TÜRKİYE ORTADOĞU İLİŞKİLERİ VE SURİYE KRİZİ Prof. Dr. ABDULKADİR BAHARÇİÇEK [email protected] I. ORTADOĞU NERESİ? • • • • • • Jeopolitik Konumu -Bereketli Hilal -İlk Medeniyetler -Semavi Dinler -Zengin Yer altı Kaynakları -Petrol II. BÖLGENİN SİYASİ YAPISI • • • • • Osmanlı Dönemi Batı Egemenliği -II. Dünya Savaşı Sonrası -Yeni Devletlerin Niteliği -Siyasi Akımlar: Batıcılık, İslamcılık, Milliyetçilik III: TEMEL SORUNLAR • • • • • • • • • • Ulus-Devlet Arap-İsrail sorunu Sınır sorunları Etnik ayrışmalar Mezhep Çatışmaları Su Kalkınma Yoksulluk Dış Müdahaleler Rejim Sorunu IV. TÜRKİYE’NİN BÖLGE İLE İLİŞKİLERİ • -Cumhuriyet Öncesi • -Cumhuriyet Dönemi: • 1923-1950 Yok sayma politikası: iki neden: İdeoloji ve reelpolitika • 1950-1970 Bölgeyi hatırlama: Kıbrıs ve Batıcı dış politikanın tıkanması • 1970 ve sonrası: Milli Görüş anlayışı, Özal ve ekonomik boyut, Ak Parti Dönemi ARAP BAHARI • İÇ NEDENLER: Özgürlük talebi, Baskıcı yönetimler, İsrail ve Batı yanlısı rejimler,Ekonomik sorunlar, Yolsuzluklar, yeni orta sınıfların varlığı. • DIŞ NEDENLER: İki Kutuplu düzenin sonu, 3. demokrasi dalgası, bilgi çağı, uluslararası hukuk, eksen kayması tartışmaları, küreselleşme, Türkiye etkisi. SURİYE KRİZİ • İki kutuplu denge sona erdi • Ortadoğu’da yeni bir düzen ortaya çıkıyor • Vekalet savaşları yürütülüyor TÜRKİYE VE KRİZ • Türkiye krizin dışında kalabilir mi? • Türkiye her şeyi kontrol edebilir mi? • Türkiye denklemin dışında tutulmak isteniyor. KİM KAZANDI-KİM KAYBETTİ • Kazananlar: İsrail, Rusya, İran, ABD, Batı, Diktacı Rejimler, Petrol ve Silah Lobisi • Kaybedenler: Suriye, Türkiye, Irak, Mısır, Ortadoğu halkı, İslam Dünyası.