Geri Kazanım
advertisement
TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ Geri Kazanım Banu SINMAZ Kâmil VARINCA TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ Niye Geri Kazanım? İnsan ve çevresi • Dünyamız, üzerinde • • TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi yaşadığımız tek ve yegane yaşam alanımız Dünyada 6 Milyar insanız, İnsanların ihtiyaçları var ve bu ihtiyaçların hepsi Dünyanın doğal kaynakları kullanılarak karşılanır. 3 24 Mayıs 2004 Pazartesi Hayat Süreci • İnsan ihtiyaçları – Süreklidir – Değişkendir • Üretim – İhtiyacı karşılamalı • Tüketim – Hayat standardına bağlı • Atıklar – Tüketim maddelerine bağlı TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 4 24 Mayıs 2004 Pazartesi Üretim-tüketim çizgisi Hammadde İşlem Üretim Ürün Satış Atık Kullanım TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 5 24 Mayıs 2004 Pazartesi Katı Atıklar • Üreticisi tarafından atılmak istenen ve toplumun huzuru ile özellikle çevrenin korunması bakımından düzenli bir şekilde bertaraf edilmesi gereken maddelerdir. (Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği; 14.03.199120814) • Yiyecek-içecek artıkları, ev, ofis ve bahçe atıkları vs. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 6 24 Mayıs 2004 Pazartesi Üretim-tüketim süreci Hammadde İşlem Üretim Ürün Satış Depolama Atık Yakma TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Kullanım 7 24 Mayıs 2004 Pazartesi Sorunlar • Doğal kaynaklar Miktar • • Zaman TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi • • • azalmakta, Nüfus artmakta, Katı atık miktarı ve hacmi atmakta, Nasıl taşınacak? Nereye depolanacak? Her şey yanmıyor ki. 8 24 Mayıs 2004 Pazartesi Üretim-tüketim döngüsü Hammadde İşlem Depolama Üretim Geri Kazanım Geri Dönüşüm Atık Yakma TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Ürün Satış Tekrar Kullanma Kullanım 9 24 Mayıs 2004 Pazartesi Tekrar Kullanım • Atıkların toplama ve temizleme dışında hiçbir işleme tabi • tutulmadan aynı şekil ile ekonomik ömrü doluncaya kadar defalarca kullanılmasıdır. (Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği; 14.03.1991-20814) Cam şişelerin yıkanarak evlerde kullanılması tekrar kullanmaya örnektir. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 10 24 Mayıs 2004 Pazartesi Geri Dönüşüm • Atıkların bir üretim • TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi prosedürüne tabi tutularak orijinal amaçlı yada enerji geri kazanımı hariç olmak üzere organik dönüşüm dahil diğer amaçlar için yeniden kullanılmasıdır. (Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği; 14.03.1991-20814) Kullanılmış beyaz kağıtlardan gazete kağıdı üretilmesi geri dönüşüme örnektir. 11 24 Mayıs 2004 Pazartesi Geri Kazanım • Tekrar kullanım ve geri dönüşüm • kavramlarını da kapsayan; atıkların özelliklerinden yararlanılarak içindeki bileşenlerin fiziksel, kimyasal veya biyokimyasal yöntemlerle başka ürünlere veya enerjiye çevrilmesidir. (Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği; 14.03.1991-20814) Kullanılmış plastiklerin parçalanarak karayollarında dolgu malzemesi olarak kullanılmaları geri kazanıma örnektir. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 12 24 Mayıs 2004 Pazartesi Geri Kazanma Felsefesi • Doğal kaynakların kullanımını sadece bizim için • • • • değil bizden sonraki nesiller için de akıllıca ve tutumlu bir şekilde yapmak, Alınan ürünlere iyi bakmak, bakımlarını yaptırmak ve uzun süreler defalarca kullanmak, Ürünün faydalı ömrü dolduğunda geri kazanma yolu düşünmek ve uygulamak, En az atık çıkarmaya çalışmak, Hayat döngüsünün sürekliliğini sağlamak. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 13 24 Mayıs 2004 Pazartesi TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ Neyi Geri Kazanım? Geri Kazanılabilen Maddeler Kağıt Metal Geri Kazanım Plastik Cam TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 15 24 Mayıs 2004 Pazartesi Kağıt • Kağıt, ağaçların çeşitli • TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi işlemlerden geçirilmek suretiyle değişik alanlarda kullanıma sunulan bir üründür. Her yıl Türkiye’de 2,5 milyon ton, Dünya’da ise 300 milyon ton kağıt tüketilir. 16 24 Mayıs 2004 Pazartesi Kağıt Geri Kazanımı Geri Kazanılan Kağıtlar • Gazeteler • Diğer kağıtlar – – – – – Ofis kağıtları Dergiler Mektuplar-postalar Kese Kağıtları Temiz yiyecek kutuları Geri Kazanılamayan Kağıtlar • Faks kağıtları • Besin bulaşmış ve • ıslanmış kağıtlar Yağlı kağıtlar • Kartonlar TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 17 24 Mayıs 2004 Pazartesi Kağıt Geri Kazanımının Faydaları • Kullanılmış kağıtların geri kazanılması ormanların korunmasına katkıda bulunur. • Bu sayede daha az ağaç kesilir, atmosferdeki karbondioksit gazı birikiminin önüne geçilmesi sağlanarak sera etkisi ve iklim değişikliğinden korunmaya katkı sağlar. • Diğer doğal kaynakların da korunmasına katkı sağlar. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 18 24 Mayıs 2004 Pazartesi Unutmayalım! • • • • • 1 ton kullanılmış kağıt çöpe atılmayıp geri kazanıldığı ve kağıt üretiminde kullanıldığı takdirde; 17 adet yetişkin çam ağacının kesilmesi, 36 ton karbondioksitin atmosfere atılması, 4100 kWh elektrik enerjisinin israf edilmesi, 85 metrekare ormanlık alanın tahrip edilmesi, 38,8 ton suyun israf edilmesi önlenir. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 19 24 Mayıs 2004 Pazartesi Ne Yapmalı? • Hem yazı yazarken hem tıpkıçekim alırken kağıtların arka sayfalarını da kullanmalıyız, • Gereksiz kağıt kullanımına gitmemeliyiz, • Kağıtları diğer atıklarla karıştırmamalıyız, • Yiyecek-içecek ve yağ bulaştırmadan ayrı olarak toplamalıyız, • Topladığımız kağıtları geri kazanım yapan kurumlara vermeliyiz, • Çevremizdekilere de bu bilinci aşılamalıyız. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 20 24 Mayıs 2004 Pazartesi Alüminyum • Alüminyum, yeryüzünde • TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi silisten sonra en bol bulunan metallerden biridir. Alüminyum sert, hafif ve korozyona dayanaklı bir metal olması sebebiyle çok çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. 21 24 Mayıs 2004 Pazartesi Alüminyum Geri Kazanımı • Paketlemede, ulaşımda, inşaatta, elektrik ve elektrikli malzeme ekipmanlarında, mekanik malzeme ve ekipmanlarında kullanılır. • Tüm bu alanlarda kullanılan alüminyum geri kazanılabilir. • İçecek kutuları, alüminyum folyolar, kablolar örnek verilebilir. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 22 24 Mayıs 2004 Pazartesi Alüminyum Geri Kazanımı • • Kullanılmış alüminyumun geri kazanılması ile İlk üretime göre %95’lik enerji tasarrufu, İlk üretime göre %99’lik kirletici gaz çıkışı azaltılması, sağlanır. • Yani kullanılmış alüminyumun geri kazanılması demek daha az enerji ve hammadde tüketimi buna karşılık daha az hava kirliliği ve asit yağmuru demektir. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 23 24 Mayıs 2004 Pazartesi Demir-Çelik • Demir-çelik gündelik hayatta en çok karşılaşılan metallerin başında gelir. • Türkiye’de yılda 3,5 milyon ton çelik üretilir. • Dayanıklı ev aletlerinin, mutfak araçgereçlerinin yapımında, ulaşım, inşaat gibi sektörlerde çokça kullanılan bir malzemedir. • Tüm bu alanlarda kullanılan demir-çelik malzeme geri kazanılabilir niteliktedir. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 24 24 Mayıs 2004 Pazartesi Unutmayalım! • • • • • • Demir-Çelik geri kazanılıp kullanılmış demir-çelikten demir-çelik üretildiğinde Enerjiden %74’lük bir tasarruf, Hammaddeden %90’lık bir tasarruf, Su tüketiminde %40’lık bir tasarruf, Su kirliliğinde %76’lık bir azalma, Hava kirliliğinde %86’lık bir azalma, Maden atıklarında %97’lik bir azalma sağlanır. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 25 24 Mayıs 2004 Pazartesi Metal Geri Kazanımı • Alüminyum, demir-çelik gibi metal malzeme üç gurupta toplanır. Bunlar; • Tamamen demir içerikli olanlar • İki veya daha çok metal içerenler • Sadece alüminyum içerenler • Bu guruplar ayrı ayrı toplanarak ve tekrar üretime kazandırılabilirler. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 26 24 Mayıs 2004 Pazartesi Plastikler • Plastikler petrol rafinerilerinden • • TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi arta kalan maddelerden yapılırlar. Dünyada yılda 80 milyon ton plastik kullanılmaktadır. Plastikler hafif, dayanıklı, güçlü ve kolayca kırılmaz olduklarından kumaş yapımı, paketleme, oyuncaklar ve mobilya imalatı, şişe ve plastik levhalar gibi çeşitli malzemelerin üretiminde hammadde olarak kullanılırlar. 27 24 Mayıs 2004 Pazartesi Plastik Geri Kazanımı Geri Kazanılabilir Plastikler Geri Kazanılamayan Plastikler • Numaralandırılmış • Köpükler • PVC pipetler • Oyuncaklar • Elektronik cihazlar • Numaralandırılmamış bütün plastikler – – – – – – PET HDPE PVC LDPE PP PS TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi plastikler 28 24 Mayıs 2004 Pazartesi Plastik Geri Kazanımı • Her gurup ayrı ayrı • TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi toplanarak geri kazanılır. Plastikler geri kazanıldığında – Hammadde kaynakları korunur, – Katı atık depolama tesislerinin işletme ömürleri uzar, – Atıkların enerjiye dönüşümü artar. 29 24 Mayıs 2004 Pazartesi Cam Geri Kazanımı • Camlar renklerine göre • ayrı ayrı toplanır. Özellikleri – Kapaksız – Temiz • Ayrı toplanarak geri kazanım tesisine gelen camlar kırılarak pota içinde eritilerek erimiş cam haline getirilmek suretiyle geri kazanılır. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 30 24 Mayıs 2004 Pazartesi Geri Kazanılamayan Camlar • Ampüller • Aynalar • Pencere camları • Seramikler • Kristaller TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 31 24 Mayıs 2004 Pazartesi Ne yapmalıyız? • Geri kazanmanın mantığını ve önemini kavramış • • • • • olmalıyız, Çevremizdekilere de bu bilinci aşılamalıyız, Uzun ömürlü ve dayanıklı tüketim maddeleri kullanmalıyız, Tek kullanımlık ürünleri tercih etmemeliyiz, En az atık çıkarmak için çaba sarf etmeliyiz, Sadece kendimizi değil hem etrafımızdaki diğer insanları hem de bizden sonra gelecek olan nesilleri de düşünmeli ve ona göre davranmalıyız. TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 32 24 Mayıs 2004 Pazartesi TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ Teşekkür ederiz Banu SINMAZ Kâmil VARINCA
