balikesir üniversitesi

advertisement
BALİKESİR
ÜNİVERSİTESİ
MERVE USTA
200510105031
Organik kimyada bilinen ilk tepkimelerden
(metod) biridir. Bu reaksiyonun mucidi bilim
adamı, Viktor Grignard, bu tepkime sayesinde
1912 Kimya Nobel ödülünün sahibi olmutur.
Tepkime temel olarak lewis bazı
(nükleofil) üretilmesine dayanır.
Burada eksi yüklü bir alkil
grubu oluşturulmakta ve bu alkil
de elektropozitif merkezlerle
tepkimektedir.
Sonuç olarak
güçlü bir eksi yüklü nükleofille değişik tür
tepkimeler elde etmek mümkün olduğundan
çok
geniş bir kullanım alanı bulmuştur. Grignard
reaktifi olarak da bilinen bu baz bir
organometalik bilesiktir.
Bu bileşik çok bazik olduğundan ortamda
asidik bir bileşik bulunmaması gerekir
Bu hususta
en önemli asidik bileşik de sudur. Ortamdan
suyun uzaklaştırılması gerekir. Aksi takdirde
reaksiyon ortamında istendiği gibi bir reaktif
elde edilemez.
Grignard Reaktiflerinin
Tepkimeleri
• A)oksiranlar(epoksitler) ile tepkimeleri
• Grignard reaktifleri oksiranlarla tepkimeye
girdiklerinde doymuş bir karbona
nükleofilik atak gerçekleşir.birincil alkoller
için uygun bir sentez yolu oluşturur.
• Grignard reaktifinin nükleofilik alkil
grubu,oksiran halkasının kısmi pozitif
karbonuna atak yapar .halka gergin
olduğundan açılır ve tepkime sonunda bir
birincil alkolün tuzu oluşur.Bunu izleyen
asitlendirmeyle alkol meydana gelir
• Grignard reaktifleri oksiranlarla
tepkimeye girdiklerinde halkanın
daha az sübstite olmuş karbon
atomuna atak yaparak tepkime
verirler.
• RESİM 1
• B)Karbonil bileşikleriyle tepkimeleri
• Sentetik açıdan grignard
reaktiflerinin en önemli
tepkimeleridir.
• Bu bileşikler bir doymamış
karbona,özelliklede bir karbonil
grubunun karbonuna nükleofil olarak
etkirler.
• Resim 2
verdiği karbonil grubu içeren
bir diğer önemli bileşik de
karbondioksittir.
Grignard Reaktiflerinden
Alkollerin Eldesi
Aldehit ve keton gibi karbonil
bileşiklerine grignard reaktiflerinin
katılmasıyla birincil,ikincil ve üçüncül
alkoller elde edilebilir.
Bu katılmalar oldukça yararlı
tepkimelerdir.
• Ayrıca esterlerde iki eşdeğer mol grignard
reaktifiyle tepkimeye girerek üçüncül
alkolleri oluştururlar.
• Grignard reaktifinin bir esterin karbonil
grubuna katılmasıyla oluşan ilk ürün
kararsızdır.bu ürün bir magnezyum
alkoksit kaybederek bir keton oluşturur.
• Ketonlar,grignard reaktiflerine karşı
esterlerden daha etkin olduğundan oluşan
karışımdaki ketonlar hemen ikinci grignard
reaktifiyle tepkimeye girer.
• En son hidolizin gerçekleşmesiyle
aynı iki alkil grubu içeren bir üçüncül
alkil oluşur,bu alkil grupları grignard
reaktifinin alkil kısmıdır.
Bir Grignard Sentezinin
Tasarımı
• Grignard sentezlerini iyi kullanarak
istediğimiz herhangi bir alkolü
sentezleyebiliriz.
• Fakat burada önemli olan doğru grignard
reaktifini ve doğru aldehit,keton,ester
veya epoksidi seçmektir.
• Bu seçimi ise elde etmek istediğimiz alkolü
inceleyerek ve –OH grubunun bağlı olduğu
karbon atomuna bağlı bulunan grupları
dikkate alarak yaparız.
• Çoğu kez sentezi birden fazla yolla
gerçekleştirebiliriz.
• Bu durumda son seçimimiz başlangıç
bileşiklerinin bulunabilirliğine göre
olacaktır.
• Örneğin 3-fenil-3-pentanolü elde etmek
için izleyebileceğimiz yollardan
bahsedelim.
• İlk olarak alkolün yapısını inceleriz ve –OH
grubunu taşıyan karbon atomuna bağlı bir
fenil ve iki etil grubunu da dikkate alarak
başlangıç bileşiğimizi seçeriz.
1)iki etil grubu içeren bir keton (3pentanon) kullanabiliriz ve bunu fenil
magnezyum bromürle tepkimeye
sokarız.
2)Bir etil grubu ve bir fenil grubu
içeren bir keton kullanabiliriz ve bu
ketonu etil magnezyum bromürle
tepkimeye sokarız.
• 3)Veya bir benzoik asit esteri
kullanabilir ve bu esteri iki eşdeğer
mol etilmagnezyum bromürle
tepkimeye sokarız.
• RESİM8
Download