24. Ulusal Kimya Kongresi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, 29 Haziran-2 Temmuz 2010, Zonguldak Elektrokimyasal DNA sensörlerin manyetik partiküllere dayalı uygulamaları Hakan KARADENİZ, Arzum ERDEM GÜRSAN Ege Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Analitik Kimya Anabilim Dalı,, 35100, Bornova, İZMİR [email protected] Son yıllarda, nanopartiküller, nanotüpler ve diğer nanomalzemelere dayalı sensör teknolojilerinin DNA analizlerinde kullanılmalarına artan bir ilgi bulunmaktadır [1-9]. Çeşitli modifikasyon teknikleri ile, nükleik asitlerin nanopartikül yüzeyine tutturulması ve bunların elektrokimyasal sensör teknolojisinde kullanılmaları yaygınlaşmaktadır [1-4,6,7]. Çalışmamızda, streptavidin kaplı manyetik partiküllerin yüzeyinde biotinle işaretlenmiş DNA immobilize edilmiş ve bunu takiben hibridizasyonu, hem elektroaktif indikatör olan Echinomisin (ECHI)’nin sinyali, hem de guanin ve adenin sinyallerinin diferansiyel puls voltametri (DPV) tekniği kullanılarak ölçülmesiyle gerçekleştirildi. Manyetik partiküllere dayalı elektrokimyasal hibridizasyon tayini, literatürde ilk defa ECHI’ye ait yükseltgenme sinyalindeki değişim üzerinden bu çalışmada gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, DNA hibridizasyon tayini için tek kullanımlık grafit elektroda dayalı geliştirilen sensör teknolojisinde, ECHI, guanin ve adenin’e ait yükseltgenme sinyallerinin aynı voltametrik ölçüm aralığında izlenmesi ilk defa çalışmamızda gerçekleştirilmiştir. Çalışmamızda hibridizasyona yönelik elde edilen sonuçlar [9], antitümör etkili bir antibiyotik ilaç olan ECHI’nin çift sarmal ve tek sarmal DNA ile etkileşmesine yönelik damlayan civa elektrodu [10] ve altın elektrodu [11] ile yapılan çalışmaların sonuçları ile kıyaslandığında, geliştirilen sensör teknolojisinin daha kolay, daha ucuz, daha duyarlı ve kullanılan etkin manyetik ayırma sayesinde daha seçimli bir DNA analizini mümkün kıldığı görülmüştür. KAYNAKLAR 1. 2. 3. 4. 5. 6. Wang, J., Analyst, 130, 421-426, 2005. Erdem, A., Talanta, 74, 318-325, 2007. Wang, J., Kawde, A. N., Musameh, M., Analyst, 128, 912-916, 2003. Wang, J., Xu, D., Kawde, A. N., Polsky, R., Anal. Chem., 73, 5576-5581, 2001. Erdem, A., Papakonstantinou, P., Murphy, H., Anal. Chem., 78, 6656-6659, 2006. Erdem, A., Sayar, F., Karadeniz, H., Guven, G., Ozsoz, M., Piskin, E., Electroanal., 19, 798-804, 2007. 7. Karadeniz, H., Erdem, A., Caliskan, A., Pereira, C. M., Pereira, E. M., Ribiero, J. A., Electrochem. Commun., 9, 2167-2173, 2007. 8. Karadeniz, H., Erdem, A., Caliskan, A., Electroanalysis, 20, 1932-1938, 2008. 9. Karadeniz, H., Kuralay, F., Erdem, A., Jelen, F., Talanta, 78, 187-192, 2009. 10. Jelen, F., Erdem, A., Palecek, E., Bioelectrochem., 55, 165-167, 2002. 11. Karadeniz, H., Gulmez, B., Erdem, A., Jelen, F., Ozsoz, M., Palecek, E., Front. Biosci., 11, 1870-1877, 2006.