Isınan Pasifik`te metan tehlikesi

Isınan Pasifik’te metan tehlikesi
“Yanar buz” metan hidrat yatakları çözünüyor...
Washington Üniversitesi araştırmacılarınca yürütülen bir çalışma, küresel ısınmaya paralel olarak Pasifik
Okyanusu’nun orta derinliklerindeki deniz suyu sıcaklığının artmasıyla, tabanda donmuş halde bulunan
metanın gaz haline geçerek yükseldiğini ortaya koydu. Araştırmacılar, bu etkin sera gazının bir kısmının
okyanus yüzeyine çıkıp atmosfere karışarak küresel ısınmayı hızlandırabileceği uyarısını yapıyorlar.
Araştırmacılar, ABD’nin Pasifik kıyısındaki Washington eyaleti açıklarında 500 metre derinliğindeki
okyanus sularının giderek
ısındığını ve bu
derinliğin,metanın donmuş
katı halden gaz haline
dönüştüğü derinlikle
örtüştüğünü kaydediyorlar.
Washington Eyaleti açıklarındaki okyanus
tabanından çıkan metan baloncuklarını
gösteren bilgisayar simulasyonu.
Doğal gazın temel içeriği olan metan molekülleri (CH4), okyanus
tabanlarında ve kıta sahanlıklarının derinliklerinde soğuk ve okyanus
sularının muazzam basıncı altında klatrat denen buzdan kafeslere
hapsolmuş biçimde bulunuyorlar ve “metan hidrat” olarak
adlandırılıyorlar.
Dünya’daki tüm petrol ve doğal gaz rezervlerinden kat kat fazla bir
potansiyel enerji kaynağı olan metan hidratlar hükümetler ve enerji
şirketlerinin iştahlarını kabartıyor. Ancak, ticari işletimin yataklar üzerindeki basıncı azaltması sonucu
kararlılığını kaybedecek metan hidratların çözülmesi ve atmosfere yoğun metan çıkışı olasılığı, çevrecileri
endişelendiriyor. (Metan hidratlar üzerinde kapsamlı bir inceleme için Bkz: kurious, derin bakış,
Arktik’te metan bombası).
Kuzey Amerika’nın pasifik kıta sahanlığı, biyolojik bakımdan üretken suları ve tabanıyla güçlü jeolojik
etkinliklere maruz bulunması nedeniyle metan hidrat yataklarının yaygın olduğu bir bölge.
Washington eyaleti açıklarındaki orta okyanus katmanının ısınmasına, Japon adalarıyla Asya arasındaki
Okhotsk Denizi’nin yüzey sularının son 50 yıldır ısınıp batıya göçederken yoğunlaşıp yüzey altına
dalmasının neden olduğu düşünülüyor.
Araştırmacılar, Washington eyaleti açıklarındaki deniz tabanındaki metan hidrat yataklarının
bozunmasıyla, 1970-2013 arasında 4 milyon ton metan çıkışı olduğunu hesaplıyorlar. Araştırma, bu
bölgede metan çıkışı tehlikesine işaret eden ilk çalışma. Şimdiye
kadar araştırmalar, Arktik Okyanusu kıta sahanlığı ve Sibirya’nın
kuzeydoğusundaki donmuş topraklarda metan hidrat çözülmesi
üzerinde yoğunlaşmış bulunuyordu.
Metan hidrat yataklarının kararlılıklarını yitirmesiyle serbest kalan
metanın ne olacağı konusunda kesin bir öngörü bulunmuyor.
Okyanus tabanındaki tortullar ya da sudaki bakteriler tarafından
tüketilip, bölge sularının oksijensizleşmesine yol açabileceği, bir
kısmının da yüzeye çıkıp atmosfere karışarak küresel ısınmaya
katkı yapabileceği düşünülüyor.
Raşit Gürdilek
KAYNAKLAR:
“Warmer Pacific Ocean could release millions of tons of seafloor
methane”, University of Washington, 9 Aralık 2014
ETİKETLER:
Metan, metan hidrat, küresel ısınma, , kıta sahanlığı, Pasifik