Kalite Fonksiyon Yayılımı için Yeni Bir Yaklaşım

Google Map API Teknolojisi İle Web Harita Uygulamaları
İ. Öztuğ Bildirici, Sevgi Böge
Selçuk Üniveristesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Harita Mühendisliği Bölümü 42079 Kampus Konya
[email protected]
Özet: İnternette bilgi paylaşımı ve teknik olanaklarda yaşanan hızlı gelişme ile gelinen nokta
2004 yılından beri Web 2.0 olarak adlandırılmaktadır. Mekansal bilgi ve veri paylaşımı da
Web 2.0’ın temelini oluşturan önemli bileşenlerden biridir. Bu kapsamda öne çıkan İnternet
tabanlı GoogleEarth ve GoogleMaps yazılım ve teknolojileri çok geniş kapsamda mekânsal
veri paylaşımını sağlamaktadır. GoogleMaps API ise GoogleMaps altyapısı üzerinde
Javascript dili ile web sitesi tasarımcılarının kendi sitelerine dinamik haritalar eklemelerine
olanak sağlamaktadır. Bu şekilde oluşturulan haritalar dinamik nitelikli olup GoogleMaps
verilerini ve kullanıcı tarafından eklenen mekânsal verileri içerir. GoogleMaps hem harita,
hem uydu görüntüsü hem de fiziki harita görüntüleyebilir. Bu çalışmada GoogleMaps API
teknolojisi tanıtılarak, web harita uygulamaları ele alınmaktadır. Konya ve Selçuk Üniversitesi
Yerleşkesinde yapılan uygulamalar yalnızca GoogleMaps verilerini değil, kullanıcılar
tarafından eklenen noktasal, çizgisel ve alansal verilerin de sunumunu yapan özelleştirilmiş
haritaları içermektedir. Bu haritalara sonradan eklenen veriler altlık verilerle uyum içinde
görselleştirilmiş, bu verilere özgü lejant eklenmiş, yeni eklenen objelere açılır pencereler
tanımlanarak bu objeler hakkında açıklamalar da bu pencerelere konmuştur. Ayrıca, KML
(GoogleEarth özgün XML veri formatı), XML vb formatlarda verilerin GoogleMaps
haritalarına nasıl ekleneceği de tartışılmaktadır. Sonuç olarak düşük maliyetli dinamikinteraktif web haritalarının oluşturulması için kolay uygulanabilir bir yaklaşım ortaya
konmaktadır.
Anahtar Sözcükler: Web Kartografya, Web 2.0, Google Maps, Google Maps API.
Creating Map Mashups By Using Google Maps API
Abstract: Google Maps is a web mapping service application and technology provided by
Google, free, that powers many map based service, including the Google Maps website, and
maps embedded in third-party websites via Google Maps API. In this paper this technology
has been introduced, and some third-party website implementations are discussed.
Keywords: Map mashup, web cartography, web 2.0, Google Maps, Google maps API.
1. Giriş
İnternette bilgi paylaşımı ve teknik
olanaklarda (örneğin, Wikipedia, Google
Earth vb.) yaşanan hızlı gelişme ile gelinen
nokta 2004 yılından beri Web 2.0 olarak
adlandırılmaktadır. Web 2.0 değişik modern
veri kaynakları, bu kaynaklarlarla etkileşim
ya da onları web içeriği olarak bir araya
getirme olanakları sunar. Web içeriklerine
dinamik haritalar eklemek “map mashup”
olarak bilinen bir yöntem olup, burada
kullanılan mashup terimi değişik hizmetleri
ve veri kaynaklarını birleştiren bir web
uygulaması olarak tanımlanmaktadır. Burada
web ortamında API teknolojisi kullanımı öne
çıkmaktadır (URL1). Web ortamında
mekansal bilgi ve veri paylaşımı Web 2.0 ile
yeni bir boyut kazanmıştır. Bu bağlamda öne
çıkan İnternet tabanlı Google Earth ve
Google Maps yazılım ve teknolojileri çok
geniş kapsamda mekânsal veri ve bilgi
paylaşımı sağlamaktadır. Google Maps API
ise Google Maps altyapısı üzerinde Javascript
dili ile web sitesi tasarımcılarının kendi
sitelerine haritalar eklemelerine olanak
sağlamaktadır. Javascript bir betik dili olup,
program
kodu
derlenmez,
kullanıcı
bilgisayarının tarayıcısı tarafından yorumlanır
ve yürütülür. Bu şekilde oluşturulan haritalar
dinamik nitelikli olup Google Maps verilerini
ve kullanıcı tarafından eklenen mekânsal
verileri içerir. Google Maps hem harita, hem
uydu görüntüsü hem de fiziki harita
görüntüleyebilir. Fiziki harita görünümü,
harita görünümüne göre daha fazla
genelleştirilmiş iki boyutlu detay ve renkli
arazi rölyefi (gölgelendirme) içermektedir.
Herhangi bir yazılım ve veri kullanım ücreti
ödenmesi gerekmeyen bu teknoloji ile web
haritalarının diğer web içerikleri ile birlikte
kolayca
ve
düşük maliyetli
olarak
oluşturulması
mümkündür.
İnternet
ortamında web sitelerinde bu tür haritalar
giderek yaygınlaşmaktadır. Uygulamalar
genel olarak adres ve yol tarifi üzerinde
(yaya, araç ve toplu taşıma araçları ile
noktadan noktaya en uygun yol tarifi)
yoğunlaşmakta
olup,
özellikle
otel
rezervasyon sitelerinde, çok yaygın bir
kullanım söz konusudur.
tartışılmaktadır. Bu bağlamda veriler kod
içinde (örneğin tek nokta), KML ya da XML
dosyalarda yer alabileceği gibi, verilerin bir
veri tabanından alınması ve harita için gerekli
kodun dinamik olarak kullanıcı isteğine göre
oluşturulması da mümkündür.
Bu çalışmada Google Maps API teknolojisi
tanıtılarak, web harita uygulamaları ele
alınmaktadır. Konya şehir merkezi ve Selçuk
Üniversitesi Alaeddin Keykubat Kampusunda
yapılan uygulamalar yalnızca Google Maps
verilerini değil, kullanıcılar tarafından
eklenen noktasal, çizgisel ve alansal verilerin
de sunumunu yapan özelleştirilmiş haritaları
içermektedir. Bu haritalara sonradan eklenen
veriler altlık verilerle uyum içinde
görselleştirilmiş, bu verilere özgü lejant
eklenmiş, yeni eklenen objelere açılır
pencereler tanımlanarak bu objeler hakkında
açıklamalar da bu pencerelere konmuştur.
Ayrıca, KML (Google Earth özgün XML veri
formatı), XML vb formatlardaki verilerin
Google Maps haritalarına nasıl ekleneceği de
2.1. Web Kartografya
Sonuç olarak düşük maliyetli dinamiketkileşimli web haritalarının oluşturulması
için kolay ve uygulanabilir bir yaklaşım
ortaya konmaktadır.
Bu çalışma içeriği Bildirici vd (2009) yayını
temel alarak hazırlanmıştır. Konunun
akademik bilişim camiası ile paylaşılması
amacıyla Bildirici vd (2009) da verilen
uygulamalar bu çalışmada genişletilerek
yeniden tartışılmıştır.
2. Materyal ve Metot
Bu bölümde öncelikle İnternette haritalar
yoluyla coğrafi/mekansal bilgi paylaşımı
kapsamında web kartografya konusu ele
alınacak, daha sonra bu çalışma kapsamında
uygulama yapılan Google Maps hizmeti ve
teknolojisi kısaca tanıtılıp, burada kullanılan
JavaScript programlama dili hakkında da
kısaca bilgi verilecektir.
Gelişen
yazılım-donanım
teknolojisine
paralel olarak İnternet ortamında artan erişim
hızları nedeniyle grafik ve dinamik nitelikli
sayfaların
yayınlanması
son
derece
kolaylaşmıştır. Erişim hızlarındaki artışa
paralel olarak web tasarımı amaçlı yazlımlar
da giderek gelişmektedir, web ortamında
dinamik
içerik
kullanımı
giderek
yaygınlaşmış, web uygulamaları kavramı
ortaya çıkmıştır. Burada artık sayfaların bir
yazılım ile tasarlanması değil, sayfaların
yazılım geliştirme araçlarıyla programlanması
söz konusudur. İnternet gelişiminin geldiği
bugünkü noktada statik ve dinamik haritalar
da yaygın olarak kullanılmaktadır. İnternetin
temel felsefesi yaygın bilgi paylaşımı
olduğuna göre, mekânsal bilginin de
paylaşılmasına ihtiyaç olduğu açıktır. Bu
bağlamda Web Kartografya kavramı ortaya
çıkmıştır.
Web
Kartografya,
İnternet
ortamında harita tasarımı ile uğraşan bir dal
olarak tanımlanmakta olmasına rağmen, esas
olarak kartografyadan bir farkı yoktur.
Haritaların eğitici rolünün bilinmesi ve web
ortamının
geleceğin
yersel
referanslı
(geospatial) veri ve haritalarının yayınlandığı
ortam
olması,
araştırmaların
gerek
Kartografyanın gerekse Web Kartografyanın
konusu olan haritanın tasarım, üretim ve
kullanım konularına -kullandığı ortama bağlı
olarak- yoğunlaşmasına neden olmaktadır
(Uluğtekin vd, 2003, Uluğtekin ve Bildirici,
2002).
Çevrenin
grafik
sunumu
olarak
nitelendirilebilecek harita, yeryüzü coğrafi
obje ve ilişkilerini en iyi yansıtabilen araçtır.
Haritanın tanımı da teknoloji ve içeriğinin
gelişmesine
bağlı
olarak
değişmiştir.
Haritalar bu amaçlarla her türlü basılı yayın,
gazete ve atlasların yanı sıra internet
ortamında da kullanılmaktadır. İnternet,
yeryüzüne ilişkin olguların iletişiminde yeni
ve oldukça fazla olanak sunan bir ortamdır.
Bu ortamın coğrafi olarak kullanımında
haritalar da değişmez araçtır. 2004 yılında
tanımlanan ve İnternetin gelişiminde önemli
bir dönüm noktası olan “web 2.0” kavramı
(URL3) web haritalarına ya da İnternette
dinamik içerikli mekansal bilgi paylaşımına
(haritalar
yoluyla)
yeni
bir
ivme
kazandırmıştır.
İnternette haritalar yoluyla mekânsal veri
sunumu
kartografya
alanında
çalışan
uzmanların dikkati çekmiş ve bu konuda çok
sayıda yayın yapılmıştır. Bunlar arasında öne
çıkan kitaplar Kraak ve Brown (2001),
Cartwright v.d. (2007), Peterson (2003)
şeklinde sayılabilir.
2.2. Google Maps
Bir süre Google Local olarak da adlandırılmış
olan Google Maps web harita hizmeti
uygulaması ve teknolojisi olup Google
tarafından sağlanmaktadır. Ticari olmayan
amaçlar için kullanımı ücretsizdir. Google
Maps, kendi web sayfası da dahil olmak
üzere (http://maps.google.com/) pek çok
harita temelli servisin (Google Ride Finder,
Google Transit vb) altyapısını oluşturur.
Google Maps API teknolojisi ile de pek çok
üçüncü parti web sayfasına hizmet verir.
Google Maps yol haritaları ve belli ülkelerde
çalışan yaya, araç ve toplu taşıma amaçlı rota
planlayıcısı
sunmaktadır.
Bu
temel
fonksiyonlar
yanında
yol
haritasını
desteklemek üzere hidrografya, yerleşim vb
verileri (çoğu kez genelleştirilmiş olarak),
Google Earth içeriğinde bulunan uydu
görüntülerini ve arazi rölyefini içerir. Harita
ve uydu görüntüleri kombine edilebilir. Bazı
ülkeler için trafik bilgileri de sağlanmaktadır.
Google Maps, tasarımcılarından biri olan
Lars Rasmussen’e göre “yeryüzüne ait
bilgileri coğrafi olarak organize etmenin bir
yolu” olarak tanımlanabilir (URL 4). Google
Maps, WGS 84 datumunda Merkator
Projeksiyonu’nu (normal konumlu konform
silindirik projeksiyon) temel almaktadır.
Projeksiyonun doğası gereği kutuplara yakın
bölgelerin gösterimine çok uygun değildir.
Şekil 1’de GoogleMap web sayfası dünya
haritası ölçeğinde görülmektedir. Dünya
seviyesinden, cadde-sokak seviyesine kadar
18 değişik ölçek ya da zoom düzeyi
bulunmaktadır. En ayrıntılı düzey yaklaşık
1:5000 ölçekli bir harita ile eşdeğer olarak
düşünülebilir.
Sağlanan uydu görüntüleri Google Earth ile
aynı içerikte olup, yeryüzünde pek çok
önemli yerleşim merkezi için yüksek
çözünürlükte
görüntüler
mevcuttur.
Ülkemizde
de
yüksek
çözünürlüklü
görüntülerin kapsamı oldukça geniştir.
Rota ya da yol tarifleri başlangıçta ABD,
Kanada ve Avrupa Ülkeleri için sağlanmasına
rağmen bu konuda oldukça hızlı bir ilerleme
kaydedilmiş, Türkiye de yol tarifi verilebilen
ülkeler arasında yer almaya başlamıştır. Yol
tariflerine paralel olarak detaylı bir adres
arama mekanizması da gereklidir. Türkiye
verileri bu yönden de oldukça kapsamlıdır.
Google Maps’in kapsadığı veriler çoğu
ülkede Google ile anlaşmalı olan bir şirket
tarafından toplanmaktadır. Az sayıda ülkede
Google’ın veri sağlayıcısı bulunmamakta, bu
ülkelerde veriler gönüllülerce sağlanmaktadır.
Bu tip ülkelerde verilerin geometrik ve
semantik olarak doğruluğu oldukça düşük
düzeyde kalmaktadır. Veri sağlayıcı olan
ülkelerde de verilerin doğruluğu ve
güvenilirliği veri sağlayıcı şirkete bağlıdır.
Türkiye veri sağlayıcısı Başar Bilgisayar’dır
(URL2). Başar Bilgisayar oldukça kısa bir
zamanda Türkiye verilerinin kapsamını ciddi
olarak artırmıştır.
Şekil 1: Google Maps web sayfası (Dünya haritası ölçeğinde)
Google’ın diğer web uygulamalarına benzer
şekilde Google Maps de JavaScript
programlama dili kullanmaktadır. Kullanıcı
haritayı kaydırdığında grid kareler halinde
görüntüler sunucudan indirilir ve sayfaya
eklenir. Kullanıcı herhangi bir obje
aradığında (bir adres, bir işyeri vb) sonuçlar
yan panel ve haritaya eklenmek üzere arka
planda indirilir sayfa yeniden yüklenmez.
Google, Google Maps API hizmetini program
geliştiricilerin kendi sayfalarına Google
haritalarını
entegre
edebilmeleri
için
geliştirmiştir. Bu hizmet ücretsiz olup şu
sıralarda reklam içermemektedir. Ancak
Google bu hizmet ile reklam görüntüleme
hakkına
sahiptir.
API,
uygulama
programlama
arayüzü
(Application
Programming Interface) anlamında bir
kısaltma olup, ücretsiz olarak web sayfası
tasarımcılarına sunulan çevrimiçi fonksiyon
kütüphanelerini kapsar. Google Maps API
kullanarak Google Maps haritalarını tüm
özellikleri ile harici web sayfaları içinde
görüntülemek
mümkündür.
Program
geliştiricilerin bunu yapabilmek için kendi
web sunucularına karşılık gelen bir anahtar
kod (key) talep etmeleri gerekmektedir. Bu
şekilde özelleştirilen harita Google JavaScript
kodunun ve kullanıcılar tarafından amaca
uygun JavaScript fonksiyonlarının sayfaya
eklenmesi ile ortaya çıkar. Bu bağlamda
hazırlanan web sayfaları harita “mashup”ları
(map mashups) olarak da adlandırılır.
Buradaki mashup kavramı birden çok web
teknolojisi ve hizmetinin bir arada
kullanılması anlamında olup, web 2.0 ile
birlikte ortaya çıkan bir kavramdır.
Google haritaları, yaygın bir şekilde üçüncü
parti web sayfalarında kullanılmaktadır.
Özellikle otel rezervasyon sitelerinde
otellerin adresleri, kurum ve kuruluşların web
sayfalarında adres tarifi amaçlı olarak yaygın
bir kullanım söz konusudur. Özelleştirilen
haritalar üzerinde kullanıcılar kendi objelerini
de görüntülemektedirler. En basit ve en
yaygın uygulama biçimi bir şirketin web
sayfasında şirketin yerini bir nokta ile
göstermektir. Bu durumda kullanıcının
ekleyeceği
veri
yalnızca
bir nokta
koordinatıdır. Bu gibi basit uygulamalarda
haritaya eklenecek veriler JavaScript kodu
içinde yer alabilir. Kullanıcılar haritalara
nokta yanında çizgi ve alan objeler de
ekleyebilirler. Bu durumda koordinat verisi
artmaya başlar ve JavaScript kodu içinde veri
yer alması artık pratik olmaz. Google
haritalarına program kodu dışında veri
eklemek için çeşitli olanaklar vardır. Google
Earth KML formatı bu amaçla kullanılabilir.
Veriler Google Earth ortamında ya da KML
oluşturabilen başka yazılımlarda hazırlanıp
KML formatında kaydedildiğinde, bu dosya
içeriği Google haritasına eklenebilir. Ancak
KML obje yapısı ile Google Map API obje
yapısı birbiri ile tam uyumlu olmadığından,
Google Earth görünümü (işaret büyüklükleri,
çizgi kalınlıkları) aynen Google Map’e
aktarılamaz. Bir başka çözüm yolu XML
dosya kullanmaktır. XML dosya yapısı
kullanıcı tarafından belirlenir ve harita için
yazılan JavaScript kodları buna göre
düzenlenir. Bu seçenekte KML gibi standart
bir dosya yapısı yoktur, çeşitli CBS veri
formatlarında mevcut verilerin bu yapıya
dönüştürülmesi için ayrıca programlama
yapılması gerekebilir. Bir başka yol ise
verilerin veri tabanında tutulup, JavaScript
kodlarının sunucuda ASP vb bir teknikle
üretilip istemciye gönderilmesidir.
Google Maps API konusunda ayrıntılı bilgi
ve Google Maps anahtarı almak için
yapılacak işlemler URL 5 de yer almaktadır.
Referans dokümanı ise URL 6 da
bulunmaktadır.
2.3. JavaScript
JavaScript istemci tarafında uygulama
geliştirme amaçlı nesne yönelimli (object
oriented) bir dildir. JavaScript kodları HTML
sayfa içinde gömülü ya da ilişkilendirilmiş
olup, sayfa yüklendiğinde icra edilirler.
Kodların istemcide icra edilmesi başlangıçta
istemci bilgisayarların kapasiteleri ve İnternet
hızları nedeniyle bir sakınca olarak görülse de
günümüzde bu sakınca, sakınca olmaktan
çıkmıştır.
Günümüzde
web
sayfası
tasarımında çok yaygın bir kullanım alanı
vardır. Programlama dilleri ya derlenir ya da
yorumlanır. Derlenen programlar sonucu belli
bir bilgisayar tipi ve işlemcisi için bağımsız
icra edilebilir bir dosya (exe dosyası) oluşur.
Yorumlanan programlama ise dilleri tek bir
adımda derlenir ve icra edilirler, belli bir
bilgisayar türü için geçerli bir exe dosya
oluşturmazlar. Derlenen diller ile (C++, Java
vb) daha hızlı çalışan kod üretilir, ancak
yorumlanan diller daha fazla taşınabilir
özelliktedir (platformlardan bağımsızdırlar).
JavaScript web sayfalarına etkileşim eklemek
için geliştirilmiştir, kodu tek bir adımda web
tarayıcıda derlenir ve icra edilir. Kodun
çalışıp çalışmaması işletim sistemine değil,
kullanılan web tarayıcıya bağlıdır. Ticari
bakış açısından JavaScript’in en önemli
sakıncası kodun açık ve okunabilir olmasıdır.
Debug
yapma
olanağının
olmaması,
derleyicilere göre kodun yorumlanmasındaki
farklılıklar, kodun yavaş çalışması gibi
sakıncalar da eklendiğinde JavaScript çok da
arzu dilmeyen bir programlama seçeneği
olarak da nitelenebilir.
3. Uygulama
Bu bölümde Google Maps API kullanılarak
yapılan dört değişik uygulama ele
alınmaktadır.
Bu
uygulamalar,
http://atlas.selcuk.edu.tr/maps
adresinde
yayınlanmaktadır.
if (GBrowserIsCompatible()) {
var map = new
GMap2(document.getElementById("map"));
map.setCenter(new GLatLng(38.025,
32.510667), 15);
map.addControl(new
GScaleControl());
var customUI = map.getDefaultUI();
map.setUI(customUI);
var point=new GLatLng(38.02725,
32.510667);
var marker=new GMarker(point);
map.addOverlay(marker);
GEvent.addListener(marker,"click",
function() {
var myHtml = "<p>SÜ MühendislikMimarlık<br>Fakültesi A Blok
Giriş</p>"+point;
map.openInfoWindowHtml(point, myHtml);
});}}
</script>
</head>
<body onload="load()"
onunload="GUnload()">
<h2>SÜ ALAEDDİN KEYKUBAT KAMPUSU</h2>
<div id="map" style="width: 500px;
height: 500px"></div>
</body>
</html>
3.1. Nokta Ekleyerek Özelleştirilmiş Harita
Yapma
En basit Google harita uygulaması, boyutları,
zoom düzeyi (ölçeği) ve merkezi belirlenmiş
bir harita görüntüleyip, bunun üzerine basit
noktalar (marker) eklemektir. Burada az
sayıda
nokta
(ya
da
tek
nokta)
görüntüleneceğinden haritaya eklenecek
veriler program kodunun içinde yer alacaktır.
Aşağıda verilen kod Şekil 2’de görülen
haritayı oluşturmaktadır. Bu örnekte harita
üzerinde gösterilen noktaya bir de noktaya
tıklanınca
açılan
bilgi
penceresi
(Infowindow) tanımlanmıştır.
<html>
<head>
<meta http-equiv="content-type"
content="text/html; charset=windows-1254"/>
<title>SÜ JFM BÖLÜMÜ</title>
<script
src="http://maps.google.com/maps?file=api&a
mp;v=2&key=..."
type="text/javascript"></script>
<script type="text/javascript">
function load() {
Şekil 2: SÜ Harita Bölümü adres tarifi amacıyla
oluşturulan harita
3.2. Dinamik Web Uygulaması
Bir başka nokta uygulaması olarak
kullanıcının verdiği koordinatı gösteren bir
harita düşünülebilir. Bu amaçla yapılan
uygulamada sayfanın dinamik olması için bir
ASP kodu hazırlanmış, sunucu tarafında
kullanıcıdan gelen bilgiye göre JavaScript
kodu hazırlayıp istemciye aktaran bir sayfa
hazırlanmıştır. ASP sayfa VBScript dili ile
programlanmıştır.
response.write "var
point=new GLatLng(" & str & ");"
end if
%>
Yukarıdaki örnek koordinatlar sonucu oluşan
sayfa görüntüsü Şekil 3’te görülmektedir.
Önceki örnekte olduğu gibi burada da
Google’ın
standart
“marker”
işareti
kullanılmış olup, bu noktaya, nokta
koordinatlarını görüntüleyen bir bilgi
penceresi de eklenmiştir.
3.3. Konya Haritaları
S.Ü. Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Harita
Mühendisliği Bölümü web sayfasında
bölümün yerini tarif etmek amacıyla iki adet
Google haritası yapılmıştır. Bunlardan ilki
gelen ziyaretçilere genel bilgileri sağlayan
Konya Haritası, diğeri Alaeddin Keykubat
Kampusunda bölümün yerini gösteren
kampus haritasıdır.
Şekil 3: Dinamik Web Uygulaması
Bu amaçla hazırlanan sayfaya web
tarayıcısına
http://atlas.selcuk.edu.tr/maps/showme.asp?
38.0850,32.4455
yazılarak
ulaşılabilir.
Burada soru işaretinden sonraki ilk rakam
görüntülenecek noktanın WGS84 datumunda
enlemi ikincisi de boylamıdır (derece olarak
ondalık biçimde). Bu sayfada bir önceki
uygulamadaki kodlar aynen kullanılmakta,
haritaya nokta eklenen satırlardaki kod
dinamik olarak oluşturulmaktadır. Önceki
örnekte noktayı oluşturan satırlar yerine
aşağıdaki ASP kodu eklenmiştir.
<%
str=request.querystring
if str="" then
response.write "map.setCenter(new
GLatLng(38.025, 32.510667), 15);"
response.write "var point=new
GLatLng(38.02725, 32.510667);"
else
response.write "map.setCenter(new
GLatLng(" & str & "), 11);"
Konya haritası üzerinde önemli yerleri (POI,
Point of Interest) gösteren noktalar ve
kampusa ulaşım açısından önemli olan ancak
Google haritasında yer almayan tramvay hattı
gösterilmiştir. Bu haritaya farklı işaretlerle
gösterilen noktalar ve çizgiler eklenmiştir. İlk
yapılan çalışmada önemli yerler ve tramvay
hattı
Google
Earth
yazılımında
sayısallaştırılmış, elde edilen veriler KML
formatında
Google
haritası
üzerinde
gösterilmiştir. Bu şekilde elde edilen
haritalarda iki önemli sorunla karşılaşılmıştır:
Noktaların işaret büyüklükleri, çizgilerin
çizgi kalınlıkları değiştirilememektedir. KML
içeriği değiştiğinde bu değişiklik haritaya
hemen yansımamaktadır. Bu iki sorunu
aşmak için bir XML veri yapısı
geliştirilmiştir. Noktalar marker etiketi altında
tanımlanmakta ve Tablo 1 deki özniteliklere
sahip olmaktadır.
Bu yapıya uygun bir Excel dosyası
hazırlanmış, XML formatında dosya Excel
yazılımdan üretilmiştir. KML formatında
mevcut veriler için ise KML formatından
çeşitli formatlara dönüşüm için Öztuğ
Bildirici tarafından geliştirilen kml2dxf
programı XML dosya elde edilecek şekilde
düzenlenmiştir.
Öznitelik
Lat
Long
İtem
Desc
ico_wsize
ico_hsize
ico_wssize
ico_hssize
ico_icon
ico_shadow
a01 … a03
Açıklama
Noktanın enlemi
Noktanın boylamı
Obje adı
Tanımlayıcı bilgiler (Bilgi
penceresi
içeriği
HTML
olarak)
İşaret eni
İşaret boyu
İşaret gölgesinin eni
İşaret gölgesinin boyu
İşaret resim dosyası yolu
İşaret gölgesi resim dosyası
yolu
Ek öznitelikler
Tablo 1: XML veri yapısında öznitelikler
Noktalar için tanımlanan desc özniteliği
HTML kodu olarak hazırlanmış, burada ilgili
noktalara
ait
resimlerin
yolları
da
belirtilmiştir. Bu şekilde noktaların üzerine
fare ile gidildiğinde açılan bilgi penceresinde
nokta
adı
ve
varsa
ilgili
resim
görüntülenmektedir. Tramvay hattı çok
sayıda noktadan oluşmaktadır. Bu amaçla da
bir XML dosya yapısı tanımlanmıştır. Burada
çizgi
obje
polyline
etiketi
altında
tanımlanmakta olup, çizgi rengi (color), çizgi
kalınlığı (weight), çizgi şeffalığı (opacity),
seçenek (option, burada jeodezik eğri olup
olmadığı belirtilmekte) ve bilgi penceresi
içeriği (html) öznitelikleri tanımlanmıştır.
Polyline etiketi altında point etiketleri
koordinatları öznitelik olmak üzere yer
almaktadır. Örnek bir dosya yapısı aşağıdaki
gibidir.
<markers>
<polyline color="#000033" weight="2"
opacity="0.7" option="">
<point lat="38.002937" long="32.519718"
/>
<point lat="38.004994" long="32.519749"
/>
<point lat="38.006187" long="32.519624"
/>
<point lat="38.009420" long="32.518799"
/>
<point lat="38.013200" long="32.517495"
/>
</polyline>
</markers>
Hat KML formatında hazırlanmış, kml2dxf
programı kullanılarak yukarıda tanımlanan
XML formatına dönüştürülmüştür.
Hazırlanan sayfaya haritayı kontrol eden
butonlar eklenmiştir. Bu şekilde eklenen
işaretlerin açılıp kapatılması, tramvay hattının
açılıp kapatılması, bölümün bulunduğu yere
odaklanılması olanağı sağlanmıştır. Haritaya
eklenen noktalar için HTML olarak bir lejant
hazırlamıştır. Harita yanında sayfada ulaşım
ve konaklama ile ilgili bilgiler de yer
almaktadır. Sayfaya http://atlas.selcuk.edu.tr
/maps/konya2.htm adresinden ulaşılabilir.
Sayfanın
üst
bölümü
Şekil
4’de
görülmektedir.
Kampus haritasında ise, GoogleMaps
haritasında yer almayan tramvay hattı,
kampus içi tramvay durakları, binalar
gösterilmiştir. Kongre ve konferanslarda
önemli olduğundan Süleyman Demirel Kültür
Merkezi
ve
adres
tarifi
amacıyla
Mühendislik-Mimarlık Fakültesi A blok giriş
kapısı ayrıca nokta objeler olarak haritaya
eklenmiştir. Şekil 5’te görülen sayfaya
http://atlas.selcuk.edu.tr/maps/kampus2.htm
adresinden ulaşılabilir.
3.4. Konya Deprem Fırtınası Haritası
Bu uygulamada Konya kent merkezinde
10.11.2009 tarihinde başlayan büyüklüğü 4
üzeri iki depremle başlayan ve iki ay süren
deprem fırtınası konu olarak seçilmiştir. Söz
konusu zaman periyodunda büyüklüğü ikiden
fazla yaklaşık 90 deprem kaydedilmiştir.
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve
Deprem Araştırma Enstitüsü tarafından web
ortamında yayınlanan veriler bu harita için
temel alınmıştır (URL7). Bu verilerde her
satır, tarih, saat, deprem merkezinin coğrafi
koordinatları, deprem büyüklüğü vb bilgileri
içermekte olup, bu satırlar web sayfasından
bir metin dosyasına aktarılarak saklanmıştır.
Daha sonra geliştirilen bir program ile bu
metin dosyası tablo 1’de özellikleri
açıklanmış
olan
XML
dosyasına
dönüştürülmüştür. Bu yapıda ayrılan ek
özniteliklere deprem büyüklüğü ve zaman
bilgisi de girilerek deprem büyüklüğüne ve
depremin gerçekleştiği aya göre değişen
nokta işaretlerin tanımlanması sağlanmıştır.
Oluşturulan harita şekil 6’da görülmektedir.
4. Sonuç ve Öneriler
Bu çalışmada ücretsiz web harita hizmeti ve
teknolojisi olan Google Maps ele alınmış,
Google Maps hizmeti kısaca tanıtılıp, Google
Maps ile birlikte sunulan ve harici web
sayfalarında Google Maps tarafından
sağlanan haritaları eklemek için kullanılan
Google Maps API programlama altyapısı ele
alınmıştır. Bu altyapı üzerinde JavaScript dili
kullanılarak
programlama
yapılmakta,
dinamik web haritaları elde edilebilmektedir.
Kullanıcılar
(programcılar)
isterlerse
haritalarını nokta, çizgi ve alan objeler
kullanarak özelleştirebilmekte, başka bir ifade
ile altlık harita üzerinde kendi haritalarını
görüntüleyebilmektedirler.
Yapılan
uygulamalar ile haritaların harici web
sayfalarına
nasıl
ekleneceği,
nasıl
özelleştirilebileceği gösterilmiştir. Burada
önemli olan haritalara sonradan eklenen
verilerin etkin olarak gösterilmesi ve
güncellenebilmesidir. Önerilen XML dosya
yapısı ile verilerin program kodunda hiçbir
değişiklik yapmadan güncellenebileceği
gösterilmiştir. Bu şekilde uzman programcılar
tarafından
hazırlanan
özelleştirilmiş
haritaların
güncellenmesi
programlama
konusundan uzman olmayan kişilerce de
yapılabilir. Sonuç olarak Google Maps ve
Google Maps API hizmetleri web 2.0 ile
gündeme gelen kartografya açısından çok
önemli hizmet ve teknolojilerdir. Web
kartografya alanında yeni ve önceden hayal
edilemeyecek derece güçlü olanaklar
sunmaktadırlar.
5. Kaynaklar
Bildirici, İ.Ö., Böge, S., Alpsal, B.S., 2009,
Ücretsiz Veri ve Teknolojiler ile Web
Haritalarının Oluşturulması: Google Map API
Teknolojisi,TMMOB Coğrafi Bilgi Sistemleri
Kongresi 2009 02-06 Kasım 2009, İzmir
Cartwright, W., Peterson, M.P., Gartner, G.,
2007, Multimedia Cartography, Second
Edition, Springer, Berlin, Heidelberg, New
York.
Kraak, M.J., Brown, A., 2001, Web
Cartography, Taylor & Francis, London.
Peterson, M.P. (ed), 2003, Maps and the
Internet, Elsevier Science.
Uluğtekin, N., Bildirici, İ.Ö., 2002, Web
Kartografya , S.Ü. Jeodezi ve Fotogrametri
Müh. Öğretiminde 30.Yıl Sempozyumu, 1618 Ekim, 2002, 351-363 , Konya
Uluğtekin, N., Bildirici, İ.Ö., Doğru, A.Ö.,
2003, Web Haritalarının Tasarımı , 9. Türkiye
Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı 31/0304/04/2003, 347-360 , Ankara.
URL1:
http://www.techterms.com/definition/mashup
(01.09.2009)
URL2: http://www.basarsoft.com.tr
URL3: http://en.wikipedia.org/wiki/Web2.0
URL4:
http://en.wikipedia.org/wiki/Googlemaps
URL5:
http://code.google.com/intl/tr/apis/maps/
URL6:
http://code.google.com/intl/tr/apis/maps/docu
mentation/reference.htm
URL7: http://
http://www.koeri.boun.edu.tr/scripts/lst9.asp
Not: Tüm web sayfalarının Şubat 2010
durumları esas alınmıştır.
Şekil 4: Konya haritası uygulaması
Şekil 5: Kampus haritası uygulaması
Şekil 6: Konya deprem fırtınası uygulaması (http://atlas.selcuk.edu.tr/maps/kondep.htm)