Hz Muhammed`in Örnek Kişiliğinden Kesitler Cömertliği Cömertlik

15.03.2010
Rahman ve Rahim Olan
Allah’ın Adıyla
Hz Muhammed’in Örnek Kişiliğinden
Kesitler
Cömertliği
Hz Muhammed’in Örnek Kişiliğinden Kesitler
Cömertliği
Cömertlik,
•
•
•
•
•
mal ve imkanı,
gönüllü olarak ve karşılık beklemeden
gerekli yerlerde ve
gerektiği ölçüde
başkalarının yararına harcamaktır.
İslâm dini, cömertliği insanın sahip olması
gereken temel erdemlerden birisi olarak kabul
etmiştir.
Hz Muhammed’in Örnek Kişiliğinden Kesitler
Cömertliği
Kur'an-ı Kerîm'de cömertlik Yüce Allah'ın
sıfatları arasında geçmekte (Kerîm), (İnfitar 6)
O'nun ikram sahibi
(Rahman 26,78)
olduğu
belirtilmektedir.
7. Hz Muhammed’in Örnek Kişiliğinden
Kesitler
Cömertliği
Yine
Kur'an-ı
Kerîm'de,
cömertliğin
tezahürlerinden olan yardımın, kendi canı
çekmesine rağmen, karşılık beklemeden, (İnsan
7-9)
Gösteriş yapmadan, kimseyi incitmeden, başa
kakmadan,(Bakara 262-265)
Sahibinin yanında değer taşıyan maldan (Al-i
İmran 92) yapılması istenmiştir
Hz Muhammed’in Örnek Kişiliğinden Kesitler
Cömertliği
• Her konuda Yüce Kur'an'ın prensiplerini
uygulayan Hz. Peygamber de söz ve
davranışlarında cömertliğe gerekli değer ve
önemi vermiştir.
Öyle ki o, kendisini çok yakından tanıyan
sahâbîler tarafından "insanların en cömerdi"
olarak tanıtılmış, cömertliğinin ramazan ayında
daha da arttığı belirtilmiştir.
Hz Muhammed’in Örnek Kişiliğinden Kesitler
Cömertliği
• Kaynaklar
onun
cömertliğini
yağmurla
mukayese ederler ve hayır konusunda
yağmurdan daha cömert olduğunu kaydederler.
Buradaki karşılaştırma dikkat çekicidir.
Nasıl ki yağmurdan herkes, sözgelişi her dine
mensup olan, her yaştan, zengin-fakir bütün
insanlar istifade ederse, onun cömertliğinden de
her
kesimin
faydalandığını
söylemek
mümkündür.
Hz Muhammed’in Örnek Kişiliğinden Kesitler
Cömertliği
Hz. Peygamber'den istenen bir şeye, yok
dediğini vaki olmadığı, varsa verdiği rivayet
edilir.
Hz Muhammed’in Örnek Kişiliğinden Kesitler
Cömertliği
Cömertlik,
• servet edinme duygusuyla karşılıksız harcama
ve iyilik yapmaktan kaçınmayı ifade eden
"cimrilik" ile,
• kişinin kendine ait veya sorumluluğu altındaki
mal veya imkânı gereksiz yere harcamayı ifade
eden ve "İsraf" diye adlandırılan iki aşırılığın
ortasında bulunur.
Hz Muhammed’in Örnek Kişiliğinden Kesitler
Cömertliği
Kur'an-ı Kerîm'de; müsrifler kötülenip israf
reddedilirken, israf ve cimrilikten uzak olarak
dengeli harcamada bulunanlar övülür. (Nisa 6,
Furkan 67)
Hz Muhammed’in Örnek Kişiliğinden Kesitler
Cömertliği
Kur'an-ı Kerim'de insanlar hayra, ihsana,
yardıma teşvik edilirken, cimrilik gösterenlerin
bu davranışlarının kendileri için iyi olmadığı ve
bilakis fena olduğu, (Al-i İmran 180)
Allah'ın cimrileri sevmediği, (Nisa 36-37, Hadid
23-24)
Hz Muhammed’in Örnek Kişiliğinden Kesitler
Cömertliği
Cimriliğin zararının, cimri insanın
kendisine dokunacağı, (Muhammed 38)
Cimrilikten korunanların
(Tegabün 16)
kurtuluşa
bizzat
ereceği,
Cimrilik edenin, düştüğü zaman, malının
kendisine fayda sağlamayacağı (Leyl 8-11)
bildirilir.
Hz Muhammed’in Örnek Kişiliğinden Kesitler
Cömertliği
• Hz. Peygamber cimriliği kötülemiş, bu sıfattan
Allah'a sığınmıştır. Kendisinin cimri olmadığını
da açıkça ifade etmiştir.
• İnsanlar
hakkında
düşünülebilen
küçük
düşürücü huylardan birisinin cimrilik olduğunu
bildirmiştir.
• Cimrilik
duygusuyla
imanın
bulunamayacağını söylemiştir.
bir
arada
Hz Muhammed’in Örnek Kişiliğinden Kesitler
Cömertliği
Bir hadisinde, mal hırsını demir zırha benzetmiş,
cömert insanla cimri insanın şu şekilde
mukayesesini yapmıştır:
• Cömert insandaki yardım duygusu mal hırsını
yenip kişi cömertlik yaptıkça üzerindeki zırh
genişler.
Hz Muhammed’in Örnek Kişiliğinden Kesitler
Cömertliği
Böyle bir kişide mal hırsının
duygusunun baskısı gittikçe azalır.
ve
cimrilik
Cömert kimse aynı zamanda başkalarının
sıkıntılarını hafifletmiş olmaktan dolayı huzura
kavuşur.
Hz Muhammed’in Örnek Kişiliğinden Kesitler
Cömertliği
• Buna mukabil cimri insandaki mal hırsı,
kendisini, gittikçe sıkan bir zırh gibi rahatsız
eder.
İnsanların
sıkıntı
içinde
bulunduklarını
görmekten dolayı da vicdanen rahatsız olur.
Buna rağmen cimriliği yüzünden vicdanını
rahatlatacak iyilikler yapamaz. Böylece cimrilik
duygusu kendisini tam bir psikolojik baskı altına
alır.
Hz Muhammed’in Örnek Kişiliğinden Kesitler
Cömertliği
Hz. Peygamber cimrilik sebebiyle geçmişte bazı
milletlerin helak olduklarını şu sözleriyle
bildirmiştir:
"Cimrilikten sakının! Çünkü cimrilik sizden
öncekileri helâk etmiş; onları birbirinin kanlarını
dökmeye,
haramlarını
helal
saymaya
sevketmiştir".
Hz Muhammed’in Örnek Kişiliğinden Kesitler
Cömertliği
• Hz. Peygamber, çeşitli alanlarda kaynak ve
imkân savurganlığını, yani israfı önlemeye
yönelik çabalarda bulunmuştur.
"Yiyiniz, içiniz, tasadduk ediniz, giyininiz. Fakat
israf
etmeyerek
ve
kibirlenmeyerek"
buyurmuştur.
Abdest alırken bile suyun israf edilmemesini
istemiştir.
Hz Muhammed’in Örnek Kişiliğinden Kesitler
Cömertliği
Kişinin;
• Zamanını,
• En iyi bir şekilde değerlendirme imkânına sahip
bulunduğu dönem olan gençliğini,
Yani bir bakıma işgücünü, servetini, ilim gibi
kaynak ve imkânlarını nasıl kullandığından
sorguya çekileceğini bildirmiştir.
Hz Muhammed’in Örnek Kişiliğinden Kesitler
Cömertliği
Bu suretle, kişinin, bahsi geçen kaynak ve
imkânları kullanırken sorumluluğunun bilincinde
olması gerektiğine dikkat çekmiştir.
İsraf, gerek bireysel harcamalarda ve gerekse
kamu
harcamalarında
olumsuz
sonuçlar
doğurabilir.
Hz Muhammed’in Örnek Kişiliğinden Kesitler
Cömertliği
Kamu alanındaki israf halkı sıkıntıya sokacak
ekonomik sorunlara yol açabilir.
Bu açıdan bakıldığında, Hz. Peygamber'in bir
yönetici olarak, cömertlik sıfatına hâiz olmasının
yanında, israfın olumsuzluğuna vurgu yapması
anlamlı ve önemlidir……..