Size bırakılsaydı; –yeni doğan bebek için nasıl bir besin hazırlardınız! –bebeği mikroplara karşı nasıl korurdunuz! besinler 1.Su 2.Proteinler ve amino asitler 3.Karbonhidratlar 4.Yağlar ve yağ asitleri 5.Vitaminler: A, B (8 tane alt grubu vardır), C, D, E ve K vitaminleri besinler 6.Minareller a)Ana yapı elementleri: Karbon, azot, oksijen, hidrojen b)Makromineraller: Kalsiyum, magnezyum, sodyum, klor, potasyum, kükürt c)Mikroelementler(eser elementler): Demir, iyot,çinko, bakır, krom, manganez, selenyum, molibden, kobalt,flor, nikel, vanadyum, silikon Akıllı besin, anne sütü Anne sütünün içeriği sabit değildir. Anne sütünün içindeki besinler,annenin beslenmesinden bağımsız olarak bebeğin ihtiyaçlarına göre düzenlenir. Her anne kendi bebeği için en uygun sütü üretir. Bu kanun bütün memeliler alemi için geçerlidir. Her yavruya en ideal süt Ağız sütü(kolostrum) Doğumdan sonra ilk 7 gün üretilen süt kolostrum (ağız sütü) olarak adlandırılır. Kolostrumda, yüksek düzeyde bebeği enfeksiyonlardan koruyacak anti-infektif maddeler vardır. Geçiş sütü Doğumdan sonraki 7-15 günde üretilen süt ise geçiş sütü olarak bilinir. Bu sütte toplam protein miktarı azalırken,laktoz ve kalori içeriği artmaktadır. Çünkü bebeğin bu günlerde bu kompozisyondaki bir beslenmeye ihtiyacı vardır. İlk iki haftadan sonra anne sütü “olgun süt” özelliğini kazanır. yerinde değişim Anne sütü, emzirmenin başında ve sonunda değişir. Emzirmenin başlangıcında karbonhidrattan zengin bir süt(ön süt), emzirmenin sonunda ise yağdan zengin bir süt(son süt) salgılanır. Anne sütü, bebeğin doğum haftasına ve bebeğin yaşına göre de değişir. Olgun anne sütü-I Su Enerji(kcal) Protein(gr) Karbonhidrat(gr) Yağ(gr) Na(meq) K (meq) Cl(meq) 90 70 1.3 7 4.2 0.7 1.3 1.1 Olgun anne sütü-II Kalsiyum(mg) Fosfor(mg) Magnezyum(mg) Demir(mg) Çinko(mg) Bakır(mg) E vitamini(mg) C vitamini(mg) 28 14 3.5 0.1 0.1 0.02 0.3 4 Anne sütündeki besinler; 1) Proteinler ve amino asitler; – Protein büyüme, ve organ tamiri için gerekli temel besindir. – Anne sütündeki çözünebilir proteinlerinin çoğu anti-infektif (mikrop öldürücü) proteinlerdir. Ve bebeği enfeksiyonlardan korur. Hayvan sütlerinde anti-infektif protein türleri yoktur. Proteinler; 20 çeşit amino asidden yapılır Emzirmek bebeği korur Hayatın ilk günlerinde ve ilk yıllarında bağışıklık sistemi tam olarak gelişmemiştir. Ve çocuk , infeksiyonlarla erişkinler gibi savaşamaz. Bu nedenle bebeğin annesi tarafından korunması gerekmektedir. Anne bu koruma görevini, çocuğuna sütünü emzirmekle sağlar. Kolostrum ,bebeği mikroplardan korumak için yüksek miktarda anti-infektif maddelerle donatılmıştır. Bebek doğduğunda kolostrum memelerde hazırdır. (Dünya sağlık örgütü-1993, UNICEF,1993-beslenme bölümü- H-10 F) Anti-infektif maddeler; Salgısal İg A İg G ve İg M Bifidus faktörü Lizozim Laktoferrin Proteaz koruyucuları Kompleman B12 vitamini ve folat İnterferon Makrofajlar Lenfositler Ig A İmmunglobulinler; virüsleri bağlar Bebeğin silahı; Makrofajlar Lenfosit ve makrofajlar; birlikte mikrobu öldürür Kuran-ı kerimde Bunun içindir ki,Musa dünyaya gelince annesine şöyle ilham ettik. “O’nu bir süre emzir. Şayet O’nun başına bir şey geleceğinden endişe edersen, ırmağa bırak, hiç endişe etme, hiç üzülme, biz O’nu sana kavuşturacağız ve O’nu resullerden yapacağız.” (Kasas -7) Kuran-ı kerimde; Biz daha ilk günden itibaren, onun süt emziren kadınların memesinden emmesini önlemiştik. (Kasas 12) Günümüz tıp bilgisi; Kadın sütü veya mama ile beslenenlerde, annenin yediği besinlerdeki yabancı proteinlere bağlı allerjik barsak iltihabı oluşabilir. Bu da kendisini kanlı-mukuslu gaita ile gösterir. Tedavi, annenin besinlerini değiştirmektir. (Ther Umsch. 1989 Sep;46 (9):645-53. Food allergies) Karbonhidratlar: Oligosakkaritlerin 100’den fazla çeşidi bulunmaktadır. Oligosakkaritler barsaklarda zararlı mikroplara yapışarak onların barsaklara tutunmalarını önlerler.Ve bebeği bu zararlı mikroplardan korurlar. Yağlar, yağ asitleri; Her emzirmede, emzirmenin sonuna doğru sütteki yağ oranı yükselir. Yağdan yüksek olan sütü içen çocuk doygunluk hisseder ve emmeyi bırakır. Böylece çocuk şişman olmaz. İleriki yaşlarda ortaya çıkacak, kalp ve damar hastalıkları, yüksek tansiyon, erişkin tipi şeker hastalığı, karaciğer yağlanmasından korunmuş olur. Yağ molekülleri Mineraller; Anne sütünün mineral içeriği anne beslenmesiyle değişmez. Annenin mineral depoları kullanılarak bebeğin ihtiyaçları temin edilir. Vitaminler; Anne sütünde ilk aylar için yeterli A, B (8 tane alt grubu vardır), C, D, E ve K vitaminleri bulunmaktadır. Anne sütündeki büyüme faktörleri; Epidermal büyüme faktörü Sinir büyüme faktörü,sinir sisteminin gelişmesinde görevlidir. İnsülin benzeri büyüme faktörü,büyüme hormonu gibi görev görür. Eritropoetin Enzimler; içinde en önemlisi lipazdır. Lipaz enzimi yağların sindirilmesi ile görevlidir. Birçok enzimin ne işe yaradığını anlayabilmek içim yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Kısacası anne sütü bizim kavrayamayacağımız kadar mükemmellikte yaratılmıştır. Hormonlar; Anne sütündeki 10 çeşit hormonun rolleri bugün itibariyle yeterince anlaşılamamıştır. Kuran-ı kerimde Size kudret ve hikmetine dair deliller gösteren, gökten size rızık indiren O’dur. Fakat ancak gönülden dönen kimse düşünüp ibret alır. • Mü’min-13 Anne sütünün ileri yaşlara etkisi; zeka düzeyleri daha yüksek matematik puanları daha yüksek şeker hastalığı riskini yarıya indirdiği gösterilmiştir. obesite (şişmanlık), yüksek tansiyon, koroner kalp hastalıklarının gelişmesi engellenir. ekonomik yönü Yıllık doğan 1.5 milyon bebeğin yarısı mamalarla beslendiğinde ülke ekonomisinden gider 1,5 katrilyon T.L.’ye ulaşmaktadır. Bütün bebekler anne sütüyle beslenirse, yıllık 3 katrilyon T.L. ülke ekonomisine katkı olur. Bu katkı için Allah’ımıza teşekkür etmeliyiz. Süt yapımı; Prolaktin Oksitosin Anne sakinleşmeli Prolaktin hormonu anneyi gevşetir Annenin iyi duygular içinde olması,stressiz olması oksitosin refleksinin çalışmasına ve sütün akmasına yardımcı olur. Sütün iyi gelmesini sağlamak için annenin kendini iyi hissetmesini ve kendine güvenmesini sağlamaya çalışmak önemlidir. (dünya sağlık örgütü-1993, UNICEF,1993-beslenme bölümü- H-10F) Kuran-ı kerimde Bunun içindir ki,Musa dünyaya gelince annesine şöyle ilham ettik. “O’nu bir süre emzir. Şayet O’nun başına bir şey geleceğinden endişe edersen, ırmağa bırak, hiç endişe etme, hiç üzülme, biz O’nu sana kavuşturacağız ve O’nu resullerden yapacağız.” (Kasas -7) Prematüre (erken doğmuş) bebeklerde anne sütü; zamanında doğan bir bebeğin protein ihtiyacı 1 gr/kg/gün iken prematürelerin protein ihtiyacı 2 gr/kg/gün civarındadır İnsan sütündeki yağ, sütteki kalorinin %50’sini sağlamakta olup, özellikle düşük doğum ağırlıklı bebekler için en uygun yapıya sahiptir Prematüre (erken doğmuş) bebeklerde anne sütü; Özellikle anne sütünde oligosakkatitlerin bulunuşu prematüre bebekler için çok önemlidir. Oligosakkaritler bebeğin barsağını enfeksiyondan korumaktadır. Henüz immun sistemi yeterince gelişmemiş prematüreler için bu çok önemlidir. Kuran-ı kerimde İnsanların yaratılışında ve dünyanın her tarafına yaydığı canlılarda sizin için deliller vardır. • Casiye-4 Reklam kampanyaları Tıpta,anne sütünün gerçek değeri son yıllarda anlaşılmaya başlandı. 1960’lı yıllarda büyük bir mama reklamı kampanyası başlamıştı. Hemen her gün, anne sütünde bulunmayan ama mamada bulunan bir madde keşfediliyor ve özellikle Amerika’da televizyonlardan yayınlanıyordu. Bu tür ilmi çalışmaların(!) sonucunda, anneler emzirmekten alakonuyor ve yeni bir mama nesli doğuyordu.bu da bilim adına yapılıyordu. Çağdaş tıp verileri; 1980 yılında anne sütü sadece ilk 4 ay için öneriliyordu. 4 ay’dan sonra su’dur denilirdi. 1986 yılında ,anne sütü ilk altı ay için önerilmeye başlanıldı. 1998 yılından itibaren anne sütü 2 yıl süreyle önerildi. Kuran-ı kerimde: Anneler, çocuklarını iki tam yıl emzirirler.(Bu hüküm) emzirme müddetini tam yaptırmak isteyenler içindir..... eğer anne-baba birbirleriyle görüşerek ve aralarında anlaşarak çocuğu (iki yıldan önce) sütten kesmek isterlerse, kendilerine günah yoktur. (Bakara 233) İkinci yılda anne sütü; 1500 ml anne sütü emebilen bir çocuğun, ikinci yılda ihtiyacı olan enerji ve proteinin tamamını sağlanır. A ve C vitamini ihtiyacının 3 katını karşılar. 2, yıldaki çocuk için,anne sütündeki koruyucu antiinfektif proteinler hala çok önemlidir. çünkü çocuğu ishal ve zatürreden korurlar. Çocuğun beyin gelişimi 2 yaşına kadar %80 tamamlanır. Anne sütündeki beyin geliştirici bileşimler, ikinci yıldaki anne sütünde de bulunur. Anne sütü, ikinci yılın sonuna kadar verilmelidir. Kuran-ı Kerim’de Biz insana ana ve babasını tavsiye ettik. Anası onu zahmet üstüne zahmetle taşımıştır. Sütten kesilmesi ise iki yıl sürmüştür. (Lokman 14) Emzirmenin Anneye Faydaları: annenin doğum sonrası kanama riskini azaltır. anneyi idrar yolu enfeksiyonlarından korur. göğüs ve yumurtalık kanseri azalır. Emzirme süresinin uzunluğuyla ilişkili olarak kanser riski azalmaktadır Emzirme; Bebek, sevgi dolu bir güven duyar Erişkin hayatında ruh yapısı dengeli bir insan olur. Bebekler, doğar doğmaz anne göğsüne konarak memeyi emmeleri sağlanmaya çalışılmalıdır Doğar doğmaz emzirin Anne sütünün erkenden gelmesi, bol olması ve uzun süre devam etmesi için bebeklerin doğar doğmaz anne göğsüne konarak memeyi emmeleri sağlanmaya çalışılmalıdır. Yeni doğum yapmış anne yorgundur ve sütü yoktur diyerek bebeği anne memesine koymamak yanlış bir davranıştır. Sonuç olarak anne sütü eşsizdir. Annenin bebeğine en güzel hediyesi anne sütüdür. yenidoğan bebeklerinizi ilk 6 ay sadece anne sütü ile besleyiniz Anne sütü Besin içeriği mükemmeldir. Hastalıklardan korur. Kolay hazmedilir ve etkili bir şekilde kullanılır. Anne- bebek arasında sevgi bağının kurulmasına yardımcı olur. Yeni bir gebeliğin gecikmesini sağlar. Anne sütü Anne sütü ile beslenen bebekler enfeksiyonlara ve gıda alerjilerine daha dayanıklı olurlar Anne sütünün özellikleri hiçbir mamada bir arada yoktur