Adı- Soyadı : Numarası : ERÜ Mühendislik Fakültesi nşaat

Adı- Soyadı
Numarası
:
:
ERÜ Mühendislik Fakültesi
İnşaat Mühendisliği Bölümü
İNŞ-343 Mühendislik Hidrolojisi Dersi
Ara Sınavı
21 Kasım 2013
B GRUBU
Aşağıdaki soruların doğru cevabını işaretleyiniz.
(10)1.) Mühendislik Hidrolojisi, bir doğal akarsu kesitinde oluşacak, Q = fonksiyon(P, A, L, S, TT, OA%, DY, ….)
ilişkisince belirlenen, taşkın debisini veya bir süre boyunca ortalama debiyi nicelik olarak tahmin eden bilim dalıdır.
Bu ilişkideki sembollerden P’nin temsil ettiği büyüklük ve birimi aşağıdakilerden hangisidir.
a) yağış
b) relatif nem c) yağmur suyu basıncı
d) olasılık
e) doygunluk buhar basıncı
(10)2.) Aşağıdakilerden doğru olanı belirleyiniz.
a) Yarı-doygun bir nemli hava paketi kendisini çevreleyen aynı sıcaklık ve basınçtaki kuru hava paketinden daha hafif
olduğu için yükselir ve doygunlaşana kadar her 100 metrede 1°C ısınır.
b) Yarı-doygun bir nemli hava paketi kendisini çevreleyen aynı sıcaklık ve basınçtaki kuru hava paketinden daha ağır
olduğu için alçalır ve doygunlaşana kadar her 100 metrede 1°C ısınır.
c) Yarı-doygun bir nemli hava paketi kendisini çevreleyen aynı sıcaklık ve basınçtaki kuru hava paketinden daha ağır
olduğu için alçalır ve kuru hale gelene kadar her 100 metrede 1°C soğur.
d) Yarı-doygun bir nemli hava paketi kendisini çevreleyen aynı sıcaklık ve basınçtaki kuru hava paketinden daha hafif
olduğu için yükselir ve doygunlaşana kadar her 100 metrede 1°C soğur.
e) Yarı-doygun bir nemli hava paketi kendisini çevreleyen aynı sıcaklık ve basınçtaki kuru hava paketinden daha hafif
olduğu için yükselir ve kuru hale gelene kadar her 100 metrede 0.5 ile 1°C arası bir oranda soğur.
(10)3.) Ülkemizdeki orografik yağışlar hakkında aşağıdakilerden doğru olanı belirleyiniz.
a) Balkanlardan gelen orografik cephelerden dolayı Marmara bölgesi dağlarının Karadeniz’e bakan yamaçlarında
etkili olur.
b) Karadeniz dağlarının Karadeniz’e bakan ve Toros Dağlarının Akdeniz’e bakan yamaçlarında etkili olur.
c) Denize dik dağların vadilerinden dolayı Ege Bölgesindeki dağların İç Anadolu’ya bakan yamaçlarında etkili olur.
d) Kuzey ve güneyden dağ sıraları ile çevrelendiğinden dolayı çoğunlukla İç Anadolu’da etkili olur.
e) Sibirya üzerinden gelen orografik cephelerden dolayı çoğunlukla Doğu Anadolu’daki dağların kuzeye bakan
yamaçlarında etkili olur.
(10)4.) Bir drenaj alanının sınırı aşağıdakilerden hangisidir.
a) Alanın etrafındaki akarsuların taşkın yatakları izdüşümü kotlarını birleştiren çizgidir.
b) Ana kolu besleyen yan kolların başlangıç kesitlerindeki talveg kotlarını birleştiren çizgidir.
c) Artık yağışın çıkış kesitine kadar drene olacağı coğrafik alanın doruk noktalarını birleştiren çizgidir.
d) Çıkış kesiti ile başlangıç kesiti arasında kalan vadilerin taban kotlarının birleştiren çizgidir.
e) Artık yağışın yeraltı suyu rezervuarına gideceği alanın en düşük kotlu noktalarını birleştiren çizgidir.
(10)5.) Ekstrem yağmurlar için aşağıdakilerden hangisi doğrudur.
a) Yaz yağmuru olarak ta bilinen cephesel yağışlar çok kısa süreli fakat yüksek şiddetlidir.
b) Konvektif yağışlar büyük havzalarda maksimum taşkın oluşturur.
c) Orografik yağışlar Avrupa’da sık görülmesine rağmen Türkiye’de nadiren vuku bulur.
d) Soğuk cephe yağışları kar üretirken sıcak cephe yağışları yağmur veya dolu biçimindedir.
e) Kısa süreli fakat yüksek şiddetli olan konvektif yağışlar küçük drenaj alanlarında etkilidir.
Adı- Soyadı
Numarası
:
:
ERÜ Mühendislik Fakültesi
İnşaat Mühendisliği Bölümü
İNŞ-343 Mühendislik Hidrolojisi Dersi
Ara Sınavı
B GRUBU
(15)6.) Sabit şiddetli bir yağmur fırtınası bir drenaj alanına etkili olduğunda aşağıdakilerden hangisi doğrudur.
a) Maksimum pik debinin oluşması için denge hidrografının gelişmesi gerektiğinden artık yağmur süresinin
toplanma zamanının birkaç katı olması gerekir.
b) Artık yağmur süresi toplanma zamanından daha uzun ise eşit olduğu anda pik debi maksimum limitine ulaşır.
c) Maksimum pik debi, S hidrografının tavan kısmının toplanma zamanı kadar uzatılmasını sağlayacak uzunlukta
bir artık yağmur süresi sonucu oluşur.
d) Maksimum pik debi, havzanın her iki yarısı eşit yüzey akımı göndereceği için, artık yağmur süresinin toplanma
zamanının yarısına eşit olduğu anda oluşur.
e) Artık yağmur süresi toplanma zamanından daha uzun ise çıkış drenajından dolayı maksimum pik debi azalır.
2
(25)7.) Drenaj alanı: A = 118.8 km olan küçük bir havzaya 4 saat süreli, sabit yağma hızında, şiddeti 11 mm/saat olan
bir yağmur fırtınası etki ediyor. Bu yağmur olayının başından itibaren havzanın çıkış kesitinde oluşan toplam akım
3
hidrografı aşağıda verilmektedir. Baz akımı 5 m /sn olduğuna göre, bu havzanın ortalama sızma indisini (Φ)
hesaplayarak aşağıdakilerden doğru şıkkı işaretleyiniz.
Zaman
(saat)
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Toplam akım 5
29
53
77
101 125 105 85
65
45
25
5
3
(m /sn)
a) 3 mm/saat
b) 4 mm/saat
c) 5 mm/saat
d) 6 mm/saat
e) 7 mm/saat
(10)8.) Bir doğal akarsuyun akım rasatı (ölçümü) yapılan bir kesitinde anahtar eğrisinin bir noktasının elde edilmesi
için aşağıdakilerden doğru olanı işaretleyiniz.
a) Ölçüm teleferiğinden sarkıtılan hidrograf ölçümlerinin kesit boyunca toplanması sonucu elde edilen ortalama hıza
karşılık ölçüm anındaki su yüzü kotu işaretlenir.
b) Ölçüm teleferiğinden sarkıtılan plüviyograf ölçümlerinin kesit boyunca toplanması sonucu elde edilen toplam
debiye karşılık ölçüm anındaki su yüzü kotu ile talveg kotu arasındaki fark işaretlenir.
c) Ölçüm teleferiğinden sarkıtılan limnimetre ölçümlerinin kesit boyunca eşit genişlikteki dilimlerde toplanması
sonucu elde edilen toplam kesit alanına karşılık ölçüm anındaki su yüzü kotunun altındaki derinlik işaretlenir.
d) Ölçüm teleferiğinden sarkıtılan müline ölçümlerinin kesit boyunca toplanması sonucu elde edilen toplam debiye
karşılık ölçüm anındaki su yüzü kotu işaretlenir.
e) Ölçüm teleferiğinden sarkıtılan plüviyometre ölçümlerinin kesit boyunca toplanması sonucu elde edilen toplam
ıslak çepere karşılık ölçüm anındaki su yüzü kotu işaretlenir.
Başarılar Dilerim…
Tefaruk Haktanır