Atatürk Müzesi Müze binası, eski Adana`nın merkezi olan tarihi

Atatürk Müzesi
Müze binası, eski Adana’nın merkezi olan tarihi Tepebağ’da, 19.
yüzyılda yapılmış geleneksel Adana evlerindendir. İki katlı, cumbalı,
kırma çatılı, kâgir bir yapıdır. Bu özellikleri nedeniyle Kültür
Bakanlığı’nca “Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlığı” olarak
tescil edilmiş ve koruma altına alınmıştır. Ramazanoğullarından Suphi
Paşa’ya ait olan bu evde Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Ulu Önder
Mustafa Kemal Atatürk, 15 Mart 1923’te eşi Latife Hanım’la birlikte misafir olmuşlardır.
Bina, Atatürk Bilim ve Kültür Müzesi Derneği’nce zamanın Kolordu Komutanı Bedrettin
Demirel’in önderliğinde kamulaştırılmış ve halkın da yardımıyla restore edilmiş ve 1981
yılında ziyarete açılmıştır. Atatürk'ün Adana'ya geliş günü olan 15 Mart tarihi, her yıl
resmi törenlerle bu müzede kutlanmaktadır.
Yılan Kale: Misis ile Ceyhan arasında, ovaya hâkim
bir tepe üzerindedir. İç Anadolu’dan gelip Gülek
Boğazı yoluyla Adana, Misis, Payas ve Antakya’dan
geçen tarihi istila ve kervan yolunun üzerinde
bulunan kale, dağ kaleleri zincirinin ilk halkasıdır.
Halk arasında “Şahmeran Kalesi” olarak da bilinen
kalede Şeyh Meran adlı bir kişinin yılan yetiştirip
terbiye ettiği söylentisi yaygındır.
Ramazanoğlu Medresesi: 1540 yılında yapılmış
klasik Osmanlı medresesidir.
Ramazanoğlu Çarşısı: Ramazanoğlu Halil Bey`in
kurduğu yeni Adana şehrinin çekirdeğini
oluşturmaktadır. 15.yy`da kurulan çarşı tarihi İpek
Yolu üzerinde bulunan Adana`nın en canlı ticaret
merkezi olmuştur. Halen bu önemini sürdürmektedir.
Ramazanoğlu külliyesi içinde geniş bir alana yayılır. 16.yy.’ dan beri ticaret
merkezidir.Osmanlı döneminde özel malların satıldığı kapan denilen üç tarafı çevrili, önü
açık dükkanlar; atölyeler ve hanlar vardı. Bugün ise, iki bedesten, sadece portali ayakta
kalmış Gön Hanı ve Çarşı Hamamı bulunmaktadır.
Tepebağ Evleri: Eski Adana evleri, aynı adlı
Tepebağ Höyüğü’nün üzerinde ve eteklerindedir.
Tarihi sur içindeki Adana şehrinin yüzlerce yıllık
kültürü burada saklıdır. Tepebağ Evleri’nin çoğu 18.
yüzyılda yapılmıştır.
Kurtkulağı Kervansarayı: Kurtkulağı
Kervansarayı, Ceyhan’ın 12 km. güneydoğusunda
Kurtkulağı beldesindedir. 17. yüzyıl sonunda
Hüseyin Paşa tarafından eski Halep kervan yolu
üzerinde yaptırılmıştır. Büyük kesme taşlarla
yapılmıştır. 23.60x45.75 m. boyutlarındadır.
1.80x2.15 m’lik kalın ayaklar ve kemerlerle örtülü
odalar sivri kemerli ikişer pencere ile
aydınlanmaktadır. Kervansarayın hemen yanında, aynı döneme ait ilginç bir mimarisi
olan tarihi cami bulunmaktadır.
Büyük Saat Kulesi: Tarihi Ulu Cami Külliyesi içinde, 1882
yılında Vali Abidin Paşa tarafından
yaptırılmıştır. Kesme taştan dikdörtgen kesitli 32 m.
yükseklikte bir kuledir. Resmi dairelerin zamanlarını ve ezan
vakitlerini göstermek için yapılmıştır.
Taşköprü: Adana Müzesi’ndeki kitabede mimar
Auxentios tarafından 4. yüzyılda yapıldığı yazılıdır.
319 m. uzunluğunda ve 13 m. yüksekliğinde olan
köprü, yanlardan ortaya doğru büyüyen 21 yuvarlak
kemerden ibarettir. Bunlardan ancak 14’ü
sağlamdır. Ortadaki büyük kemerde iki aslan
kabartması vardır.
Ulu Cami Ve Külliyesi: İldeki sivil mimari
eserlerinin en önemlilerindendir. 1513 yılında
Ramazanoğlu Halil Bey tarafından yapımı
başlatılmış, 1541 yılında Halil Bey’in oğlu Piri
Mehmet Paşa tarafından bitirilerek ibadete
açılmıştır. Cami, Selçuklu, Memluk ve Osmanlı
mimari özelliklerini taşır. 34.50x32.50 m.
ölçülerinde dikdörtgen bir plan arz eden caminin
kapısı Selçuklu mimari tarzında, minaresi Memluk
stilindedir. Kapının üzerindeki konik çatı ve minaredeki taş kemerler bu çağın
özelliklerini yansıtır. Kürsü beyaz mermer, mihrap ise siyah mermer ile çevrilidir. Mihrap
duvarı 16. ve 17. yüzyıl İznik ve Kütahya çinileriyle kaplanmıştır. Gri çiniler 18. yüzyıla
aittir ve sonraki restorasyon sırasında yerleştirilmiştir. Birbirine bağlı dört kolon, ibadet
alanını ikiye böler. Caminin dış yüzeyinde ve giriş kapısında siyah beyaz taşlar
kullanılmıştır. Bitişiğindeki türbe Ramazanoğlu ailesinindir. Türbede son derece sanatsal
bir şekilde bitki motifleri ve çiniler kullanılmıştır. Caminin doğusundaki medrese bugün
öğrenci yurdu olarak kullanılmaktadır.
Kozan Kalesi ve Manastırı: Asurlular tarafından
yaptırılmıştır. Kozan Kalesi (Sis) tarihi yol üzerinde
stratejik yönden önemli bir konumdadır. 9. yüzyılda
Abbasilerin, 11. yüzyılda Selçukluların ve daha sonra
Haçlıların eline geçmiştir. Her üç yılda bir yapılan
vaftiz yağı çıkarma törenleri nedeniyle, Hıristiyan
dünyasının önemli merkezlerinden olmuştur.
Yağ Camii: Yağ Camii, önceleri “Eski Cami” adı
ile anılıyorken, hemen yanında kurulu yağ çarşısı
nedeniyle daha sonraları bu adı almıştır. 1501
yılında Ramazanoğlu Halil Bey’in emri ile
kiliseden camiye çevrilmiş, günümüzdeki haline
Piri Paşa tarafından yaptırılan eklemelerle
kavuşmuştur.
Bebekli Kilise:1880-90 yılları arasında yapılan
kilisenin esas ismi Saint Paul’dür. Kilisenin tepesinde
Meryem Ana’nın 2.5 metrelik tunç heykeli
bulunmaktadır. Heykelin bebeğe benzemesi nedeniyle
halk arasında Bebekli Kilise olarak bilinir.
Akça (Ağca) Mescit: Adana’nın En eski Türk yapısı olarak bilinen Akça mescit Ulucami
Mahallesinde, Ulucami’ye 60 mt. Mesafede bulunmaktadır. Ağca Bey isminde bir
Türkmen ağası yaptırmış olduğundan bu ismi almıştır. Ebcet denilen tarihlendirme Akça
Mescitte görülmektedir. Bu günkü kitabenin bulunduğu giriş kapısının üzerinde evvelce
kabartma olarak yapılmış ve bugün izleri mevcut iki kuş figürü bulunmakta olup, bu kuş
figürleri ebcet hesabıyla bir tarih meydana getirmektedir. Böylece Ebcet hesapçılarının
değerlendirmesinin doğru olduğu kabul edilirse eser 812 Hicri (1489) yılında yapılmıştır.