ders plânı - Fen Bilimleri Dersi Paylaşım Forumu

DERS PLÂNI
BÖLÜM I
Fen Bilimleri
Dersin adı
6
Sınıf
Kuvvet ve Hareket
Ünitenin Adı/No
Bileşke Kuvvet
Konu
4 ders saati (14-18 Aralık 2015)
Önerilen Süre
BÖLÜM II
6.2.1.3. Bir cisme etki eden birden fazla kuvveti deneyle ve çizimle
Öğrenci Kazanımları /Hedef ve Davranışlar
gösterir
6.2.1.4. Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetleri, cisimlerin hareket
durumlarını gözlemleyerek keşfeder ve karşılaştırır.
Ünite Kavramları ve Sembolleri/Davranış Örüntüsü
Güvenlik Önlemleri (Varsa):
Öğretme-Öğrenme-Yöntem ve Teknikleri
Kullanılan Eğitim Teknolojileri-Araç, Gereçler ve Kaynakça
Açıklamalar
Soru-Cevap, Buluş, Araştırma, Gösteri, İnceleme, Deney
Ders Kitabı, dergi, internet
[!] Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetlerle ilgili olarak
daha önce ele alınmış kuvvetler dikkate alınmalıdır.
kuvvetlerle ilgili çizimler yaptırılmalıdır.
[!]
Bir kuvveti dengeleyen diğer kuvvetin bu kuvvete eşit
büyüklükte; fakat zıt yönde olması gerektiği vurgulanmalıdır.
Etkinlikler
Özet
Bileşkesini bulalım. (BSB-1,28).
Çekelim görelim. (BSB-16,18,29)
Ben dengeleyebilir miyim? (BSB-9,16,18,28,31)
Nasıl dengelersiniz? (BSB9,16,18,28,31
BİLEŞKE KUVVET (KUVVETLER İŞ BAŞINDA) :
1- Kuvvetlerin Bileşkesi (Bileşke Kuvvet = Net Kuvvet) :
Bir cisme etki eden iki ya da daha fazla kuvvetin yaptığı etkiyi tek başına yapabilen kuvvete bileşke kuvvet ya
da net kuvvet denir. Bileşke kuvvet R ile net kuvvet ise Fnet ile gösterilir.
Bileşke kuvveti oluşturan (cisme etki eden) kuvvetlere bileşen kuvvetler ya da bileşenler denir. Bileşen
kuvvetler F1, F2, … ile gösterilir.
• Bir cisme iki ya da daha fazla kuvvet etki ediyorsa cisim daima bileşke kuvvetin doğrultusunda ve yönünde
hareket eder.
• Büyüklükleri ve yönleri aynı olan kuvvetlere eş kuvvetler denir.
• Büyüklükleri aynı, yönleri ters olan kuvvetlere zıt kuvvetler denir.
a) Aynı Doğrultulu ve Aynı Yönlü Kuvvetlerin Bileşkesi :
Bir cisme etki eden doğrultuları ve yönleri aynı olan kuvvetlere aynı doğrultulu ve aynı yönlü kuvvetler denir.
Aynı doğrultulu ve aynı yönlü kuvvetlerin bileşke kuvvetinin büyüklüğü, kuvvetlerin büyüklüklerinin toplamına
eşittir.
Bileşke Kuvvetin Elemanları :
1- Uygulama Noktası : Kuvvetlerin uygulama noktası ile aynı.
2- Yönü : Kuvvetlerin yönü ile aynı.
3- Büyüklüğü (Şiddeti) : Kuvvetlerin büyüklüklerinin toplamına eşit.
4- Doğrultusu : Kuvvetlerin doğrultusu ile aynı.
b) Aynı Doğrultulu ve Zıt Yönlü Kuvvetlerin Bileşkesi :
Bir cisme etki eden doğrultuları aynı yönleri ters olan kuvvetlere aynı doğrultulu ve zıt yönlü kuvvetler denir.
Aynı doğrultulu ve zıt yönlü kuvvetlerin bileşke kuvvetinin büyüklüğü, kuvvetlerin büyüklüklerinin farkına
eşittir.
Bileşke Kuvvetin Elemanları :
1- Uygulama Noktası : Kuvvetlerin uygulama noktası ile aynı.
2- Yönü : Büyük kuvvet yönünde.
3- Büyüklüğü (Şiddeti) : Kuvvetlerin büyüklüklerinin farkına eşit.
4- Doğrultusu : Kuvvetlerin doğrultusu ile aynı.
2- Kuvvetlerin Dengelenmesi :
Bir cisme, eşit büyüklükte ve zıt yönde iki kuvvet uygulanıyorsa, kuvvetler birbirini dengeler ve cisim
dengededir.
• Bir cisim dengede ise cisme etki eden bileşke yani net kuvvet sıfırdır. Cisim dengede ise önceki hareketine
aynen devam eder. (Eylemsizlik prensibine göre). Cisim başlangıçta duruyorsa durmaya, hareket halinde ise
sabit süratli hareket yapmaya devam eder.
3- Dengelenmiş ve Dengelenmemiş Kuvvetler :
a) Dengelenmiş Kuvvetler :
Bir cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi yani net kuvvet sıfır ise cisme etki eden kuvvetlere dengelenmiş
kuvvetler denir.
Dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde olan cisimler önceki hareketlerine aynen devam ederler. (Eylemsizlik
prensibine göre). Cisim başlangıçta duruyorsa durmaya, hareket halinde ise sabit süratli hareket yapmaya
devam eder.
b) Dengelenmemiş Kuvvetler :
Bir cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi yani net kuvvet sıfır değilse cisme etki eden kuvvetlere
dengelenmemiş kuvvetler denir.
Dengelenmemiş kuvvetlerin etkisinde olan cisimler süratini ya da hareket yönünü değiştirirler.
NOT : 1- Cismin sabit süratli hareket yapması, dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde olduğunu
gösterir.
2- Cismin düzgün hızlanan veya düzgün yavaşlayan hareket yapması dengelenmemiş kuvvetlerin etkisinde
olduğunu gösterir.
Etkinlik : Halat Çekme Oyunu (Ders Kitabı – 66)
Amaç : Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetlerin cisimler üzerindeki
etkisini göstermek.
Yapılacaklar : • Üçer kişilik iki gruba halat çekme oyunu oynatılır.
• Gruplar arasına çizgi çekilir.
• Her grup yerini alır ve oyun başlatılır.
• Çizginin karşısına ilk adım atan grup kazanır.
• Sonuca varalım kısmında;
¬– Etkinlikte ipe 6 tane kuvvet etki etmiştir.
– İpe etki eden kuvvetler deftere çizdirilir.
– Bu kuvvetler aynı doğrultuludur.
– Kuvvetlerden üçü bir yöne diğer üçü zıt yöne uygulanır.
– Yarışmayı hangi grup kazanır, sebebi nedir?
Etkinlik : Dengelenmiş mi? Dengelenmemiş mi? (Çalışma Kitabı – 40)
Amaç : Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetlerin etkisinde kalan cisimlerin
nasıl hareket edeceklerini göstermek.
Yapılacaklar : • Sorulara cevap verilir.
– a` da ki dengelenmemiş kuvvetler.
– b` de ki dengelenmemiş kuvvetler.
– c` de ki dengelenmemiş kuvvetler.
– d` de ki dengelenmiş kuvvetler.
Etkinlik: Dengelenmiş ve Dengelenmemiş Kuvvetler (Çalışma Kitabı – 41)
Amaç : Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetler ile ilgili öğrendiklerini
pekiştirmek.
Yapılacaklar : • Sorulara cevap verilir.
– a` da ki 2, 3, 4 dengelenmiş kuvvetlerdir.
– b` de ki 1, 5, 6 dengelenmemiş kuvvetler.
BÖLÜM III
Ölçme-Değerlendirme
• Bireysel öğrenme etkinliklerine yönelik Ölçme
Değerlendirme
• Grupla öğrenme etkinliklerine yönelik Ölçme
Değerlendirme
• Öğrenme güçlüğü olan öğrenciler ve ileri düzeyde
öğrenme hızında olan öğrenciler için ek ÖlçmeDeğerlendirme etkinlikleri
Dersin Diğer Derslerle İlişkisi
BÖLÜM IV
Planın Uygulanmasına İlişkin Açıklamalar
LÜTFEN Kendi isminizi yazıp kendiniz hazırlamışsınız gibi sağda solda paylaşmayın.
Eğer bir yerde paylaşmak istiyorsanız LÜTFEN olduğu gibi paylaşın.
www.fendersi.gen.tr
FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ
www.fendersi.gen.tr
OKUL MÜDÜRÜ