YÜZEYEL MİKOZLAR

YÜZEYEL MİKOZLAR
Prof.Dr.Zeynep SÜMER
YÜZEYEL MİKOZLAR
Pityriasis versikolor
Tinea nigra
Siyah piedra
Beyaz piedra
Deri mikozları
Dermatofitoz
Keratomikoz
PITYRIASIS VERSICOLOR
Stratum korneumda yüzeyel kronik
enfeksiyon
Etken: Malassezia furfur (Pityrosporum
orbiculare) (Lipofilik maya)
Klinik bulgular: Göğüs, sırt, kollar ve
karında hiperpigmente veya depigmente
maküller
M.furfur
M.furfur insan derisinde, zorunlu lipofilik
tür
M.sympodialis insan derisi
M.pachydermatis köpeklerde
Wood lambası ile portakal-kırmızı renkte
floresans.
PITYRIASIS VERSICOLOR
 Follikülit
 Lipid içeren parenteral nütrisyon
sıvısı verilen hastalarda sistemik
enfeksiyon
 Mikr.: Kısa hif ve maya hücreleri
(köfte-makarna görüntüsü)
 Kültür: Maya (zeytinyağlı by.) rutin
değil
 Tedavi: Topikal selenium sülfit
Oral ketakonazol
Oral itrakonazol
•Skin
scrapings taken from patients with Pityriasis versicolor stain rapidly when mounted in
10% KOH,
glycerol and Parker ink solution and show characteristic clusters of thick-walled round,
budding yeast-like cells
•
•and
short angular hyphal forms up to 8 um in diameter (ave. µm diam.).
TINEA NIGRA
Stratum korneumda yüzeyel, kronik,
asemptomatik enf.
Etken: Hortae (Exophiala) werneckii
(pigmentli)
Tropikal bölgelerde sık
Klinik bulgular: Avuçiçi, parmaklar ve
yüzde kahverengi maküler lezyon
Hortaea werneckii
The yeast cells are annelloconidia. Phase contrast
microscopy. Blue filter, 630.
TINEA NIGRA
Mikr.: Kahverengi pigmentli septalı hifler
ve maya hücreleri
Kültür: Siyah koloniler
Tedavi: Topikal salisilik asit ve iyot
solüsyonları
SİYAH PIEDRA
Saçta mantar enfeksiyonu
Etken: Piedraia hortae
Tropikal bölgelerde sık
Klinik bulgular: Saç etrafında sert,
kahverengi-siyah nodüller
SİYAH PIEDRA
Mikr. Koyu renkli septalı hifler ve askuslar.
Askuslar içinde tek hücreli, iğ şeklinde, bir
ucu hafif kıvrık, bir ya da daha fazla polar
filamenti olan askosporlar
Kültür: Kahverengi siyah koloniler
Tedavi: Topikal salisilik asit, azollü kremler
BEYAZ PIEDRA
Saç, sakal, aksiller ve genital kıllarda enf.
Etken: Trichosporon beigelii (maya)
Tropikal ve ılıman iklimlerde sık
BEYAZ PIEDRA
Klinik bulgular: Saça az yapışık, yumuşak,
beyaz-sarı nodüller
Mikr.: Septalı, birbirine yapışık hifler,
artrokonidya, blastospor
Kültür: Yumuşak, krem renginde koloniler
Tedavi: Traş, azollü kremler
DERMATOFİTOZ
(=Tinea = Ringworm)
 Keratinize dokuda(deri,
saç, kıl, tırnak) oluşan,
etkeni dermatofit cinsi küf
mantarları olan
enfeksiyonlar
 Microsporum
Saç, deri
 Epidermophyton
Deri, tırnak
 Trichophyton
Saç, deri, tırnak
DERMATOFİTLER
Keratinazları ile keratini hidrolize ederler.
Siklohekzimide dirençlidirler.
Enfekte ettikleri konağa ve doğal olarak
bulundukları bölgeye göre 3 gruba
ayrılırlar.
DERMATOFİTLER
ANTROPOFİLİK (insan kaynaklı):
Trichophyton rubrum...
JEOFİLİK (toprak):
Microsporum gypseum...
ZOOFİLİK
Microsporum canis: kedi ve köpek
Microsporum manum: domuz
Trichophyton verrucosum: at ve sığır…
DERMATOFİTOZ
Patogenez ve Bağışıklık
Travma, temas
Nem
Kalabalık yaşam
Hücresel immün yetmezlik (kronik enf.)
Re-enfeksiyon olası (ancak daha yüksek
inokulum gerektirir, daha kısa sürer)
DERMATOFİTOZ
Klinik Sınıflandırma
Enfeksiyon tutulan anatomik bölgeye göre
isimlendirilir:
a. Tinea barbae
b. Tinea korporis
c. Tinea kapitis
d. Tinea kruris (inguinalis)
e. Tinea pedis
f.Tinea manum
g. Tinea unguium
•A five
week old baby showing typical M. canis lesions with
raised,
erythematous advancing borders following contact with
several Siamese cats.
•
•Tinea
of the groin (tinea cruris) showing typical circular,
•erythematous
lesions with raised advancing margins.
Tinea capitis
Saç ve saçlı deri
Trichopyhton ve Microsporum türleri
Yüzeyel inf
Derin inf.(kerion celsi) (en sık
T.verrucosum)
Favus (T.schoenleinii, kellikle sonuçlanır)
İD REAKSİYONU
Bazı kişilerde gözlenen mantarların
kendilerine veya ürünlerine karşı
organizmada oluşan aşırı duyarlılık
Dermatofit inf. İyileşince kendiliğinden
kaybolur.
En sık ellerde, veziküller şeklinde
İD RXN. İÇİN
Vücutta bir dermatofit inf. Varlığı
İd lezyonlarında mantar elemanlarının
bulunmaması
Tirkofitin deri testinin (+) gerekir.
Kıl tutulumu
Endotriks tutulum (kıl kökünde)
Ektotriks tutulum( kıl kökü dışına çıkıp
sporları ile manşon gibi sarma)
Favik tip ( endotriks bambu kamışı
görünümünde)
DERMATOFİTOZ
Klinik Bulgular
 Deride: Yuvarlak, kuru, kızarık, kaşıntılı,
pullanan lezyonlar , miçetoma (nadir)
 Saçta: Lezyonlar, ”kerion”, skar, “alopesi”
 Tırnakta: Renk değişikliği, kalınlaşma, şekil
bozukluğu, subungual debri birikimi
 Favus
(Tinea favosa)
PATOGENEZ
Org.nın mantar metabolik ürünlerine yanıtı
Suşun virülansı
Anatomik lokalizasyon
Lokal ve çevresel faktörler
Genelde yüzeyel inf.
Kerion, miçetoma (subkutan dokuya
yayılım)
Nadiren sistemik inf.
Toprak ve hayvan kaynaklı inf.
Daha akut, daha ağır inflamasyon
Basit bir inf değil
Serumdaki bazı moleküller
Kompleman akt.
Kemotaksis
Yağ asitleri
İnfekte derinin kendini daha iyi yenilemesi
Ayak tabanında yağ bezlerinin olmayışı
kro. İnf. Artışı
Pubertede oluşan hormonal değ. İnf.da
azalma
Terleme ve uzun süreli su teması deri
bariyerinin zayıflaması
Bağışık yanıt
Hücresel bağ. Yanıt
Trikofitin deri testi (hücresel aşırı
duyarlılık)
İd reaksiyonu
DERMATOFİTOZ
Bulaş Yolları
Yakın temas
Giysi, tarak, havlu, çarşaf... (İndirek
yollar)
Hayvanlar ile direkt temas (Zoofilik)
DERMATOFİTOZ
Tanı
Klinik tanı
Lezyonların görünümü Wood lambası (UV, 365
nm)
Lab tanısı
A. Direk mikroskopik inceleme(%10-25 KOH)
Ektotriks enfeksiyon, endotriks enfeksiyon, favik
saç
Artrokonidyumların lokalizasyonu
Ektotriks enfeksiyon(saçın yüzeyinde mozaik kılıf,
wood +)
Endotriks enfeksiyon(saç köklerinin içinde, wood -)
Favik saç ( bambu kamışı gibi, sporlar ve hava
kabarcıkları, wood +)
WOOD LAMBASI
 Saçlı derinin inf.da floresans
 Saçsız deri lezyonlarında (-)
 Eritrazma (Corynebacterium minutissimum)
floresans (+)
DERMATOFİTOZ
Tanı
 Kültür
Mikobiyotik agar
Sabouraud dekstroz agar
Kloramfenikol, gentamisin (bakteri inh.)
Sikloheksimit (saprofit mantarları,C.albicans, çok yavaş
üreyen dermatofitler, diğer olası etkenlerin inh)
 Littmann Oxall agar(siklohekzimite duyarlı
etkenlerin izolasyonu için)
 Milk solid agar ( T.verrucosum izolasyonu için)
 Patates Dekstroz Agar ( pigment oluşumu ve
konidiyum oluşumu için)
 Dermatofit Test Medium
DERMATOFİTLER
Tanımlama
 A. Koloni Morfolojisi
 B. Mikroskopik görünüm (laktofenol pamuk
mavisi)
 Makrokonidyum
Mikrokonidyum
Microsporum iğ---------------(+) Epidermophyton
lobut------------(-) Trichophyton-- -(az)silindir/ --(+)
lobut/iğ tekli, küme
DERMATOFİTLER
Tanımlama
C. Fizyolojik testler
İn vitro saç perforasyon testi
(T.mentagrophytes ve M.canis)
Vitamin ve aminoasit gereksinimi
Üre hidrolizi
Pirinçli besiyerinde üreme
“BCP-milk solids-glucose”da üreme Sıcaklık
toleransı
DERMATOFİTOZ
Tedavi
 İdeal tedavi yok
 Antifungaller fungostatik etkili
 Topikal
Mikonazol, klotrimazol, ekonazol, terbinafin...
 Oral
Grizeofulvin
Ketakonazol
Itrakonazol
Terbinafin
KERATOMİKOZ
(=Mikotik keratit)
 Korneada enfeksiyon
 Travma/cerrahi öyküsü
 Etken: Saprofit mantarlar (Aspergillus, Fusarium,
Alternaria, Candida), Histoplasma capsulatum
 Klinik bulgular: Korneal ülser
KERATOMİKOZ
 Tanı: Korneal kazıntı veya operasyon
materyalinin direk incelemesi ve kültür
 Tedavi: Cerrahi (keratoplasti)
Topikal pimarisin
Amfoterisin B
Nistatin
Exophiala werneckii
Tinea nigra plantaris of three years duration in a 50 year old
man from South America.
Note the typical darkly-pigmented, non-scaling macules.