Zika Virus-SON - Prof.Dr. Mustafa Hacımustafaoğlu

01.02.2016
Zika Virus nedir?
Son günlerde özellikle Brezilya ve Güney Amerika’da gebeleri ve doğan çocuklarını
etkileyen zika virus güncel bir hastalık olarak karşımıza çıkmıştır.
Zika virus sivrisineklerle (Aedes tipi sivrisinek) ile geçen bir viral enfeksiyondur. Zika
virus enfeksiyonları ilk kez Afrika’da Uganda da 1947 yılında tanımlanmış olup 1950'li yıllardan
itibaren önce Afrika daha sonra Amerika, Asya ve Pasifik Bölgesindeki tropikal ülkelerde
insanlarda hastalık yaptığı gözlenmiştir. Zika virus eskiden beri bilinen bir virüs olmasına
rağmen 2007'den önce genellikle sporadik vakalar şeklinde saptanmış olup, büyük salgınlar
olmadığı için hastalık ve komplikasyonları hakkında az şey bilinmektedir
Zika virus Flavivirus grubundan bir virustur. Genellikle Aedes tipi sivrisinekler
tarafından insanlara bulaştırılır. Çoğu olguda Aedes aegypti tipi sivrisinekler bulaştırır, bunlar
genellikle tropikal ve subtropikal bölgelerde yaşarlar. Daha serin iklimlerde yaşayamazlar. Daha
serin iklimlerde yaşayan Aedes albopictus sivrisinekleri çok daha nadiren virusu bulaştırabilir.
Sadece dişi sivrisinekler insanları ısırarak bulaştırır ve birden çok kişiye bulaştırabilir. Aedes
sivrisinekleri genellikle gündüz ve erken akşam saatlerinde ısırırlar.
Zika virus enfeksiyonunda kuluçka süresi çok net bilinmemektedir, ancak birkaç gün
olarak kabul edilmektedir. Hastalık bulguaları diğer virus enfeksiyonlarına benzerdir. Klinik
bulgular; ateş, deri döküntüsü, gözlerde kızarıklık, akıntı, yaşarma kas ve eklem ağrıları,
halsizlik, baş ağrısı şeklindedir. Bulgular genellikle hafif ve orta düzeyde olup 2-7 gün sürebilir.
2015'te Brezilya’da zika virus salgını ile aynı dönemde doğan çocuklarda beklenenden
çok daha fazla mikrosefali (başın doğuştan küçük olması) ile doğum (4000’e yakın)
bildirilmiştir. Yapılan testlerde zika virus enfeksiyonu ve bu olgular arasında güçlü bir ilişkinin
olduğu öne sürülmüştür. Mikrosefali ciddi bir bozukluk olup bebeklik ve ilerleyen yaşlarda ciddi
nörolojik bozukluklara yol açabilir. Zika virus ayrıca bir çeşit felç durumu olan Guillain Barre
Sendromu'na da yol açabilir.
Zika virus enfeksiyonu laboratuvar tanısı kan örneklerinde RT-PCR testi ile konulur.
Zika virus enfeksiyonu için standart bir tedavi henüz yoktur. Tedavide destekleyici
tedavi (sıvı alımı, ateş için parasetamol gibi) uygulanır, ağırlaşan olgular hastanede tedavi edilir.
Korunmada henüz etkili bir aşı yoktur. Zika virüs enfeksiyonunun yaygın olduğu
bölgelerde sivrisinek kovucular kullanmak, tercihan açık renkli vücudu örten giysiler giymek
gibi genel öneriler uygulanabilir. Su birikintilerin engellenmesi veya ilaçlanması genel sivrisinek
korunma önlemleri de yararlı olabilir.
Amerika Hastalık Önleme komitesi (CDC) Ocak 2016 son haftası itibariyle gebe
kadınların, zika virus enfeksiyonunun yaygın olduğu Orta Amerika, Güney Amerika ve
Karayipler Denizi adalarına seyahatlerini ertelenmesini düşünmelerini tavsiye etmiştir.
Potansiyel risk nedeniyle Kolombiya ve El Salvador'da kadınların mümkünse gebe kalmayı
geciktirmeleri uyarısı yapılmıştır.
Zika virüs enfeksiyonunun ülkemiz için şimdilik dikkate değer bir risk oluşturmadığı
söylenebilir.
Hazırlayan: Prof. Mustafa Hacımustafaoğlu
Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı
Öğretim Üyesi