İkili Ekonomik İlişkiler Bilgi Notu

T.C. Lüksemburg Büyükelçiliği
Nisan 2015
TÜRKİYE – LÜKSEMBURG İKİLİ EKONOMİK İLİŞKİLERİ
Siyasi ilişkilerimizdeki olumlu gidişata paralel olarak, ekonomik ve ticari ilişkilerimizin daha
da geliştirilmesine yönelik çabalarımız da sürmektedir. Karşılıklı yatırımlar desteklenmekte,
ticaret hacmimizin arttırılmasına çalışılmaktadır. İkili ticaret hacmimiz 2014’te yıllık temelde
26 milyon Dolarlık artışla yaklaşık 216 milyon ABD Dolarına yükselmiş olsa da, iki ülke
arasındaki potansiyeli yansıtmamaktadır. Bir yandan bu rakamın arttırılması, diğer taraftan,
Türkiye aleyhine olan ihracat-ithalat dengesinin düzeltilmesi hedeflenmektedir.
Üst düzey ikili ekonomik temaslarda son yıllarda yaşanan artış, Türkiye ve Lüksemburg’un
ekonomik ilişkilerin geliştirilmesine yönelik ortak iradelerini yansıtmaktadır. Bu çerçevede,
- Haziran 2013’te tesis edilen ve Büyük Dük Henri’nin Kasım 2013’teki Türkiye ziyareti
sırasında ilk toplantısı yapılan Türkiye - Lüksemburg JETCO mekanizmasının ikinci
toplantısı, Sayın Ekonomi Bakanımızın 26-27 Kasım 2014 tarihlerindeki Lüksemburg ziyareti
sırasında düzenlenmiştir. Sayın Bakan, mevkidaşı Lüksemburg Başbakan Yardımcısı ve
Ekonomi Bakanı Etienne Schneider ile önce Arcelor Mittal, Goodyear ve SES gibi sekiz
önemli şirketin Lüksemburg CEO’ları ve üst düzey yöneticilerinin yer aldığı sabah
kahvaltısında, ardından heyetlerarası görüşmede, sonra da Lüksemburg Ticaret Odası’nda
JETCO toplantısında bir araya gelmiştir. İki Bakan, JETCO toplantısının sonunda JETCO
İkinci Toplantısı Protokolünü ve Türkiye – Lüksemburg Turizm Alanında İşbirliği Mutabakat
Zaptını imzalamışlardır. Sayın Ekonomi Bakanımız ve Başbakan Yardımcısı Schneider
ziyaret kapsamında DEİK ve Lüksemburg Ticaret Odası tarafından düzenlenen İş Forumuna
da katılmış ve birer konuşma yapmışlardır. Sayın Zeybekci ziyaret kapsamında ayrıca, Maliye
Bakanı Pierre Gramegna ile görüşmüştür.
- 18-22 Kasım 2013 tarihlerinde ülkemizi ziyaret eden Büyük Dük Henri’ye, büyük bir
ekonomi heyeti eşlik etmiştir. Ziyaret, Türk ve Lüksemburglu iş insanları ile şirketlerin
birbirlerini daha yakından tanımalarına olanak sağlamış, ziyaret marjında iki ülke firmaları
arasında birçok anlaşmanın yanı sıra, DEİK ile Lüksemburg Ticaret Odası arasında Türkiye Lüksemburg İş Konseyi anlaşması imzalanmış (iki ülkenin önde gelen iş insanlarını bir araya
getiren çok önemli bir platform olan Türkiye - Lüksemburg İş Konseyi, ilk toplantısını 6
Haziran 2014 tarihinde İstanbul’da yapmıştır), ekonomik ve ticari ilişkilerimizin
güçlendirilmesine yönelik önemli adımlar atılmıştır. Dönemin Ekonomi Bakanı Sayın
Çağlayan ile Lüksemburg Ekonomi ve Dış Ticaret Bakanı Etienne Schneider, sözkonusu
ziyaret sırasında ilk JETCO toplantısına başkanlık etmişler ve JETCO Birinci Toplantısı
Protokolü’nü imzalamışlardır.
- Dönemin Ekonomi Bakanı Sayın Zafer Çağlayan, 25-26 Haziran 2013 tarihlerinde
Lüksemburg’u ziyaret etmiştir. THY İstanbul - Lüksemburg uçuşlarının başlamasıyla
eşzamanlı olarak gerçekleştirilen ziyaret çerçevesinde Sayın Bakan, mevkidaşı Ekonomi ve
Dış Ticaret Bakanı Etienne Schneider’in yanı sıra, Sürdürülebilir Kalkınma ve Altyapı Bakanı
Claude Wiseler ve Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Jean Asselborn ile görüşmüş,
Büyük Dük Henri ve Temsilciler Meclisi Başkanı Laurent Mosar tarafından kabul edilmiştir.
Ziyaret kapsamında iki Ekonomi Bakanı Türkiye ile Lüksemburg arasında JETCO (Ekonomi
ve Ticaret Ortaklık Komitesi) anlaşmasını imzalamışlardır.
1
T.C. Lüksemburg Büyükelçiliği
Nisan 2015
- Lüksemburg Başbakan Yardımcısı ve Ekonomi Bakanı Etienne Schneider, 29 Ağustos - 2
Eylül 2014 tarihlerinde düzenlenen 83. İzmir Uluslararası Fuarı’nın açılışına katılmıştır.
- Ekonomi ve Dış Ticaret Bakanı Etienne Schneider ile Orta Sınıflar ve Turizm Bakanı
Françoise Hetto-Gaasch, 29 Ağustos - 9 Eylül 2013 tarihlerinde düzenlenen ve
Lüksemburg’un, Schneider’in talimatı ile 35 yıl aradan sonra ilk kez katıldığı 82. İzmir
Uluslararası Fuarı'nın açılışı için ülkemizi ziyaret etmişlerdir. Ekonomi ve Dış Ticaret Bakanı
Schneider, ziyaret kapsamında Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Sayın Davut
Kavranoğlu ile bir araya gelmiştir. Orta Sınıflar ve Turizm Bakanı Françoise Hetto-Gaasch
ayrıca, 10 Haziran 2013 tarihinde İstanbul'u ziyaret etmiştir.
İkili Ticaret:
İhracatımız 2013 yılında toplam 52 milyon ABD Doları seviyesindeyken 2014’te 66 milyon
dolara yükselmiş; 2013’te 137 milyon dolar olan ithalatımız ise 150 milyon dolar olmuştur.
İhracat
26
54
51,87
52,448
65,991
YILLAR
2010
2011
2012
2013
2014
İthalat
114
163
145,858
137,211
150,185
Denge
- 88
- 109
- 93,988
- 84,763
- 84,194
Hacim
140
217
197,728
189,659
216,176
Ana İhraç Ürünlerimiz: Plastik ve kauçuk ürünleri (13,332 milyon avro), Tekstil ve tekstil
ürünleri (8,743 milyon avro), Metaller ve metal ürünleri (3,895 milyon avro).
Ana İthalat Ürünlerimiz: Metaller ve metal ürünleri (61,208 milyon avro), Makine ve teçhizat
(21,390 milyon avro), Plastik ve kauçuk ürünleri (14,650 milyon avro)
Türkiye'den ihracat – başlıca kalemler (1000 avro, kaynak: STATEC )
Ürün Grubu
TOPLAM
Hayvan ve hayvansal ürünler
Bitkisel ürünler
Hayvansal ve bitkisel yağlar
Yiyecek, içecek, tütün mamulleri
Maden ve enerji ürünleri
Kimyasal ürünler
Plastik ve kauçuk ürünleri
Deri ve deri yan sanayii
Ahşap ürünler
Kağıt ve kağıt yan sanayii
Tekstil ve tekstil ürünleri
Ayakkabı ve giyim aksesuarları
Taş, çimento, cam mamulleri
Mücevherat ve değerli taşlar
Metaller ve metal ürünleri
Makine ve teçhizat
Ulaştırma araçları
Hassas aletler
Silah ve mühimmat
Sınıflandırılmamış ürünler
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
35.188
0
0
0
0
0
19
24.460
0
34
209
4.306
22
37
54
2.121
3.770
5
94
0
55
12.499
0
0
0
0
0
22
3.434
3
25
120
3.139
11
288
4
1.242
3.425
676
25
0
84
17.865
0
0
0
0
0
2.638
5.205
3
9
31
4.390
3
276
5
1.973
2828
375
9
0
120
30.628
0
0
0
21
0
158
16.231
1
30
41
5.626
10
744
6
2.673
4.517
359
36
4
171
33.032
0
0
0
0
0
392
19.292
2
18
21
4.780
6
85
10
4.746
3.293
196
33
0
158
28.967
0
0
0
1
0
132
14.050
152
28
19
3.804
8
67
27
4.873
2.673
2.786
78
14
255
29.886
0
0
0
0
0
36
13.332
117
88
54
8.743
0
38
4
3.895
2.784
580
83
2
126
2
T.C. Lüksemburg Büyükelçiliği
Sanat eserleri ve antikalar
Nisan 2015
0
0
0
0
0
0
2
Lüksemburg'dan ithalat – başlıca kalemler (1000 avro, kaynak: STATEC )
Ürün Grubu
TOPLAM
Hayvan ve hayvansal ürünler
Bitkisel ürünler
Hayvansal ve bitkisel yağlar
Yiyecek, içecek, tütün mamulleri
Maden ve enerji ürünleri
Kimyasal ürünler
Plastik ve kauçuk ürünleri
Deri ve deri yan sanayii
Ahşap ürünler
Kağıt ve kağıt yan sanayi
Tekstil ve tekstil ürünleri
Ayakkabı ve giyim aksesuarları
Taş, çimento, cam mamulleri
Mücevherat ve değerli taşlar
Metaller ve metal ürünleri
Makine ve teçhizat
Ulaştırma araçları
Hassas aletler
Silah ve mühimmat
Sınıflandırılmamış ürünler
Sanat eserleri ve antikalar
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
79.566
0
0
0
2
0
1.066
5.838
4
1.705
569
7.160
4
1.231
10
33.007
26.121
36
2.807
4
3
0
50.784
0
0
0
0
0
953
8.702
0
39
48
13.568
2
1.794
1
11.952
11.704
426
1.582
0
13
0
99.208
0
0
0
1
27
11.893
14.920
1
878
24
13.085
93
1.986
1
32.264
21.690
128
2.075
0
140
0
125.044
0
0
0
504
1
12.846
21.401
1
4
12
16.793
165
466
39
42.420
27.572
592
2.218
0
9
0
110.298
0
0
0
208
24
4.202
16.307
1
0
6
12.621
99
474
7
50.685
23.238
28
2.395
0
1
2
97.110
0
0
164
597
15
2.681
20.079
29
1.656
54
8.351
169
633
4
45.976
12.760
806
3.132
4
1
0
128.448
0
0
94
728
16
4.732
14.650
34
985
43
9.656
53
240
1
61.208
21.390
10.374
4.195
10
40
0
Karşılıklı Yatırımlar:
2013’te 295 milyon dolar değerinde olan Lüksemburg’un ülkemizdeki doğrudan yatırımları,
2014’te 555 milyon dolara yükselmiş; ülkemizden Lüksemburg’a doğrudan yatırımlar ise
2013’te 144 milyon dolar iken, 2014’te 142 milyon dolar olmuştur.
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Lüksemburg’dan Türkiye’ye DYY Girişi
Türkiye’den Lüksemburg’a DYY Girişi
3.140
493
292
555
1.250
295
555
1
451
46
103
21
144
142
Turizm:
TÜİK verilerine göre, ülkemize gelen Lüksemburglu sayısı yıllar itibariyle şöyledir: 2011:
13.286; 2012: 14.034; 2013: 15.733; 2014: 15.310. Ülkemizden Lüksemburg’a gelen ziyaretçi
sayısında da son yıllarda hızlı bir artış yaşanmıştır. 2011’de Türkiye’den 3.632 kişi
Lüksemburg’u ziyaret ederken, bu sayı 2012’de 6.283, 2013 yılında ise 12.930 olmuştur. 25
Haziran 2013 tarihinde haftada dört sefer olarak başlatılan ve yoğun ilgi üzerine 31 Mart 2014
tarihinden itibaren her güne çıkarılan THY İstanbul - Lüksemburg doğrudan uçuşlarının da,
turizm başta olmak üzere, ekonomik ilişkilerimize şimdiden katkı sağladığı ve ikili
ilişkilerimizin daha da geliştirilmesi açısından önemli bir gelişme teşkil ettiği görülmektedir.
3
T.C. Lüksemburg Büyükelçiliği
Nisan 2015
Ahdi zemin:
 Ekonomi Bakanı Sayın Nihat Zeybekci’nin 26-27 Kasım 2014 tarihlerindeki Lüksemburg
ziyareti sırasında JETCO İkinci Toplantısı Protokolü ve Türkiye - Lüksemburg Turizm
Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı imzalanmıştır.
 Dönemin Ekonomi Bakanı Sayın Zafer Çağlayan’ın 25-26 Haziran 2013 tarihlerinde
gerçekleştirdiği Lüksemburg ziyareti sırasında Türkiye ile Lüksemburg arasında JETCO
(Ekonomi ve Ticaret Ortaklık Komitesi) tesis edilmesine yönelik anlaşma imzalanmıştır.
 Türkiye Cumhuriyeti ile Lüksemburg Büyük Dükalığı Arasında Gelir ve Servet
Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel
Olma Anlaşmasını Değiştiren Protokol, Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek'in 30 Eylül
2009 tarihindeki Lüksemburg ziyareti sırasında imzalanmış, 14 Temmuz 2011’de yürürlüğe
girmiştir.
 Ülkemiz ile Lüksemburg arasında 29 Kasım 2010 tarihinde Ankara’da ve 16 Aralık 2010
tarihinde Lüksemburg’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı Mali Suçları
Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK) ile Lüksemburg Mali İstihbarat Birimi Arasında Kara
para Aklama ve Terörün Finansmanı ile İlgili Finansal İstihbarat Değişiminde İşbirliğine Dair
Mutabakat Muhtırası”, 4 Nisan 2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
4