haftalık rapor

HAFTALIK RAPOR
16 Haziran 2014
Türkiye ekonomisi 2014 yılının ilk çeyreğinde %4.3 büyüdü.
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) 2014 yılının birinci çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla
%4.3 artarak %4.4 düzeyindeki beklentimiz ve %4.2 seviyesindeki piyasa beklentisi doğrultusunda gerçekleşti.
TÜİK tarafından yayımlanan verilerde, 2013 yılı rakamlarında herhangi bir değişiklik yapılmadığı görüldü. 2013
yılının ilk çeyreğinden gelen olumlu baz etkisinin 2014 yılı birinci çeyrek büyümesine bir miktar katkıda
bulunduğu görüldü.
İlk çeyrekte takvim etkisinden arındırılmış GSYH reel olarak geçen yılın aynı dönemine göre %4.4 artarken,
büyümeye takvim etkisinin önemli bir katkıda bulunmadığı görüldü. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış
reel GSYH’de bir önceki çeyreğe göre yaşanan %1.7 oranındaki artış ise, büyümede mevsimsel faktörlerin bir
önceki çeyreğe göre daha az rol oynadığını gösterdi.
Bu rakamlarla, Türkiye’nin reel GSYH’sı 2014 yılının ilk çeyreğinde 29.2 milyar TL oldu. GSYH, cari fiyatlarla ise
geçen yılın ilk çeyreğine göre %14.8 artarak 407.3 milyar TL oldu.
15
Reel GSYH (y-y,%)
Harcamalar yönetimiyle reel GSYH içinde en
Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış GSYH (ç-ç,%)
hızlı yıllık artış %11.4 ile ihracatta yaşandı.
İhracattaki hızlı artışa karşın ithalatın sert
10
4.3
5
şekilde daralarak geçen yılın ilk çeyreğine
göre %0.8 artması, geçen yıl GSYH’ya negatif
0
1.7
-5
katkıda bulunan net ihracatın ilk çeyrekte
2.7 puan pozitif katkıda bulunmasını sağladı.
-10
Döviz kurundaki hızlı yükselişin ithal girdi
-15
maliyetlerini artırması sonucu yerli girdi
2014Q1
2013Q3
2013Q1
2012Q3
2012Q1
2011Q3
2011Q1
2010Q3
2010Q1
2009Q3
2009Q1
2008Q3
2008Q1
2007Q3
2007Q1
-20
kullanımının artması ve yine kurdaki yükseliş
dolayısıyla dış ticaret verilerinin yansıttığı
şekilde
Kaynak: TÜİK
uluslararası
rekabet
gücünün
artması, dış talebin GSYH’ya katkısını pozitife
Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)
25
20
15
10
5
0
-5
-10
-15
dönüştürdü. Yılın geri kalanında
döviz
kurunun seyrine bağlı olarak, dış ticaretin
büyümeye pozitif katkısının devam edeceğini
düşünüyoruz.
GSYH harcama kalemleri içinde en çok dikkat
Hanehalkı Tüketimi
Yatırım
İthalat
Kaynak: TÜİK
Kamu Tüketimi
İhracat
GSYİH (%)
2014-I
2013-IV
2013-III
2013-II
2013-I
2012-IV
2012-III
2012-II
2012-I
çeken unsur, kamu harcamalarının reel
olarak yıllık bazda %8.6 artması oldu. 2012
yılının son çeyreğinden bu yana en hızlı
artışın
yaşandığı
kamu
harcamalarına
karşılık, hanehalkı tüketim harcamaları %3.2
yıllık artış ile geçen yıla göre yavaşlamakla
birlikte ılımlı bir görünüm çizdi. Yurtiçi tasarrufların artırılması amacıyla bireysel kredilere Şubat ayından
itibaren getirilen sınırlamaların hanehalkı tüketimini sınırladığı söylenebilir. Geçen yıldan gelen olumsuz baz
etkisinin ve kredi düzenlemelerinin sonuçlarının daha net ortaya çıkmasıyla hanehalkı tüketiminde önümüzdeki
dönemlerde daha sınırlı artışlar yaşanmasını bekliyoruz. Böylece 2014’ün birinci çeyreğinde %3.9 artan ve
büyümeye 3.2 puan katkıda bulunan toplam tüketim harcamaları daha yavaş artacaktır.
İlk çeyrekte kamunun yatırım harcamaları geçen yıldan gelen olumsuz baz etkisinin de katkısıyla %4.1 yıllık artış
kaydederek reel GSYH büyümesine 0.2 puan katkıda bulunurken, özel sektör yatırımları yıllık bazda %1.3
azalarak büyümeye 0.3 puan negatif katkı yaptı. Yatırım harcamaları toplamda %0.5 küçülerek, büyümeye sınırlı
ölçüde olumsuz katkıda bulundu. 2013’te büyümeye olumlu katkıda bulunan stoklar ise 2014’ün ilk çeyreğinde
1.2 puan negatif katkı yaptı.
Reel
Sektörel Büyüme Hızları (%)
GSYH
verileri
üretim
yöntemiyle
incelendiğinde, 2014 yılı birinci çeyreğinde
16.0
14.0
12.0
10.0
8.0
6.0
4.0
2.0
0.0
-2.0
geçen yılın aynı dönemine göre en hızlı
büyüyen sektörün, %13.2 oranı ile finans ve
sigorta faaliyetleri olduğu dikkati çekiyor. GSYH
içinde %25.7 oranı ile en yüksek paya sahip
sektör olan imalat sanayi 2013’ün üçüncü ve
Sanayi
İnşaat
Ulaştırma
Finans
GSYİH (%)
2014-I
Tarım
2013-IV
2013-III
2013-II
2013-I
2012-IV
2012-III
2012-II
2012-I
dördüncü çeyreğinde olduğu gibi %4.9 büyüdü.
Finans sektöründen sonra en büyük üçüncü
Ticaret
perakende ticaret sektörü ilk çeyrekte ivme
Kaynak: TÜİK
sektör olan ve 2013’te %4.9 büyüyen toptan ve
kaybederek %3.0 büyüdü. Ulaştırmada da
benzer şekilde hız kaybı yaşanırken, geçen yılki
%3.4’lük yıllık büyümenin ardından bu yılın ilk çeyreğinde %2.9 büyüme gerçekleşti. GSYH içindeki payı ilk
çeyrek ortalamasına yakın %4.6 olan tarım sektörü ise geçen yılın aynı dönemine göre %3.9 büyüdü. Mevsim
etkisinin yoğun olarak hissedildiği tarım sektörü hasılası mevsim ve takvim etkilerinden arındırıldığında bir
önceki çeyreğe göre %5.0 büyüdü. Bu oran, tarımda 2004 yılının son çeyreğinden bu yana gerçekleşen en
yüksek çeyreklik artış oldu. 2014’ün ilk çeyreğinde daralma yaşanan tek sektör GSYH içinde %2.6 payı olan Bilgi
ve İletişim sektörü oldu. Söz konusu sektör %1.6 küçüldü. İlk çeyrekte hizmet sektöründe sanayiye göre daha
yüksek performans kaydedildi.
2014 yılı birinci çeyrek büyüme verilerini genel olarak değerlendirdiğimizde, net ihracatın büyümeye olumlu
katkıda bulunmasına karşılık, iç talebin ılımlı bir görünüme sahip olduğunu görüyoruz. Hanehalkı tüketiminin
ivme kaybetmesine karşılık, 30 Mart yerel seçimlerinin de etkisiyle kamunun tüketim harcamalarının belirgin
şekilde arttığı, buna karşılık, özel sektör yatırımlarındaki yavaşlamanın kamu sektörünce telafi edilemediği
dikkati çekiyor. Yılın geri kalanında esas olarak, bireysel kredilere getirilen düzenlemelerin etkisiyle hanehalkı
tüketimindeki yavaşlamanın devam etmesini bekliyoruz. Artan seçim öncesi yurtiçi belirsizlikler sonucu finansal
göstergelerdeki dalgalanmalar ve döviz kuru ile faizlerdeki yükselişin baskıladığı yatırım harcamalarının,
TCMB’nin Mayıs ayında aldığı faiz indirim kararı sonrası daha uygun finansman imkanları oluşmasına bağlı
olarak daha olumlu bir performans sergilemesi mümkün. Yerel seçimlerin sona ermesiyle azalan yurtiçi
belirsizlikler de yatırım ufkunun netleşmesi açısından önemli.
Birinci çeyrekte yurt dışı kaynaklı belirsizlikler de büyüme performansını etkiledi. ABD Merkez Bankası Fed’in
varlık alımlarını azaltma sürecini bu yılın sonlarına doğru tamamlayarak, gelecek yıldan itibaren faiz artırımına
başlayacağı yönündeki tahminler, gelişmekte olan ülkelerden ve Türkiye’den sermaye çıkışına neden oldu.
ABD’de hakim olan olumsuz kış koşulları ekonomik aktivitenin beklenen hızda toparlanmasını önlerken, Fed’in
özellikle istihdamda kalıcı bir artışta ısrar etmesi ve daha önceki söylemlerini değiştirerek, faiz artırımında acele
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
2
etmeyeceği sinyalini vermesi uluslararası sermaye akımlarındaki dalgalanmaları ikinci çeyrekte bir ölçüde
azalttı. Önümüzdeki dönemlerde Fed’in politika kararlarına bağlı olarak gelişmekte olan ülkeler ve Türkiye’den
sermaye çıkışı yaşanmaması yatırım harcamalarını olumlu etkileyecektir.
2014’ün ilk çeyreğinde, yılın ilk aylarında yayımlanan beklentilerden daha güçlü bir performans sergileyen
Türkiye ekonomisi, ikinci çeyrekte azalan belirsizliklere karşın, daha olumsuz bir baz etkisi ile karşı karşıya.
Büyüme için en önemli öncül gösterge olarak gördüğümüz sanayi üretiminin Nisan’da %4.6 artışla olumlu
gidişatını koruması, reel kesim ve tüketici güveninde iyileşme gözlenmesi, buna karşın, PMI Satın Alma
Yöneticileri Endeksi’nin ivme kaybetmesi ve kapasite kullanımında artış yaşanmaması ikinci çeyrek için ılımlı bir
büyüme görünümü ortaya koyuyor.
Sanayi üretimi Nisan ayında yıllık bazda %4.6 artarak piyasa beklentisinin üstünde gerçekleşti.
Sanayi üretimi 2014 Nisan ayında geçen yılın aynı ayına göre arındırılmamış verilere göre %4.5 seviyesindeki
beklentimize yakın, %4.6 oranında arttı (piyasa beklentisi: %3.9). Takvim etkisinden arındırılmış verilere göre de
sanayi üretiminde yıllık bazda yine beklentilerin üzerinde %4.6 artış gerçekleşti (beklentimiz: %4.0, piyasa
beklentisi: %3.7).
Sanayi üretiminin aylık değişimini incelediğimizde, arındırılmamış sanayi üretiminde bir önceki aya göre %0.3
azalış yaşandığı, fakat bu oranın geçmiş yıllar Nisan ayı aylık artış ortalamalarının üzerinde olduğu göze çarpıyor.
Benzer bir tablo Nisan’da Mart ayına göre %1.6 gerileyen takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi için de
geçerli. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi ise Şubat ve Mart aylarındaki %0.3 azalışın
ardından Nisan’da %1.0 arttı. Bu durum, Nisan ayında sanayi üretimi artışında mevsimsel faktörlerin etkisinin
daha düşük olduğunu gösteriyor.
Nisan ayı sanayi üretimi artışında önceki aylara
Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)
2010
2013
25
2011
2014
kıyasla baz etkisinin payı düşük iken, üretim
2012
artışında
yerel
seçimler
sonrası
azalan
belirsizlikler ve rekabet avantajı rol oynadı.
20
Endeksin alt sektörleri içinde en yüksek yıllık
15
Ara
Kas
Eki
Eyl
daha yüksek bir üretim maliyeti oluşturması,
Ağus
kıyaslandığında, ithal girdi kullanımı açısından
Tem
-5
-10
Haz
gerilemesine rağmen geçen yılın aynı dönemi ile
May
0
Nis
sektörü oldu. Döviz kurunun yılbaşına göre
Mar
5
Şub
üretim artışı yaşanan sektör, %6.3 oranı ile enerji
Oca
10
Kaynak: TUİK
sermaye malı imalatının %5.37 oranı ile Ocak
ayından sonra en yüksek artışını kaydetmesinde
etkili oldu. Ayrıca, ilk çeyrekte ortalama %6.5 artan ara malı imalatı, döviz kuru etkisi ile ithal girdi kullanımının
yurt içi üretim ile ikame edilmeye devam edildiğini gösterdi.
Yılın ilk üç ayında ortalama %3.9 artan dayanıklı tüketim malı imalatında iç talep koşullarının yanı sıra olumsuz
baz etkisi ile Nisan ayında %0.4 azalış yaşandı. Dayanıksız tüketim malı imalatı ise olumsuz baz etkisine rağmen
%4.1 artarak ılımlı bir performans sergiledi. Nisan ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektöründeki üretim
artışının devam ettiği, kömür ve linyit çıkarımının ise %29.7 oranı ile Mart 2008’den bu yana en hızlı artışı
kaydettiği göze çarptı.
3
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
Sanayi üretiminin yaklaşık üçte ikisini oluşturan imalat sanayi İlk üç aydaki ortalama %5.2’lik üretim artışının
ardından Nisan ayında %4.1 artış yaşadı. Geçen yıldan gelen baz etkisinin olumsuz oluşu imalat sanayi
performansının Mart ayı artışının çok az altında kalmasına neden oldu.
Nisan ayı sanayi üretimi artışı, yerel seçimlere bağlı belirsizliklerin, seçimlerin ardından ortadan kalkmış
olmasının ve piyasalarda yaşanan dengelenmenin Nisan ayında üretim kararlarına beklediğimiz şekilde olumlu
yansıdığını gösterdi. Yatırım ufkunun görece netleşmesi ile sanayicilerin üretim kararlarında, geçen yıla göre
artan rekabet avantajı ve iyileşme eğilimini sürdüren dış talep koşulları ile ılımlı iç talep dinamiklerinin etkili
olduğu görüldü.
Sanayi üretiminin Nisan ayında olumsuz baz etkisine rağmen %4.6 oranında artması, sanayi sektöründe ilk
çeyrekteki güçlü performansının ardından ikinci çeyrekte ortalamada beklenenden daha az ivme kaybı yaşanma
ihtimalini gündeme getiriyor. Merkez Bankası’nın Mayıs ayında aldığı faiz indirim kararı ve piyasa faizlerindeki
gerileme, firmaların borçlanma imkanlarını artırarak sanayi üretiminin izleyen aylarda baz etkisinin de katkısıyla
olumlu performansını sürdürmesinde etkili olacaktır. Ayrıca, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) 5 Haziran’da
aldığı faiz indirim kararı ve genişletici para politikası duruşu dış talebin sanayi üretimine katkısını artırabilecektir.
Nisan ayı sanayi üretimi ikinci çeyrek büyüme performansına dair olumlu sinyal veriyor.
20
Sanayi Üretimi (%, y-y, üç aylık ortalama)
Birinci çeyrek büyüme oranının yıllık %4.3 ile yıl
Reel Büyüme Oranı (%, y-y)
başındaki olumsuz beklentilerden çok daha iyi bir
performans ortaya koyması, piyasa katılımcılarının
2014 yılı büyüme tahminlerini yukarı yönde revize
15
etmelerine neden oldu. İkinci çeyreğe ilişkin
10
büyüme beklentileri, öngörülenden yüksek gelen
Nisan
5
ayı
sanayi
üretimi
ile
diğer
öncül
göstergelerin Nisan ve Mayıs ayılarına ilişkin
Mar.14
Eyl.13
Ara.13
Haz.13
Mar.13
Eyl.12
Ara.12
Haz.12
Mar.12
Eyl.11
Ara.11
Haz.11
Mar.11
Eyl.10
Ara.10
Haz.10
Mar.10
0
Kaynak: TÜİK
verileri ışığında, şu an için olumlu bir görünüme
sahip. Olumsuz baz etkisinin sınırlayıcı rol
oynayacağı ikinci çeyrek büyüme performansı
açısından ılımlı seyir izleyen iç talep koşulları
önemli. Kamu kesiminin hanehalkı tüketim ve yatırım harcamalarını ikinci çeyrekte de telafi etmeye devam
edeceğini düşünüyoruz.
Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) Haziran ayında faiz indirimine başlamasıyla, en büyük dış ticaret ortağımız
olan Euro Bölgesi ekonomisindeki toparlanmanın para politikası ile desteklenmeye başlanması, Türkiye için dış
talebin büyümeye katkısını olumlu etkileyecektir.
TCMB’nin artan enflasyonist baskılar karşısında sıkılaştırıcı parasal duruş sergilemekle birlikte faiz indirimlerine
devam edeceği beklentisi ile yılın ikinci yarısında ikinci çeyreğe kıyasla daha olumlu bir büyüme performansı
gerçekleşeceğini düşünüyoruz. Bu çerçevede, birinci çeyrek büyüme verisi ve ikinci çeyreğe ilişkin
tahminlerimiz, %3.5 seviyesindeki 2014 yılı büyüme beklentimizle uyumludur.
İç talepte beklenenin üzerinde bir yavaşlama yaşanma ihtimali, Cumhurbaşkanlığı seçimlerine bağlı oluşabilecek
siyasi belirsizlikler, Fed’in para politikası duruşunda erken faiz artırımına işaret eden olası bir değişiklik ve son
günlerde Irak’taki karışıklıklarla birlikte artan jeopolitik riskler önümüzdeki dönem için büyüme performansı
üzerindeki aşağı yönlü riskler olarak dikkat çekiyor.
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
4
Haftalık Veri Takvimi (16 – 20 Haziran 2014)
Tarih
16.06.2014
Ülke
Türkiye
ABD
17.06.2014
Açıklanacak Veri
Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (Mayıs)
1,475 Milyon TL *
İşsizlik Oranı (Mart)
%10.2
%9.7 *
Sanayi Üretimi (Mayıs, a-a)
-%0.6
%0.5
Kapasite Kullanım Oranı (Mayıs)
%78.6
%78.9
Euro Bölgesi
TÜFE (Mayıs, a-a)
%0.2
-%0.1
ABD
TÜFE (Mayıs, a-a)
%0.3
%0.2
%13.2
-%3.5
İnşaat İzinleri (Mayıs, a-a)
%8.0
-%0.4
Almanya
ZEW Endeksi (Haziran)
62.1
62.1
İtalya
Dış Ticaret Dengesi (Nisan)
-3,873 Milyon €
-3,700 Milyon €
İngiltere
TÜFE (Mayıs, a-a)
%0.4
%0.2
ABD
Cari İşlemler Dengesi (1. çeyrek, ç-ç)
-81.1 Milyar $
-96.6 Milyar $
--
--
-808.9 Milyar ¥
-1.182 Milyar ¥
--
--
317 Bin
314 Bin
Philadelphia Fed Endeksi (Haziran)
15.4
14.0
Öncül Göstergeler Endeksi (Mayıs)
%0.4
%0.6
1,005 Milyon €
--
Fed Toplantısı
19.06.2014
20.06.2014
Beklenti
-2,720 Milyon TL
Yeni Konut Başlangıçları (Mayıs, a-a)
18.06.2014
Önceki
Japonya
Dış Ticaret Dengesi (Mayıs)
İngiltere
BOE Toplantı Tutanakları
ABD
Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları
İtalya
Cari İşlemler Dengesi (Nisan)
Japonya
Öncül Göstergeler Endeksi (Nisan)
106.6
--
İngiltere
Perakende Satışlar (Mayıs, a-a)
%1.3
-%0.5
Türkiye
Merkezi Yönetim Borç Stoku (Mayıs)
595.3 Milyar TL
--
Euro Bölgesi
Cari İşlemler Dengesi (Nisan)
18.8 Milyar €
--
-7.1
-6.5
Tüketici Güven Endeksi (Haziran, öncül)
Almanya
ÜFE (Mayıs, a-a)
-%0.1
%0.0
İtalya
Sanayi Siparişleri (Nisan, a-a)
%1.3
%1.0
*Gerçekleşme
5
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
TÜRKİYE
Türkiye Büyüme Oranı
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
Reel GSYH (y-y, %)
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
20
15
10
15
4.3
5
10
0
-5
5
-10
0
-15
-5
1999Ç3
2000Ç1
2000Ç3
2001Ç1
2001Ç3
2002Ç1
2002Ç3
2003Ç1
2003Ç3
2004Ç1
2004Ç3
2005Ç1
2005Ç3
2006Ç1
2006Ç3
2007Ç1
2007Ç3
2008Ç1
2008Ç3
2009Ç1
2009Ç3
2010Ç1
2010Ç3
2011Ç1
2011Ç3
2012Ç1
2012Ç3
2013Ç1
2013Ç3
2014Ç1
-20
Tarım
Kaynak:TÜİK
Kaynak:TÜİK
Sanayi
İnşaat
Ticaret
Ulaştırma
Sanayi Üretim Endeksi
Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %)
Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim
Endeksi (y-y, %)
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi
Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)
Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)
50
40
20
7
30
15
5
20
10
10
5
0
0
-3
-10
-5
-5
3
1
İhracat
İthalat
Nis.14
Oca.14
Eki.13
Nis.13
Oca.13
Eki.12
Nis.12
Eki.11
Oca.12
Nis.11
Tem.13
Yatırım
Tem.12
Devlet
Tem.11
Tüketim
Oca.11
Eki.10
-1
Kaynak: TÜİK
Kaynak: TÜİK
Sanayi Ciro Endeksi
Toplam Otomobil Üretimi
Toplam Otomobil Üretimi (Adet)
(12 aylık Har. Ort.)
80000
70000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
Aylık Sanayi Ciro Endeksi (2010=100)
190
170
150
172.7
130
110
90
Kaynak: OSD, VakıfBank
Oca.09
Nis.09
Tem.09
Eki.09
Oca.10
Nis.10
Tem.10
Eki.10
Oca.11
Nis.11
Tem.11
Eki.11
Oca.12
Nis.12
Tem.12
Eki.12
Oca.13
Nis.13
Tem.13
Eki.13
Oca.14
Nis.14
May.01
Kas.01
May.02
Kas.02
May.03
Kas.03
May.04
Kas.04
May.05
Kas.05
May.06
Kas.06
May.07
Kas.07
May.08
Kas.08
May.09
Kas.09
May.10
Kas.10
May.11
Kas.11
May.12
Kas.12
May.13
Kas.13
May.14
70
Kaynak:TÜİK
6
Beyaz Eşya Üretimi
Kapasite Kullanım Oranı
Kapasite Kullanım Oranı (%)
Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
2300000
2100000
1900000
1700000
1500000
1300000
1100000
900000
700000
85
80
75
70
65
60
55
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
Kaynak: TCMB
PMI Endeksi
60
PMI Imalat Endeksi
55
50
45
50.1
40
35
30
Kaynak:Reuters
7
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
TÜFE ve Çekirdek Enflasyon
ÜFE
TÜFE (y-y, %)
ÜFE (y-y, %)
Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)
25
14
12
10
8
6
4
2
0
20
9.66
15
11.3
10
05
9.77
00
Kaynak: TCMB
May.04
Kas.04
May.05
Kas.05
May.06
Kas.06
May.07
Kas.07
May.08
Kas.08
May.09
Kas.09
May.10
Kas.10
May.11
Kas.11
May.12
Kas.12
May.13
Kas.13
May.14
May.04
Kas.04
May.05
Kas.05
May.06
Kas.06
May.07
Kas.07
May.08
Kas.08
May.09
Kas.09
May.10
Kas.10
May.11
Kas.11
May.12
Kas.12
May.13
Kas.13
May.14
-05
Kaynak: TCMB
Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi
Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %)
UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen)
BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi
2300
2100
1900
1700
1500
1300
1100
900
700
500
Kaynak: Bloomberg
Enerji
Tüfe
Şub.09
May.09
Ağu.09
Kas.09
Şub.10
May.10
Ağu.10
Kas.10
Şub.11
May.11
Ağu.11
Kas.11
Şub.12
May.12
Ağu.12
Kas.12
Şub.13
May.13
Ağu.13
Kas.13
Şub.14
May.14
30.04.2007
28.09.2007
29.02.2008
31.07.2008
31.12.2008
29.05.2009
30.10.2009
31.03.2010
31.08.2010
31.01.2011
30.06.2011
30.11.2011
30.04.2012
30.09.2012
28.02.2013
31.07.2013
30.12.2013
31.05.2014
260
240
220
200
180
160
140
120
100
Gıda
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
Kaynak: TCMB
Enflasyon Beklentileri
Reel Efektif Döviz Kuru
12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
TÜFE Bazlı (2003=100)
24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
135
8
7.21
125
7
120
115
110
105
110.24
Kaynak: TCMB
May.14
Kas.13
May.13
Kas.12
May.12
Kas.11
May.11
Kas.10
May.10
Kas.09
100
May.08
5.5
6.66
May.09
6.5
6
130
Kas.08
7.5
Kaynak: TCMB
8
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
İşsizlik Oranı
İşgücüne Katılım Oranı
Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%)
İşgücüne Katılma Oranı (%)
İşsizlik Oranı (%)
17
16
15
14
13
12
11
10
09
08
07
İstihdam Oranı (%)
Kaynak: TÜİK
Mar.14
Eyl.13
Mar.13
Eyl.12
Mar.12
Eyl.11
Mar.11
Eyl.10
Mar.10
Eyl.09
Mar.09
Eyl.08
Mar.08
53
51
49
47
45
43
41
39
37
35
Kaynak: TÜİK
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)
4,700
4,200
3,700
3,200
2,700
2,200
1,700
1,200
700
Kaynak: TOBB
9
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
İthalat-İhracat
Dış Ticaret Dengesi
İhracat (milyon dolar)
Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)
İthalat (milyon dolar)
25000
0
20000
-2000
15000
-4000
-6000
10000
-8000
5000
-10000
0
Nis.04
Eki.04
Nis.05
Eki.05
Nis.06
Eki.06
Nis.07
Eki.07
Nis.08
Eki.08
Nis.09
Eki.09
Nis.10
Eki.10
Nis.11
Eki.11
Nis.12
Eki.12
Nis.13
Eki.13
Nis.14
Nis.04
Eki.04
Nis.05
Eki.05
Nis.06
Eki.06
Nis.07
Eki.07
Nis.08
Eki.08
Nis.09
Eki.09
Nis.10
Eki.10
Nis.11
Eki.11
Nis.12
Eki.12
Nis.13
Eki.13
Nis.14
-12000
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
Cari İşlemler Dengesi
Sermaye ve Finans Hesabı
6000
-4000
-14000
-24000
-34000
-44000
-54000
-64000
-74000
-84000
3000
1000
-1000
-3000
-5000
-7000
-9000
-11000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
-10000
-20000
Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar)
Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar)
Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar)
Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar)
Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen)
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni
Tüketici Güven Endeksi
105
95
85
75
65
55
Kaynak: TCMB
Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)
130
120
110
100
90
80
70
60
50
40
10
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ
Bütçe Dengesi
Faiz Dışı Denge
Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL)
Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)
10000
Kas.13
May.14
-3
May.13
-60000
Kas.12
7
Kas.11
-50000
May.12
17
May.11
-40000
Kas.10
27
Kas.09
-30000
May.10
37
Kas.08
-20000
May.09
47
Kaynak: TCMB
Kaynak:TCMB
Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku
İç ve Dış Borç Stoku
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
11
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2001
200
2007
250
28.1
2006
300
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
2005
350
220
200
180
160
140
120
100
80
60
2004
400
Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)
2003
450
İç Borç Stoku (milyar TL)
Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)
2002
Kas.07
-10000
May.08
57
May.07
0
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ
TCMB Faiz Oranı
Reel ve Nominal Faiz
Borç Alma Faiz Oranı (%)
Reel Faiz
Borç Verme Faiz Oranı (%)
Nominal Faiz
25
25
20
20
15
15
10
10
5
5
0
May.04
Kas.04
May.05
Kas.05
May.06
Kas.06
May.07
Kas.07
May.08
Kas.08
May.09
Kas.09
May.10
Kas.10
May.11
Kas.11
May.12
Kas.12
May.13
Kas.13
May.14
Kas.13
May.14
Kas.12
-5
May.13
Kas.11
May.12
Kas.10
May.11
Kas.09
May.10
Kas.08
May.09
Kas.07
May.08
Kas.06
May.07
May.06
0
Kaynak:TCMB, VakıfBank
Kaynak:TCMB
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler
Reel Büyüme
(y-y,%)
Enflasyon (y-y,%)
Cari Denge/GSYH*
(%)
Merkez
Bankası Faiz
Oranı (%)
Tüketici
Güven
Endeksi
ABD
2
2
-2.26
0.25
83.01
Euro Bölgesi
0.9
0.5
2.88
0.25
-7.10
Almanya
2.3
0.60
7.52
0.25
106
Fransa
0.80
0.80
-1.61
0.25
-22.00
İtalya
-0.80
0.40
-1.99
0.25
106.30
Macaristan
3.50
-0.10
1.05**
2.40
-18.40
Portekiz
1.30
-0.30
-2.02**
0.25
-26.10
İspanya
0.50
0.20
0.70
0.25
-6.70
Yunanistan
-5.50
-2.10
0.68
0.25
-52.50
İngiltere
3.10
1.80
-3.34
0.50
0.00
Japonya
3.00
3.40
0.70
0.10
39.30
Çin
7.40
2.50
2.35**
6.00
104.80
Rusya
0.90
7.60
1.56
8.25
--
Hindistan
4.60
7.08
-1.99
8.00
--
Brezilya
1.91
6.37
-3.63
11.00
107.60
G.Afrika
1.60
6.10
-5.24**
5.50
-6.00
4.30
9.66
9.50
76.00
-7.9
Kaynak: Bloomberg. *: Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2013 verileridir.
**: 2012 verisi.
Türkiye
12
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm
2012
2013
En Son Yayımlanan
2014
Yılsonu
Beklentimiz
Reel Ekonomi
GSYH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL)
1 415 786
1 561 510
407 309
(2014 1Ç)
--
GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. y-y%)
2.2
4.0
4.3
(2014 1Ç)
3.5
Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %)(takvim etk.arnd)
2.5
3.4
4.6
(Nisan 2014)
--
Kapasite Kullanım Oranı (%)
74.2
74.6
74.4
(Mayıs 2014)
--
İşsizlik Oranı (%)
9.2
10.0
9.7
(Mart 2014)
9.3
Fiyat Gelişmeleri
TÜFE (y-y. %)
6.16
7.40
9.66
(Mayıs 2014)
7.9
ÜFE (y-y. %)
2.45
6.97
11.28
(Mayıs 2014)
--
Parasal Göstergeler (Milyon TL)
M1
167,404
225,331
222,741
(06.06.2014)
--
M2
731,770
910,052
931,332
(06.06.2014)
--
M3
774,651
950,979
975,804
(06.06.2014)
--
Emisyon
54,565
67,756
71,973
(06.06.2014)
--
TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $)
100,320
112,002
110,423
(06.06.2014)
--
Faiz Oranları
TCMB O/N (Borç Alma)
3.50
3.50
8.00
(13.06.2014)
--
TRLIBOR O/N
5.78
8.05
10.07
(13.06.2014)
--
Ödemeler Dengesi (Milyon $)
Cari İşlemler Açığı
48,497
65,004
4,788
(Nisan 2014)
51,000
İthalat
236,545
252,140
20,662
(Nisan 2014)
İhracat
152,462
152,803
13,448
(Nisan 2014)
---
Dış Ticaret Açığı
84,083
99,337
7,213
(Nisan 2014)
86,000
Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL)
Merkezi Yön. İç Borç Stoku
386.5
403.0
409.4
(Nisan 2014)
--
Merkezi Yön. Dış Borç Stoku
145.7
182.8
185.9
(Nisan 2014)
--
Kamu Net Borç Stoku
240.6
198.3
198.3
(2013. 4Ç)
--
Kamu Ekonomisi (Milyon TL)
2012 Mayıs
2013 Mayıs
Bütçe Gelirleri
30,826
34,901
37,555
(Mayıs 2014)
--
Bütçe Giderleri
26,239
30,337
36,080
(Mayıs 2014)
--
Bütçe Dengesi
4,587
4,564
1,475
(Mayıs 2014)
--
Faiz Dışı Denge
6,996
8,107
8,556
(Mayıs 2014)
--
13
Vakıfbank Ek
V
konomik Araştırmalar ek
konomik.arastirm
malar@vakifbank
k.com.tr
Cem Eroğğlu Müdür cem.eroglu@va
akifbank.com.tr
Nazan Kılıç Müdür Yard
dımcısı [email protected]
Buket Alkkan Uzman buket.alkan@va
akifbank.com.tr
0212‐398 19 03 Fatma Özzlem Kanbur Uzman fatmaozlem.kan
[email protected] 0212‐398 18 91 Sinem Ullusoy Uzman Yard
dımcısı [email protected] 0212‐398 19 05 Elif Engin
n Uzman Yard
dımcısı [email protected] 0212‐398 18 92 0212‐398 18 98 0212‐398 19 02 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. ttarafından güvennilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilggiler kullanılarak h
hazırlanmıştır. Vakıflar Bankası TT.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluuğu hakkında herrhangi bir garanti vermemekte vee bu rapor ve için
ndeki bilgilerin Türkiye V
kullanılm
ması nedeniyle do
oğrudan veya dolaylı olarak oluşaacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmem ektedir. Bu rapo
or sadece bilgi vermek aamacıyla hazırlanmış olup, hiçbir kkonuda yatırım önnerisi olarak yoru
umlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar r Bankası T.A.O. b
bu raporda yer alan bilgilerde daha önced
den bilgilendirme
e yapmaksızın kıs men veya tamam
men değişiklik yap
pma hakkına sahi ptir. Vakkıfbank Ekonom
mik Araştırmalarr