Uruguay Görüşmeleri ve DTÖ sonrası

IX. BÖLÜM DERS NOTLARI: DÜNYA TİCARETİNİN
SERBESTLEŞTİRİLMESİ VE KÜRESEL TİCARET
Sunumlarda Paul R.
Krugman ve Maurice
Obstfeld tarafından
yazılmış “International
Economics: Theory and
Policy” ve Halil
Seyidoğlu tarafından
yazılmış “Uluslararası
İktisat: Teori, Politika
ve Uygulama” isimli
ders kitabları temel
alınmıştır.
Ders: Uluslararası
İktisat ve Dış
Ticaret Politikası
Öğr. Gör. Elşen BAĞIRZADE
Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi
Türk Dünyası İşletme Fakültesi
Bakü - 2011
İçindekiler




















Giriş .................................................................................................................................................... 3
Çok Taraflı Ticaret Sistemi ................................................................................................................ 4
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ-WTO) .................................................................................................. 5
DTÖ’nün amaçları ............................................................................................................................. 6
DTÖ'nün İşlevi ................................................................................................................................... 7
GATT ve DTÖ (WTO) neoklasik teoriye dayanr .............................................................................. 8
DTÖ’nün temel faaliyetleri ................................................................................................................ 9
DTÖ’nün iki temel kuralı ................................................................................................................. 10
DTÖ’nün yönetim yapısı .................................................................................................................. 11
DTÖ: karar süreci ............................................................................................................................. 14
GATT’dan DTÖ’ye varan gelişmeler ............................................................................................... 16
GATT (WTO) olmadığında dünya ticareti ....................................................................................... 17
GATT'ın Amaçları ............................................................................................................................ 18
GATT'ın Temel İlkeleri .................................................................................................................... 19
GATT’ın dünya ticaretini serbestleştirme mekanizması .................................................................. 20
GATT ve ticaret görüşmeleri ............................................................................................................ 21
Çeşitli GATT politika ve uygulamaları ............................................................................................ 25
Uruguay Görüşmeleri ve DTÖ sonrası ............................................................................................. 27
Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması ............................................................................................... 34
DTÖ( WTO) ile dünya ticareti ........................................................................................................ 35
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-2
Giriş





II.Dünya savaşından sonra ortaya çıkan dünya ticaretini
serbestleştirme eğilimleri günümüzde de hızlı bir biçimde
sürmektedir.
1980-90’lı yıllardan itibaren başlayan küreselleşme sürecinin
ekonomik boyutu daha kabarıktır.
Ekonomik küreselleşmenin üç böyutu dikkat çekmektedir:
• Ticari küreselleşme
• Mali küreselleşme
• Üretimin küreselleşmesi (çokuluslu şirketler)
Ticari küreselleşme süreci 1947’de GATT’ın oluşturulmasıyla
başlar.
Ticari küreselleşme iki ayrı doğrultuda gelişmektedir:
• GATT veya sonradan DTÖ doğrulutusundaki çoktaraflı görüşmeler
• İktisadi birleşmeler
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-3
Çok Taraflı Ticaret Sistemi
 Bugünkü çok taraflı ticaret sistemi üç aşamada
oluşmuştur:
• GATT (Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel
Anlaşması – 1948)
• Ticaret müzakereleri turları
• 1994 Marakeş Konferansı DTÖ’nün kurulması
ve Uruguay Raund Anlaşmaları
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-4
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ-WTO)
 1 Ocak 1995 yılında Urugvay Görüşmeleri (Raundu)




sonucu ve GATT’ın temelinde oluşturulmuştur.
GATT sanayi malları üzerindeki dünya ticaretini
serbestleştirmeye yönelikti.
DTÖ yaptırım gücü artırılmış, sanayi, tarım ve hizmet
ticaretinin serbestleştirilmesile birlikte fikri mülkiyet
haklarını da kapsamaktadır.
GATT 1947 Urugvay Toplantılarında yenilenerek GATT
1994 adıyla DTÖ bünyesine dahil edilmiştir.
Tüm Batılı sanayileşmiş ülkeler dahil olmakla, dünya
ticaretinin %90’nı kapsayan 150 den fazla ülke örgütün
üyesidir.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-5
DTÖ’nün amaçları




Ticarette engellerin, kısıtlamaların ve yasaklamaların
kaldırılması
Dünya ticaretinin kural ve disiplinlere dayalı saydam ve
tahmin edilebilir bir sisteme oturtulması
Kaynakların daha verimli kullanılması
Ticaretin serbestleştirilmesi ve arttırılması
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-6
DTÖ'nün İşlevi








Uruguay Raund ile birlikte GATT kurumsal bir yapıya
kavuşmuş ve Dünya Ticaret Örgütü'ne dönüşmüştür
DTÖ Marakeş Anlaşmalarının uygulanmasından sorumludur
DTÖ'yü Kuran Anlaşmanın hükümleri uyarınca, ticaretin
liberalleştirilmesi bir “süreç”tir
Bu yönde ilerleme sağlanması yeni müzakere süreçlerini
gerektirecek ve bu müzakereler de yine DTÖ çatısı altında
yapılacaktır
Kararların üyeler tarafından alınması
Üyelerin çoğunluğu “Gelişme Yolunda Ülkeler”
“Consensus” İlkesi
Sekretaryanın tarafsızlığı
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-7
GATT ve DTÖ (WTO) neoklasik
teoriye dayanr
 Tüm ülkeler ticaretten kazanır
 Daha fazla ticaret = daha fazla fayda
 Tüm sektörler eşittir
 Serbest ticaret optimaldır
 Karşılaştırmalı üstünlük alanlarında uzmanlaşma
optimaldır.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-8
DTÖ’nün temel faaliyetleri






Örgütün kapsamına giren (GATT’dan devralınan) anlaşmaların
uygulanması, yönetimi ve işleyişinin sağlanması.
Yapılacak yeni çok yanlı ticaret görüşmeleri için bir forum
oluşturma, ticareti serbestleştirme çabalarına yeni alanlar katma.
Üyeler arasında çıkabilecek anlaşmazlıkları çabuk ve etkili
biçimde çözmek üzere bir arabuluculuk mekanizması kurma
(Anlaşmazlıkların Çözüm Organı).
Üyelerin dış ticaret politikalarını gözden geçirme ve
değerlendirme (Ticaret Poltikalarını Gözden Geçirme
Mekanizması – TPRM, Ticaret Poltikalarını Gözden Geçirme
Organı).
Sürekli bir kurumsal yapı olarak IMF, Dünya Bankası ve bunlara
bağlı kuruluşlarla yakın işbirliği yapma.
Uluslararası ticaret sisteminin faydalarından yararanmaları için
gelişmekte olan ülkelere ve dönüşüm ekonomilerine yardımcı
olma.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-9
DTÖ’nün iki temel kuralı
 GATT’dan devralınan iki temel kural var:
• En çok kayrılan ülke kuralı
• Ulusal işlem kuralı
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-10
DTÖ’nün yönetim yapısı







Bakanlar Konferansı (Ministerial Conference)
• Üye ülkelerin ilgili bakanlarından oluşur
• En yüksek karar mevkidir
• En az 2 yılda bir toplanır
Genel Konsey (General Council)
• Daha sık toplanr ve tüm ülke temsilcilerinden oluşur
• Bakanlar Konferansı adından faaliyet gösterir
• Cenevrede toplanır
Genel Direktör
• Örgütü temsil eder ve ilgili bakanlar tarafından atanır
Konseyler
• Mal ticareti
• Hizmet ticareti
• Ticaretin fikri mülkiyet hakları
Çeşitli komiteler
Yönetim üyelik ve konsensusa dayanmaktadır.
Merkezi Cenevrededir.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-11
DTÖ’NÜN KURUMSAL YAPISI
Bakanlar Konferansı
Ticaret Politikalarını
Gözden Geçirme Organı
Komiteler:
•Ticaret ve Çevre
•Ticaret ve Kalkınma
•Bölgesel Ticaret
Anlaşmaları
•Ödemeler Dengesi
•Bütçe, Finans ve
Yönetim
Çalışma Grupları:
•Katılmalar
Mal Ticareti
Konseyi
Genel
Konsey
Anlaşmazlıkların
Halli Organı
Ticaretle Bağlantılı
Fikri Mülkiyet
Hakları Konseyi
Komiteler:
•Pazara Giriş
•Tarım
•Sağlık Önlemleri
•Ticarette Teknik Engeller
•Subvansıyonlar ve Telafi Edici Önlemler
•Anti-Dumping
•Gümrük Değerleme
•Menşe Kuralları
•İthalat Lisansları
•Ticaretle Bağlantılı Yatırım Önlemleri
•Korunma Önlemleri
Hizmetler
Ticareti
Konseyi
Komiteler:
•Finansal Hizmetler
Ticareti
•Özel Taahhütler
• Ulusal Düzenlemeler
Komitesi
• GATS Kuralları
Çalışma Grubu
Çalışma Grupları:
• Devlet Ticari Teşekkülleri
•Sevk Öncesi İnceleme
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Çoklu Anlaşmalar
Sivil Havacılık Komitesi
Kamu Alımları Komitesi
Slide 8-12
DTÖ
İkametgah: Cenevre, İsviçre
Kuruluş: 1 Yanvar 1995
Oluşmuştur: Urugvay raundu görüşmeleri
(1986-94)
Üyelik: 150 ülke
Bütçe: 175m İsviçre frankı, 2006
Sekreterlik: ~630
Genel Direktör: Paskal Lami
Fonksyonları:
• DTÖ ticaret anlaşmalarını yönetmek
• Ticaret müzakereleri üzre forum
• Ticaret müzakerelerini yönetmek
• Ulusal ticaret politikalarını gözden geçirmek
• Teknik destek ve GOÜ’ler için eğitim
• Diğer uluslararası örgütlerle işbirliği
DTÖ: karar süreci
500 sayfalık kurallar/ 23,000 sayfalık yorumlar
Uluslararası ticaret kuralları üyeler tarafından
müzakere yoluyla anlaşmaya bağlanır.
DTÖ: karar süreci
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-15
GATT’dan DTÖ’ye varan gelişmeler







1930’larda dünya ticaretinde yoğun koruyuculuk ve iktisadi
milliyyetçilik hareketleri yaygınlaşmıştır.
Bu durumdan özellikle Batılı sanayileşmiş ülkeler şikayetçiydi.
1944’te Bretton Woods Konferanslarında IMF ve WB
oluşturulmuştur.
1947-1948 arasında Havana’da toplanan elli kadar ülkenin temsilcisi
Uluslararası Ticaret Örgütü (ITO) oluşturulması kararı aldılar.
ITO yasasında kurumun temel görevinin uluslararası ticaretin
liberalleştirilmesiydi. Fakat yasa yoğun muhalefet nedeniyle ülke
parlamentolarından geçmedi.
1948’de uluslararası ticaretin liberalleşmesine yönelik olarak geçici
GATT anlaşması imzalandı ve onun parlamentolar tarafından
onaylanması gerekmiyordu.
GATT giderek süreklilik kazandı ve Cenevrede bir daimi sekretaryası
oluşturulmuştur.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-16
GATT (WTO) olmadığında dünya ticareti
Dünya ticaretine korumacılığın etkisi, 1929–1933
Ocak
Aralık
1929
1930
$3.0
mlrd
Şubat
1931
kasım
Mart
1932
1933
$0.9
mlrd
Ekim
Nisan
Eylül
Mayıs
Ağustos
Haziran
Temmuz
Ticaret göstergeleri: her ay
GATT'ın Amaçları





Ticaretin serbestleştirilmesi
Engellerin kaldırılması ve uluslararası ticaretin kural ve
disiplinlere dayandırılması
Şeffaf ve öngörülebilir bir ticaret sistemi oluşturulması
Miktar kısıtlamaları yerine tarifeler yoluyla koruma
sağlanması
Tarifelerin bağlanması ve zaman içinde aşağı çekilmesi
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-18
GATT'ın Temel İlkeleri


En Çok Kayrılan Ülke Prensibi
• Herhangi bir ülkeye tanınan herhangi bir hak ya da
lehte muamelenin diğer üye ülkelere de tanınması
Ulusal Muamele hükmü
• Yerli ürün ile ithal ürün arasında doğrudan veya
dolaylı olarak vergilendirme veya diğer kesintiler
açısından yerli ürün lehine ayrımcı bir muamele
yapılmaması
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-19
GATT’ın dünya ticaretini
serbestleştirme mekanizması






Üyel ülkeler arasında belirli aralıklarla yapılan çok yanlı tarife
görüşmeleri yoluyla yürütüyordu.
Görüşme tekniği “karşılıklı ödün” (reciprocity) ilkesi olmuştur.
Yani belirli malların önemli ihracatçısı olan ülke veya ülke grupları
başlıca ticaret ortaklarından, onlara sattıkları mallar üzerinde
gümrük indirimleri talep ederler, karşı tarafa, onlar da kendi
mallarından ödün verirler.
GATT görüşmelerinde asıl pazarlıklar ABD ile AB ve Japonya gibi
ülkeler veya ülke grupları arasında yapılmıştır.
Belli başlı ithalatçı ve ihracatçılar arasında sağlanan tarife
uzlaşmaları daha sonra genel bir tarife anlaşmasıyla tüm üyelere
yaygınlaştırılmıştır.
Karşılıklı ödün ilkesinin bir istisnası az gelişmiş ülkelerle ilgiliydi.
Urugvay rauduna kadar bunlar karşılık olarak bir tarife indiriminde
bulunmadan ödünlerden yaralanıyorlardı. Bu raunddan sonra onlar
da sürece katılmıştır.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-20
GATT ve ticaret görüşmeleri
 1947 yılında Cenevrede yapılan ilk toplantı ile birlikte



gerçekleştirilen GATT görüşmelerinin sayısı sekizdir.
Önceki görüşmeler özellikle ABD ve Batı Avrupa
ülkeleri arasında yoğunlaşıyordu. Sonradan buna
Japonya da katıldı.
Zamanla bölgesel ekonomik gruplar oluşmuş ve bu
gruplar toplantılara tek bir sözcü ile katılmışlardır (AB,
EFTA, Nordik Topluluğu ve ASEAN).
Kennedy Görüşmelerile tarife indirimleri tek tek
maddeler üzerinde değil, tüm tarifeler üzerinde belirli
oranlardan yapılması yöntemi benimsendi.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-21
GATT ve ticaret görüşmeleri
GATT KONFERANSLARI
Toplantı
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
İlk konferans, Cenevre, İsviçre
İkinci konferans, Annecy, Fransa
Üçüncü konferans, Torquay, İngiltere
Dördüncü konferans, Cenevre, İsviçre
Dillon Görüşmeleri, Cenvere, İsviçre
Kennedy Görüşmeleri, Cenevre, İsviçre
Tokyo Görüşmeleri, Cenevre, İsviçre
Uruguay Görüşmeleri, Punta del Este, Uruguay
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Süresi
1947
1949
1950-1951
1955-1956
1961-1962
1964-1967
1974-1979
1986-1994
Slide 8-22
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-23
GATT ve ticaret görüşmeleri
 İlk toplantılarda yalnız sanayi ürünleri ele alınmış ve

tarife indirimleri üzerinde durulmuştur. Zamanla bu
alanda sınırlı bir ilerleme oldu. Örneğin, Kennedy
Görüşmelerinde dampinge karşı Anti-Damping Kodu
benimsenmiş, Tokyo Görüşmelerinde de ilk kez tarife
dışı engeller konusu tartışılmıştır.
En kapsamlı Uruguay Görüşmelerinde ise mal ticaretine
ek olarak, hizmet ticareti, sınai ve fikri mülkiyet
haklarının korunması ve tarımsal sübvansiyonlarla diğer
tarife dışı araçlar tartışılmıştır.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-24
Çeşitli GATT politika ve uygulamaları
 Koruma Aracı Olarak Gümrük Tarifelerinin Tercih
Edilmesi
• Yani tarife kotadan daha üstündür.
 GATT ve “Haksız Rekabet” Uygulamaları
• GATT 1947’de yer almış,
• Dampinge karşı anti-damping vergisi yetkisi verilmiştir.
• İhracat subvansiyonlarına karşı ithalatçı ülkenin telafi
edici vergi uygulama hakkı verilmiştir.
• Tokyo Görüşmelerinde Anti-Damping Kodu ve
Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Vergiler Kodu
benimsenmiştir.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-25
Çeşitli GATT politika ve uygulamaları
 GATT ve Çevre Korunması
• Cevre konusunda GATT politikalarına önemli çapta eleştiri
yapılmıştır.
• Çevre konusu Uruguay Görüşmelerinde ele alınsa da bir
karara varılamamıştır.
 GATT ve Yeni Korumacılık Akımı
• Bir üye ülkenin ihracatı, ithalatçı üye ülkede ciddi bir
zarara yol açıyor veya böyle bir tehlike doğuruyorsa, bu
durumda ithalatçı ülke hükümeti iç piyasasını korumak
amacıyla kısıtlayıcı önlemler alma hakkına sahip olmuştur.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-26
Uruguay Görüşmeleri ve DTÖ sonrası




1986 Eylül ayında Uruguay’ın Punta del Este kentinde başlamış ve
15 Nisan 1994’de Fas’ın Marakeş kentinde 125 ülkenin nihai
anlaşmayı imzalamasıyla sonuçlanmıştır.
Başlanğıçta görüşmelerin dört yıl sürmesi planlanmıştı. Ancak,
tarımsal sübvansiyonların kaldırılması konusunda ABD ile AB
(özellikle Fransa) arasında çıkan görüş ayrılıkları nedeniyle dört
yıl daha uzandı.
Burada tarımsal subvansiyonlarla birlikte hizmet ticaretinin
serbestleştirilmesi ilk kez tartışılmışdır.
Ayrıca tarife ve tarife dışı engellerin kaldırılarak yeni
korumacılığın yayılışının önlenmesi, fikri ve sınai mülkiyet
haklarının korunması ve resmi ihalelerde yerel firmalar lehine
konulan ayrıcalıkların giderilmesi, diğer önemli konular arasında
yer almıştır.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-27
Uruguay Görüşmeleri ve DTÖ sonrası
 Uruguay Görüşmelerinin diğer bir sonucu da DTÖ’nün

kurulmasıdır.
Görüşmelerde GATT 47 szleşmesine değişiklik yapılmış
ve bu şekilde oluşan GATT 94 DTÖ’nün kapsamına
alınmıştır.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-28
Uruguay Görüşmeleri ve DTÖ sonrası

Görüşmelerde elde edilen sonuçları aşağıdaki biçimde özetlemek mümkündür:
• Sanayi Malları Üzerindeki Gümrük Tarifeleri
- Gelişmiş ülkeler sanayi ürünleri üzerindeki tarifelerde yeniden ortalama
%34 dolayında bir indirim yapmayı kabül ettiler. Böylece bu alandaki
tarife oranı Urugvay öncesi %4.7’den Uruguay sonrasındaki indirimlerle
%3’e düşürülmüş olacaktır.
• Gönüllü İhracat Kısıtlamaları
- Genellikle “gri alan önlemleri” de denen gönüllü ihracat kısıtlamaları veya
iç piyasa düzenlenmesi anlaşmaları gibi önlemler 4 yıllık bir süre
içerisinde kaldırılacaktır.
• Az Gelişmiş Ülkeler
- Az gelişmiş ülkelere bağlayıcı tarife indirimleri öngörülmüştür.
• Tarım
- Tarımla ilgili taahhütler üç grupta toplanmıştır: pazara giriş, iç destekler ve
ihracattaki sübvansiyonlar.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-29
Uruguay Görüşmeleri ve DTÖ sonrası

NİHAİ SENET=[29Anlaşma+Mutabakat metinleri]
 Türkiye DTÖ’nün kurucu üyesi olarak Nihai Senet’in
onay işlemlerini 1995 yılında tamamlamıştır
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-30
Nihai Senet


DTÖ’yü Kuran Anlaşma
EK 1A Mal Ticaretine İlişkin Anlaşmalar (GATT 94)
• Tarım Anlaşması
• Sağlık Önlemleri Anlaşması
• Tekstil ve Giyim Anlaşması
• Ticarette Teknik Engeller Anlaşması
• Ticaretle Bağlantılı Yatırım Tedbirleri Anlaşması
• Anti-Damping Anlaşması
• Gümrük Kıymetinin Belirlenmesi Anlaşması
• Sevk Öncesi İnceleme Anlaşması
• Menşe Kuralları Anlaşması
• İthalat Lisansları Anlaşması
• Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Önlemler Anlaşması
• Korunma Önlemleri Anlaşması
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-31
Nihai Senet






EK 1B Hizmetler Ticareti Genel Anlaşması (GATS)
• GATS’ın içerdiği sektörler: hava taşımacılığı, mali hizmetler,
denizcilik hizmetleri, telekomünikasyon, turizm, sağlık, eğitim,
mesleki hizmetler ve benzeri sektörler
EK 1C Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPS)
EK 2 Anlaşmazlıkların Halli Kural ve Prosedürlerine İlişkin Mutabakat
Metni
EK 3 Ticaret Politikalarının Gözden Geçirilmesi (TPRM)
EK 4 Çoklu Anlaşmalar
+
Diğer Bakanlar Konferansı Kararları ve Uzlaşma Metinleri
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-32
Uruguay Görüşmeleri ve DTÖ sonrası
• Tekstil ve Giyim Sektörü
- Bu mallar üzerindeki, Çok Elyaflılar Anlaşmasına dayanılarak konulan ihracat
kotaları 10 yıllık bir sürede daha az kısıtlayıcı olan tarifelere dönüştürülecek ve bu
sürede tarifeler de %25 oranında indirilecektir.
• Hizmetler Ticareti
- Hizmetler alanında liberalleşmeyi gerçekleştirmek üzere Hizmetler Ticareti Genel
Anlaşması (General Agreement on Trade inServices –GATS) kabül edilmiştir.
• Sınai ve Fikri Mülkiyet Hakları
- 1967 Paris Anlaşması, 1971 Bern Anlaşması, Roma Anlaşması ve ilgili diğer
anlaşmalar kabül edilmekte ve üye ülkelerin uyacakları bazı standartlar
konulmaktadır.
• Miktar Kısıtlamaları
- Kural dışı olarak belirli durumlarda uygulanabilecek miktar kısıtlamalarının
sanayileşmiş ülkelerde 2 yıl, gelişmekte olan ülkelerde 5 yıl içinde kaldırılması
öngörülmüştür.
• Ticaret Politikalarının Gözden Geçirme Mekanizması (TPRM)
- İlk kez bu çerçevede çalışacak bir organa yer verilmiştir.
• Ticaretle İlişkili Yatırım Önlemleri
- İmalat sanayideki yabancı sermaye işletmelerinin uymak zorunda oldukları yerel
malzeme kullanma veya ihrcat yapma gibi zorunlulukları da aşamalı biçimde
kaldırılmaktadır.
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-33
Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması
 Etkin ve efektif olarak işlemektedir
 “Negative consensus” ilkesi
 Süreç, otomatik olarak işlemekte


ve tek başına bir
üyenin sistemi tıkaması mümkün olmamaktadır
Yalnızca üye ülkelerarası uyuşmazlıklar için uygulanır
Yaptırım gücü: alınan kararlar bağlayıcıdır
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-34
DTÖ( WTO) ile dünya ticareti
Dünya ticaret hacmi 1948–2003
ABŞ $ trln, cari fiyatlarla
8
7
6
DAHA fazla ticaret? Tabi ki, ancak …
… İSTİKRARA DİKKAT >
5
4
3
Eğer % 67
silinmiştirsə
2
GATT ’48
DTÖ ’95
1
0
1948
1997
1957
1966
1975
1984
1993
2002
DTÖ
Nerelerdese görüşmeler yapılır ve sonuçlar elde edilir.
İlk adım
görüşmedir.
Öyle bir yerdir ki,
hükümetler kendi ticaret
sorunlarını görüşmek için
müracat etmektedirler.
DTÖ yalnız ticareti
liberalleştirmemektedir.
Bazen kuralar ticari
baryerleri
desteklemektedir–
Örneğin. Tüketicileri
himaye etme veya
hastalığa önleme.
Skip >>>
DTÖ (The World Trade Organization)
The World Trade Organization
Centre William Rappard
rue de Lausanne 154
CH–1211 Geneva 21
Switzerland
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Tel: +41 (0)22 739 51 11
Fax: +41 (0)22 739 54 58
email: [email protected]
website: www.wto.org
Slide 8-37
Kaynaklar




P. Krugman and M. Obstfeld, International
Economics: Theory and Policy, Seventh Edition
Pearson – Addison Weasley.
H. Seyidoğlu, Uluslararası İktisat: Teori, Politika
ve Uygulama, XV. Baskı, İstanbul, 2008.
R. Karluk, Uluslararası Ekonomi: Teori ve
Politika, VI. Baskı, İstanbul, 2009.
www.wto.org
Copyright © 2003 Pearson Education, Inc.
Slide 8-38