- 8 - îşyeri veya bir bölümünün devrinde, iş ilişkilerinde işveren tarafı

- 8 îşyeri veya bir bölümünün devrinde, iş ilişkilerinde işveren tarafı değişmekte, ancak iş sözleş­
mesi mevcut bütün hak ve borçlarıyla yeni işverene geçmektedir. Bu arada devralan işverenin
kıdeme esas olan haklardan sorumluluğu da hükme bağlanmaktadır.
Avrupa Birliği müktesebatına uyum sağlamak açısından iki konuya daha madde hükümleri
arasında yer verilmiştir. Bunlardan biri, işyeri veya bir bölümünün devri halinde, devirden önce
doğmuş ve devir tarihinde ödenmesi gereken haklardan dolayı önceki ve sonraki işverenin sorum­
luluğudur. Diğeri ise, devirde iş sözleşmelerinin fesih yönünden ne yolda etkileneceğidir. Bu husus­
ta Avrupa Birliği Müktesabatına uyum sağlayan ve ülkemiz yargı kararları ile doktrindeki görüşlere
uygun hükümler getirilmiştir.
Madde 7- iki tarafa borç yükleyen diğer akitlerde olduğu üzere aynı özelliğe sahip iş sözleş­
mesinin de kesin olarak başkasına devri mümkündür. Borçlar Kanunun 320 inci maddesinin ikinci
fıkrasına göre, işveren rızasını almak suretiyle işçiden olan işin görülmesini talep hakkını başkasına
geçici veya kesin olarak devredebilir, iş Kanununa talep hakkının hem kesin devrini ve hem de
geçici devrini (ödünç iş ilişkisi) düzenleyen hükümler getirilerek çalışma hayatında ihtiyaçların kar­
şılanmasına imkan verilmiştir.
îş sözleşmesinin kesin devrinde işveren tarafı değişmekte ve onun yerini yeni işveren almakta,
önceki işverenle iş ilişkisi sona ererken, devralan işveren tüm hak ve borçları üstlenmiş olarak söz­
leşmenin işveren tarafını oluşturmaktadır, iş sözleşmesinin kesin devrinde bir fesih söz konusu ol­
madığı için, önceki işverenden ihbar ve kıdem tazminatı talep edilemez, işçinin hizmet süresine iliş­
kin haklarında ve bununla bağlantısı olan kıdem tazminatında işyerinin veya bir bölümünün devrine
ilişkin 6 ncı maddenin ikinci fıkrası hükümleri uygulanacaktır.
iş sözleşmesinin kesin devrinde, devralan işverenin üstlendiği hak ve borçlara, bu sözleşmeden
doğan tüm hak ve borçlar, söz gelimi iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve
benzeri kaynaklardan veya işyeri uygulamasından doğan hak ve borçlar dahildir. Yeni işverenin bu
şartları esaslı surette değiştirebilmesi, işçinin rızasına bağlıdır. Ancak işveren 23 üncü madde
hükümlerini uygulayabilir.
Madde 8- Türk çalışma hayatında ödünç iş ilişkisi 1960'lı yıllardan başlayarak, özellikle hol­
dinglerin gittikçe yaygın bir girişim olarak faaliyete geçmeleriyle sayıları artan şekilde görülmüş,
hatta ödünç iş ilişkisini mesleki faaliyet olarak yürütüp gelir sağlamayı amaçlayan girişimcilerin
sayılarında bir artışın olduğu da tespit edilmiştir. Avrupa Birliği çalışma müktesebatına da giren
ödünç iş ilişkisi, işçi-işveren ilişkilerinde asıl işveren-alt işveren ilişkisi dışında üçlü ilişkilerin diğer
bir örneğini oluşturmaktadır.
Bilindiği üzere kazanç amacı güdülmeyen ödünç iş ilişkisi her şeyden önce şirket topluluk­
larında ve bunlardan biri olarak holdinglerde, şirketlerin daha çok vasıflı iş gücü ihtiyacını kar­
şılamak için yardımlaşmalarında veya üst kademe yöneticilerinin yetiştirilmesinde ya da aynı grup­
tan olmayan şirketlerin birlikte bir işi üstlenmelerinde yahut mali güçlüklerle karşılaşan bir iş­
verenin işçisini işlerinin düzelmesine kadar başka bir işverene vermesinde ortaya çıkmakta, işçi
rızası alınarak geçici şekilde iş görme edimini başka bir işverene karşı yerine getirmek üzere üçlü
bir ilişki kurulmaktadır, işçinin iş sözleşmesiyle bağlı olduğu işverenle (ödünç veren) arasındaki
sözleşme sona ermemekte, ödünç veren işveren işçiden olan işin görülmesini talep hakkını geçici
bir süre için diğer işverene (ödünç alan) devretmektedir. Kazanç amacı gütmeyen böyle bir ödünç
iş ilişkisi bu maddede düzenlemiştir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi
(S. Sayısı: 73)