Slayt 1 - İdris YAVUZYİGİT
advertisement
Hz. Peygamber Kardeslik Ahlakı Ve Hukuku www.kardeslikahlaki.org İdris YAVUZYİĞİT [email protected] Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşlik “Sevgi varken nefret niye, Barış varken savaş niye Kardeşlik varken didişmek niye Dostluk varken düşmanlık niye Hoşgörü varken bağnazlık niye, Özgürlük varken tutsaklık niye, Adalet varken, haksızlık niye?” Hacı Bektaş Veli 1441. Yıldönümünü kutladığımız alemlere rahmet olarak gönderiler Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v.)’in doğumu vesilesiyle 1989 yılından beri “Anmaktan Anlamaya” şiarıyla kutlana gelen kutlu doğum haftasının bu seneki konusu “Hz Peygamber Kardeşlik Ahlakı Ve Kardeşlik Hukuku”dur. Bizler bu sohbetimizde İslam kardeşliği üzerinde durmaya, kardeşliğimizi pekiştirmeye ve kardeşler olarak üzerimize düşen görevleri yeniden hatırlamaya gayret göstereceğiz. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir İnsan Mükemmel Yaratılmıştır Allah insanı “ahsen-i takvîm” üzere yaratmıştır. Boyunun düzgünlüğü, endamının eşsizliği, akıl, irfan ve düşünce sahibi, konuşan, yazan, sanat kabiliyeti olan bir varlık oluşu, güzeli çirkinden, hayrı şerden ayırabilme özelliği, Yeryüzünde halife tayin edilmesi, Peygamberler ve kitaplar gönderilmesi, ilahi emanetin yüklenmesi Ve yaptıklarından da sorumlu tutulması gibi daha pek çok üstünlük insana verilmiştir. Allah Teala yaratmış olduğu insana inanma, inancına göre yaşama, birlik ve beraberlik içerisinde olma, yaşama ve yaşatma, müminlerle kardeş olma gibi bir takım dini, dünyevi, uhrevi sosyal haklar ve görevler vermiştir. Bu hak ve görevlerin en önemlilerinden birisi kardeşliktir. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşlik Kardeş: “Aynı anne ve babadan doğan veya ortak değerlere sahip olan kimseler” demektir. Arapça'da ahi kelimesiyle karşılanmaktadır. Kardeşler, arkadaşlar anlamına gelen ihve ve ihvân kelimeleri ise ahi kelimesinin çoğuludurlar. Nesep kardeşliğinin dışında bir de aynı dine veya dünya görüşüne mensup olmayı ifade eden akide kardeşliği söz konusudur. İslâm dininde kardeşlik, bütünüyle akide temeline dayanmaktadır. (Mehmet METİNER, Şamil İslam Ansiklopedisi) Müminler Kardeştir Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Allah (c.c), Kur'ân-ı Kerim'de şöyle buyurmaktadır: َِا َّن َما ماْلُ مؤم ُنو َن ِا مخوة ِ ََ َ م ُ َ م َ َ َ َ م ُ م َ َّ ُ ه َ َ َ َّ ُ م ُ م َ ُ ن فاص ِلحوا بين اخويكم واتقوا اّٰلل لعلكم ترحمو "Mü'minler ancak kardeştirler. Öyleyse kardeşlerinizin arasını bulup-düzeltin ve Allah'tan korkup sakının umulur ki esirgenirsiniz" (el-Hucurat 49/10) Âyeti kerimeden de açıkça anlaşılacağı üzere, ancak iman bağıyla bir araya gelenler kardeş olarak kabul edilmektedirler. Buna göre yeryüzünün neresinde yaşıyor, hangi dili konuşuyor, hangi kavme mensup, hangi renge sahip olurlarsa olsunlar bütün Müminler birbirlerinin kardeşleridirler yani birbirlerinin sadık dostlarıdırlar. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşlik Çeşitleri Kısaca çerçevesini çizmeye çalıştığımız kardeşlik esas itibarıyla 7 gruba ayrılır: Nesep Kardeşliği / Kan Kardeşliği / Gurup-Kabile, Kardeşliği / Siyasi Kardeşlik / Ahiret Kardeşliği / İnsanlık Kardeşliği / Din Kardeşliği Biz burada din kardeşliği üzerinde duracağız. Ayet ve hadisler ışığında kardeşliği anlamaya ve birbirimize karşı olan görevlerimizi yeniden düşünmeye çalışacağız. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşlik Birlik Olmaktır َ م َ ُ َ م ه َ ً َ َ َ َ َّ ُ َ م ُ ُ و م َ َ ه اّٰلل َع َل مي ُك مم ِا مذ ُك من ُتمم اّٰلل ج ٖميعا وَل تفرقوا واذكر ا ِنعمت واعت ِصموا ِبحب ِل ِ ِ َ َّ َ َ ً َ َ م ف َب مي َن ُق ُلوب ُك مم َف َا م َص َب مح ُت مم ب ِن مع َم ِت ٖه ِا مخ َو ًانا َو ُك من ُت مم َع ٰلى َش َفا ُح مفر ٍة اعداء فال ِ ِ ََ َّ َ َ م َ َ ُ م م َ َ ٰ َ ُ َ ُ ه ُ َ ُ م ٰ َ َ َ َّ ُ م َ م َ ُ ن ِمن الن ِار فانقذكم ِمنها كذ ِلك يب ِين اّٰلل لكم ايا ِت ٖه لعلكم َهتدو “Hep birlikte Allah'ın ipine (İslâm'a) sımsıkı yapışın; parçalanmayın. Allah'ın size olan nimetini hatırlayın: Hani siz birbirinize düşman kişiler idiniz de O, gönüllerinizi birleştirmişti ve O'nun nimeti sayesinde kardeş kimseler olmuştunuz. Yine siz bir ateş çukurunun tam kenarında iken oradan da sizi O kurtarmıştı. İşte Allah size âyetlerini böyle açıklar ki doğru yolu bulasınız.” (Âli Imrân suresi 103. Ayet) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşlerin arasını Allah birleştirmiştir َم َ َ َّ َ َ م َ ُ ُ م َ م َ م َ َيعا َما َا َّل مفت َ م َ ً اَل مرض َجم والف بين قل ِوب ِهم لو انفقت ما ِفى ٖ ِ َ َّ َ َ َ م َ ُ ُ م َ ٰ َّ ه َّ ُ َ َ َ َ م م ُ بين قل ِوب ِهم ول ِـكن اّٰلل الف بينهم ِانه ع ٖزيز ح ٖكيم “Ve (Allah), onların kalplerini birleştirmiştir. Sen yeryüzünde bulunan her şeyi verseydin, yine onların gönüllerini birleştiremezdin, fakat Allah onların aralarını bulup kaynaştırdı. Çünkü O, mutlak galiptir, hikmet sahibidir.” ayet) (Enfâl suresi 63. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Güzel Kardeş Olmak َ َو َم من ُيطع ه َاّٰلل َع َل ميه مم من َ الر ُسو َل َف ُا ٰولئ َك َم َع َّالذ ُ ين َا من َع َم ه َاّٰلل و َّ ٖ ِ ِ ِ ِ ٰ ُ ِ ُّالنبي َن َوالصديق َين َوالش َ ًالصاحح َين َو َح ُن َن اولـئ َك َ فيقا َّ َ َّ َ ٖ ِ هد ِاء و ٖ ٖ ِ ِٖ ر ِٖ “Kim Allah'a ve Resûl'e itaat ederse işte onlar, Allah'ın kendilerine lütuflarda bulunduğu peygamberler, sıddîkler, şehidler ve salih kişilerle beraberdir. Bunlar ne güzel arkadaştır!” (NİSA suresi 69. ayet) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Mümin müminin aynasıdır ُ ُ ُم َ َّإن.أخو اْلُ منل ُم ََل َي مخ ُذ ُل ُه َو ََل َي مكذ ُب ُه َو ََل َي مظل ُم ُه أح َد ُكمم … اْلن ِلم ِ َ ِ َم م ِ ُ. فإن َ أى به أذى فل ُيمط ُه َع منه،م مر ُآة أخيه ِِ ر ِ ِ ِ ِ "…Müslüman Müslümanın kardeşidir. Ona yardımını kesmez, ona yalan söylemez, ona zulmetmez. Her biriniz, kardeşinin aynasıdır, onda bir rahatsızlık görürse bunu ondan izale etsin." (Müslim, İman 95) Müslümanlar Hangi ırktan, hangi renkten, hangi bölgeden, hangi kavimden ve hangi dilden olursa olsun, katıksız iman kardeşidirler. Onlar, Rabb olarak Allah`a, din olarak İslâm`a ve önder olarak Muhammed (sav)'e gönülden iman etmişlerdir. Bundan dolayı kardeşler olmuş ve İslam Milletinin mensupları haline gelmişlerdir. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Müminler binanın yapı taşları gibidirler, birbirlerini tamamlarlar ً َ ُ م َ َ ُ ُّ َ م ُ ُ َ م ُ ُ لمؤمن كالبنيان يشد َعُه َعُا ؤمن ِل ِ اْل ِ “Mü’minin mü’mine karşı durumu, bir parçası diğer parçasını sımsıkı kenetleyip tutan binalar gibidir.” (Nesâî, Zekât 66) Bina bilindiği üzere kum, çakıl, tuğla, demir, kapı, çerçeve, cam gibi farklı malzemelerden meydana gelir. Bunlar bir araya getirilmek suretiyle sağlam binalar oluşturulur. Binanın yapı taşlarında kırılmalar, çatlaklar oluşmaya başladığında bu kırılma ve çatlamalar sadece o parçayı değil bütün binayı da etkileyebilir. Dolayısıyla İslam ile kardeş olduğumuzu unutmadan kardeşlerimizdeki kırılma ve çatlamaları kardeşlik çerçevesi içerisinde tamir etmek durumundayız. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Müslüman Kardeşler Bir Vücut Gibidir Dünyanın neresinde olurlarsa olsunlar, tevhid bayrağı altında birleşen Mü'minler aynı milletten olup sanki bir vücudun organları gibidirler. َ َ َ َ ُ ُم َ َ َ م ََ َ ُ م ََ ُ م َ َ ُ مثل اْلؤ ِم ِنين في تو ِاد ِهم وتراح ِم ِهم وتعاط ِف ِهم مثل احجن ِد َ َ ََ َ م ََ مُ ُ م ُ َ َ َ َّ َ ُ إذا اشتكى ِمنه عُو تداعى له سا ِئر احجن ِد ِبالنه ِر ُ َ َّ .واححمى birbirlerini sevmekte, birbirlerine acımakta ve birbirlerini korumakta “Mü’minler bir vücuda benzerler. Vücudun bir uzvu hasta olduğu zaman, diğer uzuvlar da bu sebeple uykusuzluğa ve ateşli hastalığa tutulurlar.” ( Buhârî, Edeb 27) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Bir Vücut Hikayesi Vücut uzuvları bir gün kendi aralarında toplantı yaptılar. Hepsi mide için çalıştıklarından şikayetçidirler. “Mide hiçbir şey yapmıyordu ve onlar olmadan da hiçbir şey yapamazdı” diye düşünüyorlardı. Oldukça sinirliydiler. Toplantının sonunda organlar artık midenin isteklerini yerine getirmemeye karar verdiler. Göz, ben bundan sonra seçmeyeceğim; eller tutmayacağım; ağız, gıdaları kabul etmeyeceğim; dişler, çiğnemekten vazgeçeceğim; ayaklar, mide için adım atmayacağım diyerek kararlarını ifade ettiler. Dediklerini yaptılar ve mideyi boş bıraktılar. Fakat aradan çok geçmemişti ki, gözler bulanmaya, eller titremeye, ağız kurumaya, dişler çürümeye, ayaklar takatsiz kalmaya başladı. Görünen o ki, mide onlarsız hayatını sürdüremese de, onlar da midesiz yaşayamayacaktı. Bir vücudu meydana getiren bütün uzuvların bir biri için çalıştığını ve böyle bir birliktelik olmadan yaşayabilmenin mümkün olmadığını anladılar. Demek ki, herkes birbiri için çalışıyordu ve her uzvun eksikliği hissedilecekti. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir İmanın Lezzetini Yaşamak İçin Milletler ve hatta insanlık, tek bir vücut gibidir. İnsanlar ve kurumlar, o vücudun sıhhatli gelişip ilerlemesi, herkesin üzerine düşen görevi yapması ile mümkündür. Gerçek manada imanın lezzetini yaşamak için efendimiz bizlere 3 hususu bildiriyor ُاّٰلل َو َر ُس ُوله ُ َّ َأ من َي ُكو َن: « َثالث َم من ُك َّن فيه َو َج َد به َّن َح َال َو َة اإل َي َمان ِ ِ ِ ِ ِ ِ َ َ َّ َ َ َّ َّ ُ ُّ ُ َ م ُ َّ َ م ُ م َّ » … ّٰلل ِ وأن ي ِحب اْلرء َل ي ِحبه ِإَل، ِسواهما، أحب ِإلي ِه ِمما “Üç özellik vardır; bunlar kimde bulunursa o, imanın tadını tadar: Allah ve Resûlünü, (bu ikisinden başka) herkesten fazla sevmek. Sevdiğini Allah için sevmek. …” ) Buhârî, Îmân 9) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir İmanın iktidar olmadığı yürekte, şeytan ihtilal yapar “Allah için sevmek” bir anlamda sevgiye, sevgiden başka karşılık tanımamaktır. İşte bu anlamdaki sevgi, imana derinlik ve zevk katmaktadır. İnsan da imanın tadını böylece tatmaktadır. َ واْلُ َتجالنين، ـحبتي ل مل ُم َت َحاب َين َّفي ُ َّ قال َاّٰلل تعالى َو َج َب مت م َ َّ « ِ ِ ِ ِ ِ ُ َ َّ َ َ َ ُ َ َّ َ َ َّ » واْلتب ِاذ ِلين في، واْلتز ِاو ِرين في، في “Allah Teâlâ, “Sırf benim için birbirini seven, benim rızâm için toplanan, benim rızâm uğrunda birbirini ziyaret eden ve sadece benim rızâm için sadaka verip iyilik edenler, benim sevgimi hak ederler” buyurmuştur.” ) Riyazüss salihin 383) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Allah İçin Birbirini Sevebilmek َ َ َ َّ َ َ َ َّ م َ َ َ َ َ م َ ُ َر َ م َّ » ... وتفرقا علي ِه، اّٰلل اجتمعا علي ِه ِ و جالن تحابا في... « “Başka bir gölgenin bulunmadığı Kıyamet gününde Allah Teâlâ, yedi insanı, arşının gölgesinde barındıracaktır: … Birbirlerini Allah için sevip buluşmaları da ayrılmaları da Allah için olan iki insan … (Buhâri, Ezan 36) ُ َم َ م ََ م َ ُ َ َ ُّ ن َّ َ أين اْلتحابو: امة « إن اّٰلل تعالى ِ يقول يوم ال ِقي ُُّ ُ َ م َ م َّ َّ َ َ َ م » اللي ؟ اليوم أ ِظلهم في ِظ ِلي يوم َل ِظل ِإَل ِظ ِلي ِ ِبج “Nerede benim rızâm için birbirlerini sevenler? Gölgemden başka gölgenin bulunmadığı bugün onları, kendi arşımın gölgesinde gölgelendireceğim” buyurur. (Riyazüss salihin 378) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Din Kardeşliğinde Zaman, Mekan Ve Mesafe Yoktur Aynı dili kullananlar değil, aynı duyguları paylaşanlar daha iyi anlaşırlar. Mevlana Din kardeşliği, yer yüzündeki Mü'minlerin zaman, mekan ve mesafe mefhumlarını dikkate almaksızın birbirinin sevinç ve kederini paylaşması, onların huzur ve saadetini kendi huzuruna tercih etme asaletidir. Ayet-i kerime ve hadis-i şeriflerde birbirinin kardeşi olarak bildirilen ve aynı nurla boyanmış, aynı potada eriyip aynı kalıpta şekillenmiş bulunan kimseler, tek bir kalp ve beyin gibidirler. Birinin derdi hepsinin ortak ızdırabı, birinin sevinci diğerlerinin müşterek saadeti olur. Şarktaki bir Müslüman’ın başı ağrısa, garptaki Müslüman bundan müteessir olur. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir İslam Kardeşliğinden Örnekler Değerli şairimiz Yunus Emre, bir şiirinde de insan sevgisini şöyle dile getirmiştir: “Sevelim, sevilelim, Dünya kimseye kalmaz.” Her biri gökteki yıldızlar gibi olan sahabe-i kiram efendilerimiz Resulullah (sav)`i kendilerine örnek almış, o`na tabi olumuş ve emirlerine itaat etmişlerdir. Böylece en hayırlı nesil haline gelmişlerdir. Birbirleriyle iman kardeşi oluşları, Allah için ve Allah yolunda ne gerekiyorsa hiç taviz vermeden yerine getirişleri, kardeşlik hukukuna azami derecede riayet edişleri onları, en hayırlı makama yükselmiştir. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Ensar Ve Muhacir Kardeşliği İslam tarihinde iyilik yolunda, takva ve samimiyet yarışında önceliği elde eden ilk Müslümanlardan Allah rızası için her şeyini bırakıp Mekke’den Medine’ye hicret edenlere Muhacir, muhabbet ve samimiyetle onlara kucak açıp, ellerinden gelen her türlü yardımı yapan Medine’li Müslümanlara da Ensar adı verilmiştir. Allah rızası için Mekke’de her şeyini bırakıp Medine’ye hicret etmiş bulunan, Muhacir Müslümanlara, Medineli Müslümanlar muhabbet ve samimiyetle kucaklarını açmışlar, ellerinden gelen her türlü yardımı onlardan esirgememişler ve bütün insanlığa ibret olacak bir kardeşlik tablosu sergilemişlerdir. Mekke’den gelirken beraberlerinde hiçbir şey getirmeyen Muhacirlerin hicret ettikleri yere ve bölge insanına alışmaları gerekiyordu. Allah Resulü bunu tesis etmek için, Ensar’dan durumu müsait olan sahabiler ile Mekke’den gelen sahabilerden huyları birbirine uyanları kardeş yaptı. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Ensar Ve Muhacir Kardeşliği Medine’ye hicretten yaklaşık beş ay sonra Rasulullah (sav) Medineli yardımsever Ensar’la, hicret eden Mekkeli müslümanları bir araya topladı 45’i Muhacirden, 45’i de Ensar’dan olmak üzere 90 kişiyi kardeş ilan etmiştir. Enes (ra) anlatıyor: “Allah için ikişer ikişer kardeşleşin” Sonra Ali b Ebi Talib`in elini tuttu ve dedi ki “Bu benim kardeşimdir ” Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, bu kardeşlik muâhedesini Enes bin Mâlik -radıyallâhu anh-’ın evinde yapmıştı. Abdurrahman ibn Avf ile Sa`d ibnür-Rebi’yi, Selman el-farsi ile Ebudderda’yı, Hamza b Abdulmuttalib ile Rasulullah (sav)'in azadlı kölesi Zeyd b Harise’yi, Cafer bEbi Talib ile Muaz b cebeli; Hazret-i Ebû Bekir ile Hârice bin Zeyd’i; Hazret-i Ömer ile Utbân bin Mâlik’i; Ebû Ubeyde ile Sa’d bin Muâz’ı; Hazret-i Osmân ile Evs bin Sâbit’i; Hazret-i Bilâl ile Abdullâh bin Abdurrahmân’ı; Ammâr ile Huzeyfe’yi kardeş ilan etmişti. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Ensar /Medinelilere peygamberimizin verdiği değer ُ َوَل ُي مبغ، « َل ُيح ُّب ُه مم إ ََّل ُمؤمن َمنم، ُ ُه مم إ ََّل ُم َنافق ِ ِ ِ ِ ِ ِ َّ ُ َ َ َ َ َّ ُ م َّ َّ ُ َ َ م َ م َ َ ُ م َ م » ومن أَغُهم أَغُه اّٰلل، أحبهم أحبه اّٰلل Berâ İbni Âzib radıyallahu anhümâ’dan rivayet edildiğine göre Nebi sallallahu aleyhi ve sellem Medineli müslümanlar hakkında şöyle buyurdu: “Ensarı (Medineli müslümanları) ancak mü’min olan sever, onlara ancak münâfık olan düşmanlık eder. Ensarı seveni, Allah da sever; onlara düşmanlık edene de Allah düşmanlık eder.” (Riyazüss salihin 381) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Ensar Ve Muhacir Kardeşliği Peygamber Efendimizin kurduğu bu kardeşlik müessesi Muhacirlerin yurtlarından ayrılmaktan dolayı duydukları keder ve üzüntüyü giderme, onları Medinelilerle ısındırma, güç ve destek kazandırma gayesini güdüyordu. َ َ َ َُ َ َّ ُ َن َ َّ ُ َن َ م َنصار َوا َّلذين َ األ َِ ِ والن ِابقو األولو ِمن اْله ِاج ِرين و م ُ اّٰلل َع من ُه مم َو َر َّضوا َع من ُه َوأ َعد ُ َّات َب ُع ُ وهم بإ مح َنان َّرض َي ِ ٍ ِ ِ َ َ ًين ف َيها أ َبدا َ َل ُه مم َج َّنات َت مجري َت مح َت َها األ من َه ُار َخالد ِ ِِ ِ ٍ “Muhacir ve Ensardan Allah razı olmuştur. Onlar için içinde ebedi kalacakları cennetler hazırlanmıştır.” (Tevbe 9/100) Medineli Ensar, kardeşlik ve paylaşmada zirveyi yakalayıp, hurmalıklarını evlerini ve işlerini paylaşmaktan geri kalmamış bu konuda birbirleriyle yarışmışlardır. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşini kendine tercih edebilmek Ebû Hüreyre radıyallahu anh şöyle dedi: Bir adam Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’e gelerek: - Ben açım, dedi. Allah’ın Resûlü hanımlarından birine haber salarak yiyecek bir şey göndermesini istedi. O da: Seni peygamber olarak gönderen Allah’a yemin ederim ki, evde sudan başka bir şey yok, dedi. Hz. Peygamber bir başka hanımından yiyecek bir şeyler istedi. O da aynı cevabı verdi. Daha sonra Resûl-i Ekrem’in öteki hanımları da: Seni peygamber olarak gönderene yemin ederim ki, evde sudan başka bir şey yok, diye haber gönderince, Resûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem ashâbına dönerek: - “Bu gece bu şahsı kim misafir etmek ister?” diye sordu. Ensardan biri (Ebû Talha el-Ensârîveya bazıları bu sahâbînin Sâbit İbni Kays İbni Şemmâs, bazıları da Abdullah İbni Revâha olduğunu söylemektedir): - Ben misafir ederim, yâ Resûlallah, diyerek o yoksulu alıp evine götürdü. Eve varınca karısına: Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in misafirini ağırla, dedi. - Evde yiyecek bir şey var mı? diye sordu. Hanımı: - Hayır, sadece çocuklarımın yiyeceği kadar bir şey var, dedi. Sahâbî: - Öyleyse çocukları oyala. Sofraya gelmek isterlerse onları uyut. Misafirimiz içeri girince de lambayı söndür. Sofrada biz de yiyormuş gibi yapalım, dedi. Sofraya oturdular. Misafir karnını doyurdu; onlar da aç yattılar. Sabahleyin o sahâbî Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’in yanına gitti. Onu gören Resûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: - “Bu gece misafirinize yaptıklarınızdan Allah Teâlâ memnun oldu.” (Riyazüss salihin 565, Buhârî, Menâkıbü’l-ensâr 10, Tefsîru sûre (59)) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşini kendine tercih edebilmek Hadisimizin bazı rivayetlerinde bu olay üzerine, Ensar’ın, Muhacir kardeşlerine gösterdikleri bu eşsiz samimiyet, misafirperverlik, kadirşinaslık, cömertlik, fedakârlık ve ferağatı Cenab-ı Hak indirdiği Haşr Suresi’nin 9. ayetiyle ilan edip bu davranışlarını methetmiştir: َ َ َ َّ َ َ َ َّ ُ َّ َ َ م َ َ م َ م م ُ ُّ َ َ م َ َ َ َ م م اَليمان ِمن قب ِل ِهم ي ِحبون من هاجر ِالي ِهم وَل ٖ وال ٖذين تبوؤ الدار و َاج ًة م َّما ُا ُوتوا َو ُي مؤث ُرو َن َع ٰلى َا من ُفنه مم َو َل مو َكان َ ص ُدوره مم َح ُ َيج ُدو َن فى ِ ِ ِ ِ ٖ ِ ِ ِ م ٰ ُ َ ََ ُ ُ ُ م ُ ن َ َّ ُ م َ َ َ َ َ م ُ َق م ِب ِهم خصاصة ومن يو شح نف ِن ٖه فاول ِئك هم اْلف ِلحو "Daha önce Medine’yi yurt edinmiş ve imanı kalplerinde yerleştirmiş olanlara gelince, onlar, kendi yurtlarına hicret eden din kardeşlerini severler, onlara verilen şeyden dolayı gönüllerinde bir kıskançlık duymazlar ve kendileri ihtiyaç içinde olsalar bile onları kendi nefislerine tercih ederler, kim nefsinin ihtiraslarından korunur ise, işte onlar kurtuluşa erenlerin tâ kendisidir" Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Hazreti Hamza’nın Kefeni Uhud’da yaşanan kâbına varılmaz bir din kardeşliği manzarasını Zübeyr bin Avvâm (r.a.) şöyle anlatmıştır: Uhud Harbi sonunda Hazret-i Safiye (r.a.) vücûdu parça parça edilmiş olan kardeşi Hazret-i Hamza (r.a.)’ı görmek istedi. Bu niyetle şehîdlerin bulunduğu tarafa yöneldi. Oğlu Zübeyr kendisini karşılayarak: “–Rasûlullâh geri dönmeni emrediyor anneciğim.” dedi. O ise: “–Niçin? Kardeşimi görmeyeyim diye mi? Ben onun ne feci bir şekilde kesilip doğrandığını biliyorum. O, Allâh için bu musibete dûçâr oldu. Zaten bizi de bundan başkası teselli edemezdi. İnşâallâh sabredip ecrini Allah’tan bekleyeceğim.” dedi. Zübeyr, gidip annesinin söylediklerini Rasûl-i Ekrem Efendimiz’e bildirdi. Sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz: “–Öyleyse bırak görsün.” buyurdu. Safiye (r.a.) da şehîdlerin efendisi olma şerefine eren kardeşinin cesedi yanına gelerek içli içli dua etti. (Bkz. İbn-i Hişâm, III, 48; İbn-i Hacer, el-İsâbe, IV, 349) Zübeyr bin Avvâm (r.a.) şöyle devam etti:“Annem Safiye, yanında getirdiği iki hırkayı çıkarıp: «–Bunları kardeşim Hamza’ya kefen yapasınız diye getirdim.» dedi. Hırkaları alıp Hazret-i Hamza’nın yanına gittik. Yanında Ensâr’dan bir başka şehîd daha bulunuyordu ve henüz onu örtecek bir kefen bulunamamıştı. Hırkaların ikisini de Hamza’ya sarıp Ensârî’yi kefensiz bırakmaktan utandık. Hırkanın birisi Hamza’ya, öbürü de Ensârî’ye kefen olsun dedik. Hırkalardan biri büyük, diğeri küçük olduğu için de aralarında kura çektik.” (Ahmed b. Hanbel, I, 165) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Yermük Savaşı ve Kardeşlik Örneği Huzeyfetü'l-Adevî (r.a.) anlatır: Yermük Muhârebesi’ndeydik. Çarpışmanın şiddeti geçmiş, ok ve mızrak darbeleri ile yaralanan müslümanlar, düştükleri sıcak kumların üzerinde can vermeye başlamışlardı. Bu arada ben de bin bir güçlükle kendimi toparlayarak, amcamın oğlunu aramaya başladım. Son anlarını yaşayan yaralıların arasında biraz dolaştıktan sonra, nihayet aradığımı buldum. Fakat ne çare, bir kan gölü içinde yatan amcamın oğlu, göz işaretleriyle dahi zor konuşabiliyordu. Daha evvel hazırladığım su kırbasını göstererek: Hemen yanına vardım, su ister misin, dedim. Belli ki istiyordu, çünkü dudakları hararetten âdeta kavrulmuştu. Fakat cevap verecek mecali yoktu. Göz işareti ile de muzdarip hâlini ima eder gibiydi. Ben kırbanın ağzını açtım, suyu kendisine doğru uzatırken biraz ötedeki yaralıların arasından bir “Âh!” sesi duyuldu: Amcamın oğlu, bu feryadı duyar duymaz, kendisinden vazgeçerek kaş ve göz işaretiyle suyu hemen ona götürmemi istedi. Kızgın kumların üzerinde yatan şehîdlerin aralarından koşa koşa ona yetiştim. Baktım ki o, kanlar içerisindeki Hişâm bin Âs imiş. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir En güzel yardımlaşma örneği: Muhacir-Ensar Kardeşliği Bir gün Ensar Hz. Peygamber’e gelerek “Hurmalıklarımızı Muhacir kardeşlerimizle bizim aramızda pay et!” dediler. Hz. Peygamber de “Olmaz!” dedi. Muhacirler de Ensar’a, “Peki, ürünü bizimle paylaşacak, fakat bize herhangi bir külfet yüklemeyecek misiniz?” diye sordular. Ensar da “Evet, aynen öyle!” dediler. - Hz. Peygamber Ensar’a : “Muhacir kardeşleriniz size mallarını ve çocuklarını bırakarak gelmişlerdir” buyurdu. Ensar da; “Mallarımızı onlarla paylaşalım” dediler. Bunun üzerine Hz. Peygamber : “Bunu başka bir şekilde yapamaz mısınız?” dedi. Ensar : “Peki nasıl?” diye sordular. Hz. Peygamber şöyle buyurdular: “Onlar bu tür bir çalışmayı bilmezler. Gelin bağlarınızda, bahçelerinizde siz kendiniz çalışın, ancak elde ettiğiniz mahsulü onlarla paylaşınız” dedi. Ensar da bunu kabul etti. Muhacirler Hz. Peygamber’e gelerek şöyle dediler: “Ey Allah’ın Rasülü! Biz bu Medine’li kardeşlerimiz kadar iyi insanlar görmedik. Gelirleri az olmasına rağmen onu bizlerle paylaşıyorlar. Bol ürün aldıklarında ise payımızın kat kat fazlasını veriyorlar. Vallahi bize sevap bırakmamalarından korkuyoruz”. Hz. Peygamber’se şöyle buyurdular: “Siz onlara teşekkür edip, onlar için Allah’a dua ettiğiniz müddetçe sizin için de sevap verilecektir.” Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Yermük Savaşı ve Kardeşlik Örneği Ona: “–Su ister misin?” diye sordum. O da göz işaretiyle “Evet!” dedi. Tam suyu içeceği esnada bir başka yaralının “Âh, âh!” diye inlediği duyuldu. Hişâm, suyu ona götürmemi işaret etti. Onun yanına (Ayyaş Bin Ebi Rabia) vardığımda şehîd olmuştu. Derhâl Hişâm’ın yanına geri döndüm, kırbayı uzatırken bir de ne göreyim; o da şehîd olmuş! Bari amcamın oğluna yetişeyim dedim. Koşa koşa ona (İkrime Bin Ebi Cehil) gittim. Ne çare ki, o da ateş gibi kumların üzerinde kavrula kavrula ruhunu teslîm etmişti… Elimdeki kırba, dolu olarak üç şehîdin ortasında kaldı. Huzeyfe –(r.a.)- o andaki hâlet-i rûhiyesini şöyle anlatır: “Hayatımda birçok hâdiseyle karşılaştım. Fakat hiçbiri beni bu kadar duygulandırıp heyecanlandırmadı. Aralarında akrabalık gibi bir bağ bulunmadığı hâlde, bunların birbirlerine karşı bu derecedeki diğergâm, fedâkâr ve şefkatli hâlleri, (yâni son nefeslerini de hayatlarındaki gibi fazîlet içerisinde vermeleri ve «Ancak müslüman olarak ölünüz.» âyet-i kerîmesinin (Âl-i İmrân, 3/102) şuuru ile hayata veda edebilmeleri), gıpta ile seyredip hayran olduğum büyük bir iman celâdeti olarak hafızamda derin izler bıraktı…” Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Fatih ve tebdili kıyafetle esnaf ziyaretleri Hz. Fatih, tedbil-i kıyafet yapıp halkı teftişe çıkmıştı. Bakalım benim halkım nasıl bir iklimde yaşıyor. Hakkı’ın rızasını mı yoksa kendi nefislerini mi üstün tutuyorlar yaptıkları işlerde? Onların metafizik kayıpları kendi kaybı sayılırdı. Onların manevi kayıpları kendi kaybı sayılırdı. Hani Hz. Ömer (ra) bir gün “Nil kenarında bir kurt kuzuyu kaparsa Ömer’den sorulur” demişti. İşte bu söz onun daima serlevhası olmuştu. Bu muhasebe duygusu kutsi bir panorama şeklinde devamlı gözünün önünde tüllenmişti ömür boyu. İşte şimdi o çoğu zaman yaptığı gibi tedbil-i kıyafet etmişti. Bir dükkana girdi önce. Ondan bazı yiyecek içecekler aldı. Sonra biraz da pirinç istedi,. Adam tanımadığı bu yabancıya şöyle bir baktı. “ Arkadaş ben bugünkü siftahımı yaptım sen pirinci de yanımdaki dükkandan al”dedi. Fatih Sultan Mehmet o dükkana girip pirinç aldı. Fakat bir miktar fasülye isteyince dükkan sahibi “Ben siftahımı yaptım sen o yiyeceği de komşumdan al” dedi. Bu böyle devam etti gitti. Her dükkan sahibi bir şey sattığında diğeri için yanındaki dükkandan almasını söylüyordu. Fatih Sultan Mehmet en sonuncu dükkandan çıkınca gözleri yaşla doldu. Yüzünde sevinç pırıtıları oluştu. Sonra yanındaki dostlarına şöyle dedi: “Vallahi bu insanlarla değil İstanbul’u, dünyayı bile fethederdim. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşlikte Olması Gereken Ve Pekiştirici Özellikler Birbirini Sevmek Ve Saygı Duymak Birlik, Beraberlik, Dayanışma İçerisinde Olmak Ahde Vefa Göstermek Karşılıklı Haklara Riayet Etmek Birbirine Yardım Etmek Hoşgörülü, Müsamahalı Ve Affedici Olmak Güzel Söz Söylemek, Tebessüm Etmek Kardeşinin İyiliğini İstemek Ziyaret Etmek Hediyeleşmek Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşliğimizi Pekiştirecek Davranışlar Kazanalım Müslüman saydığımız bu hususları hem kendi hayatında uygulayacak hem de Müslüman kardeşine muamelelerinde bunlara riayet edecektir. İslam toplumu bu sayede birlik ve beraberliğini devam ettirecek ve efendimizin arzulamış olduğu kardeşliğe ulaşmış olacaktır. Bu sayede bizler de ashabı kiram gibi birbirini Allah için sevme ve birbirinin derdiyle dertlenme ve kardeşini, ihtiyacı olmasına rağmen kendine tercih etme şuuruna ereceğiz. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Müminler Birbirlerinin Dostudurlar ََ مُم ُ َ َ مُم َ ُ َ م ُ ُ م َ م َ ُ َ م َم ُ ُ َ م م ُ ض يامرون ِباْلعرو ِف واْلؤ ِمنون واْلؤ ِمنات َعُهم اوِلياء َع ٍ َ َ م َ م َن َ م ُ م َ َ ُ ُ َن َّ ٰ َ َ ُ م ُ َن َّ ٰ َ َ ُ ُ َن ه َاّٰلل وينهو ع ِن اْلنك ِر وي ٖقيمو الصلوة ويؤتو الزكوة وي ٖطيعو َ َر ُ َ ُ ُ ٰ َ َ َ م َ ُ ُ ُ ه ُ َّ ه َ َ َ و سوله اولـ ِئك سيرحمهم اّٰلل ِان اّٰلل ع ٖزيز ح ٖكيم “Mümin erkeklerle mümin kadınlar birbirlerinin dostları / velileridir. Onlar iyiliği emreder, kötülükten alıkoyarlar, namazı dosdoğru kılarlar, zekâtı verirler, Allah ve Resûlüne itaat ederler. İşte onlara Allah rahmet edecektir. Şüphesiz Allah azîzdir, hikmet sahibidir.” (Tevbe suresi 71. ayet) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşini Zulümden Alıkoyacaktır ً ُم ُ م َ َ َ ً م َ مُ ً َ م ُ ُ ُ َ َ َ َ م ، أنصره إذا كان مظلوما: ِقيل.انصر أخاك ظ ِاْلا أو مظلوما ُّ َ َ ً َ ُُ ُ َ َم َ م َّ ،الظ ملم ُ ُص ُره ُ َ ُ م فإن ذل َك َن م تحجزه ع ِن:فكيف أنصره ظ ِاْلا؟ قال ِ ِ "Kardeşine zalim de olsa mazlum da olsa yardım et." "Mazlumsa yardım ederim, zâlime nasıl yardım ederim?" diye sorulmuştu. "Onu zulümden alıkoyarsın, bu da ona yardımdır" buyurdu." (Buhârî, Mezâlim 4, İkrah 7; Tirmizî, Fiten 68, (2256).) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşine Onu Sevdiğini Söyle َ َ َ م َ َ َ م َّ ُ ُ ُ َ ُ ُ ُ ُّ ُ م َّ َّ « إذا أحب » فليخ ِبره أنه ي ِحبه، الرجل أخاه ِ “Din kardeşini seven kişi, ona sevdiğini bildirsin!” (Riyazüss salihin 384) Kardeşliğin temelinde sevgi vardır. Sevginin müslüman’ın davranışlarına yansıyan şekli hoşgörüdür. Peygamberimiz, kamil imanın kaynağını sevgiye bağlamakta ve şöyle buyurmaktadır: َ َ ُ َُم َ م ُ َّ ُ َ َ ُ ُ َ م ُّ َّ » « َل يؤ ِمن أحدكم حتى ي ِحب أل ِخ ِيه ما ي ِحب ِلنف ِن ِه “Sizden biriniz, kendisi için arzu edip istediği şeyi, din kardeşi için de arzu edip istemedikçe, gerçek anlamda iman etmiş olmaz.(imanın tadına eremez)” (Buhârî, Îmân 7; Müslim, Îmân 71-72) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşliği Pekiştirecek Davranışları Yapalım َ َ َ ُّ َ َ َّ َ ُ َ َ م ُ ُ َ م َ َّ َ َ َّ ُ م ُ َ َ ُ م َل تدخلون احجنة حتى تؤ ِمنوا وَل تؤ ِمنوا حتى تحابوا أوَل ُ َأ ُد ُّل ُك مم َع َلى َش ميء إ َذا َف َع مل ُت ُم الن َال َم َب مي َن ُكمم َّ وه َت َح َاب مب ُت مم َأ مف ُشوا ِ ٍ "Allah'a yemin ederim ki; sizler iman etmedikçe cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe de gerçek iman etmiş olamazsınız. Yaptığınızda birbirinizi seveceğiniz bir şey öğreteyim mi? Aranızda yayınız." (Müslim, İman, 81) selamı Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşini Güler Yüzle Karşılamalıdır َص َد َقة َوإ َّن م َن ماْلَ مع ُروف َأ من َت مل َقى َأ َخاك َ ُك ُّل َم مع ُروف ٍ ِ ِ ِ َب َو مجه َط ملق َو َأ من ُت مفر َغ م من َد ملو َك فى إ َناء َأخيك ِ ِ ِ ِ ِ ِ ِ ٍ ٍ ِ “Her iyilik bir sadakadır. Kardeşini güler yüzle karşılaman, kovandan ihtiyacı olan bir şeyi kardeşinin kovasna boşaltman da bu tür iyiliklerdendir.” (Tirmizi, “Birr”, 45) “Din kardeşini güler yüzle karşılaman bile olsa hiçbir iyiliği küçük görme!” (Müslim, “Birr”, 144) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşini Dualarında Unutmamalıdır َ َ م َ َ م ََما ِم من َع مب ٍد ُم من ِلم َي مد ُعو أل ِخ ِيه بظ مهر الغيب إَل قال ِ ِ ِ ٍ م ََ ُ َ َ ِ م َ ولك ِب ِمث ٍل: اْللك Ebü’d-Derdâ (r.a.)Resûlullah (sav)’i şöyle buyururken dinlediğini söylemiştir: “Kim gıyabında bir din kardeşi için dua ederse, mutlaka melek ona, aynı şeyler sana da verilsin, diye dua eder .” (Müslim, “Zikir”, 86. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, “Vitir”, 29.) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşini Hastalığında Ve Sağlığında Ziyaret Etmelidir َ م َ َ َ َّ م ُ م ُ َ َ َ ُ َ م َ م َ م " ِإن اْلن ِلم ِإذا عاد أخاه اْلن ِلم لم يزل ِفي َُخ مر َفة ماح َج َّنة َح َّتى َي مرجع ِ ِ ِ “Müslüman, hasta kardeşini ziyaret ettiğinde dönünceye dek cennet bahçelerinde demektir.” (Müslim, “Birr”, 41; Tirmizî, “Cenâiz”, 2) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşine Yardım Ettiği Sürece Allah Ta Kendisine Yardım Eder َ َ هُ َ م م َم َ َ َ م َم ُ َ م …… واّٰلل ِفي عو ِن العب ِد ما كان العبد ِفي عو ِن أ ِخ ِيه “….Kul din kardeşine yardımcı olduğu sürece, Allah da onun yardımcısı olur…” (Müslim, “Zikir”, 38; Tirmizi, “Hudud”, 3) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşine Karşı Alçak Gönüllüdür َ َّ َ م ُ َتواضعوا َحتى َل ميب ِغي َّ « إن اّٰلل تعالى أوحى إلي أن م َ َ » أحد ٍ وَل يفخر أحد على، أحد ٍ أحد على Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: "Allah Teâlâ bana: “Birbirinize karşı öylesine alçak gönüllü olun ki, hiç bir kişi diğerine karşı haddi aşıp zulmetmesin. Yine hiç bir kimse, bir başkasına karşı böbürlenip üstünlük taslamasın” diye vahyetti." (Riyazüss salihin 1593; Müslim, Cennet 64) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşine Her Türlü Kalaylığı Sağlamalıdır ُ َ ُ ُ َ َ َ َ َ ُ ُ » وب ِشروا وَل تن ِفروا. ينروا وَل تع ِنروا ِ « “Kolaylaştırınız, zorlaştırmayınız. Müjdeleyiniz, nefret ettirmeyiniz.” (Riyazüss salihin 638; Buhâr, İlim 11; Müslim, Cihâd 6-7) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşinin Elinden Ve Dilinden Zarar Görmez َُ َ م َ َ م ُ م ُ ن م َ َ َ ،اْلنلم من س ِلم اْلن ِلمو ِمن ِلنا ِن ِه وي ِد ِه ِ م َُواْلُؤم ُن َم من أمنه الناس على دمائهم م وأم َو ِالهمم ُ ِ ِ ِ diğer Müslümanların elinden ve dilinden zarar görmediği kimsedir. Mü'min de, halkın, can ve mallarını kendisine karşı emniyette bildikleri kimsedir." "Müslüman, (Tirmizî, İman 12, (2629); Nesâî, İman 8, (8, 104, 105)) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşine Karşı Merhametlidir َّ ُ م م َّ م َ َ م » « من َل يرحم الناس َل يرحمه اّٰلل “İnsanlara merhamet göstermeyen kimseye Allah da merhamet etmez.” (Buhârî, Edeb 18, Tevhîd 2; Müslim, Fezâil 66) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşine Karşı Samimi Olmalıdır َّ « َأَل َأ مخ ُبر ُك مم ب َم من َي مح ُر ُم َعلى النار َأ مو ب َم من َت مح ُر ُم َع َليهم ِ ِ َِ ِ َ ُ َ ُ َّ م َ ُ م ُ .»يب ه ِي ٍن ِلي ٍن سه ٍل ٍ النار ؟ تحرم على ك ِل ق ِر İbni Mes’ûd radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Cehenneme kimin girmeyeceğini veya cehennemin kimi yakmayacağını size haber vereyim mi? Cana yakın olan, herkesle iyi geçinen, yumuşak başlı olup insanlara kolaylık gösteren kimseleri cehennem yakmaz.” (Riyazüss salihin 643; Tirmizî, Kıyâmet 45) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşinin ihtiyacını karşılamalıdır َ ُم ُ ُ ُم ََ م ُ ُ َ َُ م ُ ُ ََ م َ َ َ ومن كان في حاج ِة ِأخ ِيه،اْلن ِلم أخو اْلن ِل ِم َل يظ ِلمه وَل ين ِلمه ً َ َ َ ُ َ َ َ َ م َ َّ َ َ م ُ م ُ م َ ً َ َّ َ ُ َ م ُ َ ُ م ومن فرج عن من ِل ٍم كربة فرج اّٰلل عنه ِبها كربة،كان اّٰلل في حاج ِت ِه م ُ َ َم م َ َ ََ م َ ََ ُ م ً َ ََُ ُ َم َ م َ َ . ومن ستر من ِلما ستره اّٰلل يوم ال ِقيام ِة،ِمن كر ِب يو ِم ال ِقيام ِة "Müslüman Müslüman’ın kardeşidir. Ona zulmetmez, onu tehlikede yalnız bırakmaz. Kim, kardeşinin ihtiyacını görürse Allah da onun ihtiyacını görür. Kim bir Müslüman’ı bir sıkıntıdan kurtarırsa, Allah da o sebeple onu Kıyamet gününün sıkıntısından kurtarır. Kim bir Müslüman’ı örterse, Allah da onu kıyamet günü örter." (Ebû Dâvud, Edeb 46) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşinin Sıkıntılarında Ona Yardımcı Olur Hz. Ebû Hüreyre (r.a) anlatıyor: "Rasulullah (a.s) buyurdular ki: "Kim bir mü'minin dünyevi kederlerinden birini giderirse, Allah da onun Kıyamet günü kederlerinden birini giderir. Kim bir fakire kolaylık gösterirse, Allah da ona dünyada ve ahirette kolaylık gösterir. Kim bir müslümanı örterse, Allah da onu dünya ve âhirette örter. Kişi kardeşinin yardımında olduğu müddetçe, Allah da onun yardımındadır. Kim ilim aramak düşüncesiyle bir yola düşerse, Allah onun cennete olan yolunu kolaylaştırır. Bir grup, Allah'ın kitabını okumak ve aralarında tedris etmek üzere Allah'ın evlerinden birinde toplanırsa, üzerlerine mutlaka sekîne iner ve onları rahmet kaplar, melekler onları sarar. Allah da onları yanında bulunan mukarreb meleklere anar. Bir kimseyi ameli yavaşlatırsa, nesebi hızlandıramaz." (Müslim, Zikr 38) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşliği Zedeleyen Özellikler İstiklal Marşımızın şairi Akif birlik ve beraberliğin önemini vurguladığı dizelerinde bakın ne diyor: Girmeden tefrika bir millete; düşman giremez. Toplu vurdukça sineler; onu top sindiremez. ‘Sen-ben’ desin efrad, aradan vahdeti kaldır, Milletler için işte kıyamet o zamandır. َ َ م َ ً َ ُ َ م م م َ ُ فإن ل مم ي منتطعم، « َم من َرأى منكم ُمنكرا فليغي مره ب َيده ِ َِ َ ِ ِ َ ِ َ ُ َ َ م َم َ م َ م َ َ َ م َ فبل يمان اإل ف ع ض أ ك ل ذ و لبه بق ف ع ط ت ن ي م ل ن إ ف ، ه ن ا ن ِ ِ ِ ِ ِ ِ ِ ِِ » “Kim bir kötülük görürse, onu eliyle değiştirsin. Şayet eliyle değiştirmeye gücü yetmezse, diliyle değiştirsin. Diliyle değiştirmeye de gücü yetmezse, kalbiyle düzeltme cihetine gitsin ki, bu imanın en zayıf derecesidir.” (Müslim, Îmân 78) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kargaşa ve Yıkılmanın Sebebi: Nemelazımcılık Zamanın hükümdarı, ülkesinde ortaya çıkan kargaşa ve kötüye gidiş konusunda ulemanın reisine bir mektup yazarak söz konusu durumun sebeplerini sorar. Reisü’l-Ulema da mektubun hemen arkasına “nemelazım, hünkarım” diye yazar ve mektubu geri gönderir. Hükümdar bu cevaba çok kızar, küplere biner ve alim kişiyi saraya çağırtır; - Ben sizlere memleket ahvalinin perişanlığına sebep nedir diye sorarım, siz: “nemelazım” dersiniz. Bu ne lakaytlıktır hoca’m der. Hoca, padişahın cevabı anlamadığını fark etmiştir. - Haşa! Devletlim, der. Ben, cevaba niyetle öyle arz etmiştim. Çünkü sualinizin tek cevabı vardır, o da memleketimizi sarmış olan nemelazımcılık hastalığıdır, der. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşliği Zedeleyen Özellikler İslam bizden böyle bir kardeşlik beklerken ne hazindir ki bizler aramızda oluşturduğumuz aşılması zor engeller sebebiyle beklenen kardesliğe ulaşamıyoruz. Kardeşliğimizi zedeleyen pek çok amil ve unsur vardır. Müslüman şahsında, ailesinde, cemiyetinde bu unsurlara yer vermeyecek ve bunları ortadan kaldırmak için mücadele edecektir. Kardeşliğimizi zedeleyici bazı hususları şöyle sıralayabiliriz: Bencillikle Hareket Etmek Alay Etmek Kaba Sert Ve Katı Davranmak Ayıp Ve Kusurları Araştırmak Su-İ Zanda Bulunmak Kötü Söz Söylemek, Lakap Takmak Arkasından Çekiştirmek Küçümsemek ve Kınamak Dedikodu, Gıybet Etmek Haset Ve Çekememezlik, Kıskançlık Ahde Vefasızlık Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşini alaya almamalıdır ُ ُ َ َ َ ُّ َ َّ َ ٰ َ ُ َ َ م َ م َ م م َ م َ ٰ َ م يا ايها ال ٖذين امنوا َل يسخر قوم ِمن قو ٍم عس ى ان يكونوا ََّخ مي ًرا م من ُه مم َوََل ن َناء م من ن َناء َع ٰس ى َا من َي ُك َّن َخ مي ًرا م من ُهن ٍ ِ ِ ِ ِ ِ “Ey müminler! Bir topluluk diğer bir topluluğu alaya almasın. Belki de onlar, kendilerinden daha iyidirler. Kadınlar da kadınları alaya almasınlar. Belki onlar kendilerinden daha iyidirler...” (HUCURÂT suresi 11. ayet) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşine kötü lakap takmayacak م َ َ َ َ م ُو َ م ُ َ ُ م َ َ َ َ َ ُو م َ م ُاَل مسم َ وَل تل ِمز ا انفنكم وَل تنابز ا ِباَللق ِ اب ِبئس ِ َم ُ ُ ُق َ م َ م َ َ َ م َ م َ ُ م َ ُ ٰ َ ُ ُ َّ ُ ن اَليم ِان ومن لم يتب فاول ِئك هم الظ ِاْلو ٖ الفنو َعد “…Kendi kendinizi ayıplamayın, kötü lakaplarla çağırmayın. birbirinizi İmandan sonra fâsıklık ne kötü bir isimdir! Kim de tevbe etmezse işte onlar zalimlerdir.” (HUCURÂT suresi 11. ayet) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşine karşı kötü zan beslemeyecek َ َ ُّ َ َّ َ ٰ َ ُ م َ ُ َ ً َ َّ َّ َ م َ َّ م يا ايها ال ٖذين امنوا اجت ِنبوا ك ٖثيرا ِمن الظ ِن ِان َعض الظ ِن ِاثم ُ َوََل َت َج َّن ُنوا َوََل َي مغ َت مب ََ مع ً ُ ُك مم ََ مع َُا َا ُي ِح ُّب َا َح ُد ُك مم َا من َي ما ُكل َ َ َ م َ َ َ م ً َ َ م ُ ُ ُ َ َّ ُ ه َ َّ ه َّ َ ححم ا ٖخ ِيه ميتا فك ِرهتموه واتقوا اّٰلل ِان اّٰلل تواب ر ٖحيم Zannın çoğundan kaçının. Çünkü zannın bir kısmı günahtır. Birbirinizin kusurunu araştırmayın. Biriniz diğerinizi arkasından çekiştirmesin. Biriniz, ölmüş kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? İşte bundan “Ey iman edenler! tiksindiniz. O halde Allah'tan korkun. Şüphesiz Allah, tövbeyi çok kabul edendir, çok esirgeyicidir.” (HUCURÂT suresi 12. ayet) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşiyle Çekişmeyecek َ طيعوا ُ َو َا َاّٰلل َو َر ُس َول ُه َوََل َت َنا َز ُعوا َف َت مف َش ُلوا َو َت مذ َهب ُ ُ َ اصب ُروا ا َّن َلصابرين َ م م َّ اّٰلل َم َع ا ِ ِ ريحكم و ِ “Allah'a ve Resulü'ne itaat edin. Ve birbirinizle didişmeyin. Sonra içinize korku düşer ve kuvvetiniz elden gider. Sabırlı olun, çünkü Allah sabredenlerle beraberdir.” (Enfal, 8/46) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşiyle Arasını Bozmak İsteyenlere Fırsat Vermeyecek َّ َ ُّ َ َ ذين َام ُنوا ا من َج َاء ُك مم َفاسق ب َن َبأ َف َت َب َّي ُنوا َانم َ يا ايها ال ٍ ِ ِ ِ ُ َصب ُحوا َعلى َم َاف َع مل ُت مم َنادمين صيبوا َق مو ًما ب َج َه َال ٍة َف ُت م ُ ت ِ ِ ِ fasığın biri size bir onun doğruluğunu “Ey iman edenler! Eğer haber getirirsen araştırın. Yoksa bilmeden sataşırsınız olursunuz.” da (Hucurat, 49/6) sonra bir topluluğa yaptığınızdan pişman Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Gerçek Mümin’in Dikkat Edeceği Hususlar Gerçek mümin, içinde yaşadığı toplumun birlik ve beraberliğini bozacak, huzurunu kaçıracak, mutluluğunu sarsacak, dedikodudan, yalandan, gıybetten, iftiradan, hasetten, fesattan, dargınlıktan, içkiden, kumardan, rüşvetten, fuhuş ve zinadan, başkasına haksızlık etmekten şiddetle kaçınan, etrafındakilere iyilik yapmak isteyen, hayır ve fazilet yarışında devamlı önde giden ve başkalarını da teşvik eden, vatanını-milletini seven, onların yücelmesi, güzelliklere ulaşması için çalışan, kendi varlık ve şöhretini başkasının zararında aramayan, herkesle iyi geçinen ve kendisi ile iyi geçinilen kimsedir. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşini Hor Ve Hakir Görmeyecek, Ona İhanet Etmeyecek م ُُ م ُ َ ُ م م ُ ُ ُ ُ م ُّ ُكل، يخ ُذ ُل ُه «اْلن ِلم أخو اْلن ِلم َل يخونه وَل يك ِذبه وَل مُ م ََ م ُ ُُ م ُ م ُ َّ َ ُ َ م ُ ، ودمه التقوى هاهنا ه ومال ه ض ر ع ام ر ح م ل ن اْل ى ل ع م ل ن اْل ِ ِ ِ ِ ِ َ َ َ َّ َ م َ م ُ م م ى »ِبحن ِب ام ِر ٍء ِمن الش ِر أن يح ِقر أخاه اْلنلم “Müslüman müslümanın kardeşidir. Ona ihanet etmez, yalan söylemez ve yardımı terk etmez. Her Müslüman’ın, diğer Müslüman’a ırzı, malı ve kanı haramdır. Takvâ buradadır. Bir kimseye şer olarak Müslüman kardeşini hor ve hakir görmesi yeter.” (Tirmizî, Birr 18) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşine Sırtını Dönemez Ve Onun Gizli Hallerini araştıramaz َّ ُ م َ َّ َّ َ َّ َّ َّ َ م َ ُ م َ َ َ َ َ ُ َّ َ و َل، و َل َ تجننوا،يث ِ ِإياكم والظن ف ِإن الظن أكذب احح ِد َ َ َ َ ُ َ َ َ َ ُ َ َ َ َ ُ َّ َ َ ُ َ َ و َل، و َل َ تباغُوا، و َل َ تحاسدوا، و َل َ تنافنوا،تحننوا ً َو ُك ُونوا ع َب َاد اّٰلل إ مخ َوانا،َت َد َاب ُروا ِ ِ ِ Ebu Hüreyre (r.a) anlatıyor: "Rasulullah (a.s) buyurdular ki: "Sakın zanna yer vermeyin. Zira zan, sözlerin en yalanıdır. Tecessüs etmeyin, haber koklamayın, rekâbet etmeyin, hasetleşmeyin, birbirinize buğz etmeyin, birbirinize sırt çevirmeyin, ey Allah'ın kulları, Allah'ın emrettiği şekilde kardeş olun... (Buharî, Nikâh 45) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşine Zulmedemez ُ. َو َل َ َي محق ُره، َو َل َ َي مخ ُذ ُل ُه، َل ََي مظل ُم ُه،ماْلُ منلم َأ ُخو ماْلُ منلم ِ ِ ِِ ِِ “…Müslüman müslümanın kardeşidir. Ona (ihânet etmez), zulmetmez, onu mahrum bırakmaz, onu tahkîr etmez…” (Buharî, Nikâh 45) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşiyle Üç Günden Fazla Dargın Duramaz َ صل ُحوا َذ َ َف َّات ُقوا ه اّٰلل َو َا م ات َب مين ُكمم ِ ِ “…O halde siz (gerçek) müminler iseniz Allah'tan korkun, aranızı düzeltin, Allah ve Resûlüne itaat edin.” (Enfâl suresi 1. ayet) َ َ م َ ً َ َ ُّ م ُ م َ م َ م ُ َ َ َ ُ َ م َُ ُ َ .الث ٍ و َل َ ي ِحل ْلن ِل ِم أن يْجر أخاه فوق ث.وكونوا ِعب ِاد اّٰلل ِإخوانا “…Ey Allah'ın kulları kardeş olun. Bir müslümanın kardeşine üç (Buharî, Nikâh 45) günden fazla küsmesi helâl olmaz." Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşiyle Üç Günden Fazla Dargın Duramaz َ َ م م َُ َ م َم َ َ م ق م ق ْلن فمن هجر فو، الث ٍ « َل ِيح ُّل ِل ٍم أن يْجر أخاه فو ث َ َ » ثالث فمات دخل النار ٍ "Müslüman’ın küs din kardeşine üç günden fazla durması helâl olmaz. Kim müslüman kardeşini üç günden fazla terkeder ve o hal üzere ölürse cehenneme girer." (Riyazüss salihin 1599) “Cennetin kapıları, Pazartesi ve Perşembe günleri açılır. Din kardeşi ile arasında düşmanlık olan kimse hariç Allah'a hiç bir şeyi eş koşmayan her kul bağışlanır. Bu iki kişiyi aralarında anlaşıncaya kadar bekletiniz, barışıncaya kadar bekletiniz! denilir.” (Muvatta, “Husnu’l-Hulk”,4) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşine Karşı Affedici Olmalıdır ً َ َّ َ َ ََ َ م َ فو ٍ َ « ما نق َّص ًت صدقَة من ٍ َّوما ز َّاد َاّٰلل ُ ع َّبدا َِع، مال َ ُ َ َ َ َ َ ، إَل عزا َ » ّٰلل ِإَل رفعه اّٰلل د ح أ ع اض و ت ا وم ِ ِ ِ “Sadaka vermekle mal eksilmez. Allah Teâlâ affeden kulunun değerini artırır. Allah rızâsı için alçak gönüllü olanı Allah yüceltir.” (Riyazüss salihin 604,Müslim, Birr 69) َُم من َع َّي َر َا َخاه ب َذ منب َل مم َي ُم مت َح َّتى َي مع َم َله ٍ ِ Muaz b. Cebel’den rivayetle efendimiz şöyle buyurdular: “Bir kimse kardeşini bir kusur ile ayıplarsa, o kusuru işlemeden, o kimse ölmez.” (Seçme Hadisler, s. 239) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Allah Kalıplara Bakmayacak َ ُ ُ َّ َ َ م ُ ُ َ ُ َ ُ م َ َ م َ ُ م َ َ م َ م ول ِكن ينظر ِإلى،ِإن اّٰلل َل َ ينظر ِإلى صو ِركم وأجن ِادكم َ ُُ ُ ُ َ م َ م م َّ َّ َ َ م َ َ َ َ م م َ ُ ُ التقوى، التقوى ههنا، التقوى ههنا.قل ِوبكم وأعم ِالكم َ ُ َُ َُ َ م َ . وي ِشير ِإلى صد ِر ِه،ههنا “…Allah sizin suretlerinize ve kalıplarınıza bakmaz, fakat kalplerinize ve amellerinize bakar. Takva şuradadır -3 kez eliyle göğsünü işaret etti…” Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşine niçin darıldın? Kardeşlerin seni, Hz. İbrahim (a.s.) gibi ateşe mi attılar? Hz. Zekeriyya (a.s) gibi testereyle mi kestiler? Hz. Yusuf (as) gibi kuyuya mı attılar? Hz. Yunus peygamber (as) gibi denize mi attılar? Hz. Muhammed (sav) gibi Taif’te mi taşladılar? Başına namaz kılarken işkembe mi koydular? Dişini mi kırdılar? Yüzüne tükürük mü attılar? Yurdundan kovarak Hicrete mi zorladılar? Sevdiklerinden mi ayrı bıraktılar? Ya da Kardeşlerin senin, Hz. Hamza (r.a) gibi burnunu kulağını mı kestiler? Musab bin Umeyr (r.a) gibi kollarını mı kopardılar? Cafer bin Ebu talip (r.a) gibi ok, mızrak ve kılıç darbeleriyle mi yaraladılar? Ammar, Sümeyye, Yasir (r.a) gibi işkence yaptılar? Bilal (r.a) gibi kızgın kumlara yatırıp, üzerine taşlar mı koydular dininden vaz geçmen için? Kırılmak, Darılmak, Küsmek, Üzülmek yok bugün Üzüleceksen, bugün ALLAH için bir şey yapamadığın için, ALLAH ve Rasulü (sav)’i memnun edemediğin için üzül! Üzüleceksen, Kardeşin için kardeşlik adına bir şey yapamadığın için üzül. Üzüleceksen, bir fakire yardım edemediğin için, yetimin elinden tutamadığın için üzül! Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşlikte bir ölçümüz olmalı Peygamberimizin bir hadisinde belirtildiği gibi: “Sevgi ve nefrette taassup, insanları kör ve sağır yapar.” Hayatta bize ne gibi sürprizler hazırlandığını bilemeyiz. Nefret ettiğimiz ve her gün aleyhinde olmadık sözleri söylediğimiz kimseyle her an aramızın düzelmesi mümkündür. O zaman kötü söylediğimiz o kimsenin yüzüne bakabilmeliyiz. Aksi de mümkündür: Çok sevdiğimiz ve göklere çıkardığımız bir yakın arkadaşımız hakkında da yanılmış olabilir. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşlerimizin Üzerimizdeki Hakları Mutlaka birbirimizi sırf Allah rızası için, karşılık beklemeksizin seveceğiz, birbirimizle hayırda yardımlaşacağız, kaynaşacağız, hoşgörülü olacağız, vefayı hiçbir zaman göz ardı etmeyeceğiz, hor ve küçük görmeyeceğiz, affedici olacağız, birbirimizin kahrını çekeceğiz, paylaşacağız, kendimiz için istediğimizi Mü’min kardeşimiz için de istemekle kalmayıp onu kendi nefsimize tercih edeceğiz. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Komşumun benim üzerimdeki hakları nelerdir Kardeşlerin birbirlerine ihtiyaçlarının sınırı yoktur. Bunun için kardeşlerin birbirlerine iyi davranmaları, yardımlaşmaları ilahi bir zorunluluktur. Hz. Peygamber efendimiz komşunun komşu üzerindeki bazı önemli haklarını şu hadiste sıralamıştır. Bu hadis aynı zamanda kardeşlik bağıyla birbirimize bağlı olduğumuzu da bizlere hatırlatmaktadır: Muaviye b. Hayde şöyle anlatıyor: Hz. Peygambere “Ey Allah’ın Rasülü! Komşumun benim üzerimdeki hakları nelerdir?” diye sordum. Şöyle buyurdular: Hastalandığı zaman onu ziyaret edeceksin. Öldüğünde cenazesinde bulunacak, onu mezarına varıncaya dek teşyi edeceksin. Senden borç istediği zaman verecek, ihtiyacı olduğunda ihtiyacını karşılayacaksın. Kendisine bir iyilik dokunduğunda onu kutlayacak; başına bir felaket geldiğinde de baş sağlığı dileyip teselli edeceksin. Ayrıca onun evinin havasını bozmamak ve rüzgarına engel olmamak için evini onunkinden yüksek yapmayacaksın. Bir de eğer ona bir şeyler vermeyeceksen yemeğinin kokusunu kendisine duyurmayacaksın.” (Kandehlevi M. Yusuf, Hayâtü’s– Sahâbe, c.3, s.37-38) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Müslüman’ın Müslüman Üzerindeki Hakları َ وإ َذا َد، عليه َص َحك َ اس َت من َوإ َذا م، جب ُه عاك َف َأ م إذا لق َيت ُه فنلم م: « حق ماْلُ منلم س ٌّت ِ َ ِ ِ َِ ِ ِ ِ ِ َ َ َ َ َ م َّ م َ م ُ ُ م ُ ُ َ َ م ُ َ .» وِإذا مات فاتبعه، وِإذا م ِرض فعده. فحمد اّٰلل فش ِمته ِ ِوإذا عطس، فانصح له “Müslümanın müslüman üzerindeki hakkı altıdır: Karşılaştığın zaman selâm ver, seni dâvet ederse git, senden nasihat isterse nasihat et, aksırınca Allah’a hamdederse yerhamukellah de, hastalandığında onu ziyaret et, öldüğü zaman cenazesinin ardından git.” (Müslim, Selâm 5) Ebû Ümâre Berâ İbni Âzib radıyallahu anhümâ şöyle dedi: Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem bize yedi şeyi emretti, yedi şeyi de yasakladı. Bize şunları emretti: Hastayı ziyaret etmek, cenazeye katılmak, aksırana “yerhamükellah” demek, yeminini bozmayıp yemin üzere devam etmek, zulme uğrayana yardım etmek, dâvet edenin dâvetine katılmak, selâmı yaygınlaştırmak. … (Buhârî, Cenâiz 2, Mezâlim 5, Nikâh 71, Eşribe 28; Müslim, Libâs 3) Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Müslüman’ın Müslüman Üzerindeki Hakları Burada yer verdiğimiz hadislerden de anlaşılacağı üzere Müslüman’ın Müslüman kardeşi üzerindeki haklarını şu şekilde özetleyebiliriz: Selâm vermek ve almak ve selâmı yaygınlaştırmak Hastalandığında ziyaret etmek, Ölünce cenazesine iştirak etmek ve cenazesinin ardından gitmek Dâvet edince icabet etmek, Aksırdığında Allah’a hamd ederse “yerhamukellah” demek Nasihat isterse nasihat etmek, Yemin edince Yeminini bozmayıp yemin üzere devam etmek, Zulme uğradığında yardım etmek, Borç istediğinde imkanın varsa borç vermek İyi geçinmek ve onlara güzel söz söylemek Kardeşlik bağını sürdürmek İkramda bulunmak ve hediyeleşmek Fakir ve muhtaçların yardımına koşmak Ayıp ve kusurlarını araştırmamak Kötülük yapmamak, eziyet ve zarar vermemek Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşlik, Kardeşlik, Kardeşlik, Kardeşlik, Kardeşlik, iyi olabilmektir. Kardeşlik, biz diyebilmektir. Kardeşlik, kötülüğü işlemekten ve günaha düşmekten engelleyebilmektir. Kardeşlik, Yaratan'ın bakışıyla sevmektir. Kardeşlik, menfaat beklemeden sevmektir. Kardeşlik, Peygamber sünnetidir. Kardeşlik, atalarımızın dediği gibi “Bir elin nesi var iki elin sesi var” şuuruyla "bir” yerine, "bin”ler olmaktır. Kardeşlik, birimizin derdi hepimizin derdi, hepimizin derdi birimizin derdi anlayışına sahip olmaktır. Kardeşlik, yıkık viranelerdeki gariplere gönülden sıcacık "Kardeşim!” diyebilmektir. Kardeşlik, yetimlerin Gözyaşlarını silmektir. Kardeşlik, kimsesiz ve bakıma muhtaç olanlara yardım etmektir. Kardeşlik, ilaç alamayan hastaya ilaç, evini ısıtamayan yoksulu ısıtmaktır. Kardeşlik, muhtacın gönlüne sıcak bir muhabbet salıvermektir. Kardeşlik, mateme teselli olmaktır. Kardeşlik, Fırtınalı denizlerde sığınılacak bir liman olabilmektir. Kardeşlik, vereceğin bir şeyin olmasa dahi tebessüm edebilmektir. Kardeşlik, olmayanla lokmanı paylaşabilmektir. Ve Kardeşlik, kardeşle paylaşmanın tadına varmaktır. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir İyi Kardeş olabilmek… Kardeşler olarak, sevinçlerimizi paylaşır, iyi günlerimizde hep birlikte güler, eğleniriz ve sıkıntılı günlerimizde hep beraber üzülür, sorunlarımıza hep beraber çözümler ararız. Sevinçler paylaşılınca artar, sevinçlerimizi kardeşlerimizle paylaşarak daha çok seviniriz. Aynı şekilde üzüntülerimizi, paylaştıkça daha kolay unuturuz. İyilik faydası toplum tarafında peşin görülen, karşılığı da Allah katından alınacak olan bir yüceliktir. Tatlı dilin güler yüzün halledemeyeceği hiçbir şey yoktur. İyi Müslüman toplumun sahip olmak istediği insan tipidir. Çünkü iyi Müslüman iyi insandır. İyi insan olabilmek için, İslam’ın ortaya koyduğu ölçü ve esaslara uymak gerekir. Müslüman bu emirlere uyunca, diğer müminleri kardeşi kabul edince ona elinden, dilinden zarar veremez. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir İbadetlerin Kardeşliğimizi Pekiştirmesi Ayetler bize gösteriyor ki hiç kimsenin bir diğerine üstünlüğü yoktur. Bütün Müslümanlar bir tarağın dişleri gibi eşittirler. İbadetlerimiz bu gayeyi en güzel şekilde ortaya koymaktadır. Örneğin camilerde namaz, birlik ve beraberliğimizi, eşitliği bize gösterirken; oruç, fakirleri hatırlamamızı; zekat, muhtaçların yardımında olmamız gerektiğini bizlere hatırlatmaktadır. Hac ise dünya Müslümanlarını bir araya getirip uzak diyarlarda olanların, yılda bir defa bir araya gelmelerini sağlayan büyük bir kongredir. Müslüman toplumunda hiçbir şahsın, hiçbir cemaatin, zümrenin kendisini diğer Müslümanlardan ayrı görmesi düşünülemez. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Her şeyimiz Bir Bütün milletler, devletler, büyük güçler ilmi, siyasi ekonomik alanlarda hep birleşmek için çaba ve gayret sarf ederlerken bizler bir araya gelemiyor, oturup dertlerimizi paylaşamıyoruz. Ne hazin bir tablodur bu. Efendimiz bizlere buyuruyor ki “Kim birliği bozarak ayrılık çıkarırsa, bizim has ümmetimizden değildir.” Biz, birbirimizin kardeşiyiz. Rabbimiz bir, Dinimiz bir, kitabımız bir, kıblemiz bir, vatanımız bir, bayrağımız bir, aynı safta omuz omuza duruyoruz, Camimiz bir. Bütün bu birlikteliklere sahip olan bizleri bölmek, aramıza fitne tohumları sokmaya çalışmak isteyenlere fırsat vermemeliyiz. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Kardeşliğimiz İçin Amin Rabbim aramızda bulunan kardeşliği daha ileri götürmeyi, birbirimize merhamet duyguları beslemeyi, birbirimizin ihtiyaçlarını gidermeyi, sıkıntılarımıza çare olmayı nasip etsin. Birlik ve beraberliğimizi bozmak isteyenlere fırsat vermesin. Birlik ve beraberliğimizi daim eylesin. Müslüman Müslüman’ın Kardeşidir Salât Ve Selam O’na Olsun Bu Vaaz 2012 Kutlu Doğum Haftası Münasebetiyle İdris YAVUZYİĞİT Tarafından “Hasenat 5 Kuran Araştırma Programı”, “Riyazüssalihin” (8cilt), “Muhacir Ve Ensar Kardeşliği” Dr. Abdurrahman Candan, “Din Kardeşliği Ve Önemi” Mehmet Keskin, “İslam Kardeşlik Dinidir” Durak Pusmaz, “Müslüman Müslümanın Kardeşidir” Ahmet Ünal, “Müminlere Vaaz Ve İrşad” Mehmet Altunkaya’ya Ait Kitap, Vaaz Ve Makalelerden Ve www.kardeslikahlaki.org Sitesinden İstifade Edilerek Hazırlanmıştır. Eser Sahiplerine Teşekkürü Bir Borç Biliyor Ve Yüce Mevlamdan Hepimizi Bağışlamasını, Bizleri Sevdiği Kullarıyla Beraber Yapmasını Ve Hz. Peygamberin Görmeyi Arzuladığı Kardeşleri Olmayı Niyaz Ediyorum.
