ULUSLARARASI VE ULUSAL KURULUŞLAR VE SÖZLEŞMELER 1 Konun Genel Amaçları • Katılımcıların, iş sağlığı ve güvenliği alanında devlet, işçi, işveren taraflarının yeri ve önemini, faaliyet gösteren ulusal ve uluslararası kuruluşlar ile bu alanda hazırlanmış sözleşmeleri öğrenmelerini sağlamaktır 2 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) Konunun Alt Başlıkları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İSGGM, İSGÜM İş Teftiş Kurulu Başkanlığı ÇASGEM SGK Sağlık Bakanlığı İşçi ve işveren kuruluşları Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ILO sözleşmeleri Dünya Sağlık Örgütü (WHO) AB ve Avrupa İSG Ajansı (OSHA) AB direktifleri 3 Ulusal Kuruluşlar Türkiye’de iş sağlığı ve güvenliği konusunda devleti temsilen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bulunmaktadır 4 ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI • 1936’ da 3008 sayılı ilk İş Kanunu uyarınca iktisat bakanlığının bünyesinde İş İdaresi olarak kuruldu • 1945’ de Çalışma Bakanlığı kuruldu • 1971’ de 1475 sayılı İş Kanunu çıkarıldı • 1974’ de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı oldu • 1974’ de İşçi Sağlığı ve Güvenliği Tüzüğü yayınlandı • 2000’ de İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü Kuruldu 5 ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI • 2003’ de 4857 sayılı İş Kanunu çıkarıldı • 2003’ de YODÇEM, Eğitim ve Araştırma Merkezi ÇASGEM’e dönüştürüldü • 2003’ de İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) yönetmeliği yayınlandı • 12 Mayıs 2008’ de 5763 sayılı kanunla 4857 sayılı kanunun İSG ile maddelerinde değişiklik yapılarak bazı konular yeniden tanımlandı 6 ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI • 17 Mart 2009’ da AB konsey direktifleri uyarınca 2009 – 2013 ULUSAL İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HEDEFLERİ belirlenmiştir • 30 Haziran 2012 tarihinde 6331 nolu İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU resmi gazetede yayınlanarak hayata geçmiştir 7 Bakanlığın üç ana hizmet birimi konuyla ilgili çalışmaları yürütmektedir Bunlar: • İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü İSGGM-İSGÜM Laboratuvarları • İş Teftiş Kurulu Başkanlığı • ÇASGEM (Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi) 8 İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün Görevleri • İş sağlığı ve güvenliği konularında, mevzuatın uygulanmasını sağlamak ve mevzuat çalışması yapmak, • Ulusal politikaları belirlemek ve bu politikalar çerçevesinde programlar hazırlamak, • Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyonu sağlamak, • Etkin denetim sağlamak amacıyla gerekli öneril erde bulunmak ve sonuçlarını izlemek, 9 İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün Görevleri • Standart çalışmaları yapmak, normlar hazırlamak ve geliştirmek, ölçüm değerlendirme, teknik kontrol, eğitim, danışmanlık, uzmanlık ve bunları yapan kişi ve kuruluşları inceleyerek değerlendirmek ve yetki vermek, • Kişisel koruyucuların ve makine koruyucularının imalatını yapacak kişi ve kuruluşlara yetki vermek, ithal edilecek kişisel koruyucuların ve makine koruyucularının standartlara uygunluğunu ve bu hususlarda usul ve esasları belirlemek, 10 İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün Görevleri • İş sağlığı ve güvenliği ile iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi konularında inceleme ve araştırma çalışmalarını planlayıp programlamak ve uygulanmasını sağlamak, • Faaliyet konuları ile ilgili yayım ve dokümantasyon çalışmaları yapmak ve istatistikleri düzenlemek, 11 İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün Görevleri • Mesleki eğitim görenler, rehabilite edilenler, özel risk grupları ve kamu hizmetlerinde çalışanlar da dahil olmak üzere tüm çalışanların iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı korunmaları amacıyla gerekli çalışmaları yaparak tedbirlerin alınmasını sağlamak, • İş Sağlığı ve Güvenliği Merkezi ve Bölge Laboratuvarlarının çalışmalarını düzenlemek, yönetmek ve denetlemek • Bakanlıkça verilecek benzeri görevleri yapmak 12 İSGÜM • İSGÜM, Türk Hükümeti ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) arasında yapılan anlaşmayla Uluslararası Çalışma Koşullarını ve Çevresini İyileştirme Programı (PIACT) çerçevesinde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün alt birimi olarak 1968 yılında kurulmuştur 13 İSGÜM • İSGÜM, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın bilimsel, tıbbi-teknik nitelik taşıyacak bir organı olarak düşünülmüş ve kurulmuştur • Şimdilerde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İşçi Sağlığı Daire Başkanlığı'na bağlı olarak görev yapmaktadır • İSGÜM Ankara'da bulunan Merkez birimi ile İstanbul, İzmir, Adana ve Zonguldak'ta etkinlikler gösteren İSGÜM Bölge Laboratuvarlarından oluşmaktadır 14 İSGÜM’ ün Görev ve Amaçları • İş sağlığı ve Güvenliği alanında verilen ölçüm ve analiz hizmetleri sunmak, • Sağlıklı ve güvenli iş ortamında, ulusal mevzuata uygun, ulusal ve uluslararası standartlarda hizmet vermek, • İşyeri ortamının sağlık ve güvenlik açısından taşıdığı riskler konusunda araştırmalar yapılması, fiziksel maruziyet ölçülmesi ve bu konuda metod ve stratejiler geliştirilmesi, 15 İSGÜM’ ün Görev ve Amaçları • Risk değerlendirilmesi, ergonomi, ve kişisel koruyucu donanımlar konusunda bilgilendirme ve İSGÜM Müdürlüğü hizmetleri kapsamında, merkez laboratuvarlarında yapılan gürültü, titreşim, aydınlatma, termal konfor şartları ve toz ölçümü işlemlerinin düzenli bir şekilde yapılması faaliyetlerini yürütmek • Ortam Ölçümleri için deney ve cihaz talimatlarını kontrol etmek, • Cihaz ve donanım kalibrasyon planlarının takip edilmesi 16 İş Teftiş Kurulu Başkanlığı • 28.8.1979 tarihinde çıkarılan İş Teftiş Tüzüğü ile İş Teftiş Kurulu Başkanlığı fiilen kurulmuştur • Ülkemizde dayanağını TBMM tarafından onaylanan uluslararası bir sözleşmeden alan tek denetim örgütlenmesi, iş denetimidir • Çalışma hayatıyla ilgili mevzuatın uygulanmasını denetlemek 17 İş Teftiş Kurulu Başkanlığı • İş teftişiyle ilgili istatistikleri tutmak, değerlendirmek, yorumlamak ve yayınlanmasını sağlamak, • İş Teftiş Kurulu 10 ilde oluşturulan Grup Başkanlıkları ile görevlerini yerine getirmektedir (Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Malatya, Bursa, Erzurum, Samsun, Antalya, Zonguldak) • Grup, iş teftiş hizmetlerinin daha etkili ve verimli şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla gerekli görülen illerde oluşturulan çalışma birimidir 18 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi (ÇASGEM) • 1955 yılında Yakın ve Orta Doğu Çalışma Enstitüsü (YODÇE) adıyla İstanbul'da kurulmuştur • 16.07.2003 tarihinde 4947 sayılı kanun ile 7460 sayılı YODÇEM Teşkilat Kanunu'nda yapılan değişiklik sonucu, "Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi" (ÇASGEM) olarak değiştirilmiştir 19 ÇASGEM Ne Yapar ? • ÇASGEM'in amacı; çalışma hayatı ve sosyal güvenlik konularında ulusal ve uluslararası düzeyde eğitim, araştırma, inceleme,yayın, dokümantasyon ve danışmanlık faaliyetlerinde bulunmaktır 20 SGK • 16.07.1945 tarihinde 4792 sayılı İşçi Sigortaları Kurumu Kanunu çıkarılmıştır • Sosyal güvenlikle ilgili özel hükümler içeren 1961 Anayasasının yürürlüğe girmesini takiben yeniden gözden geçirilerek, 17.07.1964 tarih ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nda birleştirilmiştir • 01.03.1965 tarihinde yürürlüğe giren bu Kanunla, İşçi Sigortaları Kurumu, Sosyal Sigortalar Kurumu adını almıştır • 20.05.2006 tarihli ve 26173 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5502 sayılı SGK Kanunu ile SSK,Bağ-Kur ve Emekli Sandığı Genel Müdürlükleri aynı çatı altında toplanmıştır 21 SGK GÖREVLERİ • Ulusal kalkınma strateji ve politikaları ile yıllık uygulama programlarını dikkate alarak sosyal güvenlik politikalarını uygulamak, bu politikaların geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapmak • Hizmet sunduğu gerçek ve tüzel kişileri hak ve yükümlülükleri konusunda bilgilendirmek, haklarının kullanılmasını ve yükümlülüklerinin yerine getirilmesini kolaylaştırmak 22 SGK GÖREVLERİ • Sosyal güvenliğe ilişkin konularda; uluslararası gelişmeleri izlemek, Avrupa Birliği ve Uluslararası kuruluşlar ile işbirliği yapmak, yabancı ülkelerle yapılacak sosyal güvenlik sözleşmelerine ilişkin gerekli çalışmaları yürütmek, usulüne göre yürürlüğe konulmuş uluslararası antlaşmaları uygulamak • Sosyal güvenlik alanında, kamu idareleri arasında koordinasyon ve işbirliğini sağlamak 23 SAĞLIK BAKANLIĞI • Sağlık Bakanlığı 1920’ de kuruldu • 1930’ da Hıfzıssıhha kanunu çıkarıldı • İşçiler hıfzıssıhhası düzenlemeleri ile ÇSG Bakanlığı kurulana kadar iş sağlığı çalışmaları yürütüldü • Halen ÇSG Bakanlığı ile ilgili konularda işbirliği yapılmaktadır 24 İşçi ve İşveren Kuruluşları • 1952’ de TÜRK-İŞ kuruldu http://www.turkis.org.tr • 1967’ de DİSK kuruldu http://www.disk.org.tr • 1976’ da HAK-İŞ kuruldu http://www.hakis.org.tr • TİSK 1961 yılında İstanbul İşveren Sendikaları Birliği olarak kuruldu, 1962 yılında şu anki ismini aldı http://www.tisk.org.tr 25 Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları • TMMOB 1954’ de kuruldu • TMMOB‘nin, 31.12.2008 tarihinde Oda sayısı 23‘e, üye sayısı ise 342.996‘ya ulaşmıştır • 1953 yılında İstanbul’da kurulan TTB Merkez Konseyi 1983 yılından sonra Ankara’ya taşınmıştır • 64 ilde yerel örgütlenmesi vardır • 1969 tarihinde 1136 sayılı Avukatlık Kanunu ile "Türkiye Barolar Birliği" kurulmuştur • Bugün yaklaşık 48.000 avukatı temsil etmektedir Birliğin merkezi Ankara'dadır 26 ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (ILO) • Kuruluşu: 1919 • Üye ülke sayısı: 220 • Merkezi Cenevre’dedir • 188 Sözleşme (Convention) ve • 199 Tavsiye kararı (Reccomendation) vardır • Birleşmiş Milletler kuruluşları arasında yalnızca ILO üçlü yapıya sahiptir • Türkiye ILO’ya 1932 yılında üye olmuştur • ILO Ankara ofisi ise 1976 yılında açılmıştır 27 ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (ILO) • İşveren ve işçi temsilcileri, ekonominin “sosyal tarafları”, politika ve programların şekillendirilmesinde, üçüncü tarafı oluşturan hükümet temsilcileri ile eşit söz hakkına sahiptir • ILO, sosyal ve ekonomik konularda ve başka alanlarda geçerli ulusal politikaların geliştirilmesinde ve uygulanmasında sendikalar ve işverenler arasındaki sosyal diyalogu geliştirerek aynı üçlü yapılanmayı üye ülkelerde de destekler 28 ILO'nun Dört Temel Stratejisi • 1. Çalışma yaşamında standartlar, temel ilke ve haklar geliştirmek ve gerçekleştirmek; • 2. Kadın ve erkeklerin insana yakışır işlere sahip olabilmeleri için daha fazla fırsat yaratmak, • 3. Sosyal koruma programlarının kapsamını ve etkinliğini artırmak • 4. Üçlü yapıyı ve sosyal diyalogu güçlendirmek 29 ILO'nun Hedefleri • • • • • • • • • • İstihdam ve işsizliğin önlenmesi Çalışma saatleri Uygun asgari ücret İş dışındaki hastalık ve kazalardan korunma Çocukların, gençlerin ve kadınların korunması Yaşlılıkta ve maluliyette koruma Göçmen işçilerin haklarını korunması Eşit işe eşit ücret Örgütlenme özgürlüğü Mesleki eğitim ve sürekli eğitim 30 ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (International Labour Organisation, ILO) Bazı önemli ILO sözleşmeleri Temel sözleşmeler 29: Cebri veya Mecburi Çalıştırmaya İlişkin Sözleşme 87: Sendika Özgürlüğüne ve Örgütlenme Hakkının Korunmasına İlişkin Sözleşme 98: Teşkilatlanma ve Kollektif Müzakere Hakkı Prensiplerinin Uygulanmasına Müteallik Sözleşme 100: Eşit Değerde İş İçin Erkek ve Kadın İşçiler Arasında Ücret Eşitliği Hakkında Sayılı Sözleşme 31 ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (International Labour Organisation, ILO) Bazı önemli ILO sözleşmeleri Temel sözleşmeler 105: Zorla Çalıştırmanın Kaldırılması Hakkında Sözleşme 111: Ayrımcılık (İş ve Meslek) Hakkında Sözleşme 138: İstihdama Kabulde Asgari Yaşa İlişkin Sözleşme 182: Kötü Şartlardaki Çocuk İşçiliğinin Yasaklanması ve Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Acil Önlemler Hakkında Sözleşme 32 ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (International Labour Organisation, ILO) Bazı önemli ILO sözleşmeleri No.29: Zorla Çalıştırma Sözleşmesi (1930) No.87: Örgütlenme Özgürlüğü ve Örgütlenme Hakkının Korunması Sözleşmesi (1948) No.98:Örgütlenme ve Toplu Sözleşme Hakkı Sözleşmesi (1949) No.100: Ücret Eşitliği Sözleşmesi (1951) 33 ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (International Labour Organisation, ILO) Bazı önemli ILO sözleşmeleri No.105: Zorla Çalıştırmanın Yasaklanması Sözleşmesi (1957) No. 111: Ayrımcılık (İstihdam ve Meslek) Sözleşmesi (1958) No. 138: Asgari Yaş Sözleşmesi (1973) No. 155: İSG ve Çalışma Ortamına İlişkin Sözleşme” No. 161: İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin Sözleşme No. 182: Çocuk İşçiliğinin En Kötü Biçimleri Sözleşmesi (1999) No. 187. İş Sağlığı ve Güvenliğini Geliştirme Çerçeve Sözleşmesi (2006) 34 ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (International Labour Organisation, ILO) Bazı önemli ILO sözleşmeleri No. 29: Zorla Çalıştırma Sözleşmesi (1930) Sözleşme; Zorla ya da zorunlu çalıştırmanın her tür biçimine son verilmesini öngörür. Ancak, askerlik hizmeti, mahkumların belirli bir denetime göre çalıştırılmaları, bu arada savaş, yangın ve deprem gibi olağanüstü durumlarda gerek duyulan çalıştırma biçimleri için istisna tanınır. 35 ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (International Labour Organisation, ILO) Bazı önemli ILO sözleşmeleri No. 87: Örgütlenme Özgürlüğü ve Örgütlenme Hakkının Korunması Sözleşmesi (1948) Bütün işçi ve işverenlerin, önceden izin almaksızın ve serbestçe kendi örgütlerini kurma ve bu örgütlene katılma haklarını güvence altına almakta ve bu örgütlerin resmi görevlilerin müdahalelerinden bağımsız serbestçe işlev görebilmelerini sağlayacak güvenceler getirir. 36 ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (International Labour Organisation, ILO) Bazı önemli ILO sözleşmeleri No.98: Örgütlenme ve Toplu Sözleşme Hakkı Sözleşmesi (1949) Sendika ayrımcılığı gözetilmesine, farklı kesimlerin örgütlerinin birbirlerinin çalışmalarına müdahale etmelerine karşı ve toplu sözleşme düzeninin geliştirilmesine yönelik önlemler getirmektedir. 37 ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (International Labour Organisation, ILO) Bazı önemli ILO sözleşmeleri No.100: Ücret Eşitliği Sözleşmesi (1951) Erkek ve kadınların, eşit işlerde eşit ücret ve sosyal haklara sahip olmalarını öngörmektedir. 38 ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (International Labour Organisation, ILO) Bazı önemli ILO sözleşmeleri No. 105: Zorla Çalıştırmanın Yasaklanması Sözleşmesi (1957) Zorla ya da zorunlu çalıştırmanın herhangi bir biçiminin siyasal zorlama ve eğitme, siyasal ya da ideolojik görüşlerin açıklanması nedeniyle cezalandırma, işgücünü harekete geçirme, çalışma disiplinini sağlama, ayrımcılık ve grevi katılanları cezalandırma aracı olarak kullanılmasını yasaklamaktadır. 39 ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (International Labour Organisation, ILO) Bazı önemli ILO sözleşmeleri No. 111: Ayrımcılık (İstihdam ve Meslek) Sözleşmesi (1958) İş verme, eğitim ve çalışma koşullarının düzenlenmesinde ırk, renk, cinsiyet,din, siyasal görüş, ulusal kimlik ve sosyal köken temelinde ayrımcılık yapılmasının ulusal politikalarla önlenmesi, fırsat ve uygulama alanında eşitliği geliştirme çağrısında bulunmaktadır. 40 ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (International Labour Organisation, ILO) Bazı önemli ILO sözleşmeleri No. 138: Asgari Yaş Sözleşmesi (1973) İşe kabulde asgari yaşın zorunlu temel eğitimin tamamlandığı yaştan daha düşük olamayacağını öngörerek çocuk işçiliğinin ortadan kaldırılmasını amaçlamaktadır. 41 ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (International Labour Organisation, ILO) Bazı önemli ILO sözleşmeleri No. 155: İSG ve Çalışma ortamına ilişkin Sözleşme ILO Kabul Tarihi : 3 Haziran 1981 Kanun No: 07.01.2004 / 5038 Resmi Gazete: 16.03.2004/25404 Madde 4 1. Her üye, ulusal koşullar ve uygulamaya göre ve en fazla temsil kabiliyetine sahip işçi ve işveren kuruluşlarına danışarak iş güvenliği, iş sağlığı ve çalışma ortamına ilişkin tutarlı bir ulusal politika geliştirecek, uygulayacak ve periyodik olarak gözden geçirecektir. 2. Bu politikanın amacı, işle bağlantılı olan veya işin yürütümü sırasında ortaya çıkan kaza ve yaralanmaları, çalışma ortamında bulunan tehlike nedenlerini mümkün olduğu ölçüde asgariye indirerek önlemek olacaktır. 42 ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (International Labour Organisation, ILO) Bazı önemli ILO sözleşmeleri No. 161: İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin Sözleşme ILO Kabul Tarihi: 7 Haziran 1985 Kanun No: 07.01.2004 / 5039 Resmi Gazete: 16.03.2004/25404 Madde 2 Her üye, ulusal şartları ve uygulamaları ışığında ve bulunmaları durumunda, en fazla temsil yetkisine sahip işçi ve işveren kuruluşlarına danışmak suretiyle, iş sağlığı hizmetleri konusunda uygun bir ulusal politika geliştirecek, uygulayacak ve periyodik olarak gözden geçirecektir. 43 ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (International Labour Organisation, ILO) Bazı önemli ILO sözleşmeleri No. 161: İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin Sözleşme ILO Kabul Tarihi: 7 Haziran 1985 Kanun No: 07.01.2004 / 5039 Resmi Gazete: 16.03.2004/25404 Madde 3 1.Her Üye, bütün ekonomik faaliyet dallarında ve tüm işletmelerde, kamu sektörü ve üretim kooperatifleri üyelerini de kapsayan, bütün işçiler için, iş sağlığı hizmetlerini sürekli bir şekilde geliştirmeyi üstlenir. Sağlanan hizmet, işletmelerin kendine has risklerini karşılamaya yeterli ve uygun olmalıdır. 2.Eğer, tüm işletmeler için iş sağlığı hizmetleri hemen oluşturulamıyorsa, ilgili her üye, bulunmaları durumunda, en fazla temsil yetkisine sahip işçi ve işveren kuruluşlarına danışarak bu hizmetlerin oluşturulması için planlar hazırlayacaktır. 44 ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (International Labour Organisation, ILO) Bazı önemli ILO sözleşmeleri No. 182: Çocuk İşçiliğinin En Kötü Biçimleri Sözleşmesi (1999) Çocuk işçiliğinin en kötü biçimlerinin acilen ve etkili biçimde ortadan kaldırılmasını sağlayacak önlemlerin alınmasını öngörmektedir. Çocuk işçiliğinin en kötü biçimleri arasında kölelik ve benzeri koşullarda çalıştırılma, silahlı çatışmalarda kullanılmak üzere zorla askere alınma, fuhuş ve pornografi amaçlarıyla ve yasa dışı işlerde kullanılma ve bu arada çocukların sağlığına, güvenliğine ve ahlaki değerlerine zarar verecek işler yer almaktadır. 45 No. 187: İş Sağlığı ve Güvenliğini Geliştirme Çerçeve Sözleşmesi (2006) • Amaç madde 2: • 1. Bu sözleşmeyi imzalayan her üye, en fazla temsil kabiliyetine sahip işçi ve işveren kuruluşlarının temsilcilerine danışarak, ulusal politika, ulusal sistem ve ulusal program geliştirme yoluşla iş kazalarını, meslek hastalıklarını ve ölümleri önlemek için iş sağlığı ve güvenliğinin sürekli geliştirilmesine katkıda bulunacaktır. • 2. Her üye ILO iş sağlığı ve güvenliğini geliştirme çerçevesi ile ilgili belgelerinde belirlenen ilkeleri dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği korusunda ulusal sistem ve ulusal programlar aracılığıyla, aşamalı olarak, güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamı tesis etmeye yönelik etkin tedbirler alacaktır. • 3. Her üye, en fazla temsil kabiliyetine sahip işçi ve işveren kuruluşları temsilcilerine danışarak, ILO’nun iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin sözleşmelerini onaylamak için ne tür tedbirlerin alınabileceği hususunu periyodik olarak gözden geçirecektir. 46 Dünya Sağlık Örgütü-WHO (1948) 1946 Yılında kuruldu. WHO Anayasası’ nın yürürlüğe girdiği 7 Nisan, Dünya Sağlık Günü olarak kutlanır. 1948’ de WHO’ ya üye olan Türkiye, Avrupa Bölgesinde 51 Devletle birlikte üyeliğini sürdürmektedir. 47 Amacı • Bütün halkların sağlığını, dünyada barış ve güvenliğini sağlamaktır 48 Görevleri • Hükümetlere, istek üzerine, sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesi için yardım yapmak. • Uygun teknik yardım yapmak ve acil durumlarda, hükümetlerin istekleri ya da kabulleri ile gereken yardımı yapmak. • BM’in isteği üzerine, manda altındaki ülkeler halkı gibi özelliği olan topluluklara sağlık hizmetleri götürmek ve acil yardımlar yapmak ya da bunların sağlanmasına yardım etmek. 49 Görevleri • Gerektiğinde diğer İhtisas Kuruluşları ile işbirliği yaparak, beslenme, mesken, eğlence, ekonomik ve çalışma koşullarının ve çevre sağlığı ile ilgili diğer bütün unsurların iyileştirilmesini kolaylaştırmak. • Sağlığın geliştirilmesine katkıda bulunan bilim ve meslek grupları arasında işbirliğini kolaylaştırmak. 50 Avrupa Komisyonu İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı - OHSA • Ajansın kuruluşu ve aktiviteleri üç Direktifle düzenlenmiştir: 2062/94, 1643/95 ve 1654/2003. • OHSA’nın kuruluş amacı: Avrupa Birliğinde işyerlerinin daha sağlıklı, güvenli ve üretken olmalarına katkıda bulunmaktır. • Ajans, iş sağlığı ve güvenliği konusunda ülkelerin gelişimi ve konuyla ilgili bilgi paylaşımını sağlamaktadır. Ajans üçlü bir yapıda organize olup karar verici konumda olan her bir üye devletin devlet, işçi ve işveren temsilcilerini bir araya getirmektedir. 51 Avrupa Komisyonu İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı - OHSA • AB bünyesinde, İSG alanında bilgi ve deneyimlerin geliştirilmesi, toplanması, paylaşılması ve analizini amaçlamaktadır. • 25 üye ülke devlet, işçi ve işveren temsilcileri ile Ajansın Yönetim Kurulunda temsil edilmektedir. • İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğüdür 52 AB DİREKTİFLERİ 12/06/1989 tarih ve 89/391 EEC sayılı Konsey Direktifinden 53 12/06/1989 tarih ve 89/391 EEC sayılı Konsey Direktifinden İSG konusunda neler yapılıyor? İş – Risk değerlendirmeleri yapıldı mı? İş – Risk planı var mı? İşyerindeki tehlikeler nelerdir? Tehlikelere karşı nasıl mücadele ediyorsunuz? Tehlike anında çalışanlara nasıl haber veriyorsunuz? Tehlike anında uygulanacak acil tahliye planınız var mı? İş ergonomisi konusunda neler yapıyorsunuz? Kullanılacak KKD konusunda kimler karar vermiştir? Koruyucu önlemler konusunda kimler karar vermiştir? Alt yapımcı firmalar da bu çalışmalara katılıyor mu? Bu konuda yeterli donanımınız var mıdır? Bu konularda hiç denetleme raporlarınız var mıdır? İş kazası kayıtlarınız var mıdır? 54 12/06/1989 tarih ve 89/391 EEC sayılı Konsey Direktifinden İşe giriş muayeneleri risklere göre mi yapılıyor? Mesleki tehlikelerden korunma ve önleme konusunda kaç kişi çalışıyor? Mesleki risklere karşı uygun olarak periyodik sağlık taraması yapılıyor mu? Çalışanlar bu risklere uygun olarak korunuyor mu? Hiç meslek hastalığı çıkmış mıdır? İşe alırken hangi konulara dikkat ediyorsunuz? İlkyardım organizasyonunuz var mı? Acil yardım organizasyonunuz var mı? Acil durum planlarınız var mı? Kurtarma ile ilgili organizasyonunuz var mı? Bu konuda yeterli malzeme ve donanımınız var mıdır? Kullanılan kimyasal maddelerin MGBF’u var mıdır? 55 12/06/1989 tarih ve 89/391 EEC sayılı Konsey Direktifinden Eğitim planınız var mıdır? Eğitim için yeterli donanımınız var mıdır? Eğitim için yeterli elemanınız var mıdır? Aşağıdaki konularda eğitim verildi mi? İş Sağlığı ve Güvenliği İSG Yasaları Koruyucu malzemeler İlkyardım Tahliye – Kurtarma Yangın ve yangın söndürme İş ve sağlık riskleri konusunda eğitimler Bu eğitimler tekrarlanıyor mu? İş değişikliğinde bu eğitimler tekrarlanıyor mu? 56 12/06/1989 tarih ve 89/391 EEC sayılı Konsey Direktifinden Yangın söndürme ile ilgili organizasyonunuz var mı? Yeterli araç – gereç ve donanım var mı? Yeterli sayıda elemanınız var mıdır? Yangın tahliye planlarınız var mıdır? Bu organizasyonları kimler yapmıştır? 57