Tütünün zararları lise öğrencilerine yönelik sunum

TÜTÜN ÜRÜNLERİN SAĞLIK
ÜZERİNDE ZARARLI ETKİLERİ
Doç. Dr. Abdurrahman Abakay
Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları A.D.
TÜTÜN BAĞIMLILIĞI
 Başta sigara olmak üzere tütün ürünleri
bağımlılığı en öldürücü toplumsal
zehirlenme olayıdır.
 Ölüm, sigara yüzünden oluşan hastalıklar
sonucu gelişir.
Sigara Bağımlılığı
 Dünyada;
 1.1 milyar sigara içen
 4.5 milyon ölüm/yıl
 10 milyon ölüm /2025
(günde 12 bin ölüm)
 Türkiye’de;
 17 milyon sigara içen
 70-100 bin ölüm/yıl
(günde 200-250 ölüm)
Ulusal Tütün Kontrol Programı Genelgesi,
7 Ekim 2006 26312 Sayılı Resmî Gazete.
DÜNYADA Kİ SİGARA İÇENLERİN ÜÇTE İKİSİ
AŞAĞIDAKİ 10 ÜLKEDEDİR
WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008.
MESLEK GRUPLARINA GÖRE SİGARA
İÇME ORANLARI
Grup
Sıklık (%)
Şöför
74.3
Polis
64.7
Gazeteci
63.9
Öğretmen
48.6
Artist
46.2
Doktor
43.1
Sporcu
34.9
İmam-Müezzin
25.1
Bilir N, Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı Yayını, 1997.
HEDEF GRUP: GENÇLER
Bilir N, Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı Yayını, 1997.
"Biz bunu içmeyiz, sadece
satarız. Bunu içme hakkı ve
özgürlüğünü gençlere, zencilere,
aptal ve fakirlere bırakırız."
Sigara şirketi yöneticisi - PM
www.pmdocs.com
Sigarada Kaç Madde Var?
 Her bir sigarada vücut için zehirli, tahriş
edici, kanser yapıcı ya da kanserin
ortaya çıkmasını kolaylaştırıcı
4000’den fazla kimyasal madde
bulunmaktadır.
 Bunlardan 50 tanesinin doğrudan kansere sebep
olduğu ispatlanmıştır.
Karbonmonoksit
Egzos Gazı, Kömür sobası
Arsenik
Fare zehiri imalatında
Metanol
Roket Gazı yapımında
DDT, Naftalin
Böcek ilaçlamada
Kadmiyum
Araba Akülerinde
Bütan Gazı
Tüp ve Çakmak Gazı
Aseton
Oje ve Kimyasal sökücü
Hidrojen siyanür
Gaz odaları zehiri
Amonyak
Tuvalet temizleyici
KADMİNYUM
MUM YAĞI
BÜTAN
RADON
ÇÖZÜCÜ
BÖCEK İLACI
TUVALET
TEMİZLEYİCİSİ
ASETON
BOYA
METHAN
ARSENİK
EGZOS
ROKET YAKITI
NİKOTİN
Kişiyi sigaraya bağımlı hale getiren
madde ise nikotin dir.
Nikotin, ayrıca kalp atışlarını hızlandırır,
tansiyonu yükseltir, kanın pıhtılaşma riskini
artırır.
TÜTÜN VE SAĞLIK
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre
yılda 4.5 milyon kişi sigara
nedeniyle oluşan hastalıklar
yüzünden ölecektir.
Tiryakilerin %25-30’u zamanından
önce ölmektedir.
SİGARA & KANSER
Tüm kanserlerin; % 30’unun
Kanserden ölümlerin; % 50’sinin
Akciğer kanserinin; % 90’nının
Nedeni SİGARA
SİGARA ve KANSER
Sigara içenlerde akciğer dışında
ağız,dil, dudak, gırtlak,
yemek borusu, mide, kalın bağırsak
lösemi (kan kanseri)
pankreas,
böbrek, mesane (idrar torbası),
prostat,
rahim ağzı
ve diğer birçok organda
kanser riski artmaktadır.
SİGARA ve KANSER
Tüm kanser türlerine bağlı ölümlerin
Erkeklerde %35,
Kadınlarda ise %15
nedeni sigaradır.
Akciğer kanserine bağlı ölümlerin %90’ının
nedeni sigaradır.
SİGARA ve KANSER
Sigara içenlerde akciğer kanseri riski
içmeyenlerdekinden 20 kat fazladır.
Sigara içmediği halde dumanına maruz
kalanlarda bile akciğer kanseri riski
içmeyenlerdekinden 3 kat fazladır.
Burun, yanak ve diş eti
kanserleri uzun süre enfiye
çekenlerde tütün
kullanmayanlara göre 50
kat fazla saptanır.
SİGARA ve AKCİĞER
Sigara astım,kronik bronşit ve amfizem
gibi nefes darlığı yapan solunum sistemi
hastalıklarının en önemli nedenidir.
Bu hastalıklar nedeniyle ölüm, hiç
içmeyenlerdekinden 40 kat fazladır.
 Diğer akciğer hastalıkları da
( Zatürre. Tüberküloz,akut bronşit, vb..)
sigara içenlerde daha sık görülür.
SİGARA ve KALP
Sigara içenlerde kalp krizi geçirme
riski 3 kat artmaktadır.
Pasif içicilerde kalp hastalıklarına bağlı
ölümler %30 artış göstermiştir
SİGARA ve TANSİYON
Sigara akut olarak kan basıncında
10 mmHg’lık artış yapar
Sigara içen hipertansiyon
hastalarında kalp ve böbrek
problemleri daha sık görülür
Hipertansif hastalarda sigara
bırakıldığında koroner arter hastalığı
riski %35-40 kadar düşer
SİGARA ve DAMARLAR
Sigara, kan dolaşımı ve damarlar
üzerine etkileriyle beyin damarı
hastalıkları ve felç olma riskini
artırmakta, bacak kangrenlerine
neden olmaktadır.
Sigara - BEYİN
 (Beyin Kanaması) riski iki kat
 (Beyin damarlarında tıkanma) riski üç kat
artmaktadır
 (Bunama) oluşumunu kolaylaştırır
Sigara – mide ve barsak sistemi
Reflü hastalığı
 MİDE ÜLSERİ
Crohn hastalığı
Özefagus (yemek borusu) tümörü
Pankreas kanseri
Hepatosellüler karsinoma (karaciğer
tümörü) ile ilişkilidir
KADIN VE SİGARA
 İnfertilite (kısırlık)
 Ektopik (dış) gebelik riski
 Abortus (düşük)
 Erken menapoz
 Osteoporoz (kemik erimesi)
 Üriner inkontinans
(idrar kaçırma)
 Deri kırışıklıkları
Sigara – Kulak Burun Boğaz
Hastalıkları
Aktif ve pasif sigara içimi orta kulak iltihabı
riskini artırır
Menier hastalığı (iç kulak hastalığı), akut
işitme kaybı gibi durumlarda tedaviyi
etkileyeceğinden sigara bıraktırılmalıdır
Aktif ve pasif sigara içiciliğinde sinüzit riski
artmaktadır
Sigara içenlerde larenjit sık görülür
Sigara ciltte kuruma, sedef hastalığı,
gözde katarakt ortaya çıkmasını
kolaylaştırmaktadır.
SİGARA VE KEMİKLER
 Sigara
içenlerin
kemikleri
yoğunluk kaybeder;
 kırıklar daha kolay olur
 iyileşme %80'e kadar daha
yavaş olur
 Günde 1 paketten fazla içenlerde
sırt problemleri de daha fazladır
DİĞER TÜTÜN ÜRÜNLERİ
Puro= cigar
 Sigara ile aynı oranda hastalık riskleri oluşturur
 KOAH riski 2 kat
 Kalp-damar hastalık riski 1,5 kat
 Akciğer kanseri riski 2 kat
 Üst havayolları tümörleri 4 kat fazla
 İçerikdeki toksik ve karsinojen maddeler daha yüksek
miktarlarda
 Özel riskler:
 Ağız,yemek borusu,gırtlak,pankreas kanseri riski daha fazla
 Diş ve diş eti problemleri (yanan puro ürünlerinin tahriş edici
etkisi ve daha uzun süre ağızda tutulmasına bağlı)
DİĞER TÜTÜN ÜRÜNLERİ
Pipo
Akciğer kanseri ve ağız-boğaz, gırtlak
kanserleri riski sigaradan fazla
Diğer sigara ilişkili hastalık riskleri
DİĞER TÜTÜN ÜRÜNLERİ
 Nargile
 1 nargile içimi=20 sigara
 Sigara içiminin yol açtığı tüm hastalık riskleri
 Tekrar kullanılabilen (reusable) özellik;
 Verem,viral infeksiyonlar (Herpes, hepatit)
geçişleri, ellerde egzama
vah vah
arkadaşımıza
yazık oldu
yoksa bizde
mi böyle
olacağız ?
Bana bir
şey
olmaz
ÇEVRESEL TÜTÜN DUMANI(ÇTD)
Ana dumana göre daha fazla nikotin içerir
Kanserojen konsantrasyonu daha fazla
Özellikle ev içi ÇTD daha ciddi boyutlardadır.
ÇTD Grup A kanserojen olarak tanımlamıştır.
Araştırmalarda kocası sigara içen kadınlarda
akciğer kanseri riski artmaktadır.
EV İÇİNDE SİGARA İÇİLİYORSA;
Çocuklar ortalama günde 5 sigara içmiş olmakta
Bebekler hastaneye 3 kat daha fazla başvurmakta
Ani bebek ölümü riski 2.5 kat artmakta
Bebeklerde kolik tarzı karın ağrısı 2 kat artmakta
Çocuklarda astım ve solunumsal enfeksiyon riski 2 kat artmakta
Kocası sigara içen kadınlarda akciğer kanserinden ölüm 2-3 kat
artmaktadır
UNUTMA!!!
 Bulunduğun odada başka bir kişi tütün ürünü
(sigara, püro, pipo, nargile) içiyorsa kapı-pencere
açmanın, klima veya aspiratör çalıştırmanın
koruyucu hiçbir yararı yoktur.
 Yaşadığınız evin bir odasında içilen tütün ürünü
(sigara, püro, pipo, nargile), o evin diğer
odalarında oturan insanları zehirler.
SİGARAYI BIRAKMANIN FAYDALARI
20. dakikada
Nabız, kan basıncı, vücut ısısı normale
döner.
24. saatte
Kanda karbonmonoksit gazı hızla azalır.
SİGARAYI BIRAKMANIN FAYDALARI
 2 hafta-3 ay sonrasında
• Efor kapasiteniz artar.
• Öksürük azalır ve 3 ay içinde kaybolur.
• Balgam miktarı 2 haftada yarı yarıya azalır.
• Soluk alıp vermeniz kolaylaşır.
• Koku ve tat alma duyularınız iyileşir.
• Bağışıklık sisteminiz güçlenmeye başlar.
• Kendinizi daha dayanıklı ve güçlü hissetmeye
başlarsınız.
• Diş ve parmaklarınızdaki sarı lekeler kaybolur.
SİGARAYI BIRAKMANIN FAYDALARI
 1. yılda
• Kalp krizi geçirme riskiniz ilk günlerden itibaren
azalmaya başlar,1 yılın sonunda risk %50 azalır.
• Beyin kanaması ve bacaklardaki damar
hastalığı(Buerger)riski %30-50 oranında azalır.
• Kronik bronşit ve amfizem (KOAH) gibi solunum
yetmezliğine yol açabilen akciğer hastalıklarının
ortaya çıkması engellenir; ilerleyen yıllarda
solunum fonksiyonları iyileşir.
SİGARAYI BIRAKMANIN FAYDALARI
 5. yılda
• Ağız, gırtlak, yemek borusu, idrar torbası
kanseri riski yarı yarıya azalır.
 10. yılda
• Felç olma riskiniz 5-10 y›l içinde hiç sigara
içmemiş olanlarla aynı düzeye iner.
• Akciğer kanseri, ağız, gırtlak, yemek borusu,
idrar torbası,böbrek, pankreas kanseri riski
azalır.
SİGARAYI BIRAKMANIN FAYDALARI
15. yılda
• Koroner damar hastalığı ve kalp krizi riski,
hiç içmeyenlerinkiyle aynı olur.
SİGARAYI BIRAKMANIN FAYDALARI
 Sigarayı bırakmanın sosyal faydaları:
• Evde, işyerinde, arkadaş ortamında sigara içmeyen ve siz içtiğiniz için
rahatsız olanlar ve sevdikleriniz artık dumana maruz kalmayacaktır.
• Çocuklarınıza iyi örnek olabileceksiniz; onlar pasif içicilikten kurtarıp
kulak iltihabı, bademcik iltihabı, sinüzit,bronşit, hırıltılı solunum,
astım gibi hastalıklara yakalanma risklerini azaltacaksınız.
• Çevrenizdeki insanlara örnek olarak onların da bırakmasını
kolaylaştıracaksınız.
• Eviniz, arabanız, giysilerinize sinmiş sigara kokusu kaybolacağından
çevreyi rahatsız etmeyeceksiniz.
• Artık sigara içerek topluma zarar vermeyen bir birey olacaksınız.
SİGARAYI BIRAKMANIN FAYDALARI
Ekonomik yönü:
* Sigaraya ayırdığınız para cebinizde
kalacağı için tasarruf etmiş olacaksınız.
•Sigaranın neden olduğu hastalıklar
nedeniyle doktor, hastane,tedavi
giderleriniz azalacaktır.
İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ
Yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği
herkesin hakkıdır.
Madde 3
SİGARA İÇMEYENLERİN DE
İÇENLER KADAR YAŞAMA HAKKI VARDIR