Uçuş esnasında oluşan basınç değişikliğinin fizyolojik etkisi

Dr.Ezgi Tuna Erdoğan
 Uçuş sırasındaki basınç değişiklikleri nelerdir ne olur
 Vücutta barotravma oluşabilecek yerler
 Kulak anatomisi
 İç-orta –dış kulak barotravması, tedavisi, nasıl
engellenir
 Sinüs anatomi-barotravması-tedavi-önlem
 Dişlere etkisi
 Gastrointestinal sisteme etkisi (sindirim sist.)
Yüksek irtifa - düşük basınç
Basınç düşüyor
Basınç yükseliyor
 Vücutta barotravma oluşabilecek
yerler nerelerdir?
KULAK
Östaki Borusu (Tuba)
 Dış kulak barotravması;
Kulak tıkaçları, buşon. Dış kulak yolu derisi ve kulak zarı etkilenir.
 Orta kulak barotravması; (barotitis media) ear block,
Ağrı, dolgunluk, işitme azalması,uğultu,bulantı, baş dönmesi
ödem ,içi kan dolu küçük kesecikler
Sık tekrarlarsa timpanoskleroz,
İleri derecede olursa timpanik zar rüptürü (kulak zarının
yırtılması)
Eğer nazofarenkste iltihap, ödem, polip(burun eti), allerjik
rinit (saman nezlesi) varsa östaki ağzı kapanabilir.
Basıncın eşitlenmesini engeller.
 İç kulak barotravması;
Şiddetli valsalva ile iç zarın yırtılması.
İşitme kaybı, kulak çınlaması, baş dönmesi(vertigo),denge kaybı
Önlemler;
 Yap
Esneme, yutkunma, sakız çiğneme, birşeyler içme
Valsalva manevrası (çocukların 1/3 inde, yetişkinlerin
yarısında etkili)
 Yapma
İnişte uyuma, kulak tıkacı kullanma
Sinüzit, otit, tonsillit, farenjit, üst solunum yolu
enfeksiyonu varken uçma!
Tedavi
 Medikal tedavi (antibiyotik, antiseptik,




antiinflamatuar…)
Parasentez
Kronik tuba disfonksiyonu varsa havalandırma tüpü
takılabilir.
Küçük perforasyonlarda hasta bir süre sümkürma gibi
basınç oluşturacak hareketlerden kaçınmalı, medikal
ted.ile kendi kapanabilir.
Kulak zarı büyük perforasyonlarda ameliyatla
kapatılmalıdır.
Sinüsler;
Sinüs barotravması (Barosinüzitis)
 Eğer sinüs kanalları tıkalı ise (iltihap vs..) dış basınçla
iç basınç eşitlenemez.
Şiddetli ağrı olur.
Ağrı etkilenen sinüsün yerine göre değişir.
Sıklıkla alçalış esnasında.
Çoğunlukla valsalva manevrası yeterlidir.
Diş Ağrısı (Barodontalji)
 Basınç değişikliğine bağlı diş ağrısı
 Diş pulpasında enfeksiyon apse olduğunda, düzgün
yapılmayan dolgularda
 Kanda erimiş bulunan azotun süratli yükseliş anında
gaza dönmesi sebep olur. (dalgıçlardaki dekompresyon
hastalığı gibi-vurgun)
Akciğer Şişkinliği (Lung
Overinflation)
 Nefes tutma ,tümör spazm gibi tıkayıcı durumlarda
 Yükselme esnasında
 Alveollerde yırtılma sonucu;
Hava embolisi
Pnömotoraks
Pnömomediastinum
Sindirim sistemi;
 Mide ve bağırsaklarda gazın şişmesi ile
 Şişkinlik, ağrı
 Gaz atılamazsa, hipotansiyon, baygınlık, diyaframa
bası, solunum güçlüğü
 Uçakta gezinme
 Gaz yapıcı gıdalar; soğan, lahana, çiğ elma, turp,
salatalık, kavun…
Spasyal (Mekansal) Dezoryantasyon
 Dünyaya göre pozisyonunu istikametini tayin
edememesi
 Denge ve oryantasyon 3 sistem tarafından algılanır;
Görme sistemi
Vestibüler (iç kulak) sistem
Proprioseptif sistem (derin duyu )
Gece ve bulut içinde geniş dönüşlerde oluşabilir.