b$c4$b0tk$c4$b0+bes$c4$b0n+maddeler$c4$b[...]

3 - BİTKI BESIN MADDESI TURLERI
Bitki gelişmesi için gerekli temel bitki besin
maddelerini 3 ana başlık altında toplamak
mümkündür.
a) Makro Besinler : Azot (N) , Fosfor (P),
Potasyum (K), Kalsiyum (Ca) Karbon (C)
Hidrojen (H) Oksijen (O)
b) Ara Besinler : Magnezyum (Mg), Kükürt (S),
Klor (Cl) ve Sodyum (N)
c) Mikro Besinler : Demir (Fe), Çinko (Zn),
Bakır (Cu), Mangan (Mn), Bor @), Molibden
(Mo) ve Silicon (si) .
Bitkilerin beslenmesinde çeşitli fonksiyonları
olan veya toprakta fazla miktarda bulunması
halinde bitki gelişmesini engelleyen
elementler ise;
Kobalt (Co), Flor (F), Aluminyum (Al), Nikel
(Ni), Krom (Cr), Selenyum (Se), Kurşun
(Pb),Iyot (I), Brom (Br) ve Kadmiyum (Cd) dir.
Bu elementlerden bazılarının bitki ve dolaylı
olarak hayvan ve insanlar üzerindeki bazı
olumlu ve olumsuz etkileri bilinmekle
beraber, fizyolojik katkılan yer yer tam olarak
çözülememiştir.
Bu nedenle, bu elementlerle ilgili bilgiler çok
kısadır.
Yukarıda sayılan bitki besin maddeleri,
bitkinin en uygun ve verimli biçimde
büyümesine ve ürün vermesine katkıda
bulunmakla kalmamakta, hayvan
ve insanların beslenmesi ve fonksiyonlarının
sürdürmesinde de temel rol oynamaktadır.
Makro bitki besin maddelerinden azot, protein
ve şeker imalinde kullanılır iken fosfor ve
potasyum bir ölçüde üretilen proteinin ve
şekerin yapraklardan alınarak bitkinin diğer
bölümlerine ve özellikle bitkinin kökleri ve
tohumuna ( meyvesine) taşınmasında rol
oynayan kimyasal enerjinin üretimine aracı
olmaktadır.
Yukarıda sayılan diğer elementler de, bitkide
fotosentez olayının etkin bir biçimde
yürütülmesinden, protein ve vitaminlerin
üretimine kadar çok değişik fonksiyonlar
üstlenmiştir.
Bitki besin maddelerini ihtiva eden gübrelerin
bitkiye verilmesi için dört yöntem vardır.
Serpme: Ana gübrenin yeknesak biçimde
tüm araziye yayılması ve daha toprak
sürülerek veya çapalanarak karıştırılması.
Genellikle suda erimeyen süper fosfat
gübreleri ile, sık dikilen veya sıralar halinde
dikilmeyen bitkiler veya olgun meyve ağacı
gibi tüm tarlayı kapsayan bitkiler veya
büyük miktarda gübreleme yapılan verimli
topraklara uygulanır.
Banda Verme: Ana gübre tohumun biraz altına
gelecek şekilde üç beş santim uzağına bir
veya iki yanına bantlar halinde veya bitkinin
etrafına daire şeklinde verilir. Sıra halinde
ekilen veya fosfat ve potasyum fikse etmesi
muhtemel topraklarla verimsiz, nispeten az
gübre verilen topraklarda bu usul uygulanır.
Takviye gübreleme: Bazı bitkilerde, ana
gübrelemeye ilave olarak bir kaç defa ve
aralıklarla yapılan gübrelemedir. Serpme
veya banda verme yöntemi ile uygulanır.
Yapraktan Gübreleme : Özellikle acil hallerde
yapraktan püskürtme yolu ile uygulanan
gübrelemedir.
Bitkiler, oksijen, hidrojen, karbon ve kükürt
gibi bazı bitki besin maddeIerini çeşitli
bileşiklerde ( Karbon di oksit ve su gibi) veya
tek başına ( oksijen, azot gibi) havadan temin
edebilirler.