Slayt 1 - Çankırı Halk Sağlığı Müdürlüğü

KIRIM KONGO KANAMALI
ATEŞİ
(KKKA)
KLİNİK TANIMLAMA
Şikâyetler:
Ateş, baş ağrısı, genel vücut ağrısı, halsizlik, bulantı-kusma,
karın ağrısı, ishal
Laboratuvar Bulguları:
Lökopeni, trombositopeni, ALT, AST, LDH, CK yüksekliği
Destekleyici Bulgular:
Kanama bulguları
Epidemiyolojik Hikâye:
Kene ile temas
Kırsal kesimde yaşama, son 2 hafta içinde kırsal alan ziyareti
Hayvan dokusu, kanı veya vücut sıvıları ile yakın temas
Hastaların kan veya vücut sıvıları ile temas
Hasta çevresinde benzer şikâyeti olan başka vakaların varlığı
ÜLKEMİZDE COĞRAFİK DAĞILIM
Yoğun olarak görüldüğü iller:
Erzurum, Erzincan, Gümüşhane
Bayburt, Tokat, Yozgat, Sivas
Amasya, Çorum,Çankırı, Bolu
Kastamonu ve Karabük
KKKA Vakalarının ve Ölümlerinin Yıllara Göre Dağılımı
(2002-2009)
1400
70
1200
60
1000
50
800
40
600
30
400
20
200
10
0
2002-03
2004
2005
2006
2007
2008
2009*
Vaka
150
249
266
438
717
1315
1318
Ölüm
6
13
13
27
33
63
63
4,00
5,22
4,89
6,16
4,60
4,79
4,77
Fatalite Hızı
0
25.01.2010
ÜLKEMİZDE AYLARA GÖRE DAĞILIM
Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Vakalarının Aylara Göre
Dağılımı (2002-2008)
200
150
100
50
0
MART
NİSAN
MAY IS
HAZİRAN
TEMMUZ
AĞUSTOS
EY LÜL
EKİM
2004
2
8
37
66
105
28
2
1
2005
0
10
40
72
99
36
4
5
2006
4
31
56
183
138
35
1
0
2007
3
27
150
259
210
53
15
0
2008
3
56
279
421
417
118
14
3
KKKA Vakaları (n=1299)
Sayı
(%)
717
582
55.2
44.8
Köy
956
73.6
İlçe
290
22.3
İl
53
4.1
Cinsiyet
Erkek
Kadın
Yerleşim Yeri
Türkiye’de riskli bölgelerdeki erişkinlerde KKKA seroprevalansı:
Şehirlere göre KKKA seropozitif olanlar
Yozgat
10,4
Tokat
13,4
Sivas
14,3
Kastamonu
Karabük
6,4
1,7
Gümüşhane
7,5
Erzurum
4,7
Erzincan
12,2
Çorum
11,0
Çankırı
11,9
Amasya
0,0%
12,6
2,0%
4,0%
6,0%
8,0% 10,0% 12,0% 14,0% 16,0% 18,0% 20,0%
KKKA Seropozitif Olanların Cinsiyet Dağılımı
60,0%
52,8
47,2
50,0%
40,0%
30,0%
20,0%
10,0%
0,0%
Erkek
Kadın
Yaş Gruplarına Göre KKKA Seropozitifliği
25,0%
23,1
20,0%
17,0
15,0%
10,0
10,0%
7,1
8,2
5,7
5,0%
0,0%
18-29
30-39
40-49
50-59
60-69
70 ve üstü
ÜLKEMİZDE BULAŞ YOLLARI
Sağlık Bakanlığı verilerine göre 2002 - 2007 yılları
arasındaki 1820 vakanın:
%68.9’unda kene tutunması veya kene ile temas
%61.7’sinde hayvanlarla temas öyküsü
KLİNİK
Kuluçka süresi (3-14 gün)
Kene tutunması: 1-3 gün (maks. 9 gün)
Enfekte kan/doku ile temas: 5-6 gün (maks. 13 gün)
Erken dönem (1-2. gün)
Ani başlayan yüksek ateş, titreme, baş ağrısı
Kas ve eklem ağrısı, bulantı-kusma, karın ağrısı
KLİNİK
Geç dönem (3-10. günler)
%75 oranında kanama bulguları
%50 hepatomegali
%10-25 merkezi sinir sistemi bulguları
İyileşme dönemi
9-10. günden itibaren
KLİNİK VE LABORATUVAR BULGULARI
KENE TUTUNMASI İLE GELEN
HASTALARA YAKLAŞIM
ALGORİTMASI
Örnek Vaka
Cemile TİRYAKİ; 72 yaşında bayan hasta
ÇANKIRI-ILGAZ/Yuvasaray Köyü’nde ikamet
etmekte.
14.05.2012 tarihinde Çankırı Ilgaz İlçe
Hastanesi acil servisine halsizlik, öksürük ve
yüksek ateş şikayetleri ile başvurmuş.(Kene
tutunması mevcut)
Acil Serviste yapılması gerekenler;
Kene hemen çıkartılır.
Kene, hastayı ilk karşılayan sağlık personeli
tarafından çıkartılmalıdır.
Kenenin üzerine herhangi bir kimyasal
madde dökülmemeli, yakılmamalı ve
cerrahi yöntemlerle çıkarılmamalıdır.
Acil Serviste yapılması gerekenler;
Kenenin başının içeride kalması durumunda
herhangi bir şey yapmaya gerek yoktur, KKKA
hastalığı açısından bir risk oluşturmamaktadır
Acil Serviste yapılması gerekenler;
Kene, içerisinde alkol bulunan ağzı kapaklı bir
şişe içerisine konularak çöpe atılmalıdır.
Kenenin tür tayini veya KKKA virüsü taşıyıp
taşımadığını test etmek için gönderilmesi
gerekmemektedir.
Acil Serviste yapılması gerekenler;
 Hemogram bakılır. Hemogram sonucu
değerlendirilir. Hemogram sonucunda
değerler normal ise; hastanın şikayetleri
devam ediyorsa şikayetleri geçene kadar
günlük tam kan takibi yapılır.
KKKA Vaka Kayıt Formu doldurularak Halk
Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar
Birimine gönderilir.
KKKA VAKA KAYIT FORMU
ADI SOYADI : ……………………………..
DOĞUM TARİHİ :…../…./….
MESLEĞİ :……………………….
İKAMETGAH ADRESİ :…………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………..
TELEFON :………………………..
KENE TEMASI VAR MI?
EVET (
)
HAYIR (
)
TARİH :…./…./….
ADRES(İLÇE/KÖY) :…………………………………………………………………………………………….
ENDEMİK BÖLGEDE Mİ YAŞIYOR?
EVET (
) HAYIR (
)
ENDEMİK BÖLGE ZİYARETİ VAR MI?
EVET (
) HAYIR (
)
ADRES :…………………………………………………………………………………………………………..
KKKA AÇISINDAN RİSK FAKTÖRÜ TAŞIYOR MU? ( HAYVANCILIK,ÇİFTÇİLİK)
………………………………………………………………………………………………………………………
İLK ŞİKAYETİN BAŞLAMA TARİHİ :…. /…. /….
İLK ŞİKAYET SEMPTOMLARI :………………………………………………………………………………...
İLK BAŞVURDUĞU SAĞLIK KURULUŞU :……………………………………………………………………
YAPILAN TETKİKLER :…………………………………………………………………………………………..
ÖN TANI :………………………………………………………………………………………………………….
SEVK EDİLDİĞİ TARİH : …./ …. / ….
SEVK EDİLDİĞİ SAĞLIK KURULUŞUN ADI :………………………………………………………………..
SEVK EDİLDİĞİ SAĞLIK KURULUŞUNA BAŞVURU TARİHİ :…./ …./ ….
SEVK EDİLDİĞİ GÜN İLE YATIŞ YAPILAN GÜN ARASINDA FARK VAR MI?
NEDENİ :………………………………………………………………………………………………………….
O BÖLGEYE VE AİLEYE KKKA EĞİTİMİ VERİLMİŞ Mİ?
EĞİTİMİ VEREN KİŞİ :…………………………………………………………………………………………..
TARİH:…. /…. /….
ONAY
Acil Serviste yapılması gerekenler;
 Trombosit<150000 veya Lökosit<4000 ise
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanına sevk edilir.
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı tarafından
değerlendirilen hastanın yatışı yapılarak
gerekli izalasyon önlemleri alınır.
Serviste;KKKA Tanısı İçin Kan Alınır
Hastadan alınan kan Referans Lab. gönderilmek
üzere Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı
Hastalıklar Birimine soğuk zincir koşullarına
uygun olarak ulaştırılması gerekir.
Aynı zamanda KKKA Hastalığı Bilgi Sistemine
hastanın bilgilerinin girişi mutlaka
yapılmalıdır.
ETİKET
Hastanın Adı Soyadı
Örneğin Cinsi
Örneğin Alındığı Tarih
Kan
DONDURULMAMALI
Steril tüpte
kan örneği
Serum örnekleri dondurulmadan, ulaşılacak mesafe ve
çevre ısısı göz önünde bulundurularak yeterli buz aküsü
ile birlikte ,soğuk zincir koşullarına uygun olarak (+40c)
gönderilmelidir.
Formların eksiksiz ve doğru doldurulması
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığı Bilgi sistemine veri girişleri
eksiksiz ve tam olarak yapılmalıdır.Sistemden alınan çıktı ile birlikte
Birimimize ulaştırılır.
TARAYICI ADRES ÇUBUĞUNA zhys.kirimkongo.gov.tr YAZARAK YENİ KKKA BİLDİRİM SİSTEMİ ANA SAYFASINA ULAŞILABİLİR
Form sistem üzerinden eksiksiz olarak
doldurulduktan sonra Hasta Şikayet Formu
Başlık Bilgileri çıktısı ile birlikte kan soğuk
zincir kurallarına uygun olarak Halk
Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar
Birimine ulaştırılır.
Serviste yapılması gerekenler;
Yatan hastamıza günlük Hemogram, Hemostaz
Paneli ve Biyokimya bakılır.
Destek tedavisi başlanır.
3. Basamak Sağlık Kuruluşuna Sevk
Kriterleri
60 yaşından büyük olanlar
Klinik durumu ve Lab. değerleri hızla
bozulanlar
 Şuur bulanıklığı olanlar
 Trombosit<50000, aPTT’si uzamış olanlar
 KKKA hastalığı tablosunu ağırlaştıracak organ
yetmezliği, hematolojik hastalık gibi eşlik eden
başka hastalığı olanlar

