bitkilerde tohum

Çift döllenmeden sonra tohum
taslağı, tohuma; yumurtalık
çeperleri ise tohumları kuşatan
meyveye dönüşür.Tohum,
embriyo gelişirken bitkinin
türüne göre protein, yağ,
nişasta vb. depolar.
Bir tohum içten dışa
doğru embriyo, besi
doku ve kabuk olmak
üzere 3 kısımdan
meydana gelir.
Embriyo, zigotun mitoz geçirmesiyle
oluşur.Embriyonun yapısında kök
embriyonik gövde ve çenek
bulunur.Embriyonik kök, bitkinin kök
sistemini embriyonik gövde ise
bitkinin sürgün sistemini oluşturur.
 Tohum gelişirken çenekler endospermden
besin emerek şişkinleşir ve çimlenme
sırasında besinleri embriyoya
aktarır.Besinler öncelikle endospermde
depolanır.
 Endosperm, embriyoyu çevreler.Embriyoyu
çimlenme sırasında fotosentez yapana
kadar besler.Fasulye, ayçiçeği gibi bazı
tohumlarda endosperm bulunmaz.Böyle
bitkilerin tohumlarında çimlenme için gerekli
besinler çeneklerden sağlanır.
 Tohum taslağının dış çeperinin
kalınlaşmasıyla kabuk meydana gelir.Tohum
kabuğunun hücre çeperleri, süberin ve lignin
birikmesiyle mantarlaşmıştır.Kabuk,
embriyoyu elverişsiz çevre şartlarına karşı
korur.
 Genellikle tohum etrafında meyve
oluşmaktadır.Döllenme olayından sonra
yumurtalık bölgesinin hormonal etkilerle
gelişme ve farklılaşması sonucu meyve
oluşur.
 Meyveler basit veya bileşik meyve
özelliğinde olabilmektedir.Bir yumurtalıktan
gelişen meyveler basit meyve, çok sayıda
yumurtalıktan gelişen meyveler ise bileşik
meyve olarak isimlendirilir.Böğürtlen, çilek
gibi meyveler bileşik; elma erik gibi meyveler
basit meyvedir.
 Meyve genellikle döllenmeden sonra
oluşur.Ancak bazı bitkilerde döllenme
olmadan da meyve oluşabilmektedir.Bu
şekilde meyve oluşumu partenokarpi olarak
adlandırılmıştır.Örneğin muz, çekirdeksiz
üzüm ve çekirdeksiz portakal gibi meyveler
partenokarpi ile oluşur.Bu oluşumda
giberellin etkili olmaktadır.
 BİTKİLERİN DOĞAYA SUNDUĞU TOHUM VE
MEYVE
Bir çiçekte erken organda bulunan çiçek tozları (
polenler ) olgunlaştığı zaman çatlar ve çevreye
yayılır. Polenler rüzgar , su , böcekler ve kuşlar
sayesinde başka bir çiçeğin dişi organına taşınır.
Bu olaya “ tozlaşma ” adı verilir.
 Çiçekli bitkilerde üreme, yumurtalıktaki dişi üreme
hücresinin polendeki erkek üreme hücresiyle birleşmesi
sonucunda gerçekleşir. Polenlerde bulunan erkek üreme
hücresi , dişicik borusundan aşağıya iner. Aşağı inen erkek
üreme hücresi yumurtalıktaki dişi üreme hücresiyle birleşir.
Bu olaya “ döllenme ” adı verilir. Döllenme sonunda tek bir
hücre oluşur. Bu hücre bölünerek çoğalır ve tohumu
meydana getirir. Tohumun içinde bitki taslağı ve besin
bulunur. Döllenmeden sonra bitki taslağı gelişerek meyveyi
oluşturur. Tohumlar meyvenin içinde bulunur. Tohum bir
bitkinin neslinin devamını sağlar.
 BİTKİLERİN İNSAN YAŞAMINDAKİ ÖNEMİ
İnsanlar bitkilerin kök , gövde , yaprak , çiçek , meyve ve
tohumlarından yararlanır.
Buğday , arpa , yulaf , pirinç , mısır gibi bitkilere tahıl adı
verilir. Bunlar insanlar için önemli bir besin kaynağıdır.
Nohut , bakla , mercimek , bezelye , fasulye gibi bitkilere
baklagiller adı verilir. Bu bitkilerin tohumlarını besin olarak
kullanırız.
Soğan , lahana , domates , biber , salatalık , gibi bitkilere
sebze adı verilir. Patates , havuç , turp , yerelması gibi
bitkilerin kök ve gövdelerinden besin maddesi olarak
yararlanırız.
 Elma , armut , incir , portakal , limon , şeftali , muz gibi
bitkileri meyve olarak yeriz. Sanayide kullanılan bitkiler de
vardır. Ayçiçeği , soya fasulyesi ve pamuk tohumlarından
yağ elde edilir. Zeytinden de zeytinyağı elde edilmektedir.
Çay , kahve , ıhlamur , nane , kekik , tarçın , papatya gibi
bitkilerin yaprak ve tohumları içecek olarak kullanılır.
Şekerpancarı ve şeker kamışından şeker elde edilir.
Menekşe , lale , gül , papatya gibi süs bitkileri park ve
bahçelerde yetiştirilir. Bu bitkiler çevremizin güzellik
kaynağıdır.
Ayrıca çam , ceviz , meşe , gürgen , gibi pek çok odunsu
gövdeli ağaçtan kereste elde edilir.
RÜZGAR
HAYVANLAR
SU
İNSAN