Mali tabloların sunulması hakkında karar

T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Devlet Muhasebesi Standartları Kurulu
DEVLET MUHASEBESİ STANDARTLARI KURULU KARARI
Tarih
Gündemi
Sayısı
Ek Sayısı
: 03/04/2013
: Mali tabloların sunulması konusunda
oluşan tereddütlerin giderilmesi
: 74
:-
Kurulda aşağıda belirtilen karar alınmıştır;
Mali tabloların sunulması konulu 1 No’lu Devlet Muhasebesi Standardının 8 inci
paragrafında yer alan “Ancak, bu durum genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin her biri
için ayrı raporlar veya il veya muhasebe birimi düzeyinde raporlar hazırlanmasına engel
değildir” hükmünün kapsama dahil genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin her biri için
ayrı ayrı mali tablo seti çıkarılması anlamına gelip gelmeyeceği konusunda tereddütler
oluştuğundan konuya açıklık getirilmesinin yararlı olacağı değerlendirilmiştir.
Standardın “Raporlama Birimi ve Konsolidasyon” başlıklı 8 ve 9 uncu paragraflarında;
“8.Kendi adına ekonomik varlık edinebilen, yükümlülük üstlenebilen, diğer kamu
idareleri veya üçüncü şahıslarla ekonomik ilişkilere girebilen kapsama dâhil her kamu
idaresi bir kurumsal birim, her kurumsal birim de bir raporlama birimidir. Genel bütçe
kapsamındaki kamu idareleri tek bir raporlama birimi sayılır. Ancak, bu durum genel bütçe
kapsamındaki kamu idarelerinin her biri için ayrı raporlar veya il veya muhasebe birimi
düzeyinde raporlar hazırlanmasına engel değildir.”
“9.Kamu idarelerinin hazırladıkları malî tablolar Maliye Bakanlığı’nca konsolide edilir
ve belirlenen süreler içinde kamuoyuna sunulur. Konsolidasyon işlemi önce merkezi yönetim,
yerel yönetimler ve sosyal güvenlik kurumları alt grupları bazında, daha sonra da genel
yönetim düzeyinde yapılır. Konsolidasyon sonucunda ortaya çıkan malî tablolar, kamu
idareleri arasındaki işlemlerden kaynaklanan karşılıklı borç, alacak, gelir ve gider doğuran
işlemler arındırıldıktan sonra ilgili alt grupların veya genel yönetimin malî durumunu
gösterir. ”,
“Malî Tablolara İlişkin Sorumluluk” başlıklı 10 uncu paragrafında ise;
“10.Kamu idareleri, malî tabloların belirlenen standartlara uygun olarak
hazırlanmasından ve belirlenen süreler içinde Maliye Bakanlığı’na gönderilmesinden;
kurumların yöneticileri de bu hususları gözetmekten sorumludur. Söz konusu malî raporların
standartlara uygun olarak hazırlanması görevi genel bütçe kapsamındaki idareler için Maliye
Bakanlığı tarafından yerine getirilir. Kamu idareleri kendi ihtiyaçları için ayrıca malî
tablolar hazırlayabilirler.”
hükümleri yer almaktadır.
Aynı standardın “Malî Tabloların Bölümleri” başlıklı 11 inci paragrafında tam bir mali
tablo setinin; bilanço, faaliyet sonuçları tablosu, varlıklar/yükümlülükler değişim tabloları,
nakit akış tablosu, muhasebe politikaları ve malî tablolara ilişkin açıklayıcı notlardan
oluşacağı belirtilmiştir.
Diğer taraftan 13/05/2005 tarihli ve 25814 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan “Devlet
Muhasebesi Standartları Kurulunun Yapısı ve Çalışma Usul ve Esasları Hakkında
Yönetmeliğin Kurulun Görev ve Yetkileri başlıklı 9 uncu maddesinin (e) ve (h) bentlerinde;
“e) Standartları uygulayacak olan kamu idarelerini bilgilendirmek ve yönlendirmek
amacıyla düzenleyici işlemleri hazırlamak ve yayımlanmak üzere Bakanlığa sunmak.
h) Standartlar konusunda Bakanlığa yapılan başvuruları incelemek, değerlendirmek ve
karara bağlamak.”,
“Standartların Uygulanması ve Kamu İdarelerinin Sorumluluğu” başlıklı 18 inci
maddesinde de;
“18.Kurulun; gerek görmesi halinde, oluşturulan devlet muhasebesi standartlarının
genel yönetim kapsamındaki idarelerce kısmen veya tamamen uygulanmasına yönelik olarak,
idarelerin özellikleri dikkate alınmak suretiyle özel düzenlemeler yapılabilir.”
hükümlerine yer verilmiştir.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun;
-6 ncı maddesinde; “Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelir, gider,
tahsilat, ödeme, nakit planlaması ve borç yönetimi Hazine birliğini sağlayacak şekilde
yürütülür. Bu Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde yer alan kamu idarelerinin tüm gelirleri Hazine
veznelerine girer, giderleri bu veznelerden ödenir. Bu idareler özel vezne açamaz. Her türlü
iç ve dış borçlanma, yurt dışından hibe alınması, borç ve hibe verilmesi ve bunlara ilişkin
geri ödemeler, Hazine garantileri, Hazine alacakları, nakit yönetimi ve bunlarla ilgili diğer
hususlarda 9.12.1994 tarihli ve 4059 sayılı, 28.3.2002 tarihli ve 4749 sayılı Kanun hükümleri
uygulanır...”,
-12 nci maddesinde ise; “... Genel bütçe, Devlet tüzel kişiliğine dahil olan ve bu
Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde yer alan kamu idarelerinin bütçesidir…”,
-45 inci maddesinde de; “…Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin edindiği
taşınmazlar Hazine adına, diğer kamu idarelerine ait taşınmazlar ise tüzel kişilikleri adına
tapu sicilinde tescil olunur. Hazine adına tescil edilen taşınmazlar Maliye Bakanlığı
tarafından yönetilir…”
hükümleri yer almaktadır.
Anılan standartta raporlama birimi tanımı yapılırken kendi adına ekonomik varlık
edinebilme, yükümlülük üstlenebilme, diğer kamu idareleri veya üçüncü şahıslarla ekonomik
ilişkilere girebilme gibi şartlar dikkate alınarak kamu idaresinin sahip olması gereken asgari
hususlar belirtilerek bir bakıma tüzel kişilik vurgusu yapılmıştır.
Tam bir mali tablo seti ise bilanço, faaliyet sonuçları tablosu, varlıklar/yükümlülükler
değişim tabloları, nakit akış tablosu, muhasebe politikaları ve malî tablolara ilişkin açıklayıcı
notlar şeklinde tanımlanmıştır. Ancak, idareler kendi ihtiyaçları doğrultusunda bu tablolara ek
yardımcı tablolar sunabilirler. İdarelerin sunması gereken mali tablolar, tam bir mali tablo
setinin bölümleri olarak yukarıda sayılan tablolar olup en azından yıllık olarak
yayımlanmalıdır.
Tereddüt oluşturan “Ancak, bu durum genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin her
biri için ayrı raporlar veya il veya muhasebe birimi düzeyinde raporlar hazırlanmasına engel
değildir” hükmü ile idarenin ve kullanıcıların ihtiyaçları doğrultusunda mali tablolara ek
veya yardımcı olarak bütçe bilgilerinin ve diğer yardımcı tabloların sunulabilmesi
kastedilmektedir. Dolayısıyla 5018 sayılı Kanunun 6, 12 ve 45 inci maddelerinde yer alan
hükümler çerçevesinde genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin ayrı tüzel kişilikleri
olmadığından genel bütçenin tek bir raporlama birimi sayılması ve genel bütçe için tek bir
mali tablo seti sunulması uygun olacaktır.
Mehmet SARITAŞ
Başkan
Ünal TAYYAN
Üye
Ertan ERÜZ
Üye
Sadettin KAYACI
Üye
Mustafa UYSAL
Üye
Prof. Dr. Necmiddin BAĞDADİOĞLU
Üye
Ahmet AÇIKGÖZ
Üye
Can Memduh ERDEM
Üye
Mehmet Kağan SAYGILI
Üye