya Ekonomisi / Para Piyasaları /Türkiye Ekonomisi
yapacağı testlerin nisan ayı sonunda tamamlanmasının hedeflendiği
belirtildi.
İngiltere'nin ikinci büyük bankası Royal Bank of Scotland, 34,3 milyar
dolarlık zararla, tarihindeki en büyük yıllık kaybı yaşadı.
İngiltere'nin ikinci büyük
bankası Royal Bank of
Scotland, 34,3 milyar dolarlık
zarar etti.
İngiliz hükümetinin geçen yıl kurtardığı banka, bu rekor zararın 23
milyar dolarlık kısmının Hollandalı ABN Amro bankasının 2007'de satın
alınması dahil çeşitli alımlardan, yaklaşık 11 milyar dolarlık kısmının
ise faaliyet zararlarından kaynaklandığını açıkladı.
ABD Başkanı Barack Obama Kongre'ye, göreve geldikten sonraki ilk
mali bütçe raporunu sundu. Oluşturulan bütçe taslağı uyarınca, ABD
ABD Başkanı Barack Obama ilk
mali bütçe raporunu sundu.
hükümetinin mali açığı 10 yıl içinde 2 trilyon dolar azaltacağı
belirtildi. Bütçe raporunda finans sektörünün krizden kurtulması için
250 milyar dolarlık ek ödenek verilerek, 2009 mali yılı bütçesinin 3.94
trilyon dolara çıkarılması istendi.
ABD’de yüzde -3,8 olarak açıklanan 2008 yılı son çeyrek büyümesi,
ABD’de 2008 yılı son çeyrek
büyümesi yüzde -3,8 olarak
açıklandı.
yüzde -6,2 olarak revize edildi. Böylece ABD ekonomisi, bir önceki
çeyrekteki yüzde 0,5’lik daralmanın ardından yılın son çeyreğinde de
küçülerek resmen resesyona girdi.
Euro Bölgesinde Aralık 2008’de yüzde 8,1 olarak gerçekleşen işsizlik
Euro Bölgesinde işsizlik oranı
yükseldi.
bir önceki yıla göre 0,9 puan artışla Ocak ayında yüzde 8,2’ye
yükseldi. İşsizlik, 27 AB ülkesi genelinde de bir önceki yıla göre 0,8
puan artışla yüzde 7,6’ya ulaştı.
Euro Bölgesinde enflasyon Ocak 2009’da yüzde 1,2’ye düştü. Böylece
Euro Bölgesinde enflasyon
düştü.
yıllık enflasyon bir önceki yıla göre 2,1 puan düşüş gösterirken, aylık
enflasyon -0,8 olarak gerçekleşti.
AB Dönem Başkanı Çek Cumhuriyeti'nin çağrısıyla küresel ekonomik
AB Zirvesi’nde Orta ve Doğu
Avrupa için 180 milyar euroluk
kurtarma paketi talebi kabul
görmedi.
krizi görüşmek üzere toplanan olağanüstü AB zirvesinde, krizle
mücadelede
AB
ortak
pazarı
ilkelerinin
ihlal
edilmemesi
ve
korumacılığa başvurulmaması konusunda uzlaşma sağlandı. Söz konusu
toplantıda AB devlet ve hükümet başkanları, Macaristan'ın Orta ve
Doğu Avrupa için istediği 180 milyar euroluk kurtarma paketine onay
vermediler.
Ekonomik ve Sektörel Analiz Dairesi
3
02.03.2009
Sayı:55
Dünya Ekonomisi / Para Piyasaları /Türkiye Ekonomisi
TÜRKİYE EKONOMİSİ
Dış ticarette 2008 Eylül ayında başlayan gerileme devam ediyor. En
son açıklanan TÜİK verilere göre bu yılın Ocak ayında ihracat yüzde
25,7, ithalat ise 43,3 oranında azaldı. Dış ticaret açığı yüzde 75,9
İhracat ve ithalat gerilemeye
devam ediyor.
azalırken, karşılama oranı yüzde 85,1’e yükseldi.
Bugün açıklanan TİM verilerine göre ise Şubat ayında ihracat yüzde
35,2 azalarak 6,9 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ocak-Şubat
döneminde toplam 13,9 milyar dolar ihracat yapıldı.
Otomotiv sektöründe ihracat
Şubat ayında yüzde 55 azaldı.
İhracatın en çok düştüğü sektör taşıt araçları ve yan sanayi olurken,
yaş meyve ve sebze, zeytin ve zeytinyağı ve tütün gibi bitkisel ürünler
ile canlı hayvan ve su ürünleri gibi hayvansal ürünlerde ihracat arttı.
İMKB–100 Endeksi, yurtdışı piyasalara bağlı hareketine devam etti.
Barack Obama'nın sunduğu bütçe taslağında sağlık harcamalarında
kemer sıkma politikası izleneceğini ve bütçede geçen yılın dört katı
IMKB–100 Endeksi haftanın ilk
gününde yüzde 1,4 oranında
değer kaybetti.
kadar açık beklenmesi, Avrupa ve vadeli ABD endeks kontratlarının
satış yönlü hareket etmesi ve Citigroup ile ilgili haberlerin dış
piyasalarda olumsuz karşılanmasından etkilenen Endeks dar bantta
seyretti. Haftalık bazda ise yüzde 1,9 oranında değer kazandı.
Haftanın ilk gününde Endeks, yurtdışındaki iyimserliğin kaybolması ile
yüzde 1,4 oranında değer kaybetti.
IMKB-100
25.000
24.600
24.152
24.032
24.200
24.168
24.027
23.991
23.800
23.700
23.400
23.000
23.02.2009 24.02.2009 25.02.2009 26.02.2009 27.02.2009 02.03.2009
Pazartesi
Salı
Çarşamba Perşembe
Cuma
Pazartesi
Ekonomik ve Sektörel Analiz Dairesi
4
02.03.2009
Sayı:55
Dünya Ekonomisi / Para Piyasaları /Türkiye Ekonomisi
Geçtiğimiz hafta, piyasadaki belirsizlikten etkilenen dolar ve euro dar
bantta seyretti. Haftalık bazda, dolar ve euro sırasıyla TL karşısında
Haftanın ilk gününde dolar ve
euro sırasıyla yüzde 1,2 ve 0,9
oranında değer kazandı.
yüzde 0,5 ve 0,1 oranında değer kaybetti. Haftanın ilk gününde,
ABD'de bankalarla ilgili belirsizlik devam ederken Avrupa Birliği’nden
Orta ve Doğu Avrupa için yeni bir destek kararı çıkmaması sonucunda
dolar ve euro TL karşısında 1,2 ve 0,9 oranında değer kazandı.
Döviz Kurları
2,200
2,1460
2,1600
2,1570
2,1460
2,1430
2,1620
1,689
1,683
1,695
1,715
1,2756
1,2789
1,2751
1,2643
1,2606
24.02.2009
Salı
25.02.2009
Çarşamba
26.02.2009
Perşembe
27.02.2009
Cuma
02.03.2009
Pazartesi
1,680
1,800
1,691
2,000
1,600
1,400
1,200
1,2774
1,000
23.02.2009
Pazartesi
Dolar
Euro
Euro/Dolar Paritesi
Geçtiğimiz hafta, altın fiyatları kar satışlarının etkisi ile düştü ve
Altın fiyatları, haftanın ilk
gününde 936 dolar seviyesine
düştü.
haftalık bazda yüzde 3,7 oranında değer kaybetti. Haftanın ilk
gününde ise altın fiyatları yüzde 1,7 oranında değer kaybederek 936
dolar seviyesine düştü.
Altın Fiyatları
(Dolar)
1000
990
980
970
984,50
983,15
972,30
960
952,20
950
940
930
935,20
936,30
920
23.02.2009 24.02.2009 25.02.2009 26.02.2009 27.02.2009 02.03.2009
Pazartesi
Salı
Çarşamba Perşembe
Cuma
Pazartesi
Ekonomik ve Sektörel Analiz Dairesi
5
02.03.2009
Sayı:55
Dünya Ekonomisi / Para Piyasaları /Türkiye Ekonomisi
Geçtiğimiz hafta, ABD’de benzin rezervlerinin beklentilerin üzerinde
azaldığını gösteren verinin ardından petrol fiyatları yükselişe geçti ve
Petrol fiyatları, haftanın ilk
günüde yüzde 2,4 oranında değer
kaybetti.
haftalık bazda yüzde 10,9 oranında değer kazandı. Bu haftanın ilk
gününde petrol fiyatları yüzde 2,4 oranında değer kaybederek 43,73
dolar seviyelerine düştü.
Petrol Fiyatları
(Dolar)
47,00
45,30
45,00
44,79
43,73
43,00
42,73
42,58
41,68
41,00
39,00
23.02.2009 24.02.2009 25.02.2009 26.02.2009 27.02.2009 02.03.2009
Pazartesi
Salı
Çarşamba Perşembe
Cuma
Pazartesi
İMKB Tahvil-Bono piyasasında işlem gören 03 Kasım 2010 vadeli DİBS
faiz oranı hafta genelinde yükseliş yönlü bir eğilim gösterdi. Hafta
03 Kasım 2010 vadeli DİBS faiz
oranı
başında 14,96 seviyelerinde iken haftanın son gününde 15,29
seviyelerinden işlem gördü. Söz konusu tahvilin faiz oranı bu haftanın
ilk gününde ise 15,62 seviyesinden kapandı.
Gösterge DİBS Faizi*
17,00
16,50
16,00
15,50
15,09
15,00
14,96
14,71
15,20
15,29
15,62
14,50
14,00
23.02.2009
Pazartesi
24.02.2009 25.02.2009
Salı
Çarşamba
26.02.2009 27.02.2009
Perşembe
Cuma
02.03.2009
Pazartesi
*03 Kasım 2010 vadeli gösterge tahvil
Ekonomik ve Sektörel Analiz Dairesi
6