NLP

İZMİR YÜKSEK
TEKNOLOJİ
ENSTİTÜSÜ
PSİKOLOJİK DANIŞMAVE
REHBERLİK BİRİMİ
NLP
VE SINIFTA ETKİN
KULLANIMI
NLP NEDİR?
NLP,ingilizce Neuro Linguistik Programming
kelimelerinin baş harflerinden oluşmakta ve Türkçe
“Sinir Programlama Dili” anlamına gelmektedir.
NLP,1972 yılında California Üniversitesinde dil
bilimci ve öğretim üyesi John Grinder ile aynı
üniversitede psikoloji bölümü öğretim üyesi Richard
Bandler tarafından kurulmuştur.Daha sonra ünlü
hipnoterapist M.Hilton Ericsson’un çalışmalarından
da yararlanılarak bir bilim dalı olarak ortaya
çıkmıştır.Günümüzde,bu bilim dalı biyoloji ve
bilgisayar programcılarının da katkıları ile
gelişerek,bireysel gelişim alanında çok etkili bir
teknik olarak uygulanmaktadır.
NLP’NİN AMACI
NLP’nin amacı,insanın kendisi ve başkaları ile
olumlu iletişim kurabilmesini
sağlamasıdır.İletişimde ne söylendiği
değil,karşıdaki kişinin ne anladığı amaçlanır.O
halde sağlıklı bir iletişim,herhangi bir mesajın
değişime ve bozulmaya uğramadan,olduğu gibi
algılanmış olmasıdır.Buna göre işitmesi ağır olan
birisi ile ilgili herhangi bir konuda,kör ve
dilsizden yardım istemek,iletişimin amacına
ulaşmadığını gösterir.
İnsanın biyolojik ve psikolojik tahlillerinden
çıkan bulgular insanların,kavramları,eşyayı
algılama ve anlatma şekillerinde çok farklı iç
temsil sistemlerine sahip olduğunu
göstermiştir.İnsanda 5 duyu organı varsa,buna
paralel olarak görme,işitme,dokunma,koku ve tat
alma duyularına göre temsil sistemleri de var
demektir.
Genelde görsel,işitsel ve dokunsal olmak üzere 3
ana gruptan oluşan temsil sistemleri de her
insanda farklıdır.Kavramları kimi göze,kimi
kulağa ve kimi de dokunma ve hislere hitap eden
benzetme ve mecazlarla ifade eder ve aynı yolla
algılar.
Örneğin:Görsel’e göre dünya renk
cümübüşüdür..İşitsel’e göre dünya müzik
ahengidir.Dokunsal’a göre ise dünya hazlar
yumağıdır.Görsel’e loş bir yerde uzunca bir
süre müzik dinletemezsiniz.Görsel,
dokunsalın aşk acısını fazla hissetmez.
İşte NLP insanların bu özelliklerini göz
önünde bulundurarak sağlıklı bir iletişim
kurmanın yolunu öğreten bilim dalıdır.
Eğitim de,iletişim yoluyla,insana davranış
kazandırmayı amaçlar.O halde iyi bir
öğretmen,beden dili dediğimiz temsil
sistemlerini kullanarak,öğrencilerini anlamada
etkin bir rol oynayabilir.
NLP yöntemleriyle ilgilenen bir
eğitimci,öğrencilerinin beden dili
ifadelerinden onların hangi temsil sistemlerine
sahip olduklarını anlayacağından,daha kolay
iletişim kuracaktır.
Ancak eğitimciler,çoğu kez sınıfın tümü ile
birlikte olduklarından,3 temsil sistemini de
kullanmak durumundadır.Çünkü aynı grup içinde
hem görsel,hem işitsel hem de dokunsal olanlar
vardır.Eğitimci öğrenmeyi ancak bu yolla etkin
hale getirebilir.
Beden dilinin iletişimdeki etkinlik payı %55,ses
tonu ve vurgulamanın payı %38,kelimelerin ise
sadece %7 olduğu belirlenmiştir.Bu nedenle
eğitimde soyut anlatım yöntemi tavsiye
edilmez.Ancak üzülerek ifade etmek gerekir
ki,eğitimcilerin çoğu %7 lik tekinlik payı olan
soyut anlatım yöntemini kullanmaktadırlar.
SINIFTA NLP
Eğitimin vazgeçilmez unsuru olan öğretmen NLP
tekniğini sınıfta öğrencileri ile iletişimde nasıl
kullanmalıdır?Gerçekte eğitim,alt sistemlerden oluşan
bir bütünsel sistemdir.Sistemin
çöküşünden,iflasından,sonuçta kalitesizliğinden söz
edilirken yalnız öğretmen gündeme getirilmiş
olmaz.Eğitim sistemi,unsurlarının uyumu ve iyi bir
iletişim içinde olmaları halinde bir bütün olarak gerçek
başarıya ulaşma şansını yakalar.Ancak öğretmen bu
sistemin en gözde unsurudur.Sistemin aksayan bir çok
yönüne rağmen,öğretmenin tek başına yapacağı şeyler
vardır.Bu anlamda NLP öğretmen için iyi bir
klavuzdur.
İLK 7 SANİYEYE DİKKAT!
Sınıfa girdiğinizde en önemli zaman dilimi ilk 7
saniyedir.NLP,bu zaman diliminde aşağıdaki
tavırlara dikkat çeker.
ENERJİNİZ
Büyük bir coşku ve heyecanla sınıfa
girin.Enerjiniz etrafa manyetik dalgalar
yayarak öğrencilerinizde pozitif etki
yaratır.Enerji ile oluşturulan özgüven
gösterisi,öğrenciyi etkiler.
GÖZLERİNİZ
Sınıfı mümkün olduğu kadarıyla gözlerinizle
izleyin,güleç bir yüzle selamlayın.Sınıftaki her
öğrenci ile göz göze gelmeye
çalışın.Sınıfınızın farkında olun.
FARKINDALIĞINIZ
Sınıfta olmayanları listeden değil,gözleminiz
sonucunda tespit edin.Öğrenciler hakkında
mümkün olduğunca fazla bilgi sahibi olmaya
çalışın.Öğrencilerinizin isimlerini ezberlemeye
çalışarak,onlara isimleriyle hitap edin.Sınıfta
olan her değişikliğin farkında olun.Takdir
edilecek veya yerilecek değişiklikleri fark
edin.Olumsuzlukları ise çok önemli değilse
eğer görmezden gelmeye çalışın.
BİR OLAY ANLATIN
Motivasyonu sağlayan çok kısa bir olayı veya o
günlerde yaşadığınız bir durumu anlatın.Derse
başlamadan önce,bir önceki derste neler
öğrenildiğini özetleyin.Eğer o ders sırasında
enteresan bir olay yaşanmışsa onu da
hatırlatarak,öğrencilerinizin hatırlamalarını
sağlayın.
KONUNUN ÖNEMİNE DİKKAT
ÇEKİN
Derste işlenecek konunun anahtar başlıklarını
verin,dersin hayata dair pratik yönlerinden
bahsedin.Dersin yalnız öğrenmek için değil,iş ve
diğer yaşam alanlarında da kullanılabileceğini
belirtin.
TEMSİL SİSTEMLERİNİ
KULLANIN
Dersi işlerken 3 temsil sistemini de
kullanın.Öğrencilerin görsel,işitsel,dokunsal
ve hatta tatma duyularına hitap
edin.Öğrencilerin ilgi duydukları alanlara
önem verin.Motivasyonu sağlamak için
iletişim becerilerinizi sergileyin;bu konuda
oldukça cömert olun.
BEDEN DİLİNİZİ İYİ
KULLANIN
Her türlü mimik ve hareketlerin öğrencinin
dikkatini çektiğini unutmayın.Bu nedenle
bazen komik veya ilginç durumlara
düşmekten de çekinmeyin.Eğitimci
gerektiğinde bir aktör gibi davranmalıdır.Her
türlü jest,mimik,rol,ses tonu ve güzel
konuşmalardan oldukça fazla
yaralanın.Zaman zaman şakalaşmalarda
bulunun,sınıfça gülün.
ÖĞRENCİLERİN SORU
SORMASINI TEŞVİK EDİN
Öğrencilerinizin soru sormalarına imkan
hazırlayın.Soru sormanın dersin
öğrenilmesinde en etkili yöntemlerden
olduğunu unutturmayın.Dersle ilgili olarak
soru soran öğrencilerinizi sözel de olsa
ödüllendirin.İlgi çeken her davranış,öğrenci
için unutulmaz bir anı olarak kalacaktır.
TEKRARLAYIN VE
TEKRARLATIN
Konunun kalıcılığı noktasında
tekrarlamak,NLP’ nin de
yöntemlerindendir.Konuyu tekrarlamak için
dersin sonunda mutlaka zaman
ayırın.Öğrenciye de tekrarlaması için uygun
yöntemler kullanmaya çalışın.
SONUÇ
Eğitimin bir iletişim olduğu vurgusundan yola
çıkarak,amacın sınıfta, öğrencinin
öğrenmesini sağlamak olduğu bilinmelidir.
Şunu unutmamak gerekir ki,verdiğimiz
eğitimin kalitesi,kendimiz ve öğrencilerimiz ile
kurduğumuz iletişime bağlıdır.
Bu da NLP’ nin sınıfta,okulda ve çevremizde
etkin kullanımıyla gerçekleşebilir.
KAYNAKLAR
Biçer T.,NLP Kişisel Liderlik,Beyaz
Yayınları,1999,İstanbul.
Harry A.,NLP,Sistem Yayıncılık
Richard&Bandler,NLP Trans Ve Değişim,Alfa
Yayınları,İstanbul.
Dursun S.,Sınıfta NLP’nin Etkin Kullanımı,Yeni
Eğitim Dergisi,s.1,2002