ilaca bağlı akciğer hastalıkları
advertisement
İLACA BAĞLI AKCİĞER HASTALIKLARI Dr. Ragıp Özkan ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ RADYOLOJİ ABD Hastaneye yatırılmak zorunda kalınan hastaların % 5’i Hastane ölümlerinin % 0,3’ü S.J Ellis et al AJR 175, 2000 Tanı zor Klinik, radyolojik ve histopatolojik bulgular özellik göstermemekte İlaç kullanımının bilinmesi Akciğer hasarına yol açacak diğer nedenlerin olmaması Akciğer hasarının histolojik kanıtı Biopsi Klinik ve radyolojik bulgular Öksürük, nefes darlığı, yorgunluk, ateş, göğüs ağrısı, kilo kaybı Akut, subakut, kronik Direkt etki (toksik veya idiosinkratik) Dolaylı etki Hastanın yaşı, birlikte oksijen alınımı, daha önce radyoterapi, diğer ilaçlarla etkileşim Kemoterapötik ilaçlar Antimikrobiyal ilaçlar Antiinflamatuvar ilaçlar Kardiyovasküler ilaçlar Kullanımı yasal olmayan maddeler PATOLOJİK DEĞİŞİKLİKLER Hidrostatik ödem ve artmış geçirgenlik ödemi Yaygın alveolar hasar (diffuse alveolar damage) Pulmoner hemoraji Organize pnömoni Eozinofilik pnömoni ve aşırı duyarlılık reaksiyonları Fibrozisin eşlik ettiği kronik interstisyel pnömonitis PATOLOJİK DEĞİŞİKLİKLER Sistemik lupus eritematozis Pulmoner vaskülit ve pulmoner hipertansiyon Bronşiolitis obliterans Veno-okluziv hastalık Oluşan patolojik değişikliğe göre farklı radyografik görünüm (patern) oluşmakta Her bir radyografik görünüm değişik ilaçlarla olabilmekte Bir ilaç birden fazla radyografik görünüm yapabilmekte Çoğu hastada radyografik görünüm özellik göstermemekte, ilaç kullanımı ile pulmoner değişikliklerinin ortaya çıkması arasında zamansal ilişki olması çok önemli Nedeni açıklanamayan akciğer hastalığı Gecikmeden tanı koyma önemli İlacın kesilmesi ve uygun tedavi HİDROSTATİK ÖDEM Adriamisin Kokain HİDROSTATİK ÖDEM Adriamisin Kokain ARTMIŞ GEÇİRGENLİK ÖDEMİ İnterleukin-2 Aspirin Nitrofurantoin Eroin Metotraksat Siklofosfamid YAYGIN ALVEOLAR HASAR (ARDS) Şiddetli infeksiyon Travma Mide içeriğinin aspirasyonu İnhalasyon Kollajen vasküler hastalıklar Akut interstisyel pnömoni İLAÇLAR YAYGIN ALVEOLAR HASAR Bleomisin Karmustin Busulfan Paklitaksel Siklofosfamid Doketaksel Nitrofurantoin Metotraksat Amiodaron Aspirin Narkotikler YAYGIN ALVEOLAR HASAR PULMONER HEMORAJİ Goodpasture sendromu Antikoagülanlar İdiopatik pulmoner hemosiderozis İlaç reaksiyonları Küçük damar vaskülitleri Kollajen vasküler hastalıklar Trombositopeni PULMONER HEMORAJİ Antikoagülanlar Amfoterisin B Yüksek doz siklofosfamid Sitarabin Penisilamin Metotraksat Nitrofurantoin Fenitoin Karbamazepin Mitomisin Propiltiourasil ORGANİZE PNÖMONİ İdiopatik İnfeksiyon Kollajen vasküler hastalıklar Aspirasyon Hematolojik hastalıklar Organ transplantasyonu Radyoterapi İnflamatuvar barsak hastalıkları AIDS İLAÇLAR ORGANİZE PNÖMONİ Amiodaron Penisilamin Asebotolol Fenitoin Minosiklin Nitrofurantoin Karbamazepin Bleomisin Mesalamin Altın tuzları Sulfasalazin Siklofosfamid Metotreksat Hidrazalin İnterferon ORGANİZE PNÖMONİ ORGANİZE PNÖMONİ EOZİNOFİLİK PNÖMONİ İdiopatik İdiopatik ve angitis Wegener granülamatozu Poliartritis Kollajen vasküler hastalıklar Nedeni bilinen eozinofilik hastalıklar İlaçlar Parazitik hastalık Mantar Bronkosentrik granülomatozis İLAÇLAR EOZİNOFİLİK PNÖMONİ Metotraksat Bleomisin Nitrofurantoin Prokarbozin BCNU Siklofosfamid Non-streoidal anti-inflamatuvar ilaçlar Sulfonamid EOZİNOFİLİK PNÖMONİ KRONİK İNTERSTİSYEL PNÖMONİTİS VE FİBROZİS İdiopatik Kollajen vasküler hastalıklar Aşırı duyarlılık pnömonitisi İnfeksiyon AIDS İLAÇLAR NSIP ve UIP Bleomisin Nitrofurantoin Busulfan Amiodaron Metotraksat Doksorubisin Karmustin Altın Penisilamin 26-02-2004 18-03-2005 SLE Antikonvülzan Beta bloker Digital ilaçlar Altın Hidrazalin Izoniazid Levodopa Nitrofurantoin Non-steroidal antiinflamatuvarlar Penisilamin Penisilin Fenotiazin BRONŞİOLİTİS OBLİTERANS Altın Penisilamin Sulfasalazin AMİODARON YAH OP Fibrozis ile birlikte kronik pnömonitis AMİODARON ASPİRİN VE SALİSİLATLAR Kan salisilat seviyesi>40 mg/dl Artmış geçirgenlik ödemi BLEOMİSİN Kemoterapötikler içerisinde en sık Ödem Kümülatif doz (>400 mg) YAH Pnömonitis OP Aşırı duyarlılık pnömonitisi KOKAİN Hidrostatik pulmoner ödem Artmış geçirgenlik ödemi Hemoraji Gotway BM et al. Radiographics 2002;22:119 EROİN Artmış geçirgenlik ödemi Gotway BM et al. Radiographics 2002;22:119 NİTROFURANTOİN Aşırı duyarlılık reaksiyonu Kronik pnömonitis ve fibrozis Organize pnömoni ATRA (all trans-retinoik asid) SENDROMU ATRA, AML tedavisinde etkili bir ilaç Nefes darlığı, ateş, kilo kaybı, plevral ve perikardiyal sıvı Bazı olgularda mekanik ventilasyon gerektirecek kadar hipoksemi gelişebilir ATRA ile tedavi edilen hastaların % 25 kadarında bu yan etki ortaya çıkabilir Matür myeloid hücrelerin infiltrasyonu ve ödem oluşmakta Tedavi; ilaç kesilmesi ve steroid Kemoterapi öncesi Kemoterapi uygulanırken 28-03-2005 11-04-2005 20.04.2005 SONUÇ İlaç toksisitesine bağlı akciğer hastalıkları artmakta Akciğer hasarı ilerleyici ve fatal olabildiği için erken tanı önemli İlaç tedavisi hikayesi, yeni veya ilerleyici solunum şikayetleri olan her hastada ilaç toksisitesi düşünülmeli Tanınması zor olduğu için sıklıkla akciğer toksisitesine yol açan ilaçların tipik histopatolojik ve radyolojik değişikliklerinin bilinmesi önemli
