deniz hukuku - Denizcilik Bilgi Bankası

DENİZ HUKUKU ÇALIŞMA SORULARI
1-
Avarya nedir? Kaça ayrılır?
“Avarya” denizcilikte, zarar veya yapılan olağanüstü masraf anlamına gelmektedir. Avarya denizcilikte; müşterek ve hususi avarya olmak üzere
ikiye ayrılır.
2-
Hususi avarya nedir?
Müşterek avarya dışında kalan ve kaza sonucu doğan tüm zarar ve masraflara hususi avarya denir.(Çatışma, buz istilası, fırtına sonucu gemi ya
da yükün uğradığı zararlar vb.)
3-
Müşterek avarya nedir?
Müşterek bir deniz yolculuğuna atılmış olan gemiyi ve yükü tehdit eden bir tehlikeden onları korumak maksadıyla ve makul bir hareket tarzı
teşkil edecek şekilde bilerek fevkalade bir masrafa katlanılması hâlinde, müşterek avarya hareketi mevcut sayılır ve bunun neticesi olan zarar
veya masraflar müşterek avaryadır.
4I.
II.
III.
IV.
Müşterek avarya unsurları nelerdir?
Tehlike
Fedakârlık
Fedakârlığın makul olması
Faydalı netice
5I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
Müşterek avarya çeşitleri nelerdir?
Denize yük atılması
Geminin hafifletilmesi
Geminin bilerek karaya oturtulması (beaching)
Geminin yüzdürülmesi
Gemide çıkan yangının söndürülmesi
Yakıt Yerine Yük, Gemi Eşyası ve Kumanya Yakılması
Barınma
Geçici Onarım Masrafları
Boşaltma Sırasında Yüke Gelen Zarar
Para avansları
6



7


8


9-
Barınma müşterek avaryası kapsamındaki masraflar nelerdir?
Barınma veya yükleme limanına giriş çıkış masrafları,
Gemi hasarlarının tamiri için zorunlu olmak şartıyla yükün elden geçirilmesi, boşaltılması masrafları,
Depo ücreti ve tekrar yükleme masrafları,
Uzayan yolculuk nedeniyle kaptana diğer gemi adamlarına verilecek ücretler.
Hususi avarya kapsamında ele alınan zararlar nelerdir?
Gerek yolculuk sırasında gerekse yolculuktan sonraki bir gecikmeden dolayı meydana gelen zararlar
Gemi ve yükü ilgilendiren tüm zarar ve kayıplar
Müşterek avaryadan sayılan bir olayda temin edilen paranın piyasa ederi farkından meydana gelen zararlar
Müşterek avarya ile Hususi avarya arasındaki farklar nelerdir?
Müşterek avaryada fevkalade fedakârlık ve masraf yükü korumak adına bilerek ve isteyerek yapılır. Hususi avaryada zarar kaza
sonucu oluşur.
Müşterek avaryada gemi ve yükü birlikte tehdit eden müşterek bir tehlike vardır. Hususi avaryada “tehlike birliği” şeklinde bir konu
yoktur. Zarara, dıştan gelen tesadüfi ve olağanüstü bir neden sebep olur.
Müşterek avaryada yapılan fevkalade masraf ve fedakârlık gemi ve yükü korumak, kurtarmak amacına yöneliktir. Bu masraflar gemi
yük ve navlun arasında pay edilir. Hususi avaryada zarar neye gelmişse o sorumludur. Gemiye bir zarar gelmişse gemi, yüke gelmişse
yük ilgilileri sorumlu olur.
Kaptan protestoları nedir?
Çatışma olaylarında da diğer geminin kaptanını hasardan ve oluşması mümkün olan kayıplardan sorumlu tuttuğunu bildiren protestolara
Kaptan protestosu denir.
10




11-
Kaptanın deniz protestosu yazması gereken durumlar nelerdir?
Gemide Yangın
Makine veya Dümen Hasarları
Ağır Hava, Buz, Yaslanma ve Pervane Hasarı
Yüklerin Hasarlanması veya Eksik Yüklenmesi
Liman işçiliğinden (Stevedores) Kaynaklanan Hasarlar
Kurtarma ve Yardım nedir?
Kurtarma ve yardım, deniz tehlikesine maruz kalan bir geminin veya yükünün başka gemi veya üçüncü kişiler tarafından emniyet altına
alınmasıdır.
12- Türkiye’ de gemi kurtarma ile uğraşan kuruluş nedir?
Türkiye Denizcilik işletmeleri Gemi Kurtarma işletmesidir.
13-
Uluslararası Kurtarma Sözleşmesinin İngilizcesi nedir? Türkiye ne zaman katılmıştır?
Uluslararası Kurtarma Sözleşmesi (International Salvage Convention – Salvage 1989) Türkiye 2013 yılında taraf olmuştur.
14



15-
Kurtarma ve Yardım unsurları nelerdir?
Tehlike
Kurtarma ve Yardım Hizmeti
Kurtarma ve Yardım Hizmetinin Kaptanın Makul ve Açık Karşı Koymasına Rağmen Olmaması
Faydalı ve Başarılı netice
Kurtarma ve Yardım sözleşmesi hangi durumlarda iptal edilir?
Kurtarma Yardım sözleşmesi tehlike anında veya tehlikenin etkisi altında yapılmış ve kabul edilen şartlar hak ve adalete aykırı ise iptal edilebilir.
Emniyet altına alınan veya kurtarılan şeylerin değerini geçemez.
16-
Kurtarma ve Yardım ücreti nasıl belirlenir ve paylaşılır?
Kurtarma Yardım ücreti durumun gereği gözetilerek hak ve nesafet çerçevesinde belirlenir. Donatan, kaptan ve gemi adamları arasında
paylaştırılır. Öncelikle, kurtaran geminin donatanının kurtarma yardımından doğan zararları ve işletmesinden dolayı yapmış olduğu fazla
giderler ödenir. Kalan ücret kaptan ve gemi adamları arasında pay edilir.
17

18-
Müşterek avarya kapsamında kabul edilmeyen hasarlar nelerdir?
Ticari kurallara uygun şekilde taşınmayan mallar
Kaptana bildirilmemiş olan kıymetli eşya, sanat eserleri, para ve kıymetli evrak
Kurtarma ve Yardım pay cetveli nedir?
Her bir gemi adamlarının payına düşen ücretse göz önüne alınarak kaptan tarafından tayin edilir. Kaptan bu bölüştürmeyi bir liste şeklinde
düzenleyerek yolculuk bitmeden gemi adamlarına bildirir. Bu listeye pay cetveli denir.
19


20-
Gemide olası bir kaza sırasında gemi kaptanının yapması gerekenler nelerdir?
Gemi sahibine ve işletmecisine hızlı bir şekilde haber vermelidir.
Kaza ya da olayı en uygun ve hızlı şekilde incelendirilir.
Konu hakkında tüm delilleri toplanmalı ve muhafa edilmelidir.
Kaza raporu hazırlanırken dayanak teşkil eden delil çeşitleri nelerdir?



21-
Fiziksel ve Çevresel
Fotografik
İnsan
Çatma çeşitleri nelerdir?
Kusursuz ve kusurlu çatma olarak iki ana başlıkta incelenir.



Döküman
Elektronik
Gemi trafik hizmetleri bünyesinde hazır tutulan kağıtlar
22-
Çatma nedir?
Tahsis edildikleri seyrüseferinde birbirlerine karşı sözleşmeden doğan bir bağ içinde bulunmayan iki veya daha fazla geminin çarpışmasına denir
23


Çatma unsurları nelerdir?
İki veya daha çok gemi arasında çatışma
Gemilerin birinin diğerinin hizmetinde bulunmaması
Fiilen veya hükmen bir çatmanın mevcut olması ve fiilen bir zararın doğmuş olması
24-
Çatmalar konusunda düzenlenmiş uluslararası sözleşmeler nelerdir?
COLREG – TTK
25-
ISM nedir? Amacı nedir?
ISM = Uluslararası Güvenlik Yönetim Kodu (İnternational Safety Managment Code)
Gemilerin güvenli yönetimini ve deniz kirliliğini önlemeyi hedefler
26-
Türkçe ve İngilizce ISM açılımı nedir?
Uluslararası Güvenlik Yönetim Kodu (International Safety Managment Code)
27-
DOC, interim DOC, SMC ,İnterim SMC, MNC nedir?
DOC (Document of Complionce) = ISM kodunun gerektirdiği standartlara uygunluğunu gösteren “ uygunluk belgesi “ dir.
SMC (Safety Management Certificate) = Gemide tesis edilen emniyet yönetimi sisteminin kod gereklerini karşıladığını gösteren emniyet
yönetim belgesi.
28-
Denetimler nasıl yapılır? İç ve dış denetaler kimlerdir?
Denetim bir idarenin kendisine yüklenen görevlerin zamanında usulüne ve mevzuatına uygun olarak etkili ve verimli bir şekilde yapıp
yapmadığının izlenmesi, gözlenmesi ve kontrol edilmesi. Bu kontrol kurum içindeki görevliler tarafından yapılıyorsa iç denetim kurum dışındaki
görevliler tarafından gerçekleştiriliyorsa dış denetim denir.
METEOROLOJİ ÇALIŞMA SORULARI
1-
Sis nedir? Sis çeşitleri nelerdir?
Yeryüzünde gözlemciyi saran ve yatay görüş uzaklığını 0,5 mil (1000 m) veya daha aşağıya düşüren buluta sis denir.
Buhar sisi: Soğuk hava, sıcak su kütlesi üzerine geldiğinde su yüzeyinden şiddetli buharlaşmasına sebep olur. Bu olay buhar sisini meydana
getirir.
Yağmur sisi: Bu tip sisler, yüzey yakınındaki soğuk hava tabakası üzerindeki daha sıcak havadan düşen yağmurdan meydana gelir.
Radyasyon sisi: Açık ve durgun gecelerde ısı kaybı sebebiyle yeryüzünde hava soğur. Bu soğuk hava içinde nem olması şartıyla, özellikle
çukurluk alanlara, vadi ve ovalara yoğun olduğu için çöker.
Adveksiyon sisi: Sıcak havanın soğuk bir yüzey üzerine hareketiyle oluşur. Bu tip sisler, kışın daha çok görülür ve etkiledikleri alan daha
büyüktür.
Yamaç sisi: Rüzgârla taşınan nemli hava kütlesinin dağ veya tepe yamacı boyunca yükselerek soğuması neticesinde oluşan sistir. Özellikle
havanın çok nemli olduğu günlerde görülür.
Cephe sisleri: Karşılaşan iki farklı hava kütlesinden sıcak olanın soğuk olan üzerinde yükselerek soğuması neticesinde oluşan sislerdir. Genellikle
sıcak cephelerde görülür çünkü sıcak cephe, soğuk cepheye göre daha ağır hareket eder.
2-
Denizde görüş mesafesinin azalmasına neden olan etkenler nelerdir?
Denizde görüş mesafesinin (rüyet) azalmasına neden olan etkenler şunlardır.




Sis
Yağış
Denizde esen rüzgârın meydana getirdiği serpintiler
Toz ve tuz parçacıkları
3-
Yağış nedir? Yağış çeşitleri nelerdir?
Yağış, hava kütlelerinin soğuk bir hava tabakası ile karşılaşarak, soğuk bir yerden geçerek ya da yükselerek soğuması sonucunda içerisindeki su
buharının yoğuşarak sıvı veya katı halde yeryüzüne inmesi olayıdır. Yağış çeşitleri; Yağmur, dolu, çiğ, kırç, kırağı, kar
4-
Plüviyometre nedir? Anemometre nedir? Açıklayınız.
Plüviyometre : Atmosferden yer yüzeyine düşen yağışı direkt olarak ölçen alettir.
Anemometre : Rüzgar/hava hızını ölçen alettir.
5-
Soğuk cephe nedir? Hangi bulutu oluşturur?
Alçak basınç alanlarında hareket etmekte olan bir soğuk hava kütlesinin önündeki sıcak hava kütlesinin yerini almaya çalışması ile meydana
gelen cepheye soğuk cephe denir. Soğuk cephe kümülonimbus bulutunu oluşturur.
6-
Sıcak cephe nedir? Hangi bulutu oluşturur?
Hızlı hareket eden sıcak hava kütlesi soğuk hava kütlesinin yerini alıyorsa, bu iki farklı hava kütlesi arasındaki süreksizlik hattına sıcak cephe
denir.
7-
Oraj nedir? Hangi buluttu görülür?
Şiddetli ve kuvvetli bir parıltı (şimşek) ve aynı zamanda kuru bir gürültü (gök gürültüsü) ile kendini gösteren bir veya birkaç şiddetli atmosferik
elektrik boşalması olayıdır. Oraj esnasında genellikle yağış olur. Fakat yağışın oluşması şart değildir. Oraj, kümülonimbüs bulutlarında meydana
gelir.
8-
Hale nedir? Hangi bulutta görülür?
Güneş ve ay çevresinde aydınlık çemberdir. Hale olayı gözlemlenen bulutlar ise Sirrostratüs (Cs) ve Stratokümülüs (Sc) bulutlarıdır.
9-
Coriolis kuvveti nedir?
Dünyanın kendi ekseni etrafında dönmesi sonucu oluşan kuvvete coriolis kuvveti denir.
10- Meltemler nasıl oluşur?
Meltem rüzgârları karaların denizlerden ve dağların vadilerden daha çabuk ısınıp soğuması sonucu, üzerlerinde bulunan hava kütlelerini
etkilemesi nedeni ile oluşurlar. Gündüzleri; denizlerden çabuk ısınan karalara doğru deniz meltemleri, geceleri de çabuk soğuyan karalardan
denizlere doğru kara meltemleri eser.
11- Alçak basınç nedir? İngilizcesi nedir?
Bir alan çevresine göre bağıl olarak alçak basınçlı ise siklon olarak isimlendirilir. Basınç merkezi üzerindeki basıncın 1013 mb’ dan düşük olan
basınçlardır. İngilizcesi ; (LOW PRESSURE CENTER)
12- Alçak basınç merkezlerinin özelliklerini yazınız.





Alçak basınç merkezleri kötü hava ve fırtına habercisidirler.
Alçak basınç alanlarında rüzgârlar çevreden merkeze doğru eserler. Konverjans karakterlidir.
Güney yarım kürede bulunan bir alçak basınç sisteminde esen rüzgârlar, saat istikametinde eserler.
Alçak basınç merkezleri konverjans sahalarıdır. Çevreden merkeze doğru saatin tersi yönünde havayı çeker.
Alçak basınç sistemlerinde bulunan izobar eğrilerinin sık olması o bölgede rüzgârların kuvvetli, izobar aralarının seyrek olması ise, o
bölgede rüzgârların zayıf olduğu anlamına gelir.
13- Konverjans ve diverjans nedir? Açıklayınız.
Konverjans: Alçak basınç merkezinde (L) havanın merkezde toplanarak yükselmesidir.
Diverjans: Yüksek basınç merkezinde (H) havanın çökerek yanlara dağılmasıdır.
14- Konveksiyon nedir? Açıklayınız.
Bir kısım havanın ısınması veya soğuması. Isınan hava yükselir, bu duruma konveksiyon denir.
15- KYK’ de alçak basınç saatin hangi yönünde eser şekil üzerinde gösteriniz.
16- İzobar ve oluk (trough) nedir? U ve V şekilli olukların birbirinden farkını yazınız.
İzobar: Hava basıncının eşit olduğu yerlere denir.
Oluk (trough) : Alçak atmosferik basınç alanlarında sıklıkla cephelerle birleşen izobarların uzanmış (sarkmış) bölgesi olarak ifade edilir.
Derin Oluk (“V” Oluk)
Sığ Oluk ( “U” Oluk)

Genellikle izobarlar belirgin bir şekilde dirsek yaparlar.

İzobarlar keskin dirsek yapmazlar.

Hızlı hareket ederler, aktiftirler.

Kısa sürede dolar ve kaybolur, sığ oluklar fazla etkili değildirler.

Üzerinde cephe oluşumu gözlemlenir.

Üzerinde cephe oluşumu gözlenmez.

Denizde etkilidir.

Kuzey Atlantik’te etkilidir.
17- Alçak basınç sistemlerinde oluşan olukların özelliklerini yazınız.







Kötü hava koşulları oluşturur.
Olukları kuzeyden güneye akan soğuk hava oluşturur. Avrupa ve Asya’nın donmasına neden olurlar.
Oluklar ne kadar derinse sıcaklıkları o kadar düşme eğilimdedir.
Basınç çevreden merkeze doğru azalır.
Her trofta (olukta) mutlaka rüzgâr kayması gerçekleşir.
Trofu (Oluğu) soğuk hava besler, etkili olabilmesi için civarında soğuk hava olmalıdır.
Britanya, İskandinavya ve Kuzey Atlantik’te kuvvetli rüzgâr kayması ve fırtınaya neden olur.
18- Depresyon ve Kontur nedir?
Depresyon: Alçak basınç merkezi çevresinde dairesel birçok kapalı izobar yer alır. Bunlara depresyon denir. Genellikle kötü hava karakterlidir.
Kontur: Eş yükseklikleri devamlı bir çizgi halinde gösteren eğrilerdir.
19- İzlanda alçak basıncı (dinamik), Basra termik alçak basıncı sistemlerini açıklayınız. Ülkemizi nasıl etkiler açıklayınız.
İzlanda dinamik alçak basıncı: Kışın etkili olan bu alçak basınç ülkemize batı ve kuzey batıdan sokulur. Hareketli hava kütlelerini getirdiği için
rüzgâr birkaç gün ara ile çok farklı yönlerden eser. Rüzgârın esme yönü, güneybatıdan başlar, kuzeybatıya kadar döner. Özellikle Karadeniz’de
bu basınç alanı etkisi ile cephesel ve orografik yağışlar görülür. Eğer kendinden daha sıcak olan Akdeniz’e iner ve uzun bir süre burada kalırsa
nem yüklenir. Türkiye’nin güneybatı kıyılarında aşırı kış yağışlarına neden olur.
Basra termik alçak basıncı: Bu basınç alanı yaz aylarında karaların aşırı ısınması ile oluşmuştur. Ülkemizde güney ve güneydoğudan sokulan ve
yaz aylarında etkili olan Basra alçak basıncı aşırı çöl sıcaklarının yaşanmasına, yaz başlarında karaların fazla ısınması ve atmosferin üst
kısımlarının daha soğuk olması nedeni ile ani, gök gürültülü sağanak yağışlara neden olur.
20- Cephe nedir? Cephe oluşum şartlarını yazınız.
Atmosferde farklı hava kütleleri arasındaki sınır sahaya cephe – front denir. Cephe oluşabilmesi için bazı oluşum koşulları mevcuttur. Bunlar;




Alçak basınç alanının varlığı,
Varlığı bilinen alçak basınç alanında oluşan oluk veya oluklar,
Sıcaklık ve yoğunluğu farklı iki hava kütlesinin olması,
İki hava kütlesini birbirine yaklaştıracak rüzgar kayması olması ve bu kaymanın K.Y.K’de saat yönünün tersi istikamette, G.Y.K.’de saat
yönü istikametinde olması gerekmektedir.
21- Polar cephe, arktik cephe, intertropikal cephe nedir? Açıklayınız.
Arktik Cephe (Arctic Front - AF) : Arktik hava kütlesiyle polar hava kütlesi arasındaki cephedir.
Polar Cephe (Polar Front – PF) : Polar hava kütlesiyle tropikal hava kütlesi arasında meydana gelen cephedir. Genel olarak dünya çevresi
boyunca uzanır. Batılı rüzgârlar (Westerlies) bölgesi boyunca uzanır.
Intertropikal Cephe (Intertropical Front – ITF) : Yazın kuzey yarım kürenin ekvator havası ile kışın güney yarım kürenin ekvator havası
arasında meydana gelen zayıf cephedir. Cephe özelliklerinin tamamını göstermez, sanki cephe varmış gibi bulutluluk ve yağış bırakır.
22- Ülkemizde görülen cepheler hangileridir?
Ülkemizin bulunduğu bölgede en önemli cephe polar ve tropikal hava kütleleri arasındaki Polar Cephe (Front)’dir.
23- Gemide hava durumlarının verildiği cihazlar nelerdir?
-
VHF cihazı (Very High Frequency – Çok Yüksek Frekans)
Navtex (Navigational Telex – Seyir Teleksi)
Inmarsat-c EGC (Inmarsat Enhanced Group Calling – Güvenlik Ağı)
Radio Telex – NBDP (Telsiz Telex - Doğrudan Yazmalı Dar Bant)- Norrow band digital Pritting
24- Navtex- Navigational Telex kaç saatte birkaç frekansında yayın yapar?
4 saatte bir 10 dakika yayın yapar. 490 ve 518 kHz frekanslarında çalışır.
NOTLAR:

ZCZC = Navtex “ MSI ” mesajı olduğunu ve msı mesajının başladığını belirten harf grubu
B1 = Mesajı gönderen kıyı istasyonunun tanıtım kodu
B2 = “ MSI “ mesajının içeriğini tanımlayan kod
B3 - B4 = 00 ’ dan 99 ‘ a kadar yazılabilen iki haneli mesaj numarası
A
Seyir uyarıları
B
Meteorolojik Uyarılar
C
Buz Raporları
E
Meteorolojik tahminler
L
Ek seyir mesajları
SMCP
Standard Marine Communication Phrases – Standart Denizde Haberleşme Kalıpları