İşlemcinin Yapısı ve Çalışması

Bilişim Teknolojileri Öğretmeni
İsmail ÖZTÜRK

Bilgisayara yüklenen
işletim sistemini ve
diğer tüm
programları çalıştırıp
bu programların
işlemlerini yerine
getirir. Bu nedenle
MERKEZİ İŞLEM BİRİMİ
adını alır.(Central
Processing Unit )

Bir bilgisayar 4 ana birimden oluşur.
Giriş Çıkış
Aygıtları
Giriş Çıkış
Ünitesi
CPU
HafızaBellek


İşlemler yapılırken sayısal mantık
kullanılmaktadır.
İki sayı toplanacak olsa ilk önce sayılar ikilik
sisteme çevrilir ve işlem o şekilde yapılır.



İşlemciler hafızalarında bulunan komutların
dışarıdan gelen uyarılarla harekete geçmesi
ile işlemlerini yaparlar.
İşlemcinin hafızasında bulunan komutlara o
işlemcinin komut seti denir.
Hangi uygulama kullanılırsa kullanılsın
işlemcinin anlayacağı komut setlerine
dönüştürülerek sonuç elde edilir.

İşlemciler komut setlerine göre ikiye ayrılır.
CISC
Kompleks komutlara yani
bir seferden birden fazla
işlemi yerine getirebilen
komutlara sahip işlemci
mimarisidir
Dosyayı getir
RISC
Her seferinde tek bir işlem
gerçekleştiren basit ve hızlı
komutlara sahip işlemci
mimarisidir.
• Sınıftan çık
• Merdivenlerden in
• Öğretmenler
odası kapısını aç
• Dosyayı bul
• Dosyayı al. . .


Bilgisayarda tüm programlar sabit
disk te tutulur.
İşlemci saniyede milyonlarca hatta
milyarlarca komutu işleyecek hıza
sahiptir.

İşlemci saniyede milyonlarca hatta milyarlarca
komutu işleyebilir.
1 dalga = 1 çevrim
1 hertz (Hz)=saniyede 1 çevrim
1 megahertz(MHz)=saniyede 1.000000 çevrim
1 gigahertz(GHz)=saniyede 1000000000 çevrim
yavaş
hızlı
hızlı

Verinin sabit disk ,Ram ve işlemci arasındaki
akışı tek yönlü bir işlem değildir.İşlemcinin
yaptığı işlemler sonucunda ürettiği verilerde
işlemciden Ram e ve oradan da sabit disk e
gider.



Peki her veri Ram üzerinden geçip işlem
görüyorsa neden sabit disk ten getir götür
işlemi yapılıyor???????
Ram içindeki verilerin elektrik kesildiğinde
gitmesi
Ram’in maliyet olarak daha pahalı olması

İşlemci kendi içinde bir mimariye sahip olup
işlemlerin yapılabilmesi için birçok birimden
oluşmaktadır.
Bütün komutlar buradan işletilir. İşlenen
komuta göre mikroişlemci içerisindeki bir
veri değiştirilir veya bir verinin işlem
içindeki başka bir bölüme aktarılması
sağlanır.
Bu yollar işlemci ile bilgisayarın diğer birimleri arasındaki bağlantıyı
sağlayan iletkenlerdir.
Kontrol yolları
Adres yolu
Veri yolu
İşlemcinin diğer birimleri
yönetmek ve eş
zamanlılığı sağlamak için
kullandığı sinyalleri
göndermek için kullandığı
yoldur.
İşlemcinin bilgi okuyacağı
ya da yazacağı hafıza
hücresinin ve çevre
birimlerin adresi bu yol
sayesinde iletirilir.
İşlemci ile diğer birimlerin
arasında çift yönlü veri
akışı vardır. Birbirine
paralel iletken hat sayısı
veri yolunun kaç bitlik
olduğunu gösterir.
İşlemci ile hafıza ve giriş çıkış kapıları
arasındaki bilgi alışverişinin çeşitli
aşamalarda geçici olarak depolandığı yerdir.
İşlemi yapılacak komut ve verilerin
adreslerini taşıyarak bilgisayarın çalışması
sırasında hangi verinin hangi sırada
kullanılacağını belirler.
İşlemcinin dış dünyaya adres veri kontrol
sinyallerini iletirken dış dünya ile iletişimini
sağlayan bir çeşit kapı görevi görür.
İşlemcinin en önemli kısmıdır. Toplama çıkarma gibi
işlemlerin yapıldığı bölümdür.


İşlemciler anakar üzerine bağlantı şekline göre iki
çeşittir.
Günümüzde bir çok ürün de olduğu gibi işlemci dünyasında
da bir çok firma ve çeşit vardır.


Bir bilgisayar alırken anakart ve işlemci
konularına ayrıca dikkat edilmelidir. Çünkü
bu parçalar çok önemlidir.
Performans istenilen durumlarda FSB ve ön
belleği yüksek, HT ve çok çekirdekli işlemciler
tercih edilmelidir.
FSB,(Front Side
Bus) işlemci
Çift işlemci gibi kullanılmasını
sağlar. ile anakart üzerindeki kuzey
köprüsünün iletişimini sağlayan hayati
bir veriyoludur.


Bilgisayar sisteminde en çok çalışan birim
mikroişlemcidir.
Daha yüksek performans saglamak için
üreticiler bir çok transistörü bir gövedeye
sığdırmaya çalışmaktadır bu da ısınma
sorununu çıkarmaktadır.

Havayla Soğutma
Su Soğutmalı Sistemler
Radyatör ve fan yardımı ile kullanılmaktadır.

Isıl Borulu Soğutma
Özel bir sıvı vardır işlemci üzerinde ısınan sıvı
buharlaşarak işlemcinin ısısını alır ve tekrardan
yoğunlaşır.
