Esin3_4

İnflamasyonun
Kimyasal
mediatörleri
Kimyasal mediatörler
• Hücresel olanlar
• Karaciğerde sentez edilerek
plazmaya verilenler
Hücresel mediatörler
• Sekretuar granüllerde olanlar
• Yeni sentezlenenler
Sekretuar granüllerde önceden olanlar
• Histamin: Mast hücreleri, bazofiller,
trombositlerde
• Seratonin: Trombositlerde
• Lizozomal enzimler: Nötrofiller,
makrofajlarda
Yeni sentezlenenler
• Prostaglandinler: Bütün lökositler, trombositler, endotel
hücrelerinde
• Lökotrienler: Tüm lökositlerde
• Platelet aktive edici faktörler: Tüm lökositler, endotel
hücrelerinde
• Aktive oksijen tipleri: Tüm lökositlerde
• Nitrik oksit: Makrofajlarda
• Sitokinler: Lenfositler, makrofajlar, endotel hücrelerinde
Karaciğerde sentez edilerek plazmaya
verilenler
• Faktör XII (Hageman faktör) aktivasyonu
ile
*Kinin sistemi
*Pıhtılaşma / fibrinoliz sistemi
Karaciğerde sentez edilerek plazmaya
verilenler
•
•
•
•
Kompleman aktivasyonu
C3a ve C5a (anafilatoksinler)
C3b
C5b-9 (membran saldırı kompleksi)
Histamin
•
•
•
•
•
•
•
Mast hücreleri, bazofil, trombosit granüllerinde bulunur
1.Travma, ısı gibi fiziksel etkenler
2.İmmün reaksiyonlar (Ig E-mast h si-Fc res ü)
3.C3a, C5a (anafilatoksinler)
4.Lökotrien kökenli proteinler
5.Nöropeptidler (P maddesi)
6.IL-1, IL-8 gibi sitokinler’in uyarısı ile salınmaktadır
Histamin
• Etkileri:
• Arteriollerde dilatasyon
• Venüllerde permeabilite artışı (ilk-ani dönemde
gap oluşumu yani endotel kontraksiyonu ve endotel
hücreleri arası bağlantıları genişleterek etki eder)
• Büyük arter kontraksiyonu
• Hemen sonra histaminaz ile inaktive edilir
• Mikrosirkülasyonda genelde etkili olan H1 res. leri
Seratonin (5-hidroksi triptamin)
• Trombositlerde ve enterokromafin hücrelerde bulunur
• Trombosit agregasyonu, kollajen, trombin,adenozin difosfat
(ADP) ve aj-ak kompleksleri ile salınımı uyarılır
• Histamin benzeri etki
Plazma Proteazları
•
•
•
•
Pıhtılaşma sistemi
Kompleman sistemi
Kininler
Üç sistem de Hageman Faktör (Faktör XII) ile
aktive edilir
• Hageman faktör, kollajen, bazal membran ve
aktive trombositler ile karşılaşınca aktive olur
Pıhtılaşma sistemi
• Enfeksiyon alanında pıhtı oluşumu mo.
ları ortamda tutar, çoğalmalarını ve
dokuyu infiltre etmelerini sağlar.
(S.aureus koagülaz salgılayarak pıhtıyı
eritir)
• Bir plazma proteazları döngüsüdür ve
Hageman faktörün proteolitik etkisi
ile tetiklenir. Aktif formu, faktör
XIIa’ dır
Pıhtılaşma sistemi
• Protrombinin (F II), aktivasyonu trombin (F IIa)
oluşumu ile sonlanır
• F IIa, çözünür fibrinojeni, çözünemeyen fibrin
pıhtısına dönüştürür
• Bu sırada açığa çıkan fibrinopeptidler
permeabiliteyi artırır ve lökositlere kemotaktikdir
• Trombin lökosit adhezyonu ve fibroblast
proliferasyonunu uyarır
• F Xa permeabilite ve lökosit eksüdasyonunu artırır
(efektör hücre proteaz reseptör-1’ e bağlanarak
etki eder)
• F XIIa pıhtılaşmayı artırırken, fibrinolitik sistemi
de aktive eder
Pıhtılaşma sistemi
• Endotel, lökosit ve diğer dokulardan salınan
plazminojen aktivatör, plazminojeni plazmine
parçalar
• Burada oluşan ve bir proteaz olan plazmin fibrini
parçalar
• Fibrin yan ürünleri permeabiliteyi artırır
• Plazmin C3’ü, C3a’ ya dönüştürür. C3a
vasodilatasyon yapar ve permeabilite artırır)
• Plazmin, Hageman faktörü de aktive edebilir
Kinin Sistemi
• Plazma öncü proteinler olan kininojenlerin proteolitik
yıkımı sonucu kiniler oluşur. Bu yıkıma bir proteaz olan
kallikrein aracılık eder
• Kallikrein dokulardan veya plazmadaki kontakt
aktivasyon sistemi orjinlidir. Bu sistem 4 plazma
proteininden oluşmaktadır:
• 1.Hageman faktör
• 2.Yüksek moleküler ağırlıklı kininojen
• 3.Prekallikrein
• 4.Koagülasyon faktörü X
Kinin Sistemi
• Kontakt aktivasyon sistemi negatif yüklü
organik veya inorganik yüzeylere temas sonucu
aktive olur
• Ayrıca koagülasyon faktörlerini içerdiği için
intrensek pıhtılaşma yolu ile sıkı birliktelik
gösterir
• Kinin sistemi aktivasyonu, sonuçta HMWK’ dan
bradikinin oluşumunu sağlar
Kinin Sistemi
• Bradikinin
• AĞRI !!!
• Permeabilite artışı, arteriolar dilatasyon,
• Ekstravasküler düz kas kasılması (bronş düz
kası) yapar
• Kininazlarla hızla parçalanır
• Bradikinin öncüsü olan kallikrein, Faktör XII
yi aktive eder
• Kallikreinin kemotaktik aktivitesi vardır.
Ayrıca C5 i C5a ya dönüştürür
Kompleman sistemi
• Plazmada bulunan 20 proteinden oluşan bir sistem
• C1-C9 serumda inaktif formda bulunur
– 1.Klasik yol: Antijen ile bağlanan antikorların (IgG veya
IgM), C1 ile reaksiyona girmesi ile oluşur
– 2.Alternatif yol:Endotoksin, Ig’ler (özellikle Ig A),
kompleks polisakkaridler, mantar ve virüsler ile aktive olur
• Bakteri ve virüslerde karbonhidrat içeren proteinlere
bağlanan kollektinler, klasik yolun erken
komponentlerinin (C1) aktivasyonunda önemli yer tutar
(lektin yolu)
• Her iki yolda da en önemli basamak C3 aktivasyonudur
Kompleman sistemi
• İmm. sis. de MAC (membran yakalama kompleksi
C5-C9) oluşturarak, mo. ların membranlarında
delikler oluşturur. Bu sırada kompleman
fragmanları oluşur
• En kritik aşama C3 aktivasyonudur
• C3a, C5a, C4a (anafilatoksinler) permeabilite artışı
ve vasodilatasyon(mast hücrelerinden histamin
salınımı ile)
• C5a nötrofil, nötrofil ve monositlerlerde
Araşidonik asit lipooksijenaz yol aktivasyonu
Kompleman sistemi
• C5a nötrofil, monosit, eozinofil ve bazofillerde
kemotaksi ve adhezyonu artırır
• C3b ve C3bi opsonizasyon ile fagositozu
güçlendirir
• C3 ve C5 eksuda içindeki nötrofil kaynaklı plazmin
ve lizozomal hidrolazlar ile aktive olur
• Kompleman ve nötrofillerin karşılıklı aktive edici
etkileri, nötrofil göçü için sonsuz bir döngü
oluşturur
C3 ve C5 konvertazların regülasyonu
•
•
•
•
•
Ayrılmayı artıran faktör (DAF-decay accelerating faktör),
C3 ve 5 konvertazın yıkımında rol alır
Membran kofaktör proteini (MCP), C3b ve 4b nin yıkımında
rol oynar
C8 bağlayıcı protein, membran atak kompleksinin
membrana yerleşmesini engeller
CD 59, C5b-9 kompleksinin hedef hücrede yerleşmesini
engelleyerek hücre lizisini önler
DAF ve CD59 hücre yüzeyine fosfotidil inositid glikositik
bağlantı ile bağlanır. Paroksismal nokturnal Hb üride
fosfotidil inositid fosfotidil inositid bağlantılı proteinlerin
hematolojik hücre membranına bağlanması bozuktur
C3 ve C5
•
•
•
•
•
4 farklı grup etki ile oluşabilir:
1.Klasik immünolojik reaksiyonlar
2.Alternativ kompleman yol aktivasyonu
3.Lektin bağlayan proteinler
4.Plazmin, kallikrein ve bazı serin proteazlar
Kompleman sistemi yetersizlikleri
•
•
•
•
•
•
•
•
C3 eksikliği
Klasik yol komponentlerinin eksiklikleri
Alternatif yol komponentlerinin eksiklikleri
Mannan bağlayıcı lektin eksikliği
Terminal komponent eksikliği
Kontrol proteinlerinin eksiklikleri
Kompleman reseptörlerinin eksiklikleri
Otoimmün hastalıklara bağlı kompleman
eksiklikleri
Aktive Hageman faktör(FXII)
•
•
•
•
Şu sistemleri başlatır
1.Kinin sistemi
2.Pıhtılaşma sistemi/fibrinolitik sistem
3.Kompleman sistemi
• Özellikle Kallikrein “feedback” ile Hageman faktörü
aktive eder
Ig ler
• Serumda en yüksek konsantrasyonda olan Ig G’ dir, Ig M ve
Ig A daha az oranda bulunur
• Ig D serumda en düşük konsantrasyonada bulunan ve B hücre
aktivasyonunda önemli rol oynayan isotipdir
• IgG1, IgG2, IgG3 ve IgM antijen ile kompleks oluşturunca
klasik komplemanyolu aktivasyonunu tetikler ve
anafilatoksinlerin oluşumuna neden olur
• IgA komplemanın alternatif yolunu aktive edebilir
• IgG1 ve IgG3 lökosit Fc reseptörleri ile etkileşen esas
Ig’lerdir ve antijene spesifik iltihabi hücrelerin oluşmasını
indükler
Ig ler
• Ig izotipleri için Fc reseptörleri tanımlanmıştır Fcm, Fcg,
Fca ve Fce
• Herbir reseptör alt tipi farklı hücresel dağılım ve fonksiyon
gösterir
• IgE minör serum Ig’i olmakla birlikte güçlü proinflamatuar
fonksiyona sahiptir. Çünkü iltihap hücrelerinde spesifik
membran reseptörlerine bağlanır sonuçta ise histamin gibi
vazoaktif aminlerin salınımını sağlar
• Fce R1, mast hücreleri ve bazofillerden eksprese edilir, IgE’
ye yüksek afinite gösterir
• IgE ise histamin gibi vazoaktif aminlerin salınımında rol
oynar
Sitokinler
–
–
–
–
–
–
polipeptidler,
nöropeptidler,
lipidler,
vazoaktif aminler,
nükleotidler,
O2 ve nitrojen metabolitleri
• Bazıları yalnızca polipeptidleri
sitokin olarak kabul etmektedir
Araşidonik asit (AA) metabolitleri
• Lipid kökenli mediatörlerin en iyi bilinenleridir
• Otakoidlerdir (lokal kısa süreli hormonlar)
• Kimyasal, mekanik, fizyolojik uyarı ve C5a uyarımı
ile lipid membranda açığa çıkarlar
• AA, lipid membrandaki linoleik asitten fosfolipaz
A2 etkisi ile oluşmaktadır
Araşidonik asit(AA) metabolitleri
• AA, siklooksijenaz ve lipooksijenaz ile
farklı 2 enzimatik yol ile metabolize
olur
• Lipooksijenaz aktivitesi esas olarak
lökositlerde sınırlanmıştır
Araşidonik asit(AA) metabolitleri
“eicosanoid”’ler
• Siklooksijenaz yolu ile
*PG’ler ve (PGD2,PGF2,PGE2,
prostasiklin(PGI2))
*Tromboksan (TX) lar (TXA2)
• Lipooksijenazlar yolu ile
*lökotrienler
*lipoksinler oluşmaktadır
Siklooksijenaz yolu ile
• TX A2-trombositlerde oluşur.
*Vazokonstriksiyon, trombosit agregasyonu
etkisi
*İnaktif formu TXB2
• PG l2 (son ürünü PG F1 alfa) endotel hücrelerinde
oluşur
*Vazodilatasyon, trombosit agregasyonunu
inhibisyonu
*Diğer mediatörlerin permeabiliteyi
artırıcı ve kemotaksi yapıcı etkilerini de
potansiyalize eder
Siklooksijenaz yolu ile
•
•
•
•
PG E2, ağrı, ateş oluşumunda etkili
PG D2,başlıca mast hücrelerinde sentez edilir
PG D2, E2, F2alfa vasodilatasyon, ödem nedeni
Aspirin ve NSAID’ lar, siklooksijenazı (COX) inhibe
ederek PG sentezini baskılarlar
Lipooksijenaz (LO) yolu ile
• 5-LO nötrofillerde baskın olarak bulunan LO dır
• Ana ürün 5-HETE (hidroksi-eikosa-tetra-enoik) dir.
Nötrofiller için kemotaktik mediatördür
• Diğer ürünler lökotrienlerdir (LT)
• LTB4, kemotaksi, lökosit kümelenmesi ve adhezyonu, serbest
O2 radikallerinin sentezi, lizozomal enzim salınımını uyarma
gibi lökosit aktivasyonunu yapma etkisi
• LTC4, LTD4, LTE4: Vazokonstrüksiyon, bronkospazm,
vasküler permeabilite artışı (venüllerde)
Lipoksinler (LX)
• Eicosanoidlerin metabolizması sırasında transselüler
biosentez ile oluşurlar
• Trombositler, nötrofiller ile hücre kontağı sonrasında LX
leri sentez ederler. Bu kontağın bloke edilmesi sentezi
sonlandırır
• Örneğin: LXA4 ve B4, nötrofil LTA4 üzerine platelet 12lipooksijenazın etkisi ile oluşur
• LX’ ler nötrofil kemotaksi ve adezyonunu inhibe eder,
monosit adezyonunu ise uyarır
• LXA4 vazodilatasyonu uyarır, LTC4 ile oluşan
vazokonstriksiyonu azaltır
• Lipoksinler ve lökotrienlerin miktarı arasında ters ilişki
vardır. LX’ler LT etkisinin endojen negatif düzenleyicileri
olabilir
Glukokortikoidler
• Güçlü antiinflamatuar ajanlardır
• COX2 ve IL-1, TNFalfa gibi sitokinler, nitrik oksit sentaz
(iNOS) ‘ ı kodlayan genleri dolayısı ile bu maddelerin
sentezini baskılar,
• Antiinflamatuar bir protein olan ve AA sentezini
baskılayan Lipokortin 1 gibi antiinflamatuar proteinleri
kodlayan genleri de uyarır (up – regüle eder)
Eikosanoidlerin etkileri
• Vasokonstriksiyon
• Vazodilatasyon
• Vasküler permeabilite
artışı
• Kemotaksis,
lökosit adezyonu
TXA2, LTC4, LTD4, LTE4
PGI2, PGE1, PGE2, PGD2 çç
LTC4, LTD4, LTE4 lll
LTB4, HETEi LX’ ler
Platelet aktive eden faktör(PAF)
• Fosfolipaz A2 aktivasyonu sonucu, mast hücreleri/bazofiller,
nötrofil, trombosit, bazofil, monosit/makrofaj ve endotel
hücrelerinin membran fosfolipidlerinden elde edilir ve çoğu
zaman AA metabolitleri ile birlikte salınır
• Trombosit uyarılması,
• Vasodilatasyon, venüler permeabilite artışı (histamininkinin
100-10000 katı etki),
• Vazokonstriksiyon, bronkokonstriksiyon,
• Lökosit adezyonu, kemotaksisi, degranülasyonu, oksidatif
patlamayı uyarır, artırır
• Diğer mediatörlerin özellikle eikosanoidlerin sentezini
artırır
• Sigara içimi ile oksidize PAF bileşikleri oluşur, sonuçta
inflamatuar ve trombojenik etki artırılır
Polipeptid mediatörler
Sitokinler ve kemokinler
• Sitokinler aktive lenfositler, makrofajlar, endotel, epitel,
yumuşak doku hücrelerince sentez edilir
• Akut-kronnik iltihap ve hücresel immünitede görevleri vardır
• Mononükleer fagositler
monokinler
• Aktive lenfositler
lenfokinler
• Monosit/makrofajlar
sitokinler (örn:koloni
uyaran faktörler CSFler)
Sitokinler
• İnterlökinler
sitokinlerin büyük bir grubu,
hematopoetik hücrelerce yapılır,
öncelikle lökositler üzerine etki ederler
• Kemokinler
lökositlerin hareketini (kemokinesis) ve
yöneltilmiş hareketini (kemotaksis)
uyarırlar
• Pekçok klasik büyüme faktörleri, sitokinler olarak etki eder
ve de birçok sitokin büyümeyi uyarıcı etki gösterir
Sitokinler
• Sitokinlerin multipl fonksiyonları vardır. Ancak, major
fonksiyon veya hedef hücre natürüne göre 5 gruba
ayrılabilir:
• 1.Lenfosit fonksiyonlarını düzenleyen sitokinler:
Lenfositlerin aktivasyon, büyüme ve farklılaşması düzenler
IL-2,IL-4, lenfositlerin büyümesini uyarır
IL-10 ve TGF-β, immün reaksiyonların negatif düzenleyicisidirler
Sitokinler
• 2.Doğal imünite ile ilgili sitokinler:
TNF-α ve IL-1β, tipI IFlar (IFN-α ve IFN-β, IL-6
• 3.İnflamatuar hücreleriaktive eden sitokinler: Hücresei immün
reaksiyonlarda makrofajları aktive ederler
IFN-gama, TNF-α, TNF-β (lenfotoksin), IL-5, IL-10 ve IL-12
• 4.Kemokinler: Lökositler için kemotaktik aktivite gösterir
• 5.Hematopoezi uyaran sitokinler: İmmatür lökositlerin büyüme
ve maturasyonunu sağlar
IL-3, IL-7, c-kit ligand, granulosit-makrofaj CSF, makrofaj CSF,
granülosit CSF ve stem hücre faktör
Sitokinler
IL-1 ve TNF-α ve β
• İltihapta etkili major sitokinlerdir
• Öncelikler aktive makrofajlarca sentez edilirler
• TNF-β (önceki adı lenfotoksin) aktive T hücrelerince ve IL1 diğer pekçok hücre tarafından sentez edilir
• Sekresyonları, endotoksin, immün kompleksler,
toksinler, fiziksel zedelenme, iltihap ile uyarılabilir.
• Büyüme faktörleri gibi otokrin, parakrin ve endokrin
etkilidirler
IL-1 ve TNF-α ve β
Etkileri
• Endotelde; endotel aktivasyonu, endotelyal adezyon
molekül sentezi, kemokinler, büyüme faktörleri,
eicosanoidler (PGI2), NO sentez artışı, prokoagülan
aktivite artışı, antikoagülan aktivite azalır
• IL-1,8 ve 6, PDGF artar
• TNF, nötrofil kümelenmesine neden olur, diğer
mediatörlerle olan nötrofil reaksiyonlarını artırır,
mezenkimal hücrelerden proteolitik enzimlerin
salınımı ile doku hasarına neden olur
IL-1 ve TNF-α ve β
Etkileri
• Fibroblastik etkileri, fibroblast proliferasyonları,
kollajen sentezi, kolejenaz, proteaz, PGE sentezi
artar. Net sonuç fibrozisdir
• Akut faz reaksiyonları ile ilgili etkileri, ateş, iştah
kaybı, yavaş dalga uykusu, nötrofili, şok gelişimi.
ACTH ve kortşkosteroid salınımı
• TNF-α, vücut kitlesinin kontrolünde anahtar rol oynar.
Kaşekside (kilo kaybı ve anoreksi ile karakterli) üretimini
arttığı tesbit edilmiştir
Kemokinler
• Moleküler yapıda sisteinin (C) düzenlenmesine göre,
belirli biolojik aktiviteleri olan 4 major sınıf kemokin
tanımlanır
• 1.C-X-C kemokinler:
– Öncelikle nötrofillere etki ederler. Monosit ve
eozinofillere etkileri sınırlıdır
– IL-8 tipik örnekdir
– Aktive makrofaj, endotel hücresi ve diğer bazı
hücrelerce sentez edilir. IL-1 ve TNF-α sentezlerini
uyarır
Kemokinler
• 2.C-C kemokinler:
–
–
–
–
Monosit kemoatraktan protein (MCP-1)
Eotaksin
Makrofaj inflamatuar protein -1α (MIP-1α) ve
RANTES, CD4+ T hücreleri için kemotaktik
• 3.C kemokinler: Lenfotaktin. Özellikle lenfositler için
spesifik
• 4.C-X3-C kemokinler:
– Fractalkin-1. formu: Monosit ve T hücrelerinin güçlü
adezyonundan sorumlu
– 2. solubl formu, aynı hücrelerin kemotaksisini artırır
Kemokinler
• Düz kas hücreleri ve hematopoetik progenitör hücrelere de
etkileri bulunmakta
• Aktiviteleri, G-protein aracılı hücre yüzey reseptörlerine
bağlanarak gerçekleşir. Bu reseptörler (CXCR, CCR)
serpentin reseptörler olarak adlandırılır
• Lökositler genellikle bir reseptör tipinden çoğunu eksprese
eder
• CXCR_4 ve CCR-5 HIV-1 için viral coreseptörlerdir ve
virüsün CD4+T lenfositlere bağlanması ve hücre içine
girişinde etkilidir
Sitokinler
• DETAY
Nitrik oksit (NO) ve oksijen kaynaklı Serbest Radikalleri
• Yarılanma ömrü çok kısa ve sadece çevre hücreleri etkileyen
serbest radikal bir gaz
• SSS inde kan akımı ve nörotransmitter salınımını düzenler
• Makrofajlarca mikroorganizmalar ve tümör hücrelerine karşı
sitotoksik bir metabolit olarak kullanılır
• Endotelde sentez edilir, takiben guanil siklaz
aktivasyonu,buna bağlı cGMP artışı ile guanil siklaz
aktivasyonu ve sonuçta damar duvarındaki düz kaslarda
gevşeme (vasodilatasyon) yapar
NO
• L-arginin, moleküler oksijen ve NADPH’ den nitrik oksit
sentetaz (NOS) tarafından sentezlenmektedir
• Doku dağılımındaki farklılıklar, Ca++ a bağımlılık ve tiplerin
taşıdıkları özellikler açısından NOS’un üç izoformu vardır
• 1.Tip I (nc NOS), nöral NOS, aktivitesi hücre içi Ca++
artışına bağlıdır
• 2.TipII (iNOS)
• 3.Tip III (ecNOS)
TipII-iNOS• Tip II (iNOS), hepatosit, kardiak myositler ve
solunum epiteli gibi pekçok hücrede bulunur.
Aktivitesi hücre içi kalsiyum konsantrasyonuna bağlı
değildir
• İltihaptaki önemi, iNOS, endotel, düz kas hücresi ve
makrofajlarda da bulunmasıdır
– Bu durumda enzim, IL-1, TNF-alfa, IFN-gama, gram(-)
bakteri duvarındaki LPS lerce oluşturulan mediatörler
ve çeşitli sitokinler tarafından uyarılır
TipIII –ecNOS• Birincil olarak endotel içinde sentezlenmiş, aktivitesi
Ca++ seviyesine bağlıdır,
• ecNOS aktivitesinin Ca++ yükselten agonistleri arasında
endotel yüzeyi gerginliği kadar, bradikinin ve
trombin de bulunmaktadır
NO-fonksiyonları
• Vazodilatasyon
• Trombosit aktivasyonu (adezyon, agregasyon ve
granülasyonu)
• Makrofajlarda mikroorganizmaları öldüren ajan olarak
tek başına veya süperoksit radikali ile birlikte etki eder
• Süperoksit (O2-) toksik NO türevlarine
dönüşebilmektedir
Oksijen kaynaklı serbest radikaller
• NADPH oksidaz yoluyla sentez edilir
• Kemotaktik ajanlar, imm. komp. ler ve
fagositik aktivite ile stimülasyon,
nötrofil ve makrofajlardan
serbestleşir
• Süperoksid (O2 ), takiben H2O2, HO
ve toksik NO türevlerine dönüştürülür
NADPH oksidaz aktivasyonu
•
•
•
•
•
NADPH oksidaz
NADPH
O2
NADH
-
Süperoksit anyon = O2
e-
• Hidrojen peroksit = H2O2
•
•
Fe2 +
Fe3
MPOksidaz
• Hidroksil radikal = HO•
e•
H2O2
HOCl
Oksijen kaynaklı serbest radikaller
• Trombozis, artmış permeabilite ve endotel hasarı
• Ekstraselüler matriks bozulması, proteaz aktivasyonu ve
antiproteaz aktivasyonu
• Diğer hücre tiplerine direkt zedeleyici etki
(eritrositler, tümör hücreleri, parankim hücreleri)
• Katalaz, süperoksid dismutaz, glutatyon gibi antioksidan
mekanizmalar ile toksik etki en aza indirilmektedir
Lizozomal Unsurlar
•
•
•
•
Nötrofil ve monositlerin lizozomal granülleri içinde bulunan
moleküller
Asit proteazlar, yalnızca fagolizozom içerisinde aktifdir
Nötral proteazlar, elastaz, kollajenaz, katepsin içerir,
ekstraselüler matriksde aktif olup, doku hasarı yaparlar
– C3 ve C5 i ayırır. C3a ve C3b anafilatoksinini meydana getirirler
– Kininojenden, bradikinin benzeri peptidlerin oluşumunu
kolaylaştırılar
İstenmeyen serum ve ekstraselüler matriksdeki etkiler
antiprotezlarca kontrol edilir. Bu inhibitörlerin eksikliğinde
ciddi doku hasarı oluşur
(örn. Alfa1-antitripsin eksikliğinde akciğer amfizemi
oluşmaktadır)
Akut inflamasyonun seyri
•
•
•
•
Tam iyileşme (Rezolüsyon)
Skarlaşma (Fibrozis)
Abse oluşumu
Kronik inflamasyona ilerleme
Akut inflamasyonun seyri
• Organizasyon: İltihabi eksüdanın yerini
granülasyon dokusunun alması
• Onarım: Organizasyonun devamında,
granülasyon dokusunun yerini alan fibröz
skar
Akut inflamasyonun seyri
•
Doku hasarı veya nekroz
•
Doku hasarı
•
akut iltihap
Abse oluşumu
•
Etken nötralize
doku hasarı minimal
•
REZOLÜSYON
Etken nötralize
doku hasarı orta
ONARIM
Etken nötralize değil
doku hasarı mevcut
KRONİK İLTİHAP
İltihapta m